27 Eylül 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 4

4 Türk dilibayramı (- . tezahüratı —Başı Tinci sayfada— () lanmış olan kürsüye çıkan Hal- d dül, turili ve edebiyat komlte- ön (ise tarihi öğretmeni Mitat, " VÜK dili inkılâbi ve Göneş dil * Hprisi bakkıuda çok değerli bir karlerans vermiştir. datip, Türk dilinin en yük- b safa yükseleceğini söy- tek — dilimizin Arab ve tam kelimelerinden kurta- — ve sadeleştirilmesi için anehzimatla beraber - başlıyan ştirâreketin, son zamana kadar syati şekilde yürüdüğünü uk yirmi sene evel Arab- ” Fars'ça terkiblerle ilânı .. lerin çok olduklarını, elil ıslahatı ile harf ıstılahatına ğ nanlarda karşı koyan- di müriyet hükümetimizin ral muhtelif eserleri ve ey “ün yarattığı muhtelif mi: daki inkılâb hareketleri ülllrşısında hiçbir şeye - itiraz w5 üyecek vaziyete düştük- rhğtini, harf inkılâbı yazılırken .a öki Arab harflerinin ıslah d sini bile ortaya atanlar Ha ulunduğunu söylemiş ve za- M Türk — kültürünün is- nü a - kültüründen üstün oldu- l n tasdik - edildiğini izah ]: » konferansına devamla ı).' n otuz sene içinde de Türk: . felsefe, ilim ve tasav- T İslâm kültürüne unutul- izmetler ettiği meydana ğ n da anlatarak sözü 1'_ ürk dili kurultayına naklet- n $, Sövyet âlimlerinden Al- lehceleri hakkındaki erile kurultayda bulu- hayran eden Sovyet den profesör Samo- n “Türk dili olmasaydı, lilleri tetkik etmek çok u., Sözünü söylemiş, 'i Dr. Kuverniç'in de dili hakkındaki kıymetli leıidni anlatmıştır. dan sonra Türk dili tet- k kurumunun çok özlü çalış- Tinasından takdirle bahseden afikonleranscı, üçüncü Türk dili 8 ultayında Türk dâhisinin ç l& ortaya atılan güneş ” teorisinin — ehemmiyetini ibildirmiş, muhtelif profesör- :_ t bu teori hakkındaki tak- ni anlatmış, 1914 te çı- eski kavimlerin sem- ni — topliıyan — eserinde funk'un her memlekette | |ğrü sembolleri bulunduğu thakkındaki yazılarından bah- *|setmiş, üçüncü dil kurultayı- $ ccnebi dil profesörlerinin ' imzaları bulunan mazbata- unda — güneş dil teorisinin niyeti hakkındaki kayıl- ikrederek son kurultayda Türkoloğun şu sözlerini ANADOLU Suhip ve buşyazganı dar Rüşdü ÖKTEM ü neşriyal ve yazı işleri ü: Hamdi Nüxhet Ukkamı t İkimci Beyler sokağı ğ Halk partisi binası - içinde İ Telgrat: İzmir ANADOLU llığı 1200, altı aylığı 700, üç Ü aylığı 500 kuraştar memleketler için senelik böne Gereti 27 liradır yenle & karuştur miş nüshalar 25 kuruştur! hatırlatmıştır: Atatürk, Türkiyesine, mil- letine âşıktır. Milleti de bu aşkı ona fazlasile besliyor. Onun- taşitlığı ad Sümer di- linde hem Türkler'in atası, hem de kalesi demektir ki o, buna lâyiktır, Hatip: —Bayramımız büyüktür, bizi sevindirecek kadar büyüktür, hepinize kutlu olsun: Alkışlarla kesilen bu konfe- ranstan sonra Halkevi müdürü Hüseyin Avni Ozan kürsüye gelmiş ( Dil bayramı ) adlı yazdığı manzumeyi okumuş ve alkışlanmıştır. Daha sonra kür- süye çıkan, Erkek Muallim mektebinin bu seneki mezun- layından muallim Raif Altıok, Şâir ve Saylav Kâzım Nami Duru'nun “Güzel Türkçe, adlı manzümesini -okumuş ve çok alkışlanmıştır. Daha sonra Ankara Halke- vindeki dil bayramı tezahüratı merasimi, radyoda dinlenmiş ve toplantıya son - verilmiştir. ANADOLU — Raif Altı- ok'un okuduğu parça 3 üncü #ahifededir.) 3 Ankara'da Ankara, 26 (Hususi) — Dil bayramı bütün memlekette, Halkevleri, gençlik ve - dilse- verler tarafından hararetli bir şekilde kutlulanmış ve bu su- rele her Türk, yeni doğan bu inkılâb güneşini sevgi ve sa- mimiyet ile selâmlamıştır. Bu selâmda, Türk bilginine ol- duğu kadar ilmine de hürmet vardır. Burada merasim saat 18 de başlamıştır. Halkevinde - bin: lerce genç toplanmış, - konfe- rans verilmiş, şiirler okunmuş ve tezabürat yapılmıştır. Ge- ce de müsamere verilmiştir. İstanbul'da İstanbul, 26 (Hususi) Burada dil bayramı Şehiremini, İnönü ve Beyoğlu Halkevle- rinde tes'id edilmiştir. İnönü Halkevinin 3- kişilik yeni korosu - tarafından bir konser verilmiş, Alayköşkünde bir piyesi oynanmış ve mono- loğlar verilmiştir. İstanbul, 26 (Hususi muha- birimizden) — Maarif Vekili Saffet Arıkan bugün Ankara ekspresi ile geldi. Cumuriyet bayramının yıl dönümü müna- sebetile yapılacak merasim ha- zırlıkları için fifkada - teşkil edilen komisyona riyaset et- miştir. “ Cumuüriyet bayramı bu sene yurdun her tarafında parlak surette tes'id edilecektir. Titülesko iyileşiyor. Senmorih, 26 (Radyo) — Zehirlenmiş olan Romanya eski Dış Bakanı M. Titülesko nun sıhhi vaziyetinde mühim salâh vardır. Kansızlığı sür- atle zail olmaktadır. / Yolcuma a KN Kalbimizden geçenler gözlerimizde yandı; Nicc — yıllık derdimiz — içimizde uyandı. Sılaya yal alırken bügün sen adım adım.. Ben van veren mazinin hüsranına ağladım. Alevlendi derinden bu sonsuz hic- ran gene Sığındım ümidimin derin köşe- N lerine.. Kalbimin yarasını sarmadan gi- diyarsun? Böni hangi bir. hisle hiç unutma diyorsun. Biraktın da kalbimi boş ümidle yarına Sel oldu. gözyaşlarım uzayan yöl- Tarıma, Şimdi kalbim bir derin heyecanla atiyor Her hatıran bir başka yaramı ka- natıyor. Sen bu öksüz kalbime can veren bir ümittin Beni boynu bükülü gene bıraktın Ben gümdi uzaklardan sesini din- liyorum; Hasretinle yanıyor, eriyor, inli- yorüm. Kurşıyaka : Ş Fransa'daki Grev Devamda. g Nehir amelesi de Çalışmıyor. Paris, 26 (Radyo)— Sai ve sermaye mücadelesi devam etmektedir. Nehir hükümet dairesinde iki patron ve iki amele murahhasından bir ha- Deniz amelesi grevi Havra kadar tevessü etmiştir. S0 Ne- hir motörlü dubası bağlan- mıştır. Fakat maunalar henüz seyriselere devam ctmektedirler. Dün saaf 20 de, Paris'te büyük bir müessesede grev ilân edilmiştir. Bunun sebebi müstahdemin- den otuzuna yol verilmesidir. Paris, 26 (Radyo)— Bugün deniz amelesi arasında büyük bir grev ilân edilmiştir. Bu grev Paris, Ruav ve şimal muıntakalarına şamildir. İş tamamen düşmüştür, Ame- le bütün mauna ve sair vası- taları tevkif etmiştir. Habeş'ler Yeniden harbe mi tutuşuyorlar? Paris, 26 (Radya) da Göre'den b Habeş Hükümeti 1 Mabeşistan- iğine — güre, klarına doğru n küvvetle- rine mukabil hücum yapılması ka- rarlaştırılmıştır. İstanbul'da bele. diye faaliyeti. .| İstanbul, 26 (Hususi) Şehremaneti Erenköy, İç Eren- köy, Kurbağlıdere, Kayışdağ yollarını lamir ettirmeğe baş- İamıştır. Şişhane ile Galata- saray arasındaki — yolun da parke ferşiyatı başlamıştır. öğretmenler okusun! İlk, Orta, Lise okullarının bütün kitapları geldi Ahmet Etiman kitap evi Müşterilerinin değerli ilgileri: gekilde ge me dayanarak İzmir'e yaraşacak mişletilmiştir. Ahmet Etiman kitap evi Kültür Bakanlığımın okul kita, nü gününe takip eden ve en lerini meranun eden İzmir'in bi Hariçten - - atle gi siparişler iskontolu fiatlerle ve sür- pları ile diğer bürün eserleri gü- Taüsmi müşteri- ricik kitap ve kırlasiye deposudür. önderilir. ANADOLU İ. Aytekin Kültür zA kem heyeti vücuda getirilmiştir. KELEFÜK SONHABER Ve YELCRAF İTELSİZLE üç aydanberi gizli içti- malar yapılıyordu. F. frangı, dünya piyasa fiatlerinin istikrarını temin maksadile ve alınan tedbirlerle düşürülmektedir. İngiltere, Fransa ve birleşik Amerika arasında bir itilâf olmuş tur, Belçika da bu devletlerle birlikte teminat verdi. Paris, 26 (Radyo) — Dün akşam Elize sarayında topla- çpan kabinede frank kıymeti- nin düşürülmesine karar veril- miştir. Mübim ve müşkül vaziyet Fransa'da tehlikeli görülüyor. Meb'usan meclisinin hemen içlimaa davet edileceği söyle- niyor. Vaziyet çok heyecanlıdır. Meb'usan meclisi, Pazartesi sabahı toplanacaktır. Meclis koridorlarında büyük bir he- yecan vardır. Maliye Bakanı- nın frank üzerine mühim bir nutuk iradedeceği söyleniyor. Sosyalist partisi mensupları toplanarak grub müzakereleri yapıyorlar. Başbakan M. Blum bakanlarla bir toplantı yapa- rak vaziyeli görüşmüştür. Bu toplantıda frangın kıymetten düşürülmesile vukuu melhuz aksülâmeller tetkik edilmiştir. Maliye bakanı, gazetecilere beyanatında: — Birçok tedbirler arasında altın ve 26 Eylüle kadar ta- hakkuk etmiş ecnebi dövizler müsadere edilecektir. Bu ted- birler, aksülâmelleri menede- cektir. Mütekaitler ve küçük irad sahipleri için koruyucu tedbirler alınmıştır. Demiştir. Paris 26 (Radyo) — Fran- sız hükümetinin son mali ka- rarı üzerine Belçika hükümeti yardım kararı vermiştir. İngil tere, Amerika ve Fransa'nın kararına Belçika da iştirak edecek ve bu kararı bozacak harekette bulunmıyacaktır. Bu tedbirler, cihan iktısadi vazi- yetinin salâh bulması bakı- mından bu tedbirler, lüzumlu ve müfit görülüyor. Bir buçuk senedenberi Belçika hüküme- tinin ittihaz ettiği mali ted- birler bozulmıyacaktır. Fransa hükümeti, bu kararı ile dövizin istikrarma hizmet edeceği kanaatindedir. Belçika, bundan başka, beynelmilel ti- careti gayri tabil - -kayıtlardan kurtarmak maksadile Fransa, İngiltere ve Amerika tarafla- rından ittihaz edilecek tedbir- lere iştiraki kabul ve taahhüt etmiştir. Diğer devletlerin de bu kararlara iştiraki beklen- mektedir. Bern, 26 (Radyo) — İsviçre federal meclisi fevkalâde top- lanarak para vaziyetini görüş- müşlür. Fransız frangının kıy- metinden yüzde 30 — düşürül- mesi, İsviçre'de heyecanla kar- şılanmıştır. Pazartesi günü ya- pılacak toplantıda bu mes'ele üzerinde mühim kararlar alı- nacaktır. Borsa kapanacaktır. Berlin, 26 (Radyo)—Alman gazeleleri, Fransız hükümeli- nin, İngiltere ve Amerika'dan frankın sukutu sebebile spe- külâsyon yapılmıyacağına dair teminat alındığını Belçil Nev-York, 26 (Radyo)—232 sandık içinde 140 — milyon franklık altın Fransa'dan Nev- york'a gelmiş, bankalara ta- şınmıştır. Şerburg, 26 (Radyo) — Dün Şerburg Timanından 11 ton altın frank Birleşik Ame- rika'ya — sevkedilmiştir. Son zamanlarda bu kadar mühim miktar altının bir delada sev- kedildiği görülmemiştir. Paris, 26 (AA) — İyi ha- ber âlan mahafilin kanaatine göre, dünya paralarının istik- rar halinde bulunmasında alâ- kadar başlıca memleketler ara- sında umumi bir anlaşma ya- pıldığı takdirde frank kıymeti bir İngiliz lirası 100 frank ol- mak üzere tesbit olunacaktır. Paris 26 (A-A) — Sanıldı- ğına göre, frank, dolar ve sterling bazı hudutlar dahilin- de starlize edilecektir. Londra, Paris ve Vaşington- da Amerika, * İngiltere ve Fransa arasında vukua gelen para anlaşması hakkında müş- terek bir not neşredilecektir. Bu anlaşma hakkında Fransa finans bakanı M. Vineent Au- riol bu akşam bakanlar ku- rulunda izahat verecektir. Üç aydanberi devam et- mekte olan Fransız, İngiliı, Amerikan müzakereleri büyük bir ketumiyet içinde devam etmiştir. Anlaşmanın hedefi dünya fiatleri üzerinde bir müvazene temin eylemektedir. Paris, 26 (A.A) — Dün akşamki nazırlar toplantısında kararlaşan pek mühim mali tedbirler tasdik etmek — üzere parlamento Pazartesi günü için içtimaa çağrılmıştır. Haber ve- rildiğine göre, Fransa, İngil- tere ve Amerika arasında ha- sıl olan ve dünya piyasa fiat- lerinin istikrarını temine ma- tuf bulunan para itilâfına dair pek yakında Londra, Paris ve Vaşington'da ayni mealde birer nota neşredilecektir. Paris — borsası - Pazartesi günü kapalı bulunacaktır. Fran- | sız parlamentosunun bu bap- İtaki kararını salı sabahı vermesi memuldür. Son üç ay içeri- sinde Fransa, İngiltere — ve Amerika arasında gizliden giz- liye para mes'elesi hakkında müzakerat cereyan etmiş ol duüğü şimdi haber alınmak- tadır. ğ Dün akşam Cenevre'ye ha- reket edecek olan M. Leon Blum Paris'de kalmıştır. Paris borsasında dünkü toplantı pi- yasada fevkalâde bir terakki kaydetmiştir. Beynelmilel men- kul kiymetler epey fırlamıştır. Fransız eshamının çoğu bazan yüzde ona kadar çıkan piyasa farklarından sonra ancak kote edilebilmiştir. Fransız rantları Oiki puandan fazla Kazanmış- gı a — di Paris 26 (A.A) — Bu gece | Nevyork, 26 (A.A) — Nev- york Times Fransız frangı hak- kındaki kararı mes'ud bir ne- tice ile tavsif etmektedir. M. Edenin nutk —— —? ——— Alman gazetelerine göre, müsaid bir ma- hiyet arzediyor.. Berlin, 26 (AA) — M. Eden'in Cenevre'de söylediği nutku tahlil eden Korespon- dans diplomatik gazetesi di- yor ki: M. Eden bir harbın patla- masını intaç edecek kat'i se- beplerin mevcud olmadığını anlamıştır. Fakat bunun için her hükümetin kendi siyasal anlayışına tetabuk etmiyen si- yasal sistemlere karşı müsa- mahakâr ve kayıtlı bulunması şarttır. Nasyonal Sosyalizm başka milletlerin işine yara- maz. O doğrudan doğruya bir Alman sistemidir. Maalesef bazı memleketler Cenevre'de bu sisteme karşi saygı göster- memektedirler. Bir devlet M. Eden'in tezlerini inkâr etmekte ve ademi müdahale prensibine karşı hareket etmektedir. M. Eden nutkunda şu nok- tayı ehemmiyetle kaydetmiştir: Milletlerin Milletler cemiyeti dahilinde iş birliğinde: bulun- maları, ancak bu ocakla ada- leti bulacaklarına kani olma- larile mümkündür. Avrupa'daki nazik vaziyetin ıslahını kolay- laştıracak olan herhangi ted- bir Almanya tarafından alkış- hanacaktır. M. Eden tarafından ileri sü- rülen fikirler yeni değildir. Fa- kat bunların lâzımgelen kat'i- yetle söylenmiş olduğunu tes- lim etmek gerektir. M. Eden yalnız Milletler cemiyetine değil orada temsil edilmemiş olan devletlere de hitab etmiştir. Fakat M. Eden en iyi niyetlerin Cenevre tali komisyonlarında — gömüldüğü hakkında beslenen şüpheyi büs- bütün silmeğe muktedir ola- mamıştır. ? Sir Con Si- mon diyor ki: İngiltere demokra- siden ayrılmıyacak.. Londra 26 (Radyo) — Sir Con Simon liberal nasyonal- lerin bir içtimaında bir nutuk irad ederek demiştir ki: — Diktatörlerle mücadele halindeyiz. Sol ve sağ cenah mevzuubahis değildir. Bizim hükümet sistemimizde ne gibi tebeddülât tasavvur edilirse edilsin İngiltere'de hükümet sistemi demokrasiden — ayrıl- mıyacaktır. Komünist veya fa- şistlerin kendilerine mahsus düşünme — ve usulleri - vardır, İngiliz"lerin de rejim ideali l ':,—;ı_'.i sidir. « > İN » ea