27 Mart 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

Venizelos Bize Karşı Balkan Harbını Nasıl Açtı? Venizelcs öldü; artık terihin aalı oldu; bügünlerde - birkaç amüfrit mubhalif| müstesna ol. amnak özere - bütün Yunan ga meteleri ibtiyar diplamatın ba yat ve eserlerinden bahsetmek: tedirler, Venizellst maharrirlerin neç riyatı başka, muhalif muhar rirlerin yazıları büsbütün baş kadır; fakat umumunun müş terek bir noktası vardır: nizelos Yanan siyasi ha nin tahakkakanda on ni Ooynamış bir adamdır. Muhalif- leri de bu noktada, Venizellet muharrir ve diplomatlarla müt tef iktirler. Venizelos'un, Hyasi tında hataları olmamış değildir; fakat Yunan bükümetinla bugünkü hudatlarını Venizelca — vücüde getirmiştir. Venizelosa bu böyük mu vaffakiyeti 19121918 Balkan harbı kazandırmıştır. Yakın ta rihte ve balkanların çok dik kate şayan olan bu - harbinde Venizelos'un — oyoadığı — rolleri Antl Venizelist Yaonan muhar- rirleri kaleminden naklediyoruz: a Vç Venizelos İslâv dostu mu idi? Venizelos, eiyasi bayatının Yunan başveklli — olarak en fenl Gevresine — girdiği zaman, İslâv dösta değlidi. Her fa tk Yunanlı gibi Venizelos'ta İslâv dosta değildi. Daha doğ- rosu Rusya'nın minnettarı fa- kat gene İslâv olan Sırp ve Balgar'ların doğuş ve bırs İti barlle düşmamı idi. Bilhassa Bulgar'lara karşı kini, Osman- hlara karşı olan kininden daha büyük daba derin Idi. Venlzelos'an siyast faaliyeti, silâh omuzda olarak Girid'de Osmanlı idaresi aloyhine İsyan- la - başlamışlır. Çok çetin ve yerlde göre çok kanlı dini bir tanssubon tesiri altında vahşl yane safbalarla devam eden ba fanliyetin bir gün fgelip dürması mümkündü: Avrupa ni müdahalesi, »nihayet Girl din ya istiklâlini, yahat Yu- Banlatan'a ilhakını temin ede cek, Girld'de Türk hâkimiyeti BoDa erecekti, Ayni esann, Makedopya'da da tatbiki ve tekratı — kabildi. Nasıl kf her Girld ihtilâlinde şblr Avrapa müdabalesi olmuş, resmen İsyan — etmiş olmularına rağmen Girld'lilere yeniden ye- niye Imtlyazlar alınmıştı. Nasıl ki, Balkanlarda, Makedonyada ihtllğleflerin, komltecilerin ha reketleri İasanj bududların ta manfon fevkline çıkmasına rağ' her hareket Rusya ve Avastacya'nın ve birçok dela- lar bütün Avrupanın müdaha lelerini mucip olmuş ve Osman li hükümeti baksız olarak, po Hüka Ycabi olarak çok hıpalan mıştı, Bunun için, Vemnizelor, bir gün gelip Osmanlı hükü meti İle bir. hesap - tasfiyosl mümkün olacağına kanidi. Fakat.. İslavlarla Bulgarlar ve Sırplarla olan mücadeleyi bu şekilde görüyor, bu müca delenin obedi olacağını kabul ediyordu. Venizelos da, bütün Yunan- hlar ve bütün Fenerliler gibi Balkanları — İstenbal patrikha- netlain rühuni nüfozu altında Bizans'ın İbyası davasının bhu: dadları dahilinde farzediyordu. Halbuki, büyük İslav âlemi, başta çar olmak üzere İstanbu- la benimsememekte İdi; bün dan sonra, küçük Islav âlem leri, Sırplar, Balgarlar Fener patrikhanesini birer, birer red ve İnkâr etmişler ve milli da valarını şiddetle gütmeğe ko yolmuşlardı. Evet, Balkanların her hangi bir parçasını Oaman- h İmparatorluoğundan ayırmak mümkündü, fakat Bulgurların ve Sırpların — elinden almak mümkün değildi!. Zaman geçtikco, Balkanlarda Rumluktan aycılarak Sırplığım veya Bulgarlığını, yahut Ulah lıiğını İlâa eden kilise cemnaat- ları artınakta ve komitecilik tedhişi ile Balkanlarda Yunan- hlık büyük bir tehlikeye ma- rüz kalmakta 1di? Balkanlarda, tarihi bir dar. bimesel teşkil eden kanlı vazl- yet hakikatte Osmanlı hükü. metine karaı İhtilâlden ziyade Rum, Balgar, Sırb cemaatları men, arasında mevcüdiyet kavgasın: dan ibaretti. Hamid'in Etem paşa İdare sindeki — ordasu — Yunanlıları meağlüp edarek Tisalyadan Atl. na üzerine yürüdüğü zaman, ne Bulgarlar, ve Sırplar ve ne de Romanyalılar fecl bir. mağ: lübiyete uğrayan Yunanlstanın yardımına koşmeağı - akıllarına bile getirmemişlerdi. & KATYA h da İmparatoru arzama muvala: "kata İcbar ettim. — Katya.. gün evel geçti? — Üç gün evel! — Bu zamandan sonra ne lere kurar verdiniz? — Hiçbir karar vermedim, Kardeşim ve yengem bana e- yahat tavsiye ettiler. Mişel zu: bitlikten İstifa etmek İatiyor. Eğer teklif ettiği veçhile seya- hata çıkmazsam mubakkak su- rette İstifa edecek, Heplimiz yeniden sefalete düşeceğiz. İm- paratoriçe, kont Şövalof 'a bana bir koca bulmağa memur etti. Fakat ben İstemiyorum, Lülz Wle birlikte yarın Almanya'ya gitmeğe mecbur kalıyorum. Madmazel Trepö : — Ya Imparator? Diye sordu. Katerin, başını şiddetle ve asabi bir halle kaldırdı : — O mu? Dedi. Beni sevi: Peris matbuatının bu vaziyet karşıtında “Salibin girdiği yere bilâl giremez!* diye bağırarak düveli — muazsamanın Hamid ordularını bir İşaretle oldağu yerde darduran — teşebbüsünü bazırladığı bir sırada, Belgrat, Bükreş veya Sofya'dan Yunan- hlar, hattâ salip lehine en kü çük birşey dayalmamıştı. Zeki bir diplomat olan Ve- nizelos bunları çok İyi — bili 3 hattâ bu hareketin İn- almak iİstiyordu. Fakat, hakik! diplomat, hia- #lyatına değil, hâdiselerin emir ve zarüretlerine uyarak hareket eden adamdır, ya- karıda yazılın hislerle meşbu olduğu balde, kendi davasınıa halli içlo, ruhan mefret ettiği Bulgarlar, Sırplar ve Romen- lerle İttifak etmesini bilmiştir. Venlizelos, İslâv dostu olma: dığı, Telâvlığın Balkan'daki kol larının Yanan'lılığın can düş manı olduğunu bildiği halde, Balkan barbındaki ittifakı nasıl hazırladı?. Bunu da ikinci bapta göreceğiz.. — Devam edecek — Graf Zepîin Uçuşlara Başladı Fredrikahafen 26 (Radyo) — Alman'ların yeni — yaptıkları Graf zeplin ile 1929 da İnşa edilen büyük balon; Almanya özerinde uçuşlarına — buşlamış lardır. Bu uçuş; Pazar akşamı: a kadar vürecektir. Fredripshafon 26 (Radyo) — Yeni Graf Zeplin ile birlikte oçmakta olan Edimburg balonu teknik bazmı aksamını değiştir. mek için gerl dönmeğe mecbur olmuştur. Sonra Graf Zepline yetişecek ve onunla Almanya nin bütün şehirleri üzerinde seyahatine devam edecektir, Küçük İtilâf Konferansı Cenevre, 26 (Rudyo) — Ro- manya hariciye bakanı M. TI tulesko, küçük itilâf devletle- rini bir konferansa davet ede cektir. Bu könferans ya Lubyana'da, yabud Yugoslavı caktır. Küçük itilâf mutad iç tHimanı Çekoslovakya'da yapa- caktır. Venlaslos, yor. Beni sevdiğini size evvel. ce de söyledim. Sahnenin ma badini buena bir. mektupla bil dirdi. Mektop yanımdadır! Katya, nazik ve gözel par- mağı İle kalbini gösterdi. Ve : — Artık bayat benim için manasız birşey olmuştar, ölece- gim. Çarsız yaşayamam! Onun da — bensiz — yaşıyamıyacağına kat'i surette eminim bana söy: ledi, bana yazdı ; “Hür ve ser- best değilim, fakat serbest ka- hream, Katya Allahın namma yemin ederim ki sen benim zevcem olacaksım.,, Dedi. İşte ikimiz de mücrim olduk. — Katya. No demek ni yorsun? — Bu kadar tatlı, bu kadar İyi bir kadın olan imparatori çenla ölümünü İstemek, ölü: münü beklemek bir cürüm de- Bled'de ola. Anadolu Ajansı Uykuda — Başı | inci sahifede — ölen çalışma tarsı, o kadar ak: sak, o kadar verimsiz ve okadar üğırdir kil. Fevkalâde ojane gaflette Büyükler söz söylerler, hü kümet bazı kararlar ve tedbir ler alır, booların halka duyüa rulması lâzımnır. Bizim Anada l Ajadaı, uykularının en derln köşesinde!.. 'Tasgvvar buyarunuz, başba- kan, daba evvelki gün Afyon âbidesini açtı ve orada, önemli bir söylev verdi. Türk — yığım bir - tehlikeye hâdiseler — olur, gene nıp, — berhangi karşı taşıdığı müşterek — İosna tercâman olda.. Dünyanın bu fovkalâde günlerinde böyle bir mevzu üÖzerihde en büyük hü kümet adamının söylediği «öz lerin üstünde, daha ne olabi irdi? Fakat Anadola Ajansı, bun- ları düşünemez. O, kolay kolay hastasiyot değli, kımıldanırken bile bezginlik gösteren bir var- hıktır, Aklına eserae, dünyanın öbür köşesindeki bir bâdise hakkın- da, -Başlangıcından değli, orta yerinden- güdük Aiki haber yetiştirir. Fakat ekseriya, İs tanbul matbuatına verdikten 24 saat Bonra... anın söylevi de, Ana: dola Ajansının telâkki ve zih- niyetince — İstanbol'dan — gayri memleket gezetelerine bir hat ta sonra verilse de olar. Hattâ verilmese bile birşey çıkmaz. Yazıya başlarken töylediğimiz gibi, Anadolu Ajansı, başımızda, halkın başında, bol bol tahaleat eriten bir mücssese — halinde örmür sürüb, büdiseler ve ha- berler çürütüb gidiyor. Bu gibi fevkalâde söylevleri ve hareketleri, telefonla olenn İzmiz'e yetiştirmeğe de aklı yetmiyor ve her tenkide karşı, masraf, tesisat bahanelerini ileri sürüyor. Masraf değil, yupılan ısrafların, verilen bol maaşların selyesini biz çekiyoruz. Haber- ler kısaldıkça kısalıyor, baber ler biç verilmiyor veya-birgün sonra veriliyor; fakat v tahslsata, kadroya, harcırablaı hiç dokunulduğu yoktur. Dev. letla yardımında, İstanbul ka- dar, İzmir'in de, Konoya'nın, Adana'nın, Trabzon'an de his sesl vardır. Ajana, kimin hak kını kime bahşediyor? Başbakanlığın, İçişleri bakan: hığının, basın genel direktörlü- günün müdabzlesioi diliyoraz. Bu mücesese düzene konamıya caksa, kapılarını kapamalıdır. Tahelsatı kurtarır, biçolmazsa müsbet bir İşte kullanırız. ANADOLU gll midir? Küçük kadın, ben imparatoriçenin ölümünü kal bimin bütün kuvvetile İstiyorum. Katya bunları söyledi, başını madmazel Trepö'nün omuzuna dayayarak hıçkırıklarla eğlama- ga başladı. Sabık mürebbiye : — Sükünet — bulanuz - rlca ederim, Dedi. Bu düşünceniz den dolayı Allahtan affınızı rica edidiz. Eğer azmederseniz, ru- bunuz bu çirkin düşünceden kurtulacak ve hakiki Katya ye: ” niden yaşıyacaktır. Buna rağ men Çarı sevmekte de devam edertiniz. Katya, ani bir hereketle madmezel Trepö'yü kucakladı: — Küçük kadın! Dedi. Siz ne kadar İyi bir. kadınsınız. Dünyada beni anlayacak ancak siz varsınız. Eğer, sizla müsaa Mart 27 Bozanönü - Isparta Şube Hattı Da Açıldı. — Baştarafı Ici sayfada — İhtiram kıt'asını, — mekteplileri ve balkı selâmladılar. İsasyonda korulan - büyük tek'in bulunduğu mahalle gidi llbay ve İsparta saylavları Mükerrem, İsul ve Hulkevleri -mümesslli birer söylev vermişler ve mü teskiben Başbakan kürsüye çı karak söylevini vermiş ve takım kurdelâsını keserek hati aç mıştır. Mektepliler ve halk hep bir ağızdan bandonun da İşti rakile İstiklâl ve onuncu yıl marşlarını söylemişlerdir. Başbakan bundan sonra ya nındakllerle birlikte Gülyağ fab riksenı gezmiş, izahat —almış. şerefine verilen göleade bulun- muştur, Gece fener — alayları tertib olunmuş, Başbakan akşam ziya- fetinden sonra Halkevindekl mü samereyi şereflendirmiştir. Başbakanımızın nutku: Isparta, 25 (AA) — Başba kan İsmet İaönü Bozanönü - Eparta şübe hattını açarken ga söylevi vermistir: Arkaı Isparta'nın sevindiği bugüne Iştirak etmek İçin hep beraber burada bulanuyoruz. Ankara dan ben ve arkadaşlarım çok sevdiğimiz — Tapartaya — bugünü kutlulamak için geldik. Büyük millet meclisi muhterem rels lerini ve mubhterem azasını ba meraslime — İştirak etmek içia bllhasaa tavzif ettim. Arkadaşlar, Etraftakl — vilâyetlerimizden hemen yedi sekiz vilâyetin gü zide beyotleri bugün aramızda Isparta mühitine şeref vermek- tedirler. Bötün bu alâka iki gündenberi kutluladığımız Cu- muriyet eserlerini bütür mem- leketin — gözü önünde canlan- dırmak için güzel bir veslledir. Arkadaşlı Eserler parça parça mütaleca edildiği zaman hepsinin bususi kıymetleri vardır. Fakat arka daşım Kemal Ünal'ın söylediği gibi büyük manevi / kıyimetini Alyasi manasını gözününde cen- landırmak daha — ziyade istifa delidir. Burada ilerliyen, ya pan ve hergün yeni eserler vücuda — getiren Türkiyenin afak bir medelini — canlandır. mış bulunuyoruz. Maden, fab rika, demiryolu bu esnhalarda Cumarliyetla bhergün kazandığı zaferler İçla ikl gündenberi açlığımız yeni müesmseseler e. vinilecek, örütülecek — eserler dir. Bu eserler kadar — banlar. Hince evvelüâ Kemal denizle çarı gevmekte devam edersem, kurtulmuş olı ğ Fakat sizlü istediğiniz imkün- sızdır; İmparatorla evlenmemek. Bunu artık düşünmemek bu benim için ölüm demektir. — Bilâkis.. Bunu düşünü nöz! Madem ki Allah her iki. nizin kalbine bu sevdayı ver miştir. Bunan için de size yeni ümidler verecektir. Fransa'nın kralı, on öçüncü Lül He madmezel dö Hofar'ın aşkını biliyorsunuz. Madmazel kralı hiçbir. vaklt unutmadı, fakat Karmelit manastırına ka- pandı. Fakast senden bu kadarını hatiyecek değilim. Yalnız çok cesur olduğunuz İçin maküs cepheden İleri gitmemenizi rica edeceğim. — Vaziyetin — lcbarile ayrılınca, sevdanızı unutmayı dan — daha - fazla - ehemmiyetli olan yedi sekiz vilâyet balkının oatlı Tokrlâp fikirclerile beslen: miş İakılâp fikicleri etrafında toplanmış, Atatörk'ün kuvvretli feyizli ellle açılan yolda bütüm Türkiye'nin bir vücat gibi İlerleyca bir manzara gös termesldir. Asıl memleketin memoon olacağı, İçerde ve dı şarda herkete göstereceği müvü bu noktadıdır. Arkadaşlar, Yeni Türkiye'yi canlı, Gmitli, kendine güvenir, çalışkan ve aklali, bültün — manasiyle — ve gekli ile siz burada temsil edi yorsunuz. Yeni Türkiye Cumu- riyet çocukları, Atatürk çocuk: ları yüzeklerinde kuüvvetli, bi- leklerinde kuvvetli, anlayışla: rında kuvvetli ve dalma ilerl giden bir kadret kaynağıdır. Memlekette birçok — eserler yapılmıştı. Ve daha birçok eserler - yapılacaktır. - Bunlacın hepsi herşeyden evvel vatandaş- ların kendilerine - güvenmeleri, çalışmakta serar etmeleri, İçer: den ve dışardan - gelecek her müşkllâtı yenmek İçin kafala: rında, yüreklerinde, blleklerinde küvvet bulmaları İla kabildir. Burade, küçük çocuklarımız dan en yaşlılarımıza kadar he- plimizin yüzünde büyük müca:- deleleri başarmak, memleketi yükseltmek —İradesi — tecessünl ediyor. Bötün memleket hava: tında akis yapacak —olan çey yeni Türkiye anlayışı — İçia Te parta ovssında verdiğimiz bu güzel örüektir. Lspartaya her gelişimde bir evvelkinden daha İleri ve daba esolı gördüm. Bu vefer gördü: gümüz canlılık, zannederim ki, benim gibi büötün arkadaşların dikkatini celbetmiştir. İki ü€ sene sonra İsparta'ya geldiğimiz zaman — bilmiyorum, dahı iyi olması için ne lâzımdır? Yenl eserlerle daha sevinçli bulaca" gumze kavvetle umuyorum. Brkadı , Şimdi müsaadenizle güzel 14 parta'yı gezelim. Bo geçtiğimi yeni demiryolu ümid ederli ki, gözel Isparta'ya yeni fay” dölar getlrecektir — İşin >güzel tarafı — bütün memleketl — v? Böyük Millet Mecllsini bu ke' dar sevindirdiklerinden dolay! kutlalamak İstorlm. Şimdi müssade buyurursanı! hep beraber şehri gezelim, bw partalılara mubabbet ve selâm” bir de şehirde 1fad? ve larımızı edelim. nız, ona müfid olacak şekildi yeni vaziyet ihdas ediniz Ki sizin bu yeni vasiyeliniz onuf özerinde nüfuzuncuzu — idam? edecektir. Katya, siz yatanımızı dalıif sevdiniz, şimdi, bedbahılıklıf asnda Rus milletinin terakkf sini İsteyioiz. Ayni zama! valanınıza, — sevdiğiniz adatf hizmet, ne büyük bir mazbi riyettir. Kalya, bir gün gelipte Ru' milleti ikinci Aleksande'ın çah amda bir. münciyi ve selâmt yolunun rehberini bulursa bupf ne dersiniz? Katerln : — Ah, küçük kadın! Dedi Siz benim sıyanet ıelcıııııil' Sizo gelmekle bana en doğf” yolu göstereceğinize emindi” (Sonu mr),_