19 Mayıs 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2
Fihte'nin Hitabeleri İklocisi olan dil değişikliği çok daha önemlidir. Bu, Al man ulusu ile kökü Aloan olan ulasları birbirlerinden ta mamen ayırmaktadır. Ba, falan veya filân dilla falaen veya fllân menşee malik olmüş bu hanmasından değildir. Anvayurda irka özel olan bir mal iyi mu. hafaza edilmiş olmasındandır. Ötelerde ise banun yerine ya- bancı bir şey ikame edildi. Bu, bir #oa dll söylemekte devam edenlerin, İlk meoşelerden ge len tesir ile olmasından değll- dir. Daha ziyade, bu dilin fanlasız kollanılmakta olmasın dan neş'et etmiştir. İnsanlar dili teşkil etmekten ziyade, dil İnsanları — teşkil — etmektedir. Böyle bir başkalığın, — mllliyet- lorin teşekkülü üzerine baul bir tesir yaptığını, mümkün oldağa kadar, vazih gösterebil mek iİçin dilin esus vasıflarının neler oldağa üzerine beraber bir göz atalım : 7 Alelümum İisan, ve bilbassa, eşyanın falan veya filân savtlar ile ilade edilmesi, indi bir (Konvansiyon) olmayıp temel bir kanana tabidir, ki şudar : Llsamı beşer, ber mefhumu, muayyen savt iİle iİfade eder. Beşkaslle Gdeğil, Nasıl ki bir ferdin düyam (Havas) uzuvları; şekli, renk — veşalre aracile eş yayı tefrik ediyorsa; medeti Jasanın lisanı da her şeyi ma ayyen bazı savtlarla ifade eder. Söyliyen, Insan değildir. Söyli yen ve benzerlerile — karşılıklı anlaşan - İnsan vasıtaslle - Ta: biat beşerdir. Bu balde, tek ve garori bir dil vardır, başka yoktar demek gerektir. Lisan, bu birliği hiç bir zaman hiç bir yerde, terk edememesine reğmen ; ikiz bir tesir altında kalmamasına da Amkân yoktur. Bunlardan biri iklim, diğeri sözün az veya çok kullanılmasıdır: Lisan üze rine bunlar tesir eder. Müşa hede olunan ve adları söylenen eşyanın tevalisi, bizzat İşaretler (Diü) üzerine de tesle İera eder. Faekat ba, kaprls İle ve indi olarak olmar. — Sabit bir kanuna tabidir. Yakarıki çart- lara tabi bir İlsanda, eözün, bütün insanlar içia bir ve sabit kalmasına keslt olarak İmkân yoktur. Lisamı Idare eden kal- delere göre değişir. Eğer ayni — harici şartlar al ftında yaşayan, ve dilleri üstüne tesir yopmağa müsteli olup bu dil üzerinde hiç arasız çalışa- rak ona bir şekll vermeğe uğ- yaşan camlaya (Ulus) denliliyorsa; | O bu ölüsün dili elbet; zarori olarak İşte öyle olduğu gibidir. Bilgilerini söyliyen © ulus de- gildir. — Fakat — Dbilgileridir ki, harlci sözlerle, söyleşiliyor de mektir. Ba ahval ve icabat tesiri altında vukaa gelen bütün de Rişiklikler kurgısında bu kanun, lüyetegayyer kalır, Hem nesll- den nesle ağızdan uğıze giden kelimeleri, hem her birinin yarattığı (Ekepresyon) ları idare eden bu kanundar. O milletin dilinin harlei tezahürlerinde, binlerce yıl sooru, vakaa - getl rilen — değişiklikleri — müteskip bir orijinal olan ana dilin "f Iıulkııdıull. cekisi — yaşamak- Her Çeviren: M. Rahmi nuı.ıbm.E lece olmuştür. Ve — Asırlarca sonra İse yine zarori olurak ne olması lâzım İse öyle ola gcaktır. Bir nlusun şimdiki dili, nev'i beşerla ana dilidir. Bu ana dil; bir kerre o ulasun Yik savtları telâffuz şekli tesiri altında, ve sonra da bu İlk savtları tadil eden hâdiselerin tesiri olünda kalmıştır. Amma yine kök me İse öyledir. Şüp hesiz ki asırlarca koaora - gele cek nesiller, esklden âtalarının konuştuğu dill anlayamıyacak tır. Zira ellerinde geçit başları yok. Fakat bu hal, o dilin yavaş yavaş İlerileyen bir ileri leme çizgisi devam etmesine evgel olamaz. Şu var ki ba Hlerleme (Sıçrama) şeklinde ol maz. Landra, 18 (Radyo) — Al manya'nın yeni bahriye inşaat lstesi, Almanya'nın — bahriye — Arkas var — Erzurum-Sıvas Demiryo- lu Inşaatına Başlandı.. ————CA<0A0AKX<Xv——— Yapılan büyük törende halk: Yaşa Atatürk, yaşa İsmet Inönü diye bağırdı.. Ankara 18 (Özel) — Eezuram - Sıvas demiryolunun inşanna bugün başlanmıştır. 12,30 da Drzorum'dan geleo binlerce halk Askalede toplanmış ve Tahsin Özer bir söylev — vermiştir. Dör düncü genel müfetlişi söylevinde caki idare İle cumuriyet İdaresi arasındaki farkları canlı misallerle anlatmış, halk yaşa Atatürk, yaşa Inönü diye bağırmış'ır. Bundan sonra Erzurum şacbayı bir hitabe okumuştur. Mütcakiben Tabhsin Özer: — Doğa, illerimize sandetler getlemesini dilerim. Diyerek ilk kazmayı vurmuş ve orada hazır - bulunanlar da birer kezma vurmuşlardır. Binlerce halk yeşatın cumuriyet, ya şasın Atatürk, yaşasın İnfnü diye ortalığı çınlatmıştır. Tören den sonra mütcahbit ve mükendisler bir kır ziyafeti vermişlerdir. Ya Sulh, Ya Harp! Ingiltere, Vaziyetini Kat'i Olarak Tayin Etmeli Imiş! Londra 18 (Radyo) — Observer gazetesinde çıkan bir maka lede şönler yazılmaktadır: Faşlat konseyinin son İttihaz etmiş olduğu karar ve bu kara: rın İtalyan senatosu tarafından tasdiki gösteriyor ki, artık ulus lar şösyetesi hakkında ciddi kararlar vermek İâzımdır. 16 bezirrnda yapılacak iki ihtimal vardır. Tagiliz kabinesinin parlâmento ve halka — vaziyoti sarih olarak bildirmesi —lâzımdır. Ya sulh, ya da harp siyateti takibedileceği tasrih edilmelidir. Ya zecri tedbirleri takyiye yıhıl ta sosyeteden çekilmek mecburldir. Hi b ei Korfo'da Şenlik Atlna 18 (Radyo) — Yedi Yunan adasının Togilizler tarafın: dan Yunanlstan'a verilmesi senel devriyesi dolaylalle Yunan kralı ve vellahdı Korfo'ya giderek yapılacak şenliklere iştirak ede- cektir. Kral bu münusebetle diğer adaları da ziyaret edecektir. Atina 18 (Radyo) — Matbaatta çıkan bir habere göre, Yanan donanması, amiral Sokelaris'in kamandasnada Sısam - civarında yapmakta olduğu manevralara devam otmektedir. Yaz Fiyatleri Bususi 365, Balkon 25, Salon 20 Senenin en muhteşem iki büyük filmi birden 4-KLEOPA RA 2-KAS A DIVA MARTHA EGĞGERTE Yarın matinelerden — itibaren Elhamra Sinemasında Sennslara dikkat: 4 de Kusta Diva, 2,45 de Kleopatra 7,30 da Kusta Diva, 9.15 de Kleopatra Bu akşam Halk operetlein veda gecesl TARLA KUŞU "e lkee büyük eseri Ayflca VEDA GALASI şçerefioe varyete numaraları ve gimdiye kadar oynanan operetlerden — parçalar gazetesinde — neşredilmiştir. Bu Hate Londra'da hayret uyan: dırmıştır. Mornig Poat: Bu programda 8 tehtelbahir ve bir krüvazör İoşası mev- zuubahletir. Geçen huziranda — deniz uz Taşınası yapıldığı AL manya bükümetl bir. program göstermişti. Fakat şimdi yeni bir program İleri sürmektedir. Ba Varolsun Feda- kâr Yurddaşlar. Haa niğ el Gümüşhane, 18 (A A) — Bütün ilimiz balkının mümes tilleri, köy muhtarları, Gye- leri, ikinei seçmenleri, partl ocak başkanları bogün İlbayın başkanlığı altında ve hava ku rumu, belediye ve parti ka rullarından mürekkep bir he yet Öönünde toplanmışlar ve il balkımın vergilerinin yüzde onunu hava teblikesi için ver. meyi taahhüt etmişler ve mik- tarlarımı tesbit ederek — yarda bağlılıklarını bu yüksek alâka ie göstermişlerdir. Şimdiye kadar tesbit edilen miktar her yıl muntazam öden- mek süretile 22,210 lira ol- muştur. Bu toplantıya gelmi yen ozuk köylerin taabhütleri alındığı takdirde bu miktarın daba çok artacağı tahmin edil mektedir. K ea a ae F arileei | üçüncü Dil Kurultayı 16 temimnuzda İstanbul- da toplanacak.. Ankara, 18 (özel) — Üçüncü dil kuraltayı 26 Ağastos 1936 da Relslecumur Kemel Atatürkün himayelerinde Dolmabahçe &a rayında toplanacaktır. Birinci dil kuroltayında bulunanlar, bu sefer de İştirak — edebilecekler, yeniden İştirak etmek istiyenler e 16 temmuz 936 ya kadar Türk dili tedkik cemliyeti ge nel sekreterliğine müracaat ede ceklerdir. Kurultay konaşmaları radyo Nle yurdun ber tarafında din- lebebilecektir. Kamutay Toplandı. Ankara, 18 (Özel)— Kamu tay bügün Fikret Sılay'ın baş kanlığında toplanmış, maliye geşkilâtı kananunun İkinci mü. | zakeresini yaparak kabül et İstanbol; 18 (özel) — Son gelen baberlere göre, İtalya, gerek Rados'ta ve gerekse Kalimnon, Leros, İstanköy ve diğer adalarda otoran Rumlara karçı şiddetli tedbirler almağa başlamıştır. Italyan adaları abalisinden olopta WHearet maksndile Yunabiatan'a gelmiş olanların ifadesine göre İtalya'nın takip etmeğe başladığı tezyik politikası, tahammül odilmiyecek dereceye gelmiştir. —— 0 ei ÇE —— — ——— Alman Deniz İnşaatı Ingiltere Hayrette.. Çünkn-Yeni Alman Gemilerinden Birisinin Eşinin Kendisi 6 Yıl Sonra Yaptırabilecek ptogram, kabalü mecburi bir sürprizdir. Bu kravazör 10,000 tonluk olacak ve 8 puslak top ları balunacaktır. — Balbuki İn- giliz filosuna böyle bir sofine sacak 6 sene sonra İlâve edi lecektir. Tahtelbahir açık denizlere mahsus olacak ve bü kadar modern tahtelbahirlerin Iogiliz donanması — arasında — movcüd olmadığını söylemek mecburl yetindeyiz. Nemektedir. Zecri Tedbir- ler Aleyhtarlığı Bir harb olursa İs- viçre bitaraf kalacak.. Bera, 18 (Rudyo) — İaviçre bükümeti de zecri tedbirler aleyhine bir cephe almıştır. Dışbakanı M., Mota bir nutukta zecri tedbirlerin artık manasız ve lüözümsuz bir tedbir. olda ğunn söylemiş ve askeri zecri tedbirlerin barbı Intaç edeceğini iddla etmiştir. Tsviçee'nla blc harb Ibtima: llnde bitaraf kalacağı da zikre: dilmiştir. Montevldeo, 18 (Radyo) — Uroguvay hükümeti hariciye bakanı bugün Uluslar sosyete- sindeki Urogüvay mümeselline zecri tedbirlerin — kaldırıldığını resmen - bildirmiştir. Ba bare kete sebeb olarak Habeşlstan harbının netlcesi gösterilmek. tedir. Bomba ve Mek- tubu Kim Koydu? İstanbul, 18 (özel) — Galata Ermebi kilisesinin mütevelli he- yetine aleyhtar olunler kiliseye bir bomba ve bir de tehdid mektubu bırakmışlardır. Zabıta tahkikat yapmaktadır. Liman idareleri Ekonomi Bakan- lığına bağlanıyor.. Tataobal, 18 (Özel) — Liman Idareoleriniv Ekonomi bakanlı- gına bağlanması bakkındaki ka nua yukında kamataydan çıka caktır. Ba sebeple İstanbal li man müdürü bu akşam Anka ra'ya gitmiştir. Ikibin Kiloluk Bir köpek balığı yakalandı İstanbul, 18 (ösel) — İstan bul balıkçıları büyükada elva gında ikibin kilo uğırlığında bir köpek balığı yakalamışlardır. Ba balık, tayyare - cemiyetl tine teşllr eç Bi K SA MAD Mayıs Gunun Telyazı Habernerı Italya, 12 Adadaki Rumlara Karşı Şiddetli Tedbirler Aldı. Rados, Kalimnos, Leros ve Diğer Adalarda Oturan Rumlar, Son Derece Tazyik Ediliyor. Atatütk ——— Istanbul'u Şereflendirdi. İstanbul, 18 (Özel) — Reisi cumur, Kemal Atatürk pazar günü saat 15 te özel trenle şehrimizi şereflendirmişler ve || büyük tezahüratla karşılan: mışlardır. Atatürk'e, dahiliye vekili Şükrü Kaya da refakat etmektedir. Romanya'dan 1600 Muhacir Istanbul'a geldi. İstanbal, 18 (özel) — Bugüt Romanya'dan şehrimize 1600 mubacir geldi. Yarın dekâl mıntakalarına — gönderllecek * lerdir. Şükrü Kaya Ankara'ya hareket eti Lstanbul, 18 (Özel) — Dü6 şebrimize gelmiş olan Dahiliye vekili Şökrü Kaya bu akşamk! ekispresle Ankara'ya dönmüştüf Fransa Bize 125 milyon trank mı verecek ? İstanbul, 18 (özel) — Tay mis gazetesi, Fransa'nın bist 126 milyon franklık bir İstik: razda bulunacağını yazıyor. Asab limanını Tahkim ediyorlar. Istanbal, 18 (Üzel) — İtalyan lar, Eritre'deki Asab llmanın! tahkim etmeğe başlamışlardır. Yunanlılar Dört torpite ısmarlad' İstanbal, 18 (Özel) — Ye nan bükümeti, İngiltere tef' geblarına anatta 39 mil mesaft katedecek dört torplto — siparlt edeceklerdir. Tasarrut Maksadile çekilmiş.. Istanbul, 18 (özel) — Cost mera hükümeti, tasarruf mak” sadile Milletler — cemiyetindef çekildiğini bildirmiştir. Baltık devletleri Alman'yanın Ikilik siyasasını Kabul emiyorlar.. Ringa, 18 (Radyo) — İstot” ya matbustı, Baltık devletleri nlo (Sali) de aktettikleri kot' ferana etrafında ozün — uzadıf” bahsetmekte — devam — ediyof Baltık devletlerinin, bu toplat” tıda İtalya aleyhine tatbik olt nan zecri tedbirler meselesi!" Almanya'nın Lokarno musht desini İhlâl etmesi İşini müsf kere etmişler ve üetlce müşt? rek müsumahaya devam etmet” karar vermişiredir. Baltık devletleri ; Alman'y* min* şark ve gerp eiyasası diY” elban salbuna ihiâl edecek bİ ikllik polltikası takip etmesli” maarız bulunmakta ve Fi pazar noktasını tasvip eyler tedirler. Bu Bulgar Kimdir? Tatanbal, 18 (özel) — olmudığı için memleketine y'! olarak gitmek — istediğini yen ihtiyar bir Bulgar 7
