12 Şubat 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2
UMM Sayla? j âî&a - General Refet, devletçiliği — herhalde devletçiliği anlamıyor|'* Teşkilâtı esasiya kanımundaki tadilât konuşulurken, İstanbul saylavı General Refet, devletimizin yeni vasıfları üzerinde söz söylemiş, “Cum- hüriyetçiliğe, milliyetçiliğe, halkçılığa, lâyikliğe muvafakat ettiğini, fakat “Devletçilik,, lehine olan reyini, devletçiliğin sadece (Siyasi?) bir sararet — olması hasebile verdiğini, devletin tüccar ve san'atkâr olamıyacağını (), fakat toprakaaz Türk çiftçisine toprak verilebilmek için devletçiliğe rıza gösterdiğini ilâve eylemiş.. Dahiliye Vekili Şükrü Kaya tarafından mü- kemmel bir cevabla karşılanan bu mevzan kendi zaviyemden münakaşa etmekten geri kalamadım.. Bizim bildiğimiz, hor asker, mutlak ve mutlak. devletçidir. Böyle olması lâzımdır. - Binaenaleyh, muhterem General Refet'in bu itirazını, kendi hayat ve ruhunda, yaşıyan hakiki sevgi ve akide ile telif etmek lur. Devletçiliğin siyasi bir zarurot olduğu hakkında mülübhazasına gelince, bunu, münakaşa heyecamı arasında kontrol edilmeden ortaya çıkıvermiş bir fikir olarak kabul edeceğiz. Çünkü: 1 — Devletçilik, siyast değil, (İkusadi-içtimat) bir hâdisedir. 2? — Devletçilik, muhterem Generalin fikrince, siyast bir zararet — ve köylüye toprak verilmek için mevsimlik bir formül, bir vasıta sayı- " habilir. Fakat bizce devletçilik, bir sistem, bir pronsiptir.. Yani, Türk — gifiçisine toprak verilmesi, bir hakkın öyle, bir ihkakıdır ki, Türk. mil- — İeti, eğer bunu sadece buna münhasır ve birdenbire bitirilecek bir iş — öyani ana prensip haricinde: bir idare zarureti olarak telâkki etseydi, elbetto ana yasasına geçirmezdi. Bu karar, içtimai ve iktısadi bir keyfi- yetin tü kandisine —mataf ve onu tanzime çalışan bir akideye aiddir. ve; "e faşizimdir ne de komünizm.. Anlaşılan, muliterem General, on doku- — Füncu asır içinde can veren liberal ekonominin taraf tarıdır. Bu, böyle olabilir. Fakat devletçiliği, sadece çiftçiye toprak dağıtmaktan ibaret bir — keytiyet sanmak ne kadar büyük bir hatadıri. Ç, Düşümmek gerektir ki, devletçiliği istemiyen bir cemiyette, vatandaş, devletten ancak ve ancak ordu istemek hakkına maliktir. Verdiği vergi lerin karşılığı olarak da maarif, nafta ihtiyaçları gibi bamı şeyler. Ekono. Mi ise, mutlak serbesttir. Yani ne devlet yardımı, ne müdahale, ne teş. kilât, ne tohum, ne makinç, ne fabrika, ne birgey!. ; Bu takdirde, Türkiye gibi bir eski açık pazarımn; ticareti tecasüs et. — memiş, sanayli safır altında duran, çifiçisi fakir: köylüsü fakir bir cemi- — yette, ferdi sermayesi bulunmuyan, şahsi teşebbüsleri mahdud bir mem- — İekatta bütün bu işleri yapmak kime aid olacakı? Mühtelif yıllara aid plânların kurduğu yeni Türk endüstrisi, devlet kuvveti olmasaydı, bugün görülebilecek miydi? Mahsul satışları etrafında devletin devamlı müdahalesi ve kantrolü olmasaydı, n bütün istihsalâtımızın çiftçiye getireceği kazanç, acaba B ARe ü e DN İ y Türk diyarına bir kulak verilsin kâfidir: Müstahsil, mütemadiyen devlet müdahalesi, devlet yardımı istiyor. — Yani Türkiye, yukarıdan aşağıya inmiş bir fikirle değil, kendi kuraluşu /— ve ihtiyacı itibarile, otomatikman devletçidir ve binaenaleyli ana yasamın bu vasfı alması gayet tabildir. — Yeni zirat kombinalar, ihracatın kontrolü, tanzimi, sanayi — hareket- deri, devletlerle yapılan muhtelif anlaşmalar, hep - devletçilik, hep dev- Tetçiliktir, Devletçilik, halk ve memleket içindir. Liberalizm. ise, (Böu, — #en, o) içindir. K Mühterem General Refet'in başka bir buyuracağı var medir? Saime Sâdi Bir sinema yıldızı dahal — Evet, Holivod yeni bir yık dıza daha kavuşuyor, amma bu dilber bir kadın değildir. “Bu yeni yıldıza Çin'de son isyanın kahramanı, mareşal — Çan-Kay-Çek'i esir alan, garip bir şekilde gene serbest bıra- — kan Şan-Şu-Liyang'dır! — Anlaşıldığına göre, bu ma- Teşalcağız siyaset sahasında birşey kazanamıyacağını idrak — etmiş ve şimdi... de Holivod- da, parlamağa karar vermiştir. — Bari muvaffak olsa... Ağaç koca olur mu? Vakıa, ağacın kocamanı var, fakat bir kadına koca olur mu hiç? — Olmaz, buna bizce de şüp- h!. Ağıdlrlı nıkılıl.ınırlul — Hind dininde bir ailenin en küçük - kızının — büyüklerden evel evlenmesi yasaktır. Fakat K gok defalar, büyük kızlar du- rürken küçüklere talip çıx- — maktadır; bu fırsatı kaçırma- —mak ve dine karşı gelmemek için, büyük kızları evin bah- çesinde veya ormanda bulu- a bir ağaç ile nikâhlarlar, ” İrst canbazlar kuyn Dağistan'da Çovrka adlı bir Aul ( yani köy ) vardir. Bu köyün halkı, birçok batınlar- danberi canbazdırlar; Canbaz- lik bu köy halkına babadan evlâda intikal eden bir kabi- liyet. imiş. Dağistan Rus'lar tarafından işgal edildiği zaman, işgal ku- mandanlarından birisi bu köy halkının canbazlık. kabiliyeti karşısında hayrete düşmüş ve bunların arasından seçtiği bir takımı Sen-Petresburg'a Çar'ın sarayına göndermişti. Bügünkü Soövyet Rusya'nın her tarafında çalışan canbaz- lar da hep bu köy — halkın- dandir. SA RTA ! Bugün dağacak çocuklar.; Bugün de oldukça hoşa — git- miyecek tesir altındadır. Bununla beraber para işlerinde 'ıııyıl ı,ı olacaktır. Para kazananlar, ak; nilevi ve aşki birçok hüdiselerle İkarşılaşacaklar gündüz elde ettikleri| İneş'eyi tamamen kaybedeceklerdir. Buagün doğacak çocuklar an. layışlı ve kuüywetli hafızalı ola: caklar, iyi hir tahsil görebilecek- lerdir. Bana mukabil fikir saha- sından ziyade maddi işlerde mu vaffak olacaklar, iyi bür satıcılık yapabileceklerdir. 'Bu sebebln ti- caret hayatında işleri - düzgün gi- decektir. üdü da talihina verirleri — İL ANADOLU VYEHİRMABERLERİ ae0 Şehir meclisinde müzakereler *” Ic ticaret umum müdürü * Birinci Kordon | (Ataturk Palamutçular top- lantısında bulundu.. Şehrimizde bulunmakta olan iç ticaret umum müdürü Müm- taz, dün sabah Ticaret oda- sında yapılan palamutçular top- lantısına iştirak etmiş, öğleden sonra da odada meşgul” ol- müuştur, Mümtaz, dün vali Fazli Gü- leç'i de makamında ziyaret et- miştir. Şerif Kemal Kısakürek Emlâk bankası Emlâk bankası şehrimiz şü- besi direktörlüğüne, değerli bankacılarımızdan Şerif Kemal Kısakürek - tayin edilmiş ve İzmir'e gelerek vazifesine baş- lamıştır. İstanbul şübesi direktörlü- ğüne tayin edilmiş olan: Ke- mal de, yeni vazifesine baş- lamak üzere bügünlerde - İs- tanbul'a gidecektir. Yeni büdçe Dün bir toplantı yapıldı 1937 vilâyet büdçesinin ha- zırlanmasına devam edilmek- tedir. Vilâyet daimi encümeni, dün öğleden evel ve sonra vali Fazlı Güleç'in riyasetinde toplanarak yeni büdçe üze- rinde müzakerede bulunmuş- tur. Yeni büdçenin esasları tamamen hazırlanmıştır, Vilâ- yet umumi meclisi, 15 şubatta toplanarak yeni büdçe üze- rinde müzakereye başlıyacaktır. Kızılay balosu Işık havazu yap- tirileyor Kızılay balosu hazırlıklarına ehemmiyetle devam - ediliyor. Yarın akşam Hükümet konağı salonlarında verilecek olan yı- hn en büyük balosu için Hü- kümet salonları şimdiden ha- zırlanmış gibidir. Bilhassa ten- virat işine fevkalâde ehemmi- yet verilmektedir. Lâmbalara birer zarif çiçek manzarası ve- rilmiştir. Salonun tam ortasında bir (İşık kulesi) yapılacaktır. İşık kulesi, ayni zamanda bir Işık havuzu şeklinde olacaktır. İz- mir'in yüksek aileleri, balo için mühim hazırlıklar yap- maktadırlar. Teminat mektupları Bir banka 4,5 mil. yon liralık verecek Müteahhitlerin devlet hiz- metlerinde yapacakları işler için Osmanlı bankası tarafın- dan - mütcahhitlere - verilebile- cek teminat mektupları hak- kında Maliye Vekâletinden Vilâyete bir tamim gelmiştir. Buna göre, Osmanlı bankası şubeleri,, bütün — Türkiye'de müteahhitlere 4,5 milyon lira- lık teminat mektubu verebile- ceklerdir. — Yalnız - İzmir'deki mütecahbitlere 35,000- liralık - dı'. rektörlüğüne atandı. aa Caddesı):adını aldı — Başı 1 inci ııılııfıdı —- lise, Belediye Reisi Dr. Beh- çet Uz riyaset etmiştir. Celse açılınca eski zabıt okunarak kabul edilmiş ve Nizam encü- meninden . gelen ve garajların tâbi tutulacakları şartları havi olan talimatname — okunmuş; madde madde reye konarak kabul olunmuştur. Garajların zemini beton ve- ya plâka olacak, yangına karş tedbirler alınacak, garajlarda asgari bir giriş yeri, beş çıkış yeri bulunacak, garajlarda ben- zin satış yerler, bol aydınlık hava değiştirme tertibatı, oto- mobilleri yıkama yerleri, tele- fon, müstahdimler - için , kâfi helâ ve duş yerleri, tazyikli su tesisatı. bulunacaktır. Garaj- ların üst kısımları otel olarak kullanılabilecektir. — Belediye kanununun 4 üncü maddesi mucibince şehir meclisince tas- tiki lâzimgelen yeni şehir hu- dudunun müzakeresi esnasın- da epi münakaşalar olmuş, eski şehir hududunda bazı de- gişiklik yapılmış, Sancak kö- yüne kadar uzanan hudud da- raltılmıştır. Âzadan Muzalffer ve Galib: ile Hüsnü Tonak, İzmir'in, en güzel bir eğlence ve Sıhhat yeri olan İnciraltı mevkü — ile amemnun — İlicalarının. da ehir hududu içine alınmala- rını teklif etmişler ve şehir hududu dışında - olduğu - için buradaki gazino ve sairenin temizliğine dikkat edilemediği nazarı dikkate alınmış, bele- diye reisi doktor Behçet Uz'un verdiği izahat — dinlendikten sonra: İnciraltı mevkii ve Ağa, memnun ilıcası, İzmir — şehir hududu. dahiline alınmıştır. Göz doktoru Mithat OÖrel, şehir hududunun: bu suretlc genişletilmesinden ileride yol- ların inşası meselesinden — ih- tilâfa düşüleceğine nazarı dik- katı celbetmiştir. Belediye he- yeti fenniyesince hazırlanan şebir hududu haritası; yeni karara göre İnciraltı ve Ağa- memnun ılıcalarıda içine alın- mak suretile tashih edilecektir. Belediye reisi: — Bu kararınıza çok te- şekkür ederim. Şehir hududu dışmda bu kısımda mezba- hada kesilmemiş et te satıl- makta idi. Hattâ bu yıl şar- bon hastalığından bir çocuk ta ölmüştür. Şehir, zaten bu kısımda mütemadiyen inkişaf halindedir. Demiştir, Lâğım inşaatında kullanılan — beton künklerin imalinin belediyece - kontrol altına alınması, bu suretle hem belediyenin, hem de hal- kın zararının önüne geçilmesi kabul edildikten sonra inşaat kalfalarının imtihan talimatna- mesinin müzakeresine başlan- mıştır. Kalfaların inşaat salâhiyet- lerinin halkın menfaati nokta- sından kısmen tahdid edilme- sinin lüzumu hakkında avukat Ahmed Şükrü-bazı izahat ver- miş, bunun üzerine talimatna: me okunarak madde maddeye lmnulııık suretile kabul edıl— rın kalfalık imtihanlarının yıl- da bir defa yapılmasını doğru bulmamış ve altı ayda bir im- tihan açılması teklifi üzerine muvafık görülmüştür. İmtihan, tahriri ve şifahi olacak ve be- lediye fen heyeti önünde ya- pılacaktır. Otobüslerin dezen- fekte edilmeleri hakkında sıh- hat encümeninden gelen maz- bata okunurken azadan Münir Birsel, otobüslerin haftada bir defa temizlenmelerinin doğru olmadığını, her gün dezenfek- te edilmeleri lâzım geldiğini söylemiş ve: — Ailece bit aldığımız oto- büsler vardir. Af buyurunuz fakat vaziyetin bir âfet haline gelmesine mani olmak için otobüslerin hergün temizlen- mesi lâzımdır. Demiştir. Belediye reisi, dezenfekte teşkilâtının vaziyeti hakkında izahat vermiş ve Münir Bir- sel'in noktai nazarını (İdeal) olarak tavsif etmiştir. — Belediye, şehir garajını yaptıktan sonra bunu yapmak mümkün olacaktır. Demiştir. Sıhhat encümeninin teklifi ka- bul edildikten sonra mahalle ve sokaklara yeni adlar konul- ması için tetkikler yapan ko- misyonun mazbatası okunmuş- tur. Şehir hudutları içinde bu- lunan 85 mahalleden birçoğu manasız ve hiçbir. esasa isti- nad etmiyen adlarla anılmak- tadır. Komisyonun yeni hazır- ladığı mahalle adları, birer birer mecliste okunarak müna- kaşa edilmiş ve şu mahallele- rin adları aynen ipka edil- miştir: Kahraman, Fevzipaşa, Odun- kapı, Güzelyurd, Güneş, Tuz- cu, Dolaplıkuyu, Karataş, Göz- tepe, Üçkuyular. Akdeniz, İs- met kaptan, Çayırlıbahçe, Ku- ruçay, Halkapınar, Uğuzlar, Emir Ali, Çorakkapı, Faikpaşa, Pazaryeri, Temaşalık, Ballıku- yu, Eşrefpaşa, Mersinli, Bay- raklı, Turan, Soğukkuyu, Do- nanmacı, Bostanlı mahalleleri. Ad koyma komisyonu, mâ- nâsız adlı diğer mahalle isim- lerini şu suretle değiştirmiş ve meclis te kabul etmiştir: Birinci sultaniye - Tınaztepe İkinci sultaniye - Kocatepe, Üçüncü sultaniye - Duatepe, Dördüncü — sultaniye - Çimen- tepe, Hacı Mahmut - Salepçi oğlu adlarına çevrilmiştir. Aza- dan Mitat Orel, Hacı Mah- mud'un kim olduğunu sormuş, ad değiştiren komisyon nam- na izahat veren Hüsnü To- nak, Milli kütüphanede bir- çok tarihi eserler üzerinde tetkikler yapıldığını, birçok yaşlı İzmir'lilerden malümat alındığını, Hacı Mahmud'un taribhi bir sima olduğu tesbit edilemediğini söylemiştir. Hacı İbrahim mahallesi Boz kurt, Orhaniye-Selçuk, Kılcı mescid.Sümer, Natırzade-Tan, Akçalı mescid-Namık Kemal, Sarıhafız - Türkyılmaz, Hacı Mehmed-İsmet İnönü adlarına çevrilmiştir. İsmet İnönü, bu mahallede — Mekkeyokuşunda bir evde doğmuş olduğundan mahalleye hallesi) adı İsmet İnönü ma- 12/2/937 Üllir. Kızılçullu Ame- rikan kolleji Satın alındı Kızılçullu'daki Amerikan kol- leji binası ile çiftliğinin pa- zarlıkla ve 62,600Jiraya satın alınması için pazarlık neticesi Kültür Bakanlığı — delâletile Vekiller Heyetine bildirilmişti. Vekiller heyeti, pazarlıkla ka- rarlaştırıldığı bu miktar üze- rinden Amerikan - kollejinin satın alınmasına karar ver- miştir. Dün buna dair Kültür Bakanlığından vilâyete bir” tel- graf gelmiştir. Kollej arazisi içinde bulunan sahipli, üç tar- la da sahiplerinden satın alın- mak üzeredir. Bunun için Ve- kâletten 500 lira gelmiştir. Süleymaniye-Altıntaş, Aliağa- Yıldız, Esnafşeh-Uğur, Ahmed ağa*Konak, Hatuniye-Kurtuluş, Hasan hoca-Erler, Kasab Hı- dir-Yeniyün, Fettah - Akıncı, Cedid-Yeni, Toraman:- Ülkü, Memduhiye - Altay, Mecidiye- habey, Selimiye - Yeşiltepe, irinci — Süleymaniye - Atillâ, Mahmudiye - Güngör, Birii Karataş-Barbaros, ikinci Kara- taş-Turgut reis, üçüncü Kara- taş-Kılıç reis, Salhane-Kemal reis, Birinci Karantina-Mitat paşa, İkinci Karantina-Murad reis, Köprü:Çankaya, Reşadi- ye-Güzelyalı, Mes'udiye-Alsan- cak, Darağaç-Umurbay, Birin- ci Tepecik-Tepecik, İkinci Te- pecik-Günay, Şeyh mahallesi- Altinordu, — Fettah - Altıok, Abdullah efendi - Etiler, Azi- ziye-Kocakapı, Selâtin-Kubilây, Bıhıriye-Bıg , Alaybey-Alay- bay Osmanzde- Aksoy mahal- lelerine çevrilmiştir. Belediye reisinin teklif ve izahatı üzerine Kültürpark ci- varında teşekkül eden büyük ve geniş mahalleye ( Kültür mahallesi) adının verilmesi ka- bul edildi. mahallelerin yeni adları tesbit edilirken çekilen zorluklar ve sokakların Sarım- sak hafız, Cinci arap ve köpek gibi manâsız adlar taşıdıkları nazarı dikkate alınarak reisin teklifi üzerine 20 metreden dar olan sokakların numaralanması ve numara ile anılması kabul edilmiştir. İzmir'de- 1200 so- kak vardır. Bu sokaklar, nu- mara ile anılacaktır. 20 metreden geniş ve mü- him caddelere de isimler kon- muştur. Birinci kordonun (Ata- türk caddesi ) ne çevrilmesi alkışlarla kabul edilmiş, Ko- nak'tan Güzelyalı'ya kadar tramvay — caddesinin ( İsmet İnönü ), İkinci kordonun (Cu- muriyet caddesi ), Hükümet önünden Basmaneye kadar olan caddenin ( Ânafartalar caddesi ), Mısırlı caddesinin (Hatay caddesi), Basmaneden Tepecik'e kadar olan caddenin (Gaziler caddesi) olarak adlan- dırılması kabul edilmiştir. Ha- lil Rifatpaşa, Eşrefpaşa, Şe- hidler ve Kestelli caddeleri aynen ibka edilmiştir. Daha sonra şehir haritası- nın üç yılda büdçeye onar bin lira konulmak - suretile şehrin imâr plânı ile birlikte hazırlattırılması ve bunun için de evelemirde şehir haritası- nın tanzim ettirilmesi ve be- lediye fen heyetince -tetkik edilmek üzere bir komisyon tarafından hazırlanan beş yıl: hk imar programının fen he- yetine gönderilmesi kabul edil- miştir. Gündoğdu — mahallesi- nin adı, bu mahalle yeni te- şekkül eden Kültür mahallesi- nin içinde kaldığı nazarı dik- kate alınarak — kaldırılmıştır. Şehir meclisi, Pazartesi günü- bu devrenin son toplınuılnl
