1 Ekim 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

'b'DgONDUKLERIM Okumak derdi Böütün matbuat erkâni ve bazı bakiki münevverler bizde okumanın” arlığından şikâyet ediyorlar. Bu safta yıllarca ben de ayni şeyi söyledim: Midemize, kılığımıza, süs ve lüksümüze — gösterdiğimiz - hararetli ve hasta inhimakin çok küçük bir parçasını okumağa sarfetsek, memlekette — beş senede bir #eviye istihalesi olur! İfratla tefritin bu hazin misali, ye- . l'mdw oynamıyan ağıl “bür taş gibi, kimbilir daha kaç yıl böyle duracak? | 4 yoktur. | — vanlar gibi kaybolub gitti: -— Hesine kaç kişi giriyor? Pahalılık şikâyeti nerede kaldı? Burada ne yok ki? oruz muhakkak.. Ne münevveri okuyor, ne ortası, ne de ümmisi., Bir köylüye beş sene içinde yepyeni bir kafa takmak kuvvetini taşıyan bu okumü keyfiyeti, matbuat sütunlarında“kovalanan bir zavallı nesneden ileri geçmiyor. Neden okumiyoruz; Evet kitab pabalıdır, evet neçtiyatta vitamin azdır ve münekkil Ben de bu düşünceye bol bol saplandım ve hâlâ kısmen — onda asrarım vardır. Fakat dün millt kütüphanenin önünden geçerken bu fikirlerimin Büyük bir kısmı, çöl ortasında seyyar kum dağların altında kalan ker. Çatısına kadar bol ve bedava kitabla dolu olan bu fikir ibadetha- Şehir içinde, ayak oğrağında yüzüne bile bakmadığımız bu muarzzam evere, bu memleket ne enerji ne paralar sarfetmiştir? İzmir'de münevver geçinen bol kültürcü ne tipler var ki, eminim O yeremin ederim, milli kütüphanenin kapısından ayak atmamışlardır. Ökumak hastalığına — vazettiğimiz teşhislerin bir kısmı yanlış ve bunu “tevlid eden mikroplar da başkadır: Biz, okuma terbiyesinden mahrumuz. Bu bir zevktir, bir itiyattır ki, — başka milletlerde Yüksek ve asil bir iptilâ haline girmiştir. Devamlı “olarak üç saat okumağa tahammül edememek, yani — kafayı buna alıştı- 0 Tamamak, evvelâ ferd, sonra o ferdin mensub bulunduğu — cemiyet için Biz neden mi okumıyoruz: Hiç olmazsa kısmen, fakat ekseriyetle, bunun için.. lark hakkında doktor | Şaht beyanat yapacak.. — Doktor, dün M. Hitler'le konu konuştu. Al- manya'da iş hizmeti neticeleri. Berlin, 30 (Radyo) — Dok- tor Şaht, bugün tayyare ile —- Bercevgaden'e gitmiş ve Hit- h'le mülâkat etmiştir. “Bü mülâkattâ — cumuartesi gİnü doktor. Şaht'ın Alman — meelisinde yapacağı beyanat tetkik edilecektir. Bu beyanat, Almanya'da ve | — hariçte çok mühim olacaktır. Çünkü markın kiymeti - ile alâkadardır.! — Berlin, 29 (A.A) — M.Hit- “der iş hizmetinin devamı ve servisin kadın ve erkek ılhrı hakkında bir emirname eşretmiştir. İş hizmetinin müd- 1936 dan İlkteşrin 1937 e 230 bin, İlkteşrin 1937 | 1938 senesinin ayni ayına v N Dezyak Balçiya, ihata hareke- kuvvetlerile beraber kurtul- . Takip yeniden başlamıştır. re'li askerler de Gala - Cumur ta ııuıılı Göre'ye doğru ileri- M 30 (Radyo) — Müs- kât bakanı M. Lesona Fransızca Depeş Ko- lonyal muhabiri ile bir mülâ- kat yapmış ve: talya Habeşistan'daki ve âdetleri muhafaza ve himaye edecektir. Böyle ge- “ve zengin bir kıt'ada, İtal- 'nın mesaisi mühim netice- verecektir. Habeşistan'a İtalyan kanun- arının aynen tatbikini tasav- vur etmiyoruz; fakat medeni- et usullerini tamamen tatbik ğiz. sab'da yapılacak yeni li ve Ahsab-Dessie yolu- na gelince, bu Cibuti yolunun tiyaca gayri kâfi olmasından gdmııhr. demiştir. enevre, 30 (Radyo)— Ha- delege heyeti, Eden'in cevap teşkil eden bir tebliğ neşrederek, garbi eşistan'da karışıklıklar ol- unu tekzip etmiş ve İngi- mandası istenmesinin baş- sebebinin —istikbal için ir kurtuluş ve istiklâl imkâ- e edilebilmesi olduğunu n eylemiştir. — - "k kadar 275 bin kişi olacaktır. Şimdilik ihtiyari olarak ka- dınlara mahsus iş hizmeti ile- ride mecburi olacaktır. İş hiz- metinde çalışan kadın miktarı Nisan 1937 den itibaren artı- rılacaktır. Berlin, 30 (Radyo) — Dok- tor Şaht, bugün bura matbu- atına beyanatta bulunarak de- miştir. ki: — Alınan finansel tedbirler çok yerinde bir harekettir, bü- yükler daha bir müddet evve- lisine kadar bütün dünya ,ik- tısadiyatını ellerine almak is- temişlerdi. Bugünkü vaziyet, o hırsın tabit neticeleridir. Doktor Şaht; bundan sonra Amerika'ya naklikelâm etmiş ve Amerika'nın aldığı vaziyeti tenkit eylemiş, Almanya'nın bu tedbirlere karşı fedakârlık yapmak mecuriyetinde - kala- cağını, İngiltere, - Amerika ve Fransa arasında hâsıl olan son antantın Hitler'in bundan evel ileri sürmüş olduğu fikir ve kanaatteü başka birşey olma- dığını beyan etmiştir. Radek Tevkif edildi.. Varşova, 30 (A.A) — histan matbuati M. Radek'in tevkif edildiği hakkında Ha- vas tarafından Moskova'dan verilen telgrafi — neşretmekte- dirler. » ANADOLU vz | Günün —- Sosyetedeki dünkü müzakerelerde Ha- beş murahhaslarının garip ;sözleri : Habeş imparatorü İtalya ile anlaşmağa hazır imiş! Fakat ilhaka aleyhtar bulunuyormuş. Portekiz mu ——— rahhası, cihana hâkim bir harptan bahsetti dış bakanımız ve Cenevre, 30 (Radyo) Sosyete asamblesi bugün sa- bahleyin 10,40 da M. Saved- ralama'nın riyasetinde toplan- mıştır. Celsede ilk olarak Habeş murahhası — dinlenmiştir. Bu murahhas, sosyetenin nazarı dikkatini memleketinin vazi- ! yetine ve Gora'daki muvak- kat hükümetin mukavemetine celbetmiştir. Diğer taraftan Habeş hükü- metinin Londra selfarethanesi vasıtasile matbuata verdiği bir beyannamede : Necaşi, İtalya ile bir uzlaş- -| ma elde etmek için icap eden bütün fedakârlıkları yapmağa hazırdır. Bu fedakârlıklar arasında Necaşi'nin *Habeş tahtından istifası vaki değildir. Fakat makul her fedakârlığı yapacaktır. Aksi takdirde hiç bir zaman İtalya'ya iltihakı kabul etmiyecektir., Denilmek- tedir. Portekiz murahhası Habeş murahhastan sonra söz alaral cihan üzerinde hâkim olan harb tehlikesine nazarı dikkati eelbetmiş, devletlerin birbirle- rinin dahili işlerine karışma- maları lüzumunu ileri sürmüş ve: “Portekiz devleti bu husus- ta çok riayetkârlık göstermiş- tir. Portekiz sosyete misakının kuvvetlenmesine — taraltardır. Mütecavize karşı zecri tedbir- lerin de sıkı surette tatbikini istemektedir.. Demiştir. Arjantin murahhası doktor Kampillo da — şunları söyle- miştir: “Uluslar soösyetesi her fır- sattan istifade ederek takviye zarureti büyüktür: çünkü cihan sulhu büyük bir tehlikeye ma- ruzdur., Demiştir. Londra, 30 (Radyo) — İn- giliz siyasal mahafili, Habeş imparatorunun - İtalya ile uz- laşmak istediği hakkında neş- reylediği resmi tebliği hayret ve biraz da istiğrapla karşı- lanmıştır. Cenevre, 30 (Radyo) — Konsey bugün toplanmış ve Uluslar sosyetesi ikinci sekre- teri İspanyol murahhası yerine Danzig komiseri M. Lestr'in tayini teklif edilmiştir. İspanyol murahhası Londra sefiri olmuştur. M. Eden. Londra sefiri ta- yin edilen sabık ikinci sekreteri methetmiş ve M, Lestr'e mu- vaffakıyet temennisinde bulun- muştur. M. Eden ayni zamanda M. Lester'in yerine Danzig komi- serliği için bir halef gösteril- mesini istemiştir. M. Delbos da M. Eden gibi sabık ve lâhik ikinci sekreter- leri methetmiştir. —e » ——— — 'Dünkü müzakerelerden sonra İngılız hariciye nazırı M. Eden, Rus murahhası M. Litvinof'la konuştu M. Bek de bu mütaleaları | larım.” tasvib etmiş ve yeni Danzig | — Meclis yarın — toplanmak komiserinin iraesini M. deııe 1 üzere tatil edilmiştir, Bırakmıştır. D Akşam üzeri de komisyon- Portekiz hükümeti, Madrid ha- Danzig tahkik komitesinden çekilmiş lar toplanmıştır. riciye bakanı M. Alvares Del- olduğundan yerine İsveç mu- | vabo, Paris tariki ile Madrid'e rahhası ta: Hayti miştir. ki: — Fransa hükümetinin si: lâhların tahdidi hakkındaki teşebbüsünü takdirlerle karşı- yin edilmiştir. murahhası da de- | gitmiştir. Portekiz hariciye bakanı da Lizbon'a hareket etmiştir. M. Eden, bugün M. Litvi- nof ve doktor Tevfik Rüştü Aras'la bir mülâkat yapacaktır. Karabük'te inşa edilecek demir fabrikası mukavelenamesi.. Dün Londra'da Faik Kurtoğlu ve İngiliz şirketi mümessili tarafından imzalandı. Londra 30 (Radyo) — Türkiye'nin Karabük kasabasında inşa edilecek olan demir fabrikası için, bir İngiliz şirketi ile 25 haziranda Ankara'da esasları tesbit edilen mukavelename bugün Türkiye İktısat Vekâleti müsteşarı Faik Kurtoğlu ve İngiliz şirketi mümessili tarafından imza edilmiş ve bu vesile ile Türk-İngiliz dostluöımdan bahis uutuklır söylenmiştir. Belçika'da Vaziyet Askerlik 18 aya çıkarılıyor.Ame!e! Hareketlerine karşı tedbir alındı. Brüksel, 30 (Radyo) — M. Vanzelând sendikalar reislerini ve Sosyalist partisi liderlerini davet etmiş ve Belçika hükü- imetinin bundan sonra grev ilânıni ve müesseselerin işgalini kabul etmiyeceğini şiddetli bir lisanla bildirmiş ve aksi tak- tirde muhim tedbirler ittihaz edileceğini de ilâve etmiştir. Brüksel, 30 (Radyo) — Askerlik müddetinin 12 aydan 18 aya çıkarılması hakkındaki kanun hazırlanmıştır. Bu hususun temini ve yeni motörlü silâhlar için 4 milyar Belgalık bir tah- sisat ta kabul edilmiştir. Bu kararları tasdik için Belçika meclisi rında toplanacaktır. Bulgaristan'da affı umu- mi ilân edilecek.. Teşrinievel ortala- 1/10/ 936 elgraf Haberlerı Türkiye Romanya e O — E!çımız Romanya Başbakanı ile Konufştu.. Bükreş, 30 (A.A) — Bu gün Başvekil Tataresko ve Ticaret Bakamı, Bükreş elçi- miz Suphi Tanriöveri kabul etmişlerdir. Öğleden sonra elçimiz ile Romanya ticaret nazırı ve mil- K banka genel direktörü tica- ret nezaretinde toplanarak iki memleket arasındaki ticari mü badele vaziyetini mütalea et- miştir. Ve bunun neticesi ola- rak Türkiye'den mal ithal eden tüccarlar lehine geniş müsaa- delerde bulunmayı kararlağtır- mışlardır. Türkiye'den mal getiren tüc- carlar da bu sabah ikinci de- fa elçilikte bir toplantı yapa- rak dileklerini bildirmişlerdir. Necaşi 30 milyon liralık Mücevherat getirmiş Atina, 30(Radyo)— (Elinkon Melon) gazetesi, Londra'dan aldığı bir haberi neşrederek, Habeş imparatorunun, Adis- Ababa'dan otuz milyon İngi- liz lirası kıymetinde mücevhe- rat getirdiğini iddia etmek: tedir. Fransa'da Köylüye yar- dım ediliyor.. Paris 30 (A.A) — Köylü- lerr himaye merkezi komitesi bu sabah bir tebliğ neşrede- rek hallere zahire verilmemesi hakkındaki grevin ancak ilk bir ihtar mahiyetinde oldu- ğunu ve sebze fiatlerinin ar- tırılması kabul edilmediği tak- dirde bütün memleket halle- rine karşı grev yapılacağını bıldıımıştıı İtalyan elçisi Stoyadinoviç'le Görüştü.. Belgrad, 30 (Radyo) — İtal- ya'nın Belgrad büyük elçisi, bugün hariciye 'nezaretine gi- derek Başvekil M. Stoyadino- viç'i ziyaret etmiştir. Fransız saylavları Sahibi nüfuz birkaç Bulgar gene- ralı tekaüde sevkedilecekmiş.. Belgrad 30 (Radyo) — Kralın senei devriyesi münasebetile yakında bütün Bulgaristan'da şenlikler yapılacaktır. Deremenin istihbaratına göre, bu münasebetle affı umumi Belgrad'da Belgrad, 30 (Radyo)— Yu :0s- lavya'ya gelmiş olan Fransız saylavları bugün Semedenf'e iderek şarap sergisini gez- şıı;'rr 3: Ekşımg Belgrıgd'ı dönmüşlerdir. Saylavlar yarın ilân olunacak ve zabitlerin birçokları terli ettirilecektir. Belgrad 30 (Radyo) — Sofya'dan haber verildiğine göre, tanınmış sahibi nüfuz birkaç general yakında tekaüde sevke- dilecektir. Bulgar yüksek askeri şürası, bu sebeple sık-sık içtima etmektedir. İngiliz tayyareleri.. Valos sultanlığı arazisini bombar- dıman ettiler.. Fen 'ı;ğrunda kurban gidenler Geminin enkazından âbide yapılacak.. Paris, 30 (Radyo) — Salâ- hiyettar mahafilin bildirdiğine Aden 30 (Radyo) — Valos sultanlığı arazisi, İngiliz tay- yareleri tarafından bombardı- man edilmektedir. Bu hâdise- nin sebebi, bir İngiliz memu- run katli ve istenilen tazmi- natın verilmemesidir. Bombar- dıman üzerine — sultan İngiliz- lere boyun eğmiştir. Ca göre doktor Şarko ve arka- daşları namına Sen Malo'da büyük bir âbide dikilecektir. Bu âbide, Purkıa-Pa vapu- runun bekayasile vücude ge- tirilecektir. Belçika sahillerinde İngiliz kruvazörü Vendiktiv bekayasile yapılan âbide bu yeni âbideye model - ittihaz - | edilecektir. Zağre olu e Viyana'ya gıdğ('rğklc:dır İ Büyük bir yangın Çankını; 30- (A-A) — Bir yangın neticesinde İlgaz'ın Co- mar köyünde 28 ev yanmıştır. Yangında 70 yaşlarında bir kadınla birkaç hayvan yanmış- tır. Yanan evlerden eşya kur- taılamamıştır. Pamuk işleri Londra, 30 (A.A) — Bey- nelmilel pamuk komitesinde onbir memleket temsil edil- mektedir. Komite amele — en- ternasyonalinin raporunu tet- kik ettikten sonra mensucat ve pamuk endüstrisinde 40 saatlik hafta mesaisini tatbike imkân olmadığını ittifakla ka-