5 Ağustos 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

F A 3 /8/ V6 aaaaamann Ogünnnxı.anlwı Mektepçilikte devletçilik Kültür işlerimizde, kafamızı ve alâkamızı harekete getiren muayyon ı — zaman vardır: A K Ş B S m:lleplelr talebe yarılırken, diğeri de imtihanlarda! ı Asürılerın!skânı . Türkiye'de Bunlar bir hatt, müstakimin iki ucudurlar ve kültürümüz daha Buna imkân yoktur.! — doğrüsu maarif siyaşetimiz bu iki nokta arasında mevki almıştır, Mektepler açılırken devlet teşkilâti bunmalı bir faaliyete atılıyor. Çocuklar, analar ve babalar keza.. Endişemizin sıklet noktası şu oluyor: p.*ıı 'General Mola, komüniz- Mahkemelerde Wn'ıl imha Edeceglz dedi. Davalar sür'atle gö- .—— Acaba mektepler ihtiyacı karşılıyabilecek mi? l Acaba kaç mektep muallimsiz kalacak? ğ Mektep açsak bina nerede, tahsisat nerede? ğ Burada maarif siyasetimiz âdeta bir imtihana tabi totuluyor. Keza, imtihan zamanı gelince mektepce, ailece, halkca düşünüyor ve dikkatimizi şunlarda teksif ediyoruz: y Busene ne randıman alınmıştır? İkmale kalan ve dönenlerin, ı eden ve diploma alanlara nisbeti nedir?. Hala var mıdır, varsa ter- y ç ç terfi biye, tedris ve imtihan sistemlerinde mi, başka noktada mı? Şu hale göre yeni bir şekil mi bulmak lâzımdır? Görülüyor ki, hattı müstakimin bir ucundan başlarken içimize sap- lanan endişe, yıl sonunda bir başka şekilde tecelli ediyor. Okuma hare- keti arttıkça, memlekette ilmin mutena kıymet ve mevkiü takdir edil. l" dikçe, hassasiyet ve alâkamız da Ona muvazi bir inkişaf gösteriyor. ı.ı Mekteplerin açılmasına bir hayk zamatı var, şüphesiz!. Fakat bir bu- — gük ay sanra karşımıza çıkacak olan işin azametini ve themrııiyeliuı düşünürsek, aradaki zamamn bile hazırlanmak için az geleceğini kavrarız. Umumi olarak tebarüz ettirilmesi icabeden bir mokta varsa o da şudur : Türkiye'de tahsili, daha ziyade devletçi, bağlamak, çok çocuk okutmak ve okuma k etini paranın, İnsan var- — hığının inbisarından kurtarmak lTüzumdır. Hazusi şehir teşekkülleri ile de — devletin bu yolda tutacağı mesaiyi takviye etmek de keza, başlıca şart- lardandır. Çünkü devletin böyle büyük bir maarif seferberliği açabil.- mesi, bütçemizin kabım çatlatabilecek derecede zorludur. Binsenaleyhi devlet okuma hareketini, bütün kasabalarda halkın kendi içinden, kendi teşkilât ve varlığından gelen müesseselerle, yardımlarla takviye etmekten — başka çare yoktür. Varlıklı aile çocuğunun ilk mektepten başlıyarak ve muntazam bir tahsil serisi takip ederek üniversiteyi bitirmesi ne de- Teceye kadar sevindiriyorsa, onz nisbetle daha seki, daha liyakatli, daha yüksek kabiliyette bir fakir çocuğun parasızlık, yardımsıalk ve teşkilât. — sazlik yüzünden ilk mektepten sonra bu saadetten mahrum kalması da © nisbette hazin bir hüdisedir. Bu hal, sımıf imtiyazını ortadan kaldıran yeni Türk — nizamımı şid- — detle alâkadar eder. Çünkü bu suretle, ötedenberi sivrilmiş ve üstte kalmış bir cemi abakası halinde görünen zengin, oğlunun okutulması ile kendi mevküni bir miras halinde ahfadına kadar terkedebiliyor. Ya- — mi para, haklı haksız insanlar yaratıyor, idareciler yaratıyor, smıf vera- şeti yaratıyor. Fakir çocuk ise, upkı babası, dedesi gibi, gene okuyamı- yör, gene idare edilen ve haklı olduğu mevkie erişemiyerek cemiyetin bilmem kaçıncı bölümünde kaları vatandaş vaziyetine düşüyor. Hasas bir noktadır ba!. Ve bunu kaldırmak için ise, Türk maari- finin devletçi siyaseti karakterini daha olgunlaştırmak icap ediyar. a ziyade balkçı bir esasa Orlıan Rahmi Gökçe î Habeş çetelerinin : taarruzları. Port-Said, 4 (A.A) — Ge- | eden ııalyırı kuvvetleri ile şid- “neral Mardio kuvvetlerinin Ha- | detli ha.betmiştir, Habeş cen- beş âsilerini püskürttükleri ha- | gâverleri, Adis-Ababa'yı da ber alınmıştır. Âsilerin Adis- | muhasara altına almışlarsa da — Ababa'ya doğru' ilerlemek ve | İtalyan'ların şiddetli ateşi kar- | tren _YOI"?" l_”h"b etmek '_'_— şısında geri çekilmek lüzumu- — şebbüsleri akim kalmıştır. Mü- ğ zi n L 3 K Z R nu hissetmişlerdir. Habeş'lerin tecavizlerin yüz kadarile Ha- Z — beş başpapazı Petro, hemen | Uzün sürecek olan yağmur — mühakeme edilerek sokak or- | Mevsiminde bu gibi hareket. tasında kurşuna dizilmişlerdir. leri devam ederse İtalyan'lar İıılynn otoriteleri, ahaliyi için çok tehlikeli olacaktır. ;. evlerinden çıkmaktan — menet- . — miştir. Adis-Ababa'da harb Yeni spor — hali vardır. Sokaklarda müf- - — rezeler dolaşmaktadır. Mü“eşafllg . — Cibuti, 4 (Radyo) — Ras İstanbul, 4 (Hususi muha- — Kassa'nın oğlu, başında mü- “him miktarda Habeş - cengâ- veri bulunduğu halde normal bir şekilde işleyen Adis-Aba- ba - Cibuti hattını bozmağa kalkışmış ve hattı muhafaza birimizden) — Maarif vekâ- letine bağlı bir spor müste- şarlığı ihdas edilmesine karar verilmiştir. Müsteşarlık, Tür- kiye spor işlerini idare ede- cektir. doğruyu yazmağa vicdanen mecburdur. Cumuriyet ve de- |-mokrasinin büyük bir tecellisi de bu neşriyatın, hükü- met erkânı tarafından dinlenmesi, nazarı itibara alın- masıdır. Cumırıyıl ve demokrasi, halka, büyük knlaba!ıjuı “içine kitapla değil, işle, müsbet eserlerle, filiyatla gi- der.. Köylü, derdini dinliyen bir kaymakam, çiftçi, ken- di tarlasına kadar çıkıp gelmiş bir vali ile karşılaştığı gün. uzağa gitmeğe hacet yok, Cumuriyet bir eser daha — veriyor, bir parlak safha daha açıyor, demektir. De- — mokrasi zümrüt anka değil, işte budur. Vali Fazlı Gü- | Teç'ten memnun olan halk, bunun içindir ki, bize kadar plnıiı, teşekkürlerini bildiriyor. Onuncu derecede bazı sandalya sahipleri vardır. Bunu hâlâ öğrenememişlerdir. Hâlâ matbuatı, halkı ve hakkı /— tanımak istemezler. Onların kulaklarına küpe olsun!. SAPAN ei dddi c zz n _' Yağmur mevsiminde devam eder- - se vaziyet İtalyanlar için fenadır. Ankara, 4 ( Hususi muha- birimizden ) — Âsüri'lerin, memleketimiz dahilinde iskân edilmeleri için müracaatta bu- lundukları hakkında bir şayia vardır. Tahkikat yaptım, alâ- kadar resmi makamlar, Âsü- ri'lerin memleketimiz dahilinde iskânları için hiç bir teşebbüs mevcut olmadığı gibi buna imkân da bulunmadığını bil- diriyorlar. Ankara'da 'veni tıb fakültesi İstanbul, 4 (Husust muhabi- rimizden) — Busene Ankara'da bir Tıb takültesi binası inşa- sına başlanması - kararlaştırıl- mıştır. | Yeni üç zelzele l kaydedildi. İstanbul, 4 - (Hususi muha- birimizden) — Kandilli rasat- hanesindeki zelzele aleti üç zelzele kaydetmiştir. Zelzele- lerden birincisi saat 20,21 de, ikincisi biraz sonra, üçüncüsü de saat 6 dadır. İkinci zelzele şiddetli olmuştur. Zelzele mer- kezinin İstanbul'a 800 - kilo- metre uzakta olduğu anlaşıl- maktadır, Ereğli Mensucat fabrika- ; sının küşadı. İstanbul, 4 (Hususi muha- | birimizden) — Ereğli mensu- cat fabrikasının inşaatı tamam- lanmıştır. Fabrikanın açılma şenliği yakında yapılacaktır. | Yeni vapurlar nasıl olacak? İstanbul, 4 (Hususi muha- birimizden) — Devlet deniz yolları işletme idaresinin yeni ısmarladığı yolcu vapurları 1350 tonluk ve 500 kişiliktir. Geniş salonları bulunacaktır. Rusya'da İspanya amelesi için iane toı_)lanmaktadır. Alman- lar ve İtalyanlar koğuldular. Burgos, 4 (Radyo)— Gene- ral Mola bir tebliğ neşretmiş yapılan hareketlerin asketi de- Fü, mülli bir hareket olduğunu bildirmiş ve hedefin komü- nizmi imha olduğunu ilân et- miştir. General Mola hükümete sadık kalan donanmayı tenkid ve bu hareketi vatan hainliği addetmiştir. Mamafih bütün müşkülâta rağmen vaziyete hâkim olacağı kanaatını gös- termiştir. General bütün müşkülâta rağmen vaziyetin iyi gittiğini ve âsi kuvvetlerin, tayyarelerle ve tedrici surette cephelere nakledildiğini ve Madrid'e gi- rilince, beş generalden mü- rekkep bir diktatöra tesis edi- leceğini ve İspanya'da rejimin değişmiyeceğini söylemistir. Moskova, 4 (Radyo) — Tas Ajansı Moskova ve Leningrat- ta amele teşekkülleri umumi şekilde İspanya amelesi lehin- de yardım kararı vermişlerdir. Şimdiden İspanya amelesi için ianc toplanmağa başlanmıştır. Moskova'da Kızılmeydanda bütün sendikalar toplanmışlar ve şiddetli nutuklar iradetmiş- ler ve M. Azana ve İspanya hükümeti namına yardım telg- rafları çekmişlerdir. —. İstanbul, 4 (Hususi muha- birimizden) — İspanya hükü- meti, İspanya topraklarında bulunan İtalyan'larla Alman'- ların 24 saat içinde İspanya hududlarını terketmelerini bil- dirdi. Moskova, 4 (Radyo)— Rus- ya'da Kızıl meydanda büyük bir nümayiş yapılmış ve İs- panya meselesinde takındık- ları vazıyetten dolayı İtalya ile Almanya protesto edilmiştir. Bitaraflığı Fransa bozmuş. Kont Çiyano şimdi cevap veremiyor.. Fransa silâh,tayya re ve gönüllü tabur bile göndermiş.. Fransa, Rusya'nın da bitaraflığı- nt istiyor. Üç merkez konuşuyor. İtalyan tayyarelerı resmi değilmiş Roma, 4 (Radyo) - Hari- ciyı- nazırı Kont Çiyano İtal- ya'nın Roniâ sefirini kabul ederek, Fransa'nın, İspanya mes'eleleri hakkındaki notası etrafında goruşmuş ve bu no- Fransız bankası müdürü Dr. Şaht ve Göbels'le konuştu. Berlin, 4 (Radyo) — Bank dö Fransın yeni direktörü M. buat, samimi ıılml: ıııunnmk anlayıp dinliyerek her Dö Laberri, burada bulunmakta ve Dr. Şaht ile birkaç mülâ- kat yapmıştır. M. Dö Laberri Berlin operasında Dr. Göring ile de görüşmüştür. Bank dö Frans direktörü dün Amsterdam'a gitmiştir. Buradan Paris'e dönecektir. Alman bankası direktörü Dr. Şaht, Ağustos ayı içinde M. dö Laberri'ye Paris'te iadei : iadei ziyaret edec edecektir. Lehistan'da Yahudi aleytar- lığı ve bir hareket. Varşova, 4 (Radyo) — Kölşe köyünde Ukranya milli cebhe teşkilâtı Leh milli cebhe teşkilâtile birlikte Yahudiler aleyhine büyük bir nümayiş yapılmıştır. 15,000 kişiden mürekkep bir halk Yahudi'lere saldırmıştır. Nümayişçileri nihayet polis da- ğıtmiş ve birçok tevkifat yapmıştır. 8 Ağustos cumartesi akşamı Şehir Gazinosunda — - Göztepe Spor Kulübü Senelik Gardenpartisi Fevkalâde olarak yapılacaktır. Geçen sene Güzelyalı'da verilen bu gardenparti çok bü- yük bir rağbet ve memnuniyet kazanmış idi. Bu seneki ha- zırlıklarda azami fedakârlıklar gösterilmiştir. Muvaffakıyet daha büyük olacaktır. | Nörat taya Müssolini ile görüşme- den cevap veremiyeceğini bil- dirmiştir. Berlin, 4 (Radyo) — Berli- ner Tagbilat Fransız notasından bahis ile diyor ki : “Bitaraflığı ilk bozan Fran- sa'dır. Fransa, Madrid hükü- meline sade silâh ve tayyare değil, gönüllü taburlar da | göndermiştir.,, Londra, 4 (Radyo) — İngi- liz gazeteleri, âsilerin galibiyeti takdirinde Leon Blum kabine- sinin büyük bir darbe yimiş olacağını ve Avrupa sulhünün sarsılacağını yazmaktadır. Paris, 4 (Radyo) — İspanya mes'eleleri etrafında Paris, Londra, Roma kabineleri ara- sında noktai nazar mübade- leleri devam etmektedir. İtalya'nın Paris sefiri, Fransa hariciye nazırı İvon Delbas'la görüşmüş ve notaya cevab verebilmesi için Mussolini'nin Roma'ya gelmesi beklenece- " gini söylemiştir. İngiltere hükümeti, İspanya mes'elelerinde bitaraflığın mu- hafaza edilmesini arzu etmek- tedir ve bu fikrini Fransa'ya bildirmiştir. İngiltere, Fransız notasına bugün veya yarın ce- vap verecektir. Fransa'nın Berlin elçisi de, Alman hariciye nazırı Von ile uzun bir mülâkat yapmış ve Fransa'nın noktai- nazarını izah etmiş ve Fran- sa'nın, Almanya ile Portekiz'i de İşpanya mes'elelerini gö- rülecektir. Ankara, 4 (Hususi muhabi- rimizden) — Adliye vekâleti, bütün müddeiumumiliklere bir tamim göndermiş ve mahke- melerde davaların sür'atle ne- ticelendirilmesini, uzun zaman sürüncemede bırakılmamasını istemiştir. Vehip paşa ... Yunanistan'dan çıkarılı .yor Vehip paşa Atina, # (Radyo) — Yunan hü- kümeti, Ras Nasibu'nun xabık mü- şaviri Vehip paşaya Yuuan toprak- TJanni hemen terkelmesi Hizomunu bildirmiştir. Ayni tebliğde, bu kararmı harici hiçbir. devletin tesirile verilmediği de zikredilmiştir. Memleketimize sey- yah celbi Ankara, 4 (Hususi muha- birimizden) — Memleketimize seyyah celbini temin — için muhtelif memleketlerle karşı- lıklı olarak anlaşmalar - yapıl- ması ve (seyyah dövizi) namı altında döviz müsaadesi ve- rilmesi muvafık görülmüştür. Buna dair vekiller heyetinden yakında bir karar çıkacaktır. T. M. Cemiyeti Ankara, 4 (Hususi muhabi- rimizden) — Türk Maarif ce- miyeti umumi kongresi top- lanmıştır. İdare heyeti raporu okunarak tasdik edilmiştir. | rüşmek üzere müzakerata davet | edeceğini bildirmiştir. Von Nörat, İspanya mes'ele- leri üzerinde müşkülât göste- rilmeyeceğini ancak Rusya'nın ademi müdahale kararına iş- tirak eylemesini söylemiştir. Paris, 4 (Radyo) — İtal- ya'nın, İspanya isyan hâdise- leri karşısında ne gibi bir hareket - takibedeceği bilinememektedir. henüz Fransız'la- rın, İspanya hâdiselerine diğer devletlerin hiçbir - suretle E; rışmamaları hakkındaki teklifi, İngilterece —müsait karşılan- mıştır. İngiliz hükümeti, bu Fransız teklifine yarın cevab verecektir. İtalya'nın, bu mes'- elede takibettiği hattı hareket, Fransız siyasi mahfillerinde endişe uyandırmıiştır. Goadarama muharebesi çok kanlı olmuş, fakat iki taraftan birinin kat'i zaferile neticele- nememiştir. Roma'dan gelen haberlere göre İtalya; İspanya mes'elesinde bir bitaraflık an- laşmasına — iltihak arzusunda değildir. İtalyan matbuatı, l:pınyıya gıd:n İtalyan — tayyarelerinin resmi hiçbir mahiyeti olmadı- ğını yazıyorlar.