2 Nisan 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 5

Amerika mektupları ——— Nevyork'taki arkadaşımız Ahmed Robenson'un Nevyork asansörcüler gtubuna aid üçüncü mektubunu da bugün neşrediyoruz. Görülüyor ki, Aarkadaşımız, Amerika'da cidden çok mühim bir mes'elenin bizce meçbül duran yapraklarını güzel bir şekilde açmıştır. Bundan başka yakında çok en- tressan diğer röportajlarını da göne dereceğini vadetmiştir. . . Nevyork (Hurusi) Nev york asansörcüler grevinin ehem miyetini bitdiren iki evvelki mektoubumu tamamlamak — için bu meraklı İşe bağlı - birkaç rakam ve birkaç kellime duha yazmak lâzımdır: Burada asavsörlere —yukarı aşoğı taşıma (amudi - nakliyat), diğerlerine de “ofkt nakliyat» derler. Ufki nakliyatta otobüs ler, yeraltı ve yerüstü ve havsi trenler ve tramvaylar — vardır. (Tramvaylara artık antika nak llyat deniliyor ve demir raylar hemen her sokaktan kaldırılı yor. Yerlerine çok güzel oto büsler konuyor.) — Mütehassa Mister Victor'a göre Nevyor kun asansör — şafetleri — (dıvar İçinde işledikleri yerler) birbir. lerine birleştirilecek olursu 2100 kilometre metafe tatar, Bunlar içinde 41649 msör — İşler. Asansörlerin gönde — taşıdıkları 15 milyon Josana kurşı yeraltı Ve havai trenler - 5,200.000 ,Nohoılrr 1,000,000 ve tram Yaylar 1,000,000 kişi taşır. Nevyork asansörleri Ameri ka'da mevcud asansörleri 4 de Biri ve umum Avrupa'dakllerin Yarısından fazladır. Nevyork şehrinde mevcud 850,000 binadan yüzde yatmişi © vo 6 kutlıdır. Fakat geriye kalan yüzde 80 yüksek bina htin kiymeti yöüzde 70 mikta: ada — olanların — kiymetinden kı.ıı. ve şehrin mali, tcari İt endüstrlel işleri hep büyük 'e yüksek binalarda - yapılır. mun İçin bir asansör grevi Hbrin faaliyetine büyük bir Pellik verir. (Buna hir misal: Şehrin 34 üncü sokağında M katlı yüksek bir binada ka: Silmaş olan birçok İmalâthane Nn her biri grev yüzünden iünde binden İkibin dolara lar ziyan etmekte oldukla- ha mülk sahibi olan şirkete lemişler ve “asansöröülerin İLakladal 'yopimiz va makteafı 'amıza İlâve ediniz, demiş Mülk sahibi şirket buna hlıııı rezi olmuş; fakat binayı 'e eden şirket teklif 1 kabnl Devam eden harb ıenılyel. harbe doğra gene hlı adım atmak üzere, Bötün devletler, mali — kud tinio fevkinde harb büd ı“"I bazırlamışlar, en - son ler altında silâblanmakta, “. lstan'da barb berde l'ı'ılıllıııb Mriti, tırpanımı ak için İnsan kümeleri t Ve... harp, 1918 Versay sul: berl gizliden devam büyük ve küçük dev-. CASUSLAR ARASINDA HARP Nevyork Asansörcüler Grevi Çok Enteresandır. 30 Katlı otomobil otelleri - Asansörün tarihi - Otomatik asansörler - Grevden zararlar. etmemiştir. çönkü bina üzerine para veren banka «teminat şir ketl tarafından verilen temlinatı geriye çoktirir ve borcu ödeme müddetinizi tekrar temdid et- meyiz» demiş ve mülk sabibi olap şirketia el ve ayağını boğ lamıştır Bu binada bulunan — kiracı imalâthanelerin zararına İkl se- bep vardır. Biri: İmalâthane işçileri amela birliği azasından dir. Asangörleri — işletmek — için Assnsör feçiler birliğine dahil olmayıp bariçten tutulan adam lar tarafından işlettirilen Asan- sörlere binmiyorlar ve merdi- venleri çıkıyorlar. Bu yüzden birçok messi esatı kuyboluyor. Paydos ta erkenm — yapıyorlar. İkinci sebep İze eşya nakliya tıdır, İmal edilen eşyayı çıkar: mak İçin birçok hamal tutmak mecburlyeti karşısında kolmış- lardır | Apartımanlı — olan — binnlara bir — zamandanberi — otomatik Asansörler konulmağa başlan mıştır. Bunlar için Asansörcü lâzım değildir. Çocuklar dahi bu Asaneörleri kolaylıkla — işletebilirler. Nev: yörk'ta — otomatik — Asansörleri olan bicaların adedi 3000 & yaklaşmaktadır. Novyork'ta Asan sör SÜ sene evvel başlamıştır. İlk Azansör tslim'le işlettirilmiş, daha sonra sü küvveti — kulla: mılmış, şimdi bütün Asansörler elektirikle iİşlettiriliyor. En çok yükseğe çıkan, en çabuk giden ve en büyük asan- sörler Nevyork şehrindedir. Yük asansörü Empaye Steyt ismin deki binada (Dünyanın en yük sek binası) 300 metreye çıkar, Yolcu asansörleri daha fazla çıkar. — Rokfeller - binasındaki asansörler 26 kilometre sür'atle bavalanır. Gümrük — binaların. daki asansörler yüklü dört kam yonu, yani 20 tonluk ağırlığı kolaycacık — kaldırır. 30 katlı otomobil otellerlala (Garaj) her bir katına otomobiller usansörle sevredilir. Yüksek binaların bazılarında yukarı katlarda bulunan ima lâthanelere yük — bırakmak ve yük almak için kamyonlar asan- sörle çıkarılır. Asansör şaftı az olan binalar da bic şaft içinde birbiri üzerinde, fakat birbirloden ayrı iki asansör işler, Östteki çife numaralı ve elttaki tek numa- ralı katlarda darüur — ve bezila- rında Ösztteki eksprestir. Fareza 40 katlı bir binada üstteki doğ letler, casas - teşkilâtlarına büyük ehenimiyeti — vermişler, milyonlar sarfederek şüphelen dikleri devletlerin harp huzır lıklarını, yeni silâb plânlarını öğrenmek, - vesikaları —aşırmak Için perde urkasından çalışmak tadırlar. Bu, hakiki, kanb, masraflı, silâhlı bir. harptir. —Entelicena servle korşısında şimdi Franaız ların ikincl bürosu, Almanların Gestepsosu, Sovyetlerin Gepesl çalışmaktadır. Bu dört islm, bu dört teşek- v : Bozdağ'da bir mwallimin intibaları —a ae Beyaz Çarşaf Keyfini | Sulh Muahedeleri Tatmak Gerek ! Beyta 8 Jiiil M Caillauks'un bir yazısı Artık Paslanmıştır! Bozdağ, Kayak Spor Için Çok Elve-Dıvarları Yıkılmıştır. Ihtilâfları Do- rişlidir. Hele Alışılırsa!. Lise Almanca mualli: Cenab, göneşli ve mavi de nizli güzel Izmir'in şimalinin, kış spora olan kayakçılığın İc rasına en müsald bir yer oldu ğuna ihtimal Bll mi? vermezsiniz, de (APEA FÜKT İPTTYETAME TADERARN rudan doğruya 20 İncl kata gi ” der ve ondan sonra her katta düror ve alttaki birden 20 inci kata kadar gider. Şaftı çok olan binalarda yarı asansörler ekapreos ve yal lokaldir. Sonununcu çeşld bi lar ekseriyeti teşkil eder. Şaft- lar, blaslarda çok yer İşgal et Üklerinden bir derddir. Çünkü Nevyork'ta kiralar ayak murab bar özerinden hesab edilir. Bi naların ehemmiyetind göre her katta ayak murabbal kirası bir: den beş dolara kadardır. Bina ların ehemmiyetine göre her katta ayak murabbsı kirası bir den beş dolara kadardır. Bina- ların sokak katları ve ikinel katları dükkân yüzünden paha hdır. Oodan sonra ne kadar yükseğe çıkılır İse Flat o kadar fazlı Apartınanların en yük: sek dalreleri aşağıdakilerden çok fazla kire getirir. Asansörü bukadar çok olan bir şehirde hâlü yüzbinlerce vinçlerle amudi nakliyat yapıl makta olduğu görülür. Londra'dan sonra dünyanın en büyük şehri olan Nevyok'ta 200 den fazla yürür (Müteharrik) merdivenler vardır. Asansörcü ler arasında kadınlar dahi vardır. 2, 3 Ve daha fazla katlı bazı #ile evlerinde küçücük asansör: ler vardır. Bunlar ev eşyası taşımcak ve bilhasaa — Ihtiyarları merdiven tırmanmaktaa kurtar- mak için birebirdir. Evet, esansörler Nevyork için ne kadar faydalı İse kavga çı kınca o kadar belâdır. Sulh her yer İçin bereketlidir. A4hmed Robenson kül, beyıolmllıl bir. edebiyat teşkll etmiştir. Evet, harikulade e.saretler, harikulade zekâvetler fevkelâde debşetler ve... — bol, belnane — clineyetler terennüm eden bir edebiyat.. Ea küvvetli dostlük, ademi şecavüz misaklarinın — yanısıra, ebedi döstlük ve salh — çaatleri karpısında perde arkası barbi, casuslar harbi devam — etmek- tedir. Ve.. Diyebiliriz ki — “Entelli. cens,, olhbanın İngiltere'ye dost ve düşman bütün devletleri ile âmansız bir harp yapmak- tan biran gerl kalmamaktadır! Casoslar ve casusluklar hak. kında yuzılan bu esterde evvelâ Entellicens servisin elyaseti ci- n Bozdağ'da çektiği bir fotograj.. Almanca muallimi Bozdağ zirvesinde.. Fakat bu güzel sporan zev- kini her hanği bir sporcu — ta- tarsa, ona mutlak hayran olur ve merak sardırır. Türkliye'de birkaç senedenberi bu — sayede “Uludağ,, ve “Elmadağ,, meş hur birer kayakçılık merkezi olmuştur. Lükin İzmir'lilerden pekazı şehirlerine tren ve oto mobille yalmz — birkaç — saat ozakta olan geniş karlı dağlar bulandağanua biliyorlar. İzmir lsesi moallimlerinden Almaa Von Rümmel, iki hafta evvol İlk defa olarak kayakla Bozdağ sİrvesine çıkmış ve bize orada gördüklerini anlatıyor: — Ödemlş şehri, geniş Boz dağ sırtlarının altındadır. Uzuk. lsrda kar kümesi ve güneş şum altında parlayan “Blrgi,, kusa bası zeytin ve servl ağaçlarının yııılııgı ile, seyrine doyalmuz bir manzara teşkil etmektedir. Yeni yepılan ötomobll — yolun: dan Çsür'atle yukarıya — çıkıp, bir ssat kadar da yaya yürü dökten sonra pek — misafirper ver olan “Bozköyü,,me geldim. Yanın sant 1 en sönre, nayet ve sülkasdleri — teşrihe çalışılacaktır. Boykol'un katli Varşava'da, Sovyet — Rutya seflri Petron Boykof — katledil diği zaman Sovyet <« Tas » ojansı, bu — cinayetin — İngiliz evtelicens servisi tarı D ya: pildiğini bildirmişti. İster Sov- yet, İster Çarlık rejimi altında olsun, Rusyanın en büyük düş mabinin entelicene servls oldu gu Mühakkaktır; bunun aksini başta Raslar olmak — üzere el honda biçülr kimse İddia ede- mez. Sövyetlere göre, entelicene cihan emperyalizminin komünizme karşı koyduğu en kavvelli muarızdır, ğuran, Fakrü Zarurettir. Parls S1 (A. A) — Radiksl #osyallst Republigus gezetesinde eeki başbâkan ve sensto finans encümeni başkanı M, Calllauke diyor kk — Fransa'nın Fransız Alman moes'elesile dar zibolyetten ârl olarak meşgul olması — lâzım gelmektedir. Bütün — anlaşımı hıkların başlıca — sebebi ekano mik fakra — zarürettir. Binaen aleyh herşeyden evel bütün milletlerlu ekonomik ve floan &el bir İş birliği yapımaları fcabeder. Bugünkü siyasi güç: lükleri bertaraf ettikten sonra buşlıyacak — olan müzakereler esnannda Fransa'da böyle blr iş birliği için kendi payını kar üzerinde çift uzun — tahta ları ayaklarıma geçirdim ve ka yak adımla karlar arasından tepeye kadar yükseldim. Altım da “Küçük Menderer,, nehrinin yatağını ve karşımda bulunan emealsiz değları görüyordum. Tepe üzerinde lodos rüzgür şiddetli estiğinden, memnunl yetle münzevi blr vadiye açı: lsn dik şimal yokuşlara kayak larımı çevirdim. Ne güzel bir fniş, yarabbi!.. İlkbahar karları fena değil, kayak ve yamuşak tır. Hareketim çok seri olursa, kısa bir sallama veya atlama İle dürdürüyor ve tekrar — aça iya çitap ediyorum. Bozdağ merklini, Alp dağları İle mu kayeseden çekinmiyeceğim .. Buraya geldiğimden bir gece sonra, hafifçe toz gibl serpinti kar yağdı. Rüzgât tepenin elv. rilikleri üzerinde gürleyerek bavaya kardan bayroklar fırla. tıyorda. Şimdi kayakların —al- tından çok zahmetle tepoya çı- kıyorum, Nihayet keyaklarımla son kar izleri üstünde, çiçekler ortasında ve bir kaynağın kı- yıcığında darayorum.. Sporcular için Bozdağ'ı, tabif Uladağ gibi konförlü değildir. Gön mda parıldayan son suz düz kar ve döüz kar yo kaşları burada henüz noksan dir. Fakat İlerilemiş bir. kayak çıya Bozdağ'ın bilbassa dik ve kayaklı tarafları görülmemiş bir seviç hazırlar. Bir sporcu sıfatile diyebilirim ki: Kısa za manda, Türk — vatanını. seven Türk sporcularının, kışın dabi kayaklarla Bozdağ'ına yerleşe- ceklerinde ve sağlam dağ hava onda “Beyar çorşaf — keyfini,, tatmin edeceklerinde hiç şâphem yalmf Tas Ajansı, Boykofan kutll dolayısile, — entelicene — servisl sade bolşevlem — düşmabı değli, cihan sulhunan da en amansız bir düşmanıdır,, demliş ve her çıkan barbin bu şeytani teşek külün doğrudan doğraya veya bilvasıta eserl olduğunu söyle- miştir. Boykof cinayeti nedir, nasıl oldu? İzah edersek - entelicena servisin faaliyeti hukkında da kâfi derecede İzabat — vermiş oluruz. Komünlst — olduğuna iddla eden ve sahte bir Sovyet pasa: portuna malik bulucnan Stanlerg laminde birisi Rusya-Flandiya hudüdoünda yakayı ele vermişti. (Sonu var| koymalıdır. Muhekkak — olan | birşey varsa o da herhangi bir | anlüğmanin âsdük musasi Haklı | mllletler erasında vücüde geti rilebileceğidir. Fransz devlet adamlarındın şunu bilberan na zeri dikkete almaları lâzım ge- He ki, sülh müahedeleri artık paslanmıştır. — Bunların büyük bir kıamı şimdiden yıkılmıştır. Versay muahedesinli — divarları e mubakkak inahidamı gör mek İefrek etmiek - İstemiyerek böyle bir binanın srkasında tehaffaz etmek için 1ssrar eyli. yen Fransa'anın — üzerine çök müştür. Cumur y_et Yü- rüyen Bir Eserdir —— ..00 Denizli'de halk bü- yük bayram yaptı.. Denizli (Özel) — Denizli'yi Ksparte'ya ve Dinar - Karakuyu yolu ile Afyonkarahisar'ına beğ lıyan demiryolunun ilk seferini yapıcak, Aoka Tstanbul yolcularını taşıyacak olan tre nla pszar gübü sant 19,48 de Denizli'yo geleceğloi haber alan holkımız, comuriyetimizin bu büyük lâyik olduğa törenle ve şenlikle karşılumağı balkımizin . içten gelen, cumuriyetin büyük eser ve gaferlerine karşı mlonet ve sevloç duygülarını ve ilgilerini gösteren bu —arzasuna C. H. Partlmiz ön olmuş, tertip edi- len program dairesinde ve ka din erkek - binlerce halkın va halkevi bandosünun İştirakile böyük bir tören yapılmış, İs- tasyon belediye tarafından elek- tirikle donatılmış ve ilk Tapar- ta ve f zamanda Ankal İstanbol treni binlerce halkın alkışları ve yaşasın — comuriyet avazoleri ile karşılanmıştır. ” Debizli'lilerin, cumuriyetin bu büyük eserlerine karşı minnet ve — şükranları: bu coşkün tezahürata ilbayımız Ekrem Er- ten, C. H. P başkanımız De. Bizli meb'asu Hamdi Bergman, şerbay Nalli, halkevi başkanı Esat kaymakçı allelerile İşticak etmişler halkevi başkanı Esat Kaymakçı trevin gara gel diğinde bir söylevde bolanmaş- « lardır. Bu törende — bulumi binlerce — halkın ve zafe Inl ve nla — dört bir tarafını kuşatı bu demir oğların mesafeleri ve zamanı kıtaltmak, — kolaylaştır. mak zaferi ve bütün yüzlerde Amerıka daki Yeni Krediler. Harp kasdı yoktur! Vaşlagton, 1 (Radyo) — Ha riciye bakanı M. Kordel Hul, Birleşik Amerika'nın milli mü dafan için kabal ettiği kredi: lerin bir harp kasdı ile alâkası olmadığını söylemiştir. Ayni zamanda iktisadi - vazi yetler islah edilmedikçe beynel | | | ! e