2 Ekim 1935 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

VN Sayla 2 TARTiNETT Yeni Nüfus Sayımımız Yazan: Üniversite istatistik profesörü Nüfas sayımlarının — önemi, vz0n ozadıya anlatılmağa ve Ysbata muhtaç birşey — değildir. Genel hayatın ihtiyaçları - hak. kında biraz olsun fikir sahibi bulunanlar arasında ba - öne- min — değerlemiyecek — kimae bulunmaz. Bir ticaret evinin defter tatması, bir adamın ma ha mülkünü bilmesi ne kadar tabil ise, devletlerin — varlıkla mımn esasını — teşkil eden nü faslarının sayısını ve - terekkü. bünü öğrenmeleri o kağar ta- biftdir. Buondan dolayı nüfusu tesbit etmek ihtiyacı en eski zamanlardanberi duyulmuş, mazbat sosyal — teşekküller vü- cut bolunca, nülfus sayımlarına başlanmıştır. Tarih bize milât tan binlerce sene evvel Çin ve Misirda nüfosan kayt - edil. diğini öğretmektedir. Nüfas sayımları şimdi. mo- dern devletla en tabli ve wor mal tedbirlerindendir. Az çok mazbat — teşkilâti olan bütün devletler, 5 - 10 senelik fası- lalarla nüfuslarını baştan başa sayarlar ve bunun İçin hiçbir külfetten — çekinmezler. Adedi 100 binleri ve hattâ (Hindis. xtııdı) milyonu geçen sayım memurları — koullanırlar, kucak dolusu para sarfederler. Filhakika bugün ne devlet, me de ilim nüfas sayımları ol: madan — çalışamaz, Devlet en mübim ve zarari tedbirleri İçin, nüfas İstatistiklerine muh- taçtır. Nüfasun adedi, cinsl- yeti, erkek nüfasta askere alı- Dabilecek yaştakilerin — nlsbeti malüm —olmadan edel tertibat alma mümkün değildir. Okur yazarların — nlsbeti, çocukların adedi, nüfasun ana İlsanına göre İnkisamı bilinmezse, doğ ru bir. költür esiyasası takip olunamaz. Nüfusun yayılış tar- zı, mühtelif mıntakaların ke- saleti, meslek sahiplerinin nle- beti, mesleklerin İnkisamı ke- ela bir tarada — tesbit edilmiş olmadan verimli ekonomik ted birler almağa imkân yoktur. İlm, nüfas — İstatistiklerine belki devletten ziyade mühtaç tır. Memleket hakkında yapıla cak demografik, sosyal ve eko- #omik bütün İlmi araştırmalar onlara dayanır. Devlet gücünün temeli, memleketin hayat kay- Bağı olan nüfusun azalma veya çoğalma yolunda gösterdiği te- mayülleri incelemek sebeplerini aolatmak ve bu kaynağı besle- mek için alınacak tedbirlere zemin — hazırlamakla Uğraşan demografi ilminin esası, nüfus sayımlarıdır. En önemli ekono milk mes'eleler, meselâ toprağın — mlusa doyurmağa kâfi olup ol —omadığı; nüfos İstatistikleri olma dan araştıtılamaz. Nihayet tica- ret âlemi de nüfus İstatlstikle- rine birinci derecede önem ver: meğe mecburdur. Müahtelif mın. takaların amom! şartlarını, mah- / reç olerak ehemmiyetlerini öğ: renmek İçle, sık sık sayım ne- tlcelerine müracast etmek lü- mogelir. Ticaretim bir şubesi, bayat sigortacılığı, nüfas ista. tetikleri sayesinde teessüz ede bilmiştir. Kısaca, zamanımızda müfas sayımları, genel bayatın en mübrem ve zarari mücesse- seleri halini almışlardır. Bu sayımlar tettip edilmiş olma- saydı, devletler muntazem bir idare mekanizması kuramıyacak- Olar, bugün kâtüphaneleri dol- Ömer Celâl Sarc tearet üâlemi de en kıymelli bir vasıtadan mahram buluna caktı. Bizde saltanat zamanında ber şey gibi nöfus İşleri de savsan- mıştı. 1927 de Yapılan ve ilmi esaslara dayanamadığı İçin zaten moksan olan bir sayımdan sonra, nüfüsumutun tesbitine hiç kal kışılmadı; Seneler geçti, nüfu sun yapılışını baştan başa de- Biştiren harpler, muhaceretler ve türlü türlü bâdiseler oldu. Buna rağmen eski rejim nüfu- sumuzu yazıp varlığının teme- Hal yoklamağa lüzüm duymadı. Camurlyet, gemisinin nerede olduğunu ve mereye — gittiğini bilmiyen bir kaptan gibi yaşa yamazdı. Tedbirlerini müsbet bilgiye ve adede İstinad ettire bilmek, iİlmin ve ticaret alemi- nİn İhtiyaçlarına cevab verebil. mek için kendisine has olan enerji ile nüfus davasını ele aldı. Girlştiği İlk işlerden biri fatatlstiklerimizi düzeltmek oldu. Belçika'dan armulusal — şöhreti olan bir uzmen getirildi. Çalış- masının her gün daba ziyade geliştiğini ( İakişaf — ettiğini ) şimdi kıvançla gördüğümüz lı- tatletik genel müdürlüğü ku- roldu ve 1927 de memleketl- mizde metodik llk genel nüfas sayımı yapıldı. Bize nüfaosumuzun — 1927 deki dürümu, yaş itibarile İn- kisamı, faal ve meşlek sahibi erkek ve kadınların olabeti ve daha birçok noktalar bakkında Hlk defa olarak kat'i bir fikir yermiş olan bu sayunın, ne göç şartlar altında ve ne kadar zorlaklarla — çarpışılarak — yapıl- dığını, bariçtekiler pek değer- leyemezler, Bu İşde biç tecrü- bemiz yoktu. 6070 bin sayım memoruü ve bunları gözleyecek binlerce organı bulmak ve ye- tÜştirmek — lâzımdı. Memleket büyüktü. Halkın çoğunun maz- bat Iİkametgâbı yokta. — Şehir- lerde bazı sokaklara İsim ve: rilmemiş, evler numaralanma- mıştı. Nüfasumuz arasnnda gö çebe olanlar, çok ibtidai tarzda barınanlar mühim bir yekün tatuyordu. ( Tahelr memurları ne mahsoa - talimatnamenin 9 zguncu 'muldııdıdı. Bayım me- marlarımın, — çadırları, — içinde İnsan yaşaması muhtemel bulu: vaa kovukları ziyaret edecek- lerinden bahsedilmesi bu bu- sosta karakterletiktir ) uyal za: manda balk münevver ve »sa- yırılara alışkın değildi. Sayı- mın manasını anlamaması ve onu kendi aleyhinde bir tedbir meselâ yeni bir vergiye bazır- lk olarak telâkki ederek yan: hış beyanatta bulunması tebli. kesl vardı. Bötün bu zorluklar yenildi ve sayım muvaffaki- yetle — başarılarak nüfosumuz bakkında çok kıymetli malü: mat elde edildi. Bu şartlar altında yapılan bir tahrir tebli Idesl olamazdı. NI- tekim neticelerin, halkın ye- rinde olmıyan bir vesvesesin: denv, yahuat İhbmalinden müte- vellit bazı sistematik yanlışla- rin tesiri altında kalmış olman pek mühtemeldir. Bunu, 1927 nüfas Bayımı İstatistiklerindeki, bakikate yakın bulunmalarına Ihtimal olmuyan bazı ifadeler: den anlayabiliriz. Bir misal ala- bm: İstatletiklere göre bizde bir yaşından küçük 351 bin '..*.k’ ”Shhhıuıkolıp Telvya zı hab Birineiteşrin 2 TERERTE TT Srreri İngiltere Kralı Corc, Baldvin den İzahat İstedi.. Baldvin, Kralın Huzurunda üç Saat Kaldıktan Sonra Diğer Bakanlarla Uzun Konuşmalarda Bulundu.. İstanbol 1 (Özel) — Londra'dan haber veriliyor: İngiltere Kralı Corc, bugüa öğleden sonra Başbakan Baldvin'i huzuruna kabal etmiş ve siyasal dürum için malümat İstemiştir. Başbakan, Krabın nezdinde 3 esat kalmıştır. Bu konuşmalara büyük önem verilmektedir. Baldvln, Kralın huzurundan çıktıktan sonra Dış İşleri bakanı Sir Samoci Hoar'la Lord Eden'i ve Çemberlayn'i kabul etmiş, uzun müddet konuşmuştur. Lord Eden, yeni tallmat alarak yarın (Bugüb) Paris'e hureket edecek M. Piyer Laval'ı gördükten sonra Cenevre'ye geçecektir. —— ———arAğ »-. 44 « Çözmmm— — — Mussolini, Ingiliz Dış Ba- kanına Mektup Gönderdi Italya'nın, Ingilterenin Menafii Aleyhine Ha- reket Ettiği hakkındaki Zan Doğru Değilmiş. İstanbul, 1 (özel) — İtalya'nın Londra olçisi Grandi, bugün İngiliz dıç İşleri Bakanı Sir Samaocl Hovar'ı ziyaret etmiş ve İtalya'mın, İngiltere menafli aleybine bareket ettiği hakkındaki zanların doğru olmadığını söylemiş, bu husus Için Sinyor Müas- solini'nin gönderdiği mektabu vermiştir. Ispanya da Sahillerini Tahkim Etmeğe Başladı.. Sevahilin Muhtelif Noktalarına Ağır Top Bataryaları Konmuştur.. İstanbol 1 (Özel) — Madrid'den haber verildiğine güre, İ paoya hükümeti de Akdenizde husüle gelen durumdan kuşku: lanarak kendi sahillerini tahkim etmeğe başlamış, muhtelif nok. talara ağır top bataryaları ikame etmiştir. Japon Nüfusu 100 Milyona Varıyor. İstanbal, 1 ÇÖzel) — Tok. yo'dan haber veriliyor: Japon- yanın genel müfusu için yapı: lan sayım, bitmek üzeredir. Japonya nüfusunun 100 — mll- yona varacağı söyleniyor. Prens Dögal Şerefine Paris'te Şölen Verildi.. İstanbol 1 (Özel ) — İngil terenin Paris elçisi, dün İngiliz vellahti Preos Döğal şerefine bir şölen vermiştir. Bu şölende Fransz başbakanı M, Luval ve bütün Fransız riceli hazır bulunmuşlardır. nlsbeti 122-100 gibidir. Bütün memleketlerde doğumlarda İki cinsiyetin nlsbeti aşeğı yukarı 106 100 nisbetinde olduğundan bizim Istatletiklerin bu ifadesi doğru olamaz. Anlaşılan ya kız lar erkek olarak gösterilmiş, ya hiç bildirilmemiş, yabut ta erkeklerle yaşı daha küçük be- yan edilmiştir. Ba yanlışlıklar teferruata, belki de münhesıran yaş hakkındaki ifadelere taalluk etmek ve sayımın genel kıyme- tinl bozmamukla beraber, vü fausumuzun dürumunu daba ke &n bir surette tesbit edebil mek İçin ikinci bir sayım yap: mak İâzımdı. Zaten nülusun muayyen bir andaki halinin ta- yini ihtiyaca kâfi olmayıp ba: rzeket ve temayülünü dahi öğ- renmek İcabeder. Bunun için de sayımları tekrarlamaktan başka çare yoktur. Tek bir sayım, bizli bu hususta tenvir ede- mez. Nüfasun bureketinin isti- GAĞ TAR | Gazeteciler Adis- Ababa'ya Akın Ediyorlar. İstanbol, 1 (Özel) — Adis Abuba'ya veran gazete muha- birleri her gün çoğalıyor. Şim diye kudar gelenler yüz kişiye varmıştır. Onüçler Komitesi Dün Toplandı. İstanbul 1 (Özel) — Cenev: reden haher veriliyor.: Uluslar kürumu — konseyinin bıraktığı önüçler komlitesi, bugün de toplanmış ve İtalya İle Habe- şistan'a verilecek notayı hazır- lamakla meşgul — olmuştur. larla sayımlar tertip edecek bunların netlocolerini karşılaştır. mak süretile öğrenllebilir. İşte hükümetimiz bu noktayı nazarı İtibara alarak önümüz deki teşrinde ikinel bir sayım yapmağa karar vermiştir. Bu sayımın önemi birincininkinden daba büyüktür, Çünkü evvel: kinden daha kesin netlceler ve- rip möfuş durumumuzu daha doğra bir surette göstereceği gibi, mukayeselerle nüfusumu- zün İoklşafının dahi — tesbltini mümkün kılacaktır. 8 seneden beri nüfusumuz ne kadar art: maştır? Kadınlar erkeklerden gene fazla mıdır? Nüfusun ekonvoml, nekerlik veladiyet bakımından et ehemmiyetli kısmı olan 20-45 — yaşındakllerin — nlabeti yükselmiş midir? Okuryazarla rın fanl ve meslek sahibi olan- ların, nlsbeti 8 sene evvele kı- yasla namldır? Mesleklerin in- Z Varol Büyük Türk Ulusu! Ankara, 30 (A.A) — Hava tehlikeslne karşı Türk ulusu nun giriştiği savaşın 1 İlkteş rindeki verimini Türk hava Kurumu bütün yurddaşlara teşekkür ve ftiharla Hlân eder: Hava tehlikesini bilen üye sayıı: 29,413 Yöken tutarı: Lira Yardımcı üye sayısı; 198,058 Yüken tutarı: 616,185 Lira Genel tutarı: 1,914,443 lira, İşyarların her ay verdikleri yüzde Iki bu hesaba katılma mıştır. Fransız Hava Manevraları Bu Hafta Başlıyor İstanbol, 1 (özel) — Fran sa'nın (Lören) ve (Şampan) 1,298,258 bölgelerinde bu hafta içinde bü yük tayyare manevraları yapı' lacaktır. Bu manevralarda gazlı bombalar da tecrübe edilecek: tr. Manovrular, gece ve gündüz devam edecektir. Finans, gümrükler Bakanları Ankara, 30 (A A) - Bakanı Foad Ağralı ile Güm rükler Bakanı Ali Rana Ter ban hogün İstanbul'dan çehri mize gelmişlerdir. — Finana Siirt balkevi çalışıyor. Siird, 1 (A.A) — HBalkevin den bir gurup İlçeleri gezmek- tedir. Dün Halkevl bandoslle | Taşlar: BirE $ öğüdlerim Saltanan dişiniz, acele İ varsa sakın Kordon'da otobüslere binmeyıniz. Çi otobüslerde sarsıla sarsılâ lanan iki dişimi kaybi Bundan başka otobüslerin gün işlememesi yüzünde çen gün Alaşehir trenit kaçırdım. .. Evinize, mağazanıza tel almak — islerseniz vazgef Çünkü: — Boş numara yok! Cevabile iltifat göl pceks * Evinize gı'!:n;lm' gecik niz bayanlarınıza: — Otobüsle geldim! Deyiniz, papara yeme kurlulursunuz. —bu — öğüdi hepsi de tecrübe edilmiş W tesirleri görülmüştür. — SAPAN Italya Limanla Dün Bir harb Mey: danını Andırıyordu İstanbal, 1 (Özel) — Ri dan haber veriliyor: Bugün ya'nın birçok limanları, & bir barb sahasını andırıyo! Mohtelif lilmanlardan doğu rikasına sevkolunan assker, bin kişiye baliğ olmyuştur. meyapnda İtalya — saylavların bazıları ile Romu İlbayi gö lâ olarak gitmişlerdir. Günün Küçük Haberler ü A Uray daimi encümenl Uray (Belediye) dalmi €! menli dün şarbaylıkta toplani! biriken İşleri çıkarmıştır. 20 İLKTEŞRİN PAZAF Genel Nüfus Sayımı Gün Sayım ve kontrol mel luğu ulusal bir ödevdir. ödevi Beva enve ve önefi mız, ö Başvekâlet İstatistik Umum Müdürl Nöbetçi Eczanele Bu akşam açık bulanan zaneler : Başdurakta Sıhhat, Karat Bay Santo, Ttikilik'te Yev mir, İrgadpuzarında Asri ve zelyer'de Afiyet eczaneleri. ULLLLLLLU birlikte Eruba giden bu gurup |SON Telgrnflar aşiretler araısnda — İncelemeler yapmıştır. ne gibi değişiklikler olmuştur? Meselâ ziraatta çalışanlar azu hp, sanayi İle meşgül - olanlar artmış mıdır? 1930 sayımı bü- nun gibi birçok noktalar bak kında bizi tenvir edecek, hü kümetimizin — tedbirlerinin ve zamanın Türk — topluluğunda yaptığı tahavvüllerin genel bir blânçosunu çizmemize Imkân verecektir. Sayımın muvaffak olabilmesi için devletçe lâzımgelen bütün tertibat alınmıştır. Bülten, su aller ve talimatnameler çok iyi bir surette bazırlanmış, Ayru- padan getirilen bir uzman bun larda değiştirilecek bir nokta bulamamıştır. Asıl sayımda yan: lışlıklara meydan — vermemek için, birçok yerlerde — tecrübe seyimleri yapılmıştır. Fakat bü- tönv bu emekler, sayım memur- ları ödevlerini iyi yapmazlar, halk yersiz bir korka veyehat 6Gıncı Yüzded kümdür. Buudan — doluy! muazzam İşde en büyük vliyet, balkın bizzat kend ve bilhassa müneyverler düşer. Konuna göre n? muzda okur yazar — ols bepsl sayım memurlağu mukla mükelleftirler. Müne” lerimiz kendilerine sayım morluğu verildiği takdirdeı şerefli İşe dört elle — vat ve memorluk yapsınlar y#P sınlar hepsl, sayımın mebiyt anlamıyanları bu hasvsta * etmelidirler. Halka aD' Jözimdir. ki, suüal — val Aatatlatik İderesl - torafında? lenilir işlenilmez İmbs mektedir. Korku ve telâjt bir mabal yoktur. Vesvet? zünden yanlış cevap hem kendilerinin hemi dumuzun menfaatlerine bareket etmektedirler. ihmal yüzünden doğru cevaplar | Üniversite istatlatik prot” vermesee, Doça gilmeğe — mal GĞ Ömer G