30 Ekim 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Sabite 4 AKŞAM Re ie e e KiTAPLAR - Edebi t Vekimiği tarafından ki a; kmıştar. Bu say şıni Aşağıyi Tercüme meselesi her memlekette bir yer tutar. Hiçbir yabancı iyi ânlıyacak derecede birkaç lisana vaki? olanlar da enderdir. Bundan dolayı mütereimler, elhan irfanın mubtelif renkli ufuklarını açan hayır- b insanlardır. Edip ve şalr yetiştirmek bunlara şaheserler yazdırmak hi başaramıyacağı bir m sanatkârlar, sırlı şartlarla muğlâk ir- #iyetlerin, muhit ve Iklim tasirlerinin, hattâ tesadüflerin xmuhsulüdürler; ve bu sözümüz tekmil fikir sabasında| yükselen müstesma şahsiyetlere teş- mi) olunabilir: Newton ve Pasteur, Yunus Emre ve Mi harrirler kimsenin fktidarırdı gerin en iftihara değer serveli olan tercümelerie dilimize ansada bile Ani dr# Gide der et, tekmii iyi mubarrirleri masine hagretmeğe mecbur i mülAhar: iyor. Halbuk! güzel bir tercüme bir «lbdas kadar emekli ve değerlidir: Chateaubrland, Milton'un «Kaybedilmiş cenneta Lisle, Hornöre, Esehyle, gard Poe'nun da Nerval, Göe elime etmekle #dota Fransız edebiya- tina giren sanat eserleri yaratmış ol- dular... (Goethe ömrür. #inde Parise râp: «Benim sizin yazdığınız Faust idi» demiş) İyi italyanca bilen bir zat, d'Annun- o'nun filân romanını HöreDe”in fran- maca İercümesinden daha lezzetle okunduğunu, aslına tercih etdiğini k!- tapçı Orasmet'ye söylemiş (Fıkrada e| bir tarzda bilerek onun bütün ince- e| liklerini ve hasustyetlerini anlamak Meselâ: volde reconnalasance desi'Ş MECMUALAR || ercüme yda bir neşredilen «Tercüme» mecmua- dan ve B. İzzet Melih Devrim'in «Edebi | aneklediyoruz: bakarak anlamak istemektir.. Meğer Ki, diye iâve edelim, mütercimin ken- disi de yüksek bir galr olsun: Mallar-| mâ, Edgar Po'nun şiirlerin! frenk-| geye mükemmel çevirdi; Herodis, ka-| dim Roma şairlerinin bazı manzume- İ lerini o kadar sanatle titibaz etmiş k! Sorbonne'da lltinee okutan bir profe- sör «Virgile'in gernisi için: Bönesini İalebesine göstererek: «İşte Horace'n ta kendisi!» demiş; Sir Denison Ross, Hâfhz ve Kaani gibi İran şairlerinin beyitlerini, mustrisini ve makamını hiç sayi etmeden İngilizce söyledi; biz- de Yahya Kemal istese, Baudelaire'in nazmını şeliş ve ahenkli musralarla | tercüme edebilir.. Fakat bunlar, kai-! deyi teyit eden istisnalardır. Umumiyetle edebi eserlerin tercü- mesi hakkında söylediklerimize iki 0s- tadın reyini ilâve edelim. Andr4 Gide «Ömer Hayyam'ın ruballerini Nieo-, - | kastın tercümesinden sakın okumayı- tiz, tavsiyesinde bulunur; harfiyyen jbir tercüme olduğunu kendisi söylü- yor; lâkin Pita - Gerald'ın İngilizce nı | terefimesi bütün bütün başka ve faz- İla bir şeydir, güzeldir» Büyük roman- cms Han Ziya anlattı; «Gençliğim- de tecrübe ettim; edebi bir eser keli me kelime tereüme edilince müellifin | üslüp ve odam muhafaza ed anlamak istedim ve dört Praı rinin birer hikâyesini aynen dilimize çevirdim. Netdes berbat çıktı!» Edebi bir eseri lâyıkiyle tercüme et- ek için elsem olan şartlar ve vasıf-| İar bence şunlardır 1 — Aslin yazılı olduğu dili esaslı arlons'u tayyarelerin minnettiarlık| uçuşu, instrumeni diplomatigve'i di; lomatik âlet mes entrailles son #nues'yü barsaklarım müteessirdir, “ye terelime etmemek! 2 — Eserin tercüme edileceği Usanı! Ayni kuvvetle bilerek bunda zengin bir kelime, lügat ve ıstılah malzemr- sine sahip olmak; hele karşılaşan 4k dll arasında kök, kaynak, sarf ve La hir bakımından hiç bir benzeyiş ol- AKER, İ 4 — Müslüm Sslüp güzelliklerini mübaliğa varsa da biz de biliyoruz ki Birelle, d'Annunzlo He bozuştuktan #otra onun yerine geçen ve ismi hafı- samdan silinmiş olan diğer mütercim, Hörelle'in parlak kabiliyetini pek arat- mıştır. Azami dercede muhafaza etmi İçin, kolay eğilip bükülen, seyyal ve edebi bir ifade kullanabilmek, 4 — İyi bir mütereim, Galüp güzelli- gi ve hattâ sarahat sevgisiyle, bazan asim zahiri şeklinden, kelime ve inip i | ,Dünkü geçid resmine aid intibalar ler bu şatoda Fransanın tinden sonra, Almanlara o mağlü! felâket ve harp mesul #mdile Rlor: şehrinde bir divanı Al | kurulmuş ve başta sabık Başvekiller- den Daladier, Reyn: başkumandan general Gamelin © üzere birçok siyas! rical terki? idari bir kararile tevkif edilen ve sor- guya çekilen sabık Fransız ricali Ri- satosunda hüpsedilmiş bulunuyorlar.) Chazeron, kalma burelu ve kuleli eski bir ga- todur. Barp bir kayalığın üzerinde in- şe edilmiştir. Geniş ve zengin bir cva- ya nezareti vardır. Mevkufların kaç malarına ve hariçle temas etmeler! mani olmak için şatonun içinde ve İvarında 150 polis nöbetçi bekliyorlar. Şatoya yaklaşmak istiyenler derhal bu muhafaza kuvveti tarafından durd ruluyor ve şatoya yaklaşmalarna ma. nl olunuyor. | Hariçten mevkutları görmeğe kân yoktur. Mevkuflar, günün muay- yen saatlerir işinin nezaret ve tarassudu koah duvarlı şatonun iç avlumında hava almak için dolaşıyorlar. Mevkufları ziyaret etmek yasaktır. Yalnız i | Başvekil Daladler'yi, oğlu, mu velisi radika) partisi kâ ile beraber, — o da snbık Başv hususi tabibi sıfatile — pazartes leri giyarst ediyor. Hapishane şatoya varmak için bir orman arasından göçmek ve kıllı, taşlı sarp, uzun bir yolu tırmanmak Mlzımdır Chazeron şatosu, uzun zamandan: beri metrük ve harap olduğu € mevkuf ricalin oturmasına müsalt akkat .004000290 BUGÜN DURDURACAK lerini aramak ve cezalandırmak mak-! DAK b om şehrinin civarında kâin Chazeron|. 30 'Teşrinieyvel 1940 © Chazeron şatosu Fransada İarpten mesul addediler* nasıl yaşıyorlar Alınan malüma memnu bi küçük şile, Bir DİGİ aalişti, Divanı Ali müddelumumiliğinin ai erinde tek başlarına | kutlar arasında | tur. Müşterex bir ortaçağ ramanlarından | parmaklıklar. çakılmış. mınlakada soğuklar hüküm başladığı cihetle, şatoda hoş değ ve muhakv, kelime bile birinin müd hu İsim İsviçreli bir gi «Bize temiz deri ibi Dr. Mazğ| © Ğ rünüyor ki mesu)lerin yacaktır snsada harp nak m 40004000400598882 5392088303 8836808055p35315İ Diderot'nun 1760 da yazdığı «Neveu| fasından uzaklaşmakta tereddüt et- 4e Rameam adlı eser 1805 te Goethe-| mem Meselâ İransızcaya yukışan ve nin tılsımlı kalemiyle sİmsncaya çev- e «haşviyat» görünen ye Fildiklen sonra tanılmış ve aslı ancak) #8ve-svous, #acher-ie, ez « Je, 1891 de Pransada basılmıştır. O müna-| Vol - tu gibi sözleri ienbinda feda! #ebetle Goethe, tereümey! bir feragıt| Ve türkçenin kırık ve eksik kalma-| ş eseri sayarak der ki: «Az takdir edilen | MAS için, yine icabında filân sıfatı! bu şerefli işe emek veren adam, umu.) VEYE edatı ekler; par Penfer, en- mi telâkkilerin haksıslığma filozofçaj trailer du diables, peste!, mille Mkayi kalmalıdır.» Goethe bir müter-| millions Ode diables, mort de mi &lmde öyle yüksek bilgi, zevk ve üslüp| vle Gİbİ küfüş ve nidaları tercümeye meziyetleri arar ki onu tam yaratıcı türkçeye munis gelen bir sanatkâr mertebesine çıkarır. İyi bir tercüme nasl yapılmalıdır? Edebi bir metnin kelime kelime nakil mümkün müdür ve bu usul tavsiye B — Hiç bir saman gunu unutma mah ki gaye, aslın uyandırdığı gerk ve heyecani kaybetmemektir. Bu da| ancak doğrudan doğruya kaleme alın- * dakat| mış hissini vermekle olar. Nihayet yi galdir2 Maerin elan Mae | bahan mevzu olan, frenklerin «thömese cevap vermeğe çalışalım dedikleri, mektep çocuklarına mahsus! Uzun seneler bulunduğumuz dalre-| temrinler yapmak değil, edebi eser lerde ve mali işlerde elimizden geçen | J8Tİ Mân'at ve meharetle bir dilden di- idari ve hukuki kâğıtların tercümesi | e? bir dile çevirmektir. bize şu kanaati vermiştir ki alelâde İmet - Melih Devrim yazıların bile bir dilden diğer bir dile h n nakl) makbul değildir; böyle KARAGÖZ ANKARADA di Profesör İsmall Hakkı Baltecıoğlu- yapılınca netice Kötü oluyor ve ekse- riya mana çıkmıyor. Her gün tesadüf | VUA Çocuk Esirgeme Kurumu tarafın- ettiğimiz anlaşıln ifndeler,| dân Ankarada Ulus sinemasında ve- sanıki gözü kpa) rilen müsamerede temsil edilen «Ka- kel : Mez mii eseri kitap e ile b inde çıkmıştır. Profesörün Kars- le tırladığım bir vak'ayı anlat mak biterim: bir gün, Dorletle müza-| #0319 ri yaşıyan tipler ilâvesi- b ezin. |19 Yazdığı bu eserdeki tipler bulunan bir eme merkezi > EYE dm e | rulah Ataç, Münir Kayrldir. Fat 38 kuruş olan «Karagöz Ankaradas yı karilerim!ze tarsiye ederiz. ve- rte takdim dlundu. Vekii: «Bu mektup burada, doğrudün doğruya türkçe olarak yazılmıştır; üstüpta biç tercüme kokuşu yoktur.» demiş ve ari- sarın fransızca aslını görünce hayre* etmiş... Şüphesiz, resm! kâğıtların ter-| cümesinde bile marifet, ruh ve mana- aynlmamakla beraber, o halis r metin kurabilmektir, ve bu pek güç ve pek zahmetli olduğu için ü lerin en çoğu bilgisiziiklerini rini harfiyen tercüme usulünün arkasına gizliyerek çalışır- lar BALKANLAR M. Niyazi Erenbile tarafından «Av- rupa memleketleri » Bal- kanlar» ismile yeni bir eser neşredil- miştir. Balkan memleketlerinin be- şeri ve tarihi tekamüllerinden, ekono- mik, stratejik durumlarından ve as- keri, idari teşkiAtlarından tafsilâtla bahseden, bu eserin flati 75 kuruştur. ... Kitapevi tarafından basıl- ————— £ idlinları olmıyan yanları Fransız müdafaa meclisi tercümesinde vaziyet bu İse, üslübun güzelliği fevkalâde mühim bir yer tu- tan edebi eserleri kelime kelime ter-| meclisi cüme etmek tabil imkânsızdır; ekse- riya cümle cümle tercüme bile doğru otmuyor: her )isanın kuvvetleri nahiv ve şivesini, ediotismep denilen | amiral Museller, Prantıs Hattılstöya parabetlerini bir tarafa (bırakalım, Afrika umum! yallei general de Lar- edip mfatına ya Ga Çad orazisi valid B. Eboue, edası ve öz ahengi vardır. O halde| Fransız Kameronunda komiser miri mütercim, aslın manasına ve ruhuna) lay Leclara ve ve Ger bas bazı zevat. Bir tramvay vay bir arabaya çarpti, ar: arabacı yaralandı Bostancıdan Kadıköyüne gelmekte nazmı tercümeye teşebbüs etmek bey- olam Hayrullah idaresindeki Sam hudedir, Andrö Bellessort'a göre, be- b e e ee emi yitlerinin terrümesine dayanarak bir) maşiı?. Bu müsademede yaralanan #alr hakkında hüküm vermek, bir ka-| Hulüsi ifade veremiyscek bir halde dının güzelliğin! duşardak! gölgesine) bâstaneye nakledilmiştir. Kız izciler tram petlerile geçiyorlar Mersinli - Bornova | turistik yolu İzmir (Akşam) — İzmir tarlatik yol. larından biri ve mühimmi olan Mer- sinli - Borova turistik yolunun gö-| zergâhu, yeniden tesbit edilmiştir. Tu- ristik yol, şimdi demiryoluna müvazi gina ipa edilecektir. Bu sebeple yo. bun güzerçâlıma termdüz eden tara ye Yüzumu kadarı istimlâk elişi İrmir - Bergama yolunun tamire muhtaç aksamı için 4500 Tire sarfına karar vertimiştir. Tepebaşı dram kusmı bu akşam saat 20,30 da BİK AXA Komedi kısmı gündüz saat 14 te Çocuk oyunu gece sazt 2030 da DADI BAYRAM Şerefine Fevkalâde PROGRAM BUdüNDEN iTIBAREN (Göz Yaşları) filmini gölgede Bergüzeşt filmlerinde yeni bir E bırakan bir muvaffakıyetle inkilâp denilecek bir muvaffaki- Mısır'ın en büyük yıldızları yele yaratmış olan M İzeyLâ mura» — VARNER BAKSTER D YUSUF VEHBİ in yarattığı suni yim İZ GOŞOLARIL x İ-LEKELİ KADINI Geliyor! Arapça şarkılı - Türkçe sözlü DİKKAT EDENLER E L E sineması her sene Şeker Bayramında ANLAMIŞLARDIR. ki; EN GÜZEL FİLMİNİ TAKDİM EDER. Bu akşam misli görülmemiş bir şaheser BALALAYKA Bir defa değil, 19 defa görmek İsteyeceğiniz Film. . NELSON EDDY -İLONA MASSEY Bu gece İçin Loca kalmamıştır. Numaralı koltuklar kapışılmaktadır. ww SEVEN KADINI. .
