11 Nisan 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

NN - Sayfa — 2 | HU FAlman Milletine Fihte'nin Hitabeleri 2 Filbakika hergün arten güç O lük, karakterinin — enerjisini >Determinizmin we izah ettiği, we de süpürüb atğı şahsi bür Tiyet şavra İle beraber — artı yordu. Felsefesinin ilk çizgileri olan: ,Her realite, hayatte ve _ııhıi faaliyettedir* kanasti ya veş yavaş onda billurlaşıyordu; Telselesi — karakterinden — doğü: yordu. Herşey, bu enerjişi Inkişaf eltirecek — sürette — gidiyordu; bümlelnin o mrada ölüşü, kendi nefitne dayanmak — zara — getile karçılaştırıyordu; çizdiği plânı bozmadan tahellini bitir mek İstiyorda. Uzun ahval ve İcabat ile mücadele ettti nibayet bir — pastörlük İstedi, Demokrat fikirli ve pek Mmeşbor müstakil fikirli oldu — ğgundan vermediler — Kendi de itiraf ottiği vechile içte ©o sırada yelse düşmek üzere idi, Velse ona Zürih'te bir âlle anezdinde basasi mual Halik bulda. Fibte 1788 yılı eylülünde yayan, Zürih'e gitti Zürih'te Lavater ile dost oldu Ba, onu, Klopstok'un — kainbi. raderi Raha'a takdim etti. Ba adam, Zürih'in zengin bir tüc O cami İdi, ve Fihte gibi yaşça Herlemiş bir kızı da — vardı: Nişanlandılar. Fihte, 1790 (ilkbahar.nda, kendine bir mevki — yapmak için Almanya'ya döndü. Şehir den şehire dolaştı; bu soyahati esnasında nişanlısına pek güzel — mektublar da yazıyordü ve bü — mektüblarda — onün, İnsanları tanımak bakkında ve kader ma bir olduğu görülüyordu. Gene — bu mektablarda; mücadele et tiği abhval ve Soabata — mutlaka hâkim olmak zihoiyeti görül — mektedir. Nişanlısı. onun mali — mkıntıde olduğana bildiğinden #çıkça yardım — arzetmişse de, Fihte kabul etmedi. Oğraşmasına — rağmen — bilrgey elde edemedi; muvakkaten Lâ yipzig'te muhtelif edebi için yerleşti Barada genç bir talebeye dere vermek için Kant'ı tetki ke firsat buldu. İlmin en göüç voktulariyle — kargılaştığı ve ahval ve İcsbat Me mücedele ettiği bir zaman — da, Kunt'ın felgefesi, onun — Pikirlerinde hakiki bir revalüsyon | — yaptı; omun zekâ ve iradesine yeni bir. âlem onu seneler, İşler tecelli — sttk “O zamana kadar bütün proje lerimin suya düştüğünü — gör- — dükten, eşyayı ve gidişi değiş — tirmekten — vaz geçtikten — daha ziyade kendimi — değiştir meğe karar — verdikten — sonra nihayet çu felsefoyl keşlettim ki, içinde yaşadığımız abval va İcabatı hiçe sayarak, ve herşeye rağmen — çabıl — hürriyotimisi, (beo) imizi toklşaf ettirmeliyiz. Bu keşfin heyecam içinde şü astırları yazdı: ,Ben efendi değilim, amma kimsevin de kölesi değilim. Bo — istiklali, mümkün oldogu kadar uzon zeman muhafasa edeceğim.* Kolaşlık içinde, mücadelesiz geçen bir gençlik, çok kere karakteri zayıflatır. Fakut güç lüklerle çarpışarak — geçerse ka rakter küvvetlenir ve herşeye reğmen bür olur. İşte bunon ir ki Fihte, herkesten daha üÜ bi O kadar | M. Rahmi Balaban yüksek derecede tutar. Bu söretle Fihte'nin — fikirlerile bayatın felsefesi birbirine beğ- lanmış oluyordu 1791 İlkbaharında Zürih'e evlenmeğe dondü. Kalnpederl- nin, bütün servetini nezdine biraktığı adamın İflâm evlen: mesini mümküb kılmadı. Ken- dislne hasusi bir. muallimlik teklif edilen — Varşova'ya — bir kootun vezdine gitmek mecbu, riyeti büml olda. Geçerken, anasını, babasını görmek ÜÖzere köyüne uğradı. Varşova'ya varınca, Köontes bunun telâffazana daha doğra- sa İstiklâlkâr bareketini beğen- medi ve dönüş parasını almakta çok zorluk çekerek geri döndü. Ba defa Kant'ın dere vermek- te olduğa Könisberg şehrinden geçti. Üstad, Fihte'yi pek soğuk kabul etti. Diğer taraftan Fih: te de Kant'ın tedrisatımı pek yeknasak ve bati bulda. — Bu. nunla beraber bir — tlmizlik yapmak İstedi; beş günde — “İl. ham hakkında tenkidi bir ia- celeme, — eserini yazdı; bu, Kant'ın fikirlerinin bir nevi açılması İdi. Üstad, bunu oku- da ve müellifi sofrasına davet etti Çok sıkıntıda olan Fihte, biraz ödünç para İstedi, Kast vermedi. Fakat ona - eserini bastırmağı tavsiye etti. Bir de Duozloğ elvarında oturan kost Krekov nezdinde hususi el. Hmnliğe — delâlet etmesini bir dostundan rlca etti. Zarari ihtiyaçtan kurtulmuş olan Fihte, eserini basacak bir banmevi aradı. Hiçbir. kitabçi sahib çıkmadı, Diğer taraftan teoloji da: vize etmiyor, bazı yerlerinin — düzeltilmesini kstiyordu. Fihte ise buna yanaş: mıyordu. Kendi masrafile ve damgasız neşretmek mecboriye- tinde kaldı. Bo cesor fikirler, Kanat'ın sanıldı ve Kont göklere — çıka- rıldi. Fakat Kant İse — ibtiyatlı buluamak lüözümuünu hissetil ve müellifin İsmini bildirdi. Bu kere de tersine oldu: Herkes başladı. Tezinin sağlamlığına gürenen Fihte, bunların hepsine cevab verdi. Nihayet Zürih'e döndü. 1793 teşrinlevvelinde düğünü aoldu. Fibte osaman otüz yaşında idi. Kant'ın felsefesinden kendi Yelselesini — ayırmağa — başladı. Bunları biraz sonra tedrisatında formülleştirecekti. Balayı seyahatlade, bilâbare bitabelerinin metodanu aldığı, Pestalojiye — tesadif eni. Bu köylü kıyafetli adamda ne cev- her olduğunu anladı ve bunu meydana — çıkarmağa — uğraştı. Amoli — mes'elelerle — nğraşmak lâzımgeldiğinden, Almen mu- barrirlerini heyecena garketmiş olan, Fransız ihtilâli üzerine Çeviren: zavallıya — höcuma Lokarnocuların Dünkü Top Nisen 11 — CN GününTelyazı Haberleri lantısında Neler Konuşuldu? Fransız Dış Bakanı M. Flanden'in, Italyan Murahhasılıngiltere Baron Aloizi'ye Verdiği 19 Maddelik Nota.. Cenevre, 10 (Radyo) — Ba gün saat 15,30 da şosyetevin yeni sarayında Aryan salonun. da Lokardo murahbasları top lanmıştır. Bu toplantıya M. Vanzelând Koca Sinan Günü Her Yeniden Şiddetlendi. Halk Çadırlar- M. Eden, M. Flânden'den Italyan Matbuatı Ise, Fransa'nın Al- üçler komltesini davet edecek ve | ANAP TERORE SS DA MKMK bir eser yazdı. Fransız ibtllâli, / Tarafta Tes'it Edildi. riysset etmiştir. M. Flânden dün Baron Alolzi'ye — verdiği 19 meddelik notasnın bir en. retini M. Vanzelând'a da ver, miştir. AL Fransız noktal nazarı, Ankara, 10 (A.A) — Türk mimarı Koca Sl: 84B inci yıldönümü münasebetile Halkevleri tarafından dün memleketin birçok yerlerinde İhtifaller tertip edilmiştir. Toplan tılarda yöce sen'atkârın bayatı, Türk medeniyeti ve kabiliyetinin bötün dünyada hayranlık uyandıran ölmez eserleri ve Abldeleri hakkında nutuklar verilmiş çiirler okunarak hatırası analmıştır. Sarktaki Son Zelzele dadır. Yardım Devamdadır. Kars, 10 (ALA) — Geçen uyın obaltısımdanberi Digor huda- dava yakın Kötek kamununda ve köylerinde fasılalarla şiddetli ve sürekli zelzeleler olmaktadır. Sarsıntı dar bir vadi — içinde alanan köylerde daba şiddetli olmaktadır. Zelzelenin yeraltı çöküntülerinden İleri geldiği savılıyor. Bu bölgedeki evlerde yıkılmalar ve çatlamalar olmuş İse de zelzelenin verdiği zarar ehemmiyetelzdir. Halk hâlâ çadır! rda barınmak. tadır. Kızılay tarafından balke her törlü yardımlar yapılmaktadır. —— —— Ingiliz gazetelerine göre Bir Tekme Yemiştir. dığı Vaziyetten Çok Memnun! Roma, 10 (Radyo) — Siyasi mebafil ve İtalya — gezeteleri, M, Fisadeo'in bureketivi tak dirle karşılamaktadırlar. İtalya mehafiline göre, M. Eden M. Flanden'e karşı mağlüp — ol müştor ve zecri tedbirler kal. dırılmayınca Habeşlstan'da mu hazamat durmıyacaktır. Roma, 10 (Radyo) — M. M yaptığı mülükat, Madaryaga üze- yaga'nın Baron Aloizi ile | rinde derle bir hayret ve tesir | oyandırmıştır. Alolzi M. Madar- vaga'ya hiçbir gey — söylemiye- ceğlai bildirmiştir. M, Madaryaga, bü sabah on M. Flönden'in, M. Eden'in konsatı hilâfına bareketi, Ro ma'da siyasi mebafilde derin bir memnuniyet uyandırmıştır. Londra, 10 (Radyo) — Ce mnevre'den gelen haberler, zecri tedbirler — taraftarları erasında memnouniyet uyandırmamıştır. Star gazetesi: M. Eden Flanden'den kuv- vetli bir tekme yemiştir. Ze hirli gezler - kollanılıp - kolla- pılmadığı tetkike memur dört ler komlayonu da hemen ayni şekilde hareket etmiştir. Hâ | dise şimdi konseye havale edil | Alolzi'nin cevabını bildirecektir. | Fihte'ye; hakiki hürriyetin ge- nişliyebileceği : aoseti — veriyor ve bu ihtilâlden doğacak yeni dünyayı selâmlıyordu. — Sonu Var — miştir. Demektedir. Berlin, 15 (Radyo) — Gol mişe Çaytong gazetesi: Zecri tedbirler cebhesinin yıkıldığını yazmak — vükia he nüz doğru değildir. Fakat Fran sanın ödüçler komlitesine karşı mühelefet, Palyan — ordularının Habeşlatandaki zaferleri, zeeri tedbirler Işlain İflâsımı göster mektedir. Demektedir. manya'bın — mütecaviz - olduğu merkezindedir. Eden'in verdiği mektabun da Fransa'yı haklı gösterdiğini tsöylemişiir. Ba toplantıda ne müzakere edildiği malüm değildir. Müza kereler hakkında sıkı bir ke tumiyet mobafazı edilmektedir. Masmalib bazı iyi haber alan mehafile göre, Tugiltere bükü metl Almanya ile müzekerata girişilmesi teklifinde mektedir. Ba Içilmaiın çok mühim va ecaslı kararlara eahme olduğu sanılmaktadır. Frense, Lokarno devletlerinden kat'i karar İstl- yecek ve buna göre kendi ka rerını verecektir. — Franes, İn- giltere bükümetl hakkındaki kararını buna göre verecektir. Diğer Lokarno devletleri de, Fransa'nın — Alman'i verarı karşışında masl bir. bir battı hareke, tekip edeceğini anla mek İstemektedirler. Murahhaslar saat 19,40 da celseye son vermişler ve yeme ge gitmişlerdir. Bu akşam saat 29,15 de tekrar — toplanascak. lardır. Denizbank Teşkil Edilecek. Bazı müesseseler bu bankaya bağlanacak, Ankara 10 (özel) — Hükü met, bir Denizbank teşkil et meğe karar — vermiştir. Tersa meler, doklar, Denizyolları Iş letmesi ve İlmanlar bu bavkaya bağlanacak ve bo süretle İdare edilecektir. Genel spor Kongresi Pazar günü toplanacak!. Ankara 10 (özel) — Büyük epor köngresi Pazar gönü İn hisarlar vekili All Rana — Tar> hanın — beşkanlığında — toplana cektr. Kongreye iştirük — ede: cek olan mintaka murshhatları gebrimize — gelmeğe — başlamış: lardır. Balkan Gençlerile Birlik Tesisi İstanbal, 10 (Özel) — Bal. kan gençleri arsaında — bunun temini için temaslar - yapılması kararlaştırılmıştır. Makedonya'da zelzele İstanbal, 10 (Özel ) — Mua kedonya'de çok — şiddetli zelze leler olduğu Atina'dan — haber veriliyor. mrar et Amerika'da 1500 sinemada birden gösterilmekte olan, üç haftadanberi İstanbul'u koşturan mevsimin en göz kamaşlırıcı zaferi Brodvay Melodi 1956 En son moda danslar - en yeni şarkılar - en meşhur orkestralar - en eğlenceli bir mevzu - Holivudun en güzel kadınları . gözler ve kulaklar için hakikt bir ziyafet. BUGÜN MATINELERDEN ITIBAREN N - A sivı al.da_ı Habeşistan'daki gaz meselesi: Avam Kamarasında Münakaşalar. medeniyet namına vaziyeti takiptedir. Lodra 10 (Radyo) — İngi liz kabincsl bu (hafta üçüscü defa olarak M. Baldvin'in avam kamarasındaki dalresinde — top: lanmıştır. Kamarada birçk bha- tpler harici meseleler hakkında söz söylemişler ve — İtalyan'lar terafından muholk gaz kulla- mlmasn etrafında İzabat — İste. mişlerdir. Lord Grabov, kaplığı Damını: hartciye ba- — Bu meseleyi büyük bir dikkatle takibetmekteyiz. — Me. sele, bir. Habeş giküâyeti, blr Habeş davası değildir, Fakat bütün beşeriyeti, bütün mede- Blyeti, bötün Avropa'yı alâka dar edea bazik bir meseledir. Muahedelerle — kabol — edilmiş olun esaslara mugayla olan ba bareketler umuman pazarı dik- katini celbodor. Demlştir. Istanbul ———? .—— Gazeteleri Ne Yazıyorlar? İstanbul 10 (AA) — — Bu- gönkü sabab gezeteleri, İtalya- Habeş İhtllâfının son — sal hası Hle e meşgol - olmaktadırlar. Yunus Nadi Cumariyette petrol ambargosundan bahsederek şun lsrı yazıyor: . “Mohtemel olan şudur: İtal yaya karçı ne petrol ambarzosu teklifinin ne de zecri tedbir. lerin geriye alınması mevzuu bahla olmakssın — İtalya-Habeş harbini bitirebilecek bir eulh temini mümkün olub olmadığı araştırılaçaktır. Zaten bu areş Ormalar arasında artık gecik miyecek olan bol yağmur mev siminin gelib çatması, Avrapa diplomatlarına biraz veler al dıracaktır. Tan guzetesi de zıyor: sAvropa — devletleri — aranın, daki vaziyetler Habe,; n'da Neogür'ün başına çorap örmek. tedir. Onun içla Italya şimdi geçen kânunsanida bazırlanen HosrLaval tekliflerini bile be genvmemekte Habeyşlstan'ı tam bir. İtalyan müstemlekesi baline koymak İstemektedir. Zaman gazetesi; deniz. dev. letleri arasındaki Ibtilâftan buh sederek, en büyük bir tehlike nin biçbir kayıtla bağlı olmak İstemiyen Jeponya tarafından gelmekte olduğunu — yazmak tadır. M. Hitler Ribentrop'la konuştu- Berlin 10(Radyo) — Lond radan — dönen Ribent: rop Kolonya'ya gitmiş ve ors da endüstriyel Kindorfan evin de misefir kalmakta olan M- Bitlerle görüşmüştür Fransız bankası Parla, 10 (Radyo) — Franttf milii bankasının 3 Nisan bilân- çosu, 670 milyon altın çıkttt gösteriyor. — HLi gaaları ya, ve Von