20 Mayıs 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2
y — düygüsü) İle sezilemez. ee 30 Ba (Yavaş yavaş İlerileme), gönü gününe tezahür etmez. Sıçramıya benzeyen geçit beş ları İle devir. devir. - tezahür eder. Fakat asla (Sıçrama) de gildir. Çünkü çağdaşlar, dilin berkese verdiği tablii kavvet ile, dalma birbirlerile anlaşagelmiş lerdir. İşte beş düyumumuz İle doğ- rudan doğraya bilgilendiğimiz esyaya ad verme melekesi ba kımından dil bodur. Menşede her dil böyledir. Eğer © ulas, fevkalmahana şeyleri anlayacak kadar yüksel- miş Is9, bunları mahsusat İle karıştırmıyarak — ifade gerektir. ve bunları başkalarına anlatırken — mahsosat alemine alt şeylerle fevkalmahısus âleme Bit olanlarını İylce eyirt rıuıe lerini istemelldir. Sözün &. Maddi olsimler ile ; rah, teciya ve bunlara benzer şeyleri İyi ayırmalıdır. Buodan başka ba fevkalmahsus — âlemin mühtelif öbjeleri, yalnız — fevkalmahaus Ulsanda — görülmesi ve ancak fevkalmahsus âlemde varolması dolayısile, mahena âlemin (l kendisi için ne İse, fevkalmah sus âlemin İlsanı da kendi İçlo öyledir. Böylece bu iki âlem urasında bir muadelet görülür Dü, — fevkalmahsns — objelerde mahsos beyallerden — başka bir vey değildir. Bizzat objeye muattali olmak — İstiyev, mabena hayalin gösterdiği yönde zekâ- manı çalıştırmak gereğindedir. Fevkalmabana objeleri, mah sus hayallerle İWade etmek ka biliyeti, berhangi bir ulusun eşyayı bilme Iktidarile mebsu ten mütenasip olacaktır. Bina- enaleyh böyle bir işin başlan gıci ve İlerlleme seyri : O dili koouşan alüsün zekâ - kültürü Hle maddi kültürü arasındaki nlsbet derecesine göredir. Banu bir de mlisal ile İzıh edelim : Bundan öncekl hita bede söylediğlimiz (Karanlık ve gör düygu) dan gelmeyip, »i cak Tevkalmahsas — objeler Üüs- tönde fasliyette bulanan (Ap aydın bilgi) den — gelen şeye gtekçe görmek mânasına (Cidos) dan (İde — düşünüm) denilir. Alman'canın (Geslehi) | ayal mahsoe hayeli verir. Bunu (Loter) Ia incilinde görürüz : *Düşünümler göreceksiniz. Ha yalleriniz olacak ,, Bu, mahsos anlamda olunca münbasıran gözle görülen şey- dir : Meselâ alâülmüstema veya rüyalarda gördöğümüz fantom lar gibi. Fevkalmahsus anlamda he ; olalm gözüle değli, ruh gözüle görülen şeye denir, kl bu, bu neviden olan diğer bir gok şeyler gibi, rabun ( Kör Ancak rubun dört açılmış gözüle yanl (Apaydın — bilgi) —ile — sezllir. Eğer Grekler ; alâlmüssemay. etmesl veya baveviden olae berbebgi bir şeyi, bir şey gibi alıyorlar İdiyse o zaman İtiraf etmek Tâzmgelir ki Grekler ; Beş düyümün — hepsile — veya çoğale clan herhangi İdraki ; beş duüyümdan — yalnız. birlle mahsus “olan Idraktan ayırd. edebiliyor: lardı. Çönkü eğer - bütün ay dinliği 1'e aalamamış - olsalardı bu mefbumu böyle ifade et. mezlerdi. Greklerin — rühların deki bu aydınlık : uyanık İken len şeylerin verdiği mahana l vastasile herhangi bir su, fTevkalmabsustan he- ayırd edemiyen — bir ulı Alman Milletine Fihte'nin Hitabeleri M. Rahmi Balahban He müküyese edecek - olüarsak, deba İyi anlaşılır. Benüz bu safhada bulunan olusların in sanları ; rüyada gördükleri şey lerle rübi ve münevi âleme alt şeyleri birbirimne — karıştırırlar. Ba iki ulustaki bü - ayrılık, onlarda fevkalmahsas duygunun kuvvetl — derecesinden — neş'et etmiyor. Zamanı gellp de ferv- kalmahsus şeyleri Hado edecek- leri evnuda, rahlarındakl mah sas şeylerin az veya çok aydın olmasından neş'et ediyor. İşte böylece, fovkalmabsus geylerin ifadeleri ; raohumuzuv, mabsne şeyler hakkındakl ay dinlik ve genişlik derecesine göre taozim edilmiş oluyor. İstikbalde tekâmül edeblile- cek olan fovkulmahsua bilgiler, önceden elde edilen mahsus ve fevkalmaheca bilgiler, arasında ki münasebete çöre olacaktır. Mabsas bayallerin (An hğı - Vöoratendlichkeli) , durdoğa yerde durmuz ; dalma münbanlsloi takip eder. Bun dan başka dil, tesadüfi olarak İerllemez. Rubi hayatın doğru dan doğraya bir kuvveti şek linde Herller. Bücün - içindir ki dil ; reel bayata nüfoz İle onu İdare edebilir. — Nasıl ki karşısına çıkan mecburiyetler, İnsanı sevk ve İdare ediyoran ; bpkı böyle bir dilin kelimeleri de onu anlıyanlar üzerine öyle tesir eder, Zira kellmeler. Indi bir makanizma olmayip eşya vin ta kendlsldir. Bu prensipler, mahsus göyri mmahsas şeyler için de aynlle ceridir. Bununla bera ber, fovkalmabsnsların terakkl müphbı ; ülühiyete varınca dürür. Çünkü bu, hayale mğ miyor. Ülühiyeti tehayyül ede- mediğimiz için, dil, onu Wade edemez. Boundan — bi olan bütün diğer noktal nazarlarda, dll : Sabit preasiplere — tâbi olarak, hiç darmadan lokişaf etmektedir. Ve dalma tekâmül de olan — fevkalmahsus — kisim, kullananların — özerinde — tesir yapmaktan geri kalmaz. Zira kelimeleri canlıdır. ve bhayatı yaratmaktadır: Fevkalmabsns — çeylerde - dili tekâmül etmiş bir ulos, fikir ler İle tam bir temasta olup fertlerinden birinin düşüncesi ve Hadeleri, öteki — ferilerin heplal tarafından — düşünülmesi veya söylenilmesi mümkün İse: Dile yenl getirllen mabsus ba: yal ; düşünmek — İstiyenlerin hepsine aydın görülür ve bu canlılığı İle — hepsinin — varlığı özerlae faydalı bir tesir yapar. HL — İşte iik savılarından ibaren, onu söyliyen halktan doğmaş olan bir dil için da rtum böyledir. Reel hayatın hiç bir onsuru, © halkın umumi ve (tiyadi fikirleri — dalresine giremez. Bu ipildsi halk erasına; baş ka dil konuşan ve kondi irkin- olan bir. kol gelip karı Bu yeni gelen koldaki bu ulusal dilin azlmet noktanndaki fikirler seviyesine dabi çıkamamış İse, bunlar, bu dille orijinal fikirlerine nüfoz edebllecek seviyeye yükselinceyr kadar, © dil özerine tesir ya Ve yaldız kalırlar. o dili teşkil ede- © dil bu fosanları Çeviren: pamazlar. Bo İnsanlar cek yerde, teşkil eder. — Sonu var — Günün Telyazı Hlaberllerl Italyan n'lar, Arnavutluğun Yunanistan)Sanayi Programımn Hududunu Tahkim Ediyorlar. Faşist Italyan'lar, Fransa'nın Korsika ve Dalmaçya Adalarının Italya'ya Aid Olduğunu Söylüyorlar.. İstanbal, 19 (Özsl) — Atina'dan bildiriliyor: İtalyan'ların, Arnavutlağan Yananlstan hududuna mübim miktarda saker, top ve cephane yığdıklı Istanbal, 19 (Radyo) — Italyan faşistlerinln Htalya'ya aid olduğunu İddla ediyorlarmış İtalyan'ların ba iddlaları, Cenevre — siyasal lerinde derin akisler uyandırmışlır. mlaşılıyor. Tabklmat ehemmiyetle devam ediyor. nsa'cın Korsika edasile bütün Dalmaçya'nın mahf'ille- Sir Tomas Iskip'in önemli'beyanatı Ingiltere, Menfeatlerini Korumak Için Askeri Tedbirler Alacak! Nazır; Her Ihtimale Karşı 1914 Te Olduğu Gibi Beşerıyet Ve Sulh Için Hazırlanmalı, Dedi. İngiliz donanması Londra, 19 (Radyo) — Ia giltere bükümeti, milli müda faasını bir derece daha takvi yeye karar vermiştir. Üç mü dafan bakanlığının irtibet ba kanı olan Sir Tomas Takip bu hüsusta dün mühim beyanatla buluomuştur. Sir Tomss demiş de kl : “Böüyük bir kera ordusu bulundurmak fikrinde değiliz, böyle bir hareket bizim askeri an'analarımıza mugayyirdir. M. Baldvin bizzat Togiltere'de mec Konya'da Hırsız Huriye'nin Canavarlığı.. Lstanbul, 19 (özel) — Kon ya'da Huriye teminde bir ka dın, bırşizlik maksadile bir eve girmiş, fakat ev gah bi tarafın. dan görülmüştür. Huriye, ev sobibi Fatma İle çocuğunu, hırsızlık yapmasına müni olma- maları - İçin avludaki kuyuya atmış, Fatma ağır yaralı olarak çıkarılmışta da çocuk — boğul muştur. Hırsız Hüriye yakalan mıştır. Yaz Fi bori! sskerlik tesle etmiyeceğini söylemiştir. Fakat buna rağmen büyük menafilmiz ve sulh için diğer harp ve müdafan — vasıta. larına başvurmak Rados Yahudi'leri Italyanlara hulüskârlık yapmak istemişler. Istanbul, 19 (özel) — Rados tan gelen baberlere göre, Adla Ababa'nın İşgali günü, BRados ta bulünan faşistlerle Yahudi ler, Yonan konsolosloğana gl derek konsolosluk binasına İtal- yan bayrağı çekilmesi için ce birde bulunmuşlarsa da konso los, zora rağmen İtalyan bay: rağı çekmemiş, Yunan bayrağı çekmiştir. Habeş Gençleri Faşist Oluyormuş Roma, 19 (ALA) — Adlr- Ababa'dan bildirildiğine göre oradaki Italyan mekamalı, bir çok genç Habeş'lileri — daba şimdideov faşlat teşkilâtına sok maktadırlar. '- yatleri Hususi 3ö, Balkon 25, Salon 20 Senenin en muhteşem iki büyük filmi birden 1- Kleopatra -KastaDiva MARTHA EGGERTE Bugün — matinelerden itibaren Elhamra Sinemasında Sennslara dikkat: 7,30 da Kesta D 4 de Kasta Diva, 5,45 de Kleopatra 9.15 de Kleoputra tlndeyiz. Çünkü veziyet nazik, bizim de silâblanma İbtiyacımız büyüktür. İmparatorluğan arzın bec tarafına yayılmış olması basebile deniz yollarım temin etmek âzumdır. Üzerimize yevi met'aliyetler almak İle mükel lef bulunuyoruz. İngiltere hükümetl İmpsra torluğun müdafaan içla her ihtlmale karşı hazır bulunmali ve 1914 te olduğu gibi beşeri yet ve sulh namına da hereketi göze kestirmiş bolunmalıdır. Jogilizler 1914 - 1918 se meleri arasındaki zihnlyete sadık bulunmalıdır. Sir Tomas'ın bu beyanatı Logiliz slyasası mahaf ilinde derin kisler hasüle getirmiştir. vazifeler ve Ilgaz Vapuru Bir kaza neticesinde hasara uğradı. İstanbul, 19 (özel) — Bu- gün İstanbul İlmanında bir kaza olmuştar. — Denlzyolları — İzmir yapuru, İlmenda (demirli du- ran İlgez vapurunün — Üzerine düşerek Tlgaz vaparana yara lamış, kismen hasara - uğrat. mıştır. Kurşuna Dizilen Habeş'ler çukurlara atılmışlar. Parle, 19 ( Radyo ) — İtal yan'ların Adle Ababa'da kurşuna dizdikleri Habeş'leri, açtıkları büyük çokurla atmışlardır. Bun. ların miktarı hakkında malümat yoktur. Roma, 19 (Radyo) — Resmi mahfeller, Adis Ababa'yı yağına eden Habeş dsllerlnin kurşuna dizildikleri haberl teyid etmekte, fakat bunların yözlerce olduğu baberini yalanlamaktadırlar. Habeşlstan'da bazı mevziler- de Habeş kuvvetlerile İtalyanlar aratında müsademeler - olduğu haberleri de - tekaip edilmiştir. Ayni mahfeller, "hevüz Italyan kuvvetlerinin girmedikleri ara zide motörlü kuvvetlerin biç bir manlaya — rtstlamadan İşgal hareketine devam — ettiklerini bildiriyorlar. Istanbul'un müstak- bel plânı Istabbal, 19 (Özel) — Tstan: bal şehrinin müstakbel plânını yapacak olan — Parle — çehri mimarı M. Prast bu gün İstan. bul'a gelmiştir. Tetkiklerine derhal başlıyacaktır. Ankara, 19 (Özel) — Ikind beş yıllık sanayi pıo;rı.' bazırlamak için bundan ev kongrede - verilen kal gött ayrılan reportörler, ı-ıporlıl" hazırlıyarak Iktısad. Vekâletlö” vermişlerdir. Yakında sanayl loııiıyv' toplantıya çüğrılacak — ve toplf nacak komleyon, reporları 16t kik edecektir. Kamutay'da Yeni sene bütçesi Ankara, 19 (özel) — Kami' tay bütçe encümeni, yeni setf bütçe projesini bazırlamıştır. Hazırlanan bütçede fevkalâd! gelir membalar, milli müdefsf ilıtiyaçlarına tabele — edilmeki” dir. Yeni sene bütçesi varidt! ve masraf müvazeneli ol 212,764,000 İiradır. Parti Grubunda Saraçoğlu izahat verdi Ankara, 19 (ÖÜzel) — Cumt' riyet Balk - partisi Kamattf grobu bugün Cemal Tunca'aıf başkanlığında toplanmış, dış İ lerl bakanı vekili Şükrü Sarat” oğlu genel slyasal durum etri' fında izahat vermiş, mı idareler komlsyonun raporasü tetkik etmiştir. Bulgar Amelesi Grev İlâv Bttiler Iştanbul, 19 (Özel) — Sof ya'dan gelen baberlere gör? göündeliklerinla yüzde 20 artt rilmenni İstiyen otuz beş bit Bulgar amelesl geev İlân el” mişlerdir. Yapılan tahkikattf grevel ameleye ordanun muze” heret ettiği anlaşılmıştır. Balkan Matbuat kongresi Bük reş'te toplanıyor. İstanbul, 19 (özel) — AY sonunda Bükreş'te toplanacak olan Ralkan | matbuat kongrt” sine Cümhoriyet gezetesi sahibi saylav Yunus Nadi ile Ulat gözetesi — başmabarriri — sayla” Falib Rıfkı Atay Türkiye nt mina İştirak edeceklerdir. Istanbul Gazetleri Başmakalelerinde n0 yazıyorlar? İstanbal, 19 (A.A) — Cuar hurlyet gazetesi, bugüokü bat yazısında Fransız gazetelerinlü Habeşlstan'da barp — bitmiş ol" mal raber Togiliz — Italyaf İhtilâfının — şiddetlendiğine — ve Tagiltere'nin — Akdeniz ve orlü Avropa'da Ttalya aleyhtarı şid: detli bir politika tekibiae bet: dadığına dalr olan - neşriyatın! mevzuo bahsederek bu gergif" llgin sürüp gideceğini ve bun” dan Acrapa sulhunun müteresif olacığını söylemek kehanet e8 yılmıyacağım yazıyor ve hâdi- #eyi tok ve aç iki emperyallzmlt mücadelesi elarak tavalf ediyor" Asım Us, Kurün güzetesind Müreftede — bulanduğu — geze' telerde yazılan petrol membar d0 layıslle maden srama enstitüsünü! kuralaşandaki İsabeti kaydede: rek gerek bu müessesenin, ge rek Eti Bank'ın mevcudiyet” lerl elzem birer — mücessest oldaklarını söylüyor ve banlar rin — mühtelif — şübelerindekl mükemmeliy H
