30 Ekim 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 BU SABAHKİ TELGRAFLAR Oniki adaya hava akını Stampalia adasının merkezi muvaffakıyetle bombalandı Londra 30 (A.A) — Amirullık tara- fından neşredilen bir tebliğde, on iki adalardan Stampalia adasının mer- kezine İngiliz deniz tayyareleri tara- fından muvaffakıyetle taarruz &dli- miştir. Bu ndndaki deniz tayyare üs“ sünde hasarat Ika edilmiştir. Şidedtli infilâklar müşahede edi- mişlir. Çok miktarda yangın bombala- n da atılmıştır. İngilizler biç bir tay- yare kaybelinemişlerdir. — Yunan sefiri Sovyet hariciye müsteşarile örüstü Moskova 30 (A.A) — Moskovadaki Yunan sefiri dün Hariciye komiserii- Be giderek Harteiye Komiserliği bi- Tİnei muavini B, Viehynsiti ile görüş- müştür Bir Fransız generali hür Fransızlara iltihak etti Londra 30 (A.A.) — Pransanın hezl- melinden evvel İngiliz ve Fransız Bo- malilerindeki müttefiki O Kıtaatınm kumandanı, general (o Gentlihomme dün Londraya gelmiş ve hür Fransız kuvvetleri karargihına gitmiştir. Ge-| meral, hür Fransızların geli general de Gavile'a illikak ettiğini beyan etmiş- tir. Şarki Akdenizde vaziyet İngiliz dödülütlldetdn birinci vazifesi İtalyan deniz münakalâtını hırpalamaktır Londra 29 (A.A.) — (Reuter): İtalyan - Yunan muhasamatı ile alâ- krdar olarak, şarki Akdenizdeki vaziy o hakkında, Londruda teba- rüz etürildiğine göre İngilir donan- masının vazifelerinden biri İtalya ile harp sahnesi arasındaki deniz mü- makal8 ımı hirpalamak olacaktır. Bu vazifenin ehemmiyeti, İtalyan Ar mavutlağı yığdığı büyük ihtiyatla rm bitmesinden sonra büyüyecek- tir. 12 adadaki İtalyan kuvvetleri, bilhassa denizaltılar, hâlen İngiliz bahriyesi Egedeki Yunan adalarına girdikten sonru daha ziyade tecrid edilmiş vaziyete düşmektedir. B. Churchill'in birkaç zaman ev-| vel Akdenizdeki İngiliz kuvvetleri: | nin hemen hemen iki misline çıka- yılanı. olduğunu bildirmiş bulundu- $u Satırlardadır. İtalyanların 35 bin tonluk iki zırhhları hazır olduktan sonra bir deniz muharebesine te- şebbüs etmeleri muhtemel (telâkki olunmaktadır. İngiliz donanmasına. küçük fakat çok faydalı Elen do- manmas yardım edecektir, Yunan bahriyelilerinin OO büyük hasletleri Londrada pek ziyade takdir olun- maktadır. İngiliz gazetelerinin mütalâaları Londra 29 (A.A.) — İngiliz ga- zeteleri kuvvetli ve iyice silâhlan- mış devletler tek bir kurşun atma dan teslim oldukları halde mihverin tahakkümüne mukavemet eden. Yu- nanistanın cesaretinden or- lar. Gazeteler müttehiden Yunanis- tan davasının / İngilterenin davasile bi: olduğunu beyan etmekte ve İn- giliz Akdeniz filosunun bu ihtilâfta bir rol oynayacağını tebarüz ettir mektedirler. Daily Telegraph diyor ki: «Duçe |temiştir. bir sey yapmak istiyorsa İtalyan fi- losunun nihayet harekete geçmesi Mizumdır. Bizim filomuzun oynaya” sağı rol ise gayet açık ve muayyen- > Newr Chroniel gazetesi de harbin kaybedilen «Fransız meydan mu- harebesi» ve şimdiyee kadar kaza- © mlan «İngiltere muharebesi> kadar mühim yeni büyük bir safhaya gir- diğini kaydettikten sonra şöyle de- «O zamandanberi ki izi sağlamlaştırmak için ee çalıştık. Şimdi bu yeni müthü muharebe meydanı üzerine perde açılıyor.z Fransız-Alman J konuşmaları . | iler haleayi | | Hitler İtalyayı Fransaya müsaadekâr davranma- ğa iknaa ğe Zürih 29 (AY A.) — Reuter: haber alan siyasi Zürih er de beyan edildiğine göre mmihverin Franaz donanmasını kontrol etmek hakkını istemesi meselesini hâlâ he- saba katmak lâzım gelmektedir. Bu mahfillerde söylendiğine göre Dakar hüdüsesini müteakib yapılan kabine içtimaında Laval Fransanın İngilte- da yapılan Brenner mülâkatını mü- teakib de bu teklifini tekrar etmiştir. Fransanım şimelinde bir limanda inşa edilmekte olan Jean Dark zırh- İsi ile Dakar'da bulunan Richelicu zarlı ve BO denizaltı da dahil ol mak üzere daha bazı harb gemileri İngiltereye karnı kullanılmak üzere süratle denize açılabilecek bir hale konacaktı. Ecnebi Lejyon ile 50.000 kişi tahmin edilen Suriyedeki müs- temleke kıtaları Filistine taarruz ede: | cek, diğer cihetten şimali Afrika:| da bulunan 60.000 Fransız askeri de İtalyan kıtaları ile birlikte Mesira | veya — Afrikada müttefiklerin diğer! üslerine karşı harekete (geçecekti. laval'ın ; tekliflerine o Baudowin ve amiral Darlan tarafından iki kere müzaheret edilmiş ise de Petain'in| riyaseti altındaki kabine veVeygand Pak tarafından reddedilmiştir Laval tarafından ear tek” » Fransız müstemlekeli ade Ganlie iltibaka sevkedeceğini bes İsyan etmişlerdir. 3unun üzerine Franz - Ak man twüzakereleri ayni devletlerin zar pettiğine göre, Fransanın harbe silâhla iştirski meselesi hariç olmak üzere tekrar başlamıştır. Fakat do- nanmanın mihver devletleri emrine verilmesi meselesi bu müzakerelerin ar ” mabfillerinde | şunlar ilâve! edilmektedir: «Yeni Alman teklif- lerinin Fransa için daha kârlı olduğu aşikârdır. Bu itibarla Fransanın mu- vafakatini istihsale çalışan Alman- yanm İtalyadan Tunus, Korsika ve Savoie hakkındaki taleblerini bir kerre daha telkik etmesini istemiş olması mubtemeldir. Floransa mü- at esnasında Hitlerin İtalyayı ye- bir Avtupa nizamı kurulduğu ve |İniltere yeni bir 4Sulh ültimatomu? (karşısında kaldığı takdirde Fransa- ya karşı müsaadekâr davranmak lüzem geldiğine iknaa çalışmış ol- mast ihtimalden uzak değildir.» ———— Mussolini Almanyaya haber vermemiş mi? LE Londra 29 (A.A.) — Reuter ajânsınin siyasi muhaeriri yazıyor: Hitler ile Mussolini arasında dün Floran-ı'da yapılan mülâkattan öy- le anlaşılıyor ki, Yunanistana karşı AKŞAM Cümhuriyet © | Bu Istanbulda büyük | tezahüratla kutlandı Taksim meydanında gecid resmi yapıldı, gece bütün şehir tenvir edildi Cümhuriyetin 17 nel yıldönümü dünT e öehrimizde büyük tezahüratla tesid edilmiştir. Halk, şafakla beraber 80- kaklara dökülmüş, saat ondan İtiba- ren tramvaylar seferlerini tatil etmiş- lerdir. Bu sene merasim yülniz Tak- sim meydanında yapıldığı için İstan- bullular akın akın Taksime doğru 80- kakları dolduruyorlardı. Hava bu- lutlu, fnkat güreldi. Saat ondan son- ra mektep ve kıtalarla, esmaf teşek- külleri Taksim civarında yerlerini al- mışlardı, Üniversitelilerle okul talebe- leri İstikiâi caddesi civarında, itfaiye müfrezesi ile esnaf teşekkülleri Sıra- serviler caddesinde, askeri kıtalar Ayaspaşa ve Mete caddelerinde top- lanmışlardı Vall ve Belediye Relksi, şehrimizde- ki mebusların, Ordu, Parti, Vilâyet, Belediye ve diğer dairelerin erkânile konsolosların tebriklerini Vilâyet bi- nasında kabul ettikten sonra refaka- İ tinde İstanbul komutanı tümgeneral | Ishak Avni Akdağ, Parti başkanı B. Reşat Mimaroğlu bulunduğu halde önat on birde Tağsim meydanına gel- m vak ve komutan kıtaları tef-; eridi, tende sonra kıtalara mek- tepliler geldikleri yollardan gene geri dönmüşlerdir. Dün Cümhuriyet âbide- sine 34 büyük çelenk konmuştur. Saat on dörtten sonra yağmur yağ- mağ. başlamış, uzak semtlerden gelip Taksim civarında yer alan halk kıs- men evlerine dönmüşlerdir. Tramvay arabalarının kilayetsizliği dün, sey- rüseferdeki İzdihamı büsbütün arttir- mış, birçok kimseler evlerine kadar yürüyerek gitmeğe mecbur kalmıştır. Öğleden sonra saat 15 te Edirneka- pıdaki Şehitlik bir heyet tarafından »iyare? edilmiştir. Patih kaymakami- bin riyaset ettiği bu törende komu- tanlığı temsil etmek üzere 42 nci top- çu alayı komutanı hazır bulunmuştur. Bu törende itfaiye bendosile ölçme alayından ve Davutpaşa alaymdan mürettep bir bölük bulunmuştur. İstanbul gündüz bayraklarla süslen-| miş, gece elektrikle tenvir edilmiştir. Dün akşam âHâlkevlerinde zengin programlarla — Cümhuriyet bayramı kutlanmıştır. Dün gece Vali, Vilâyet binasında bir balo vermiştir. Bu seneki tenvirat in ea > m Cümhuriyet bayramı münazebetile mürşit Çalmağa baş-| sehrin muhtelif semtlerinde yapılan lamıştır. Kıtalarla mektepliler hep bİL| #envirat bu sene diğer sönelecden ağızdan marşı süyliyerek bandoya TE-İ farklıdır. Bu sene bazi camiler ve fakat etmişlerdir. Bu sırada şanlı bAY-! #bideler projektörlerle aydınlatılmış- rağımız mepdanı dolduran binlerce! tr. Bundan başka şehrin muhtelif İtekip etti, Kıtsatımız ve mektepli halkın ulkuşları arasında yavaş Yavaş! direğe çekilmiştir: Vali, komutan ve konsoloslarla da- Wre-erkânı tribünde yerlerini almış-| | İ lardı. Bu esnada geçid zesmi başladı.| Tribünün önünden Yedek subay okulu! talebesi, tıbbiyeliler, denizciler, askeri Hiseler, piyadeler, muhabereciler, jan- i darma, süvari, topçu kıtaları, bindiri- miş ve motörize kıtalar, tayyare dâfi bataryaları geçti, Bunları mektepiiler geçerken halk mütemadiyen alkışlı- yordu. Geçid resmi saat on Türk ordusu Vazifesini geçmişteki misallerden daha parlak surette başaracak kudrettedir Cümhuriyet başramı münasebetile | Mili Müdafaa Vekili B. Saffet Arikan | ordumuz hakkında Ulus refikimize şu| beyanatta bulunmuştur: «Bilindiği Üzere ordumuz gerek silâh ve teçhizat bakımından gerekse talim ve terbiye yönünden tekâmüle doğru hazla ilerlemektedir. Son aylar zarfın- da yedek subayların ve erlerin talim ve terbiye için silâh altıma çağrılmış olmalari; bu. tekümülde mühim bir âmil olmuştur. Tarihi ve ırki kahra- manlığı müsellemi olan ordumuz vatarı hudutlarını, milli şeref ve hakları mü- Mussolini kendi teşebbüsü ile hare-|'dafaa mecturiyetinde kalırsa bugün- ket etmiştir. Bunun da sebebi belki| kü yüksek kumanda heyeti ile fedakâr İleri alimi öz e > en m burakılmaş e ei parlak bir surette başarmak kudretin. de yine ye iştirak için en ağir MD dome uzun yolü yapmak Hitlere düşmüş- şiki ağ kğ tür, Ancak, mihverin iki ortak dev- leti arasında çatlak bulunduğunun B. Eden e“zükmesine meydan verilmiyeceği ez Çölde harbeden kıtaatı Amerika aile Aşkla izahat istedi yer Sil ki izahat istedi (tv. Nan P.'im. Firin Vaşington 29 (A A.) — Reuter: “izni kuvvetlerini | teftiş etmiş. Vaşingtonur. salâhiyettar o mahfille- rinde söylediğine göre, Amerika, © Yasir bulunan kuvvetlerin baş- Fransız donanmanın ve Fransız kumandanı general Henry Wilson müstemlekelerinin statüsünde ve refakatinde olduğu halde Süveyşe ması muhtemel değişiklikler . hak-İgiderek kısa bir müddet kalan B. kında Franendan tesmi malâmat ilden Garp gölünde muharebe eden orduya da birkaç gün misalir ol- Salâhiyettar: bir meukader öğre: |aiştar B. Eden kıtaatın yüksek nildiğine göre, Amerika o Hariciye|meziyet ve sıhhat seviyesinden çok Nezareti mütarekeden evvel . ve|mütehassin olmuştur. Müteakiben sonra Fransız donanması o meselesi) B. Eden İskenderiyeye giderek ha- hakkında Fransa ile temas etmiştir. | va ımüdafaasını ve müttefik orduya Bundan manada geçenlerde hu hu-|mensup müteaddit kıtaları teftiş et- susta Yeniden teşebbüslerde bulun» | miştir. muştur. Akdeniz başkumandanı Sir An- Haber alındığına göre, Reosevelt|drew Cunningham ile amiral gemi- tarsfından Petsin'e gönderilen me İsinde öğle yemeğini yedikten sonra sajelı Fransadan bu memleketi İn-iB. Eden Kahireye dönmüştür. giltere aleyhinde harbe sürükliyecek | Gar çölünü ziyareti esnasında gemilerinde kurulan taklar, geçen se- neler için ân taklardan farklıdır. Birçok yerlerde ketnerli takinr yerine - meselâ Şişhane yokuşunda olduğu gibi münferid kuleler yapılmıştır. Mili bayramlarda yapilan tenvirat ve diğer tertibat şehrin güzeltiğile mütenasiptir. Bu iibarla şehirellik asım B. Prost milli bayramlar- da gelişirüzel süsleme ve lama tedbirlerine tevessül etmemek Üzere * | gehrin hangi semtlerinde nasıl tenvi- , rat yapılacağını, nerelerinii Yin cdileceğini bir proje ile te İ cektir. Alman deniz tezgâhları bombalandı 19 hava meyda- nı da bombardı- man edildi Londra 29 (A.A) — Hava Nezare tinden tebliğ edilmiştir: Dün gece hava bombardımanlarımı- zın başlıca hedefi Alman deniz tez- güâhları olmuştur. Kisi, Vilkelmsha- yen, Bremen, Hamburg, Emden ve- Kukşaven üzerinde çok büyük taar- ruslar yapılmıştır. Kora Boulogne li- manındaki gemilere de hücum edil- miştir. Hamburg ve Colognada petrol tesisatları bombalanmış, yangınlar çi- karılmıştır. Diğer kuvvetli hava filolarımız Kre- feld, Colanya, Koblenz ve Mannhelm- da demiryolu merkezlerile Almanyada ve Alman öşyali allındaki erazide 19 hava meydanını ve bir çok bara mü- dafaa bataryalarını bombardıman et- mişlerdir. Bir tayyaremiz üssüne dön- memiştir. İngiltereye akın Londra 29 (A.A) — Resmen bildiril- diğine. göre, pazaricsiyi salya bağlı- yan gece, düşmanın bir bombardıman tayyaresi tahrip edilmiştir. Düşmanın hava faaliyeti bilhassa Londra mınta- kasına ve Orta İngi bilhassa dükkânlarda birçok yangın- a a in çok değildir. Bundan başka düşman bilhassa İn- gikerenin cenubu şarki ve şimali şar- Kisinde faaliyet göstermiştir. Gerek bu mıntakularda, gerekse bombardıman edilen diğer mıntakalarda kurbanla- zn adedi azdır. Bir haftada 39 Alman tayyaresi düşürüldü Londra 29 (A.A.) — 26 teşri: veya Fransız ve Amerikan menfaat-| B. Edenin iki ay evvel gelmiş olan işbir Alman teklifinin kabul edil- memesi talep ulunmakla idi. hava filosunu teftiş ettiğine edilmektedir. nievvel gece yarısı biten hafta için- re zayiatı 39 zu bulmuştur, Yunanlılar üç müda- iti Meclisi açıldı Kral nutkunda diyor ki: «Türkiye ve Yugoslavya ile münasebetlerimiz bu iki devlete bizi bağlıyan muahedelerden mülhem >» Sofya 29 AJ— Bulgar ajatır sı bildiriyor: Bulgar kralı dün saat 16 da Mebusan meclisinin 25 inci içtima devresini açmıştır. Kral söy- lediği nutukta başlıca demiştir ki: «Şimdiye kadar takip edilmiş olan harici siyasetin mesut netice- ler verdiğini hususi bir memnu- niyetle müşahede etmekteyim. Geçen 7 eylülde Bulgar ve Ru- men hükümetleri Crajova'da imza- ladıkları bir munhede ile cenubi Dobruca Bulgar krallığı hudutları- nin içine tekrar girmiştir. Bu hâdise bütün Bulgar milleti tarafından de- rin bir sevinçle karşılanmıştır. Siz mebuslar da, geçen fevkalâ- de toplantınızda bu muahedeyi itti- faklı tasdik etmiş ve Dobruca me- selesinin hallinde dostça müzaheret ve teşebbüslerinden dolayı Alman- ya ve İtalyanın büyük şeflerine kar- şı Bulgar milletinin duygularıma ve minnettarlığına . tercüman. olmuştur (muz. Bu iki büyük devletle aramız- daki dostluk bağlarını bu hâdise daha ziyade sağlamlaştırmıştır. Bulgar milletinin sevinci, Dobru- ca meselesinin sulh yolile halledil- miş olmasından dolayı daha büyük-| tür. Bu hal sureti, daha sıkı bir iş birliği için Bulgaristania Romanya rasında ananevi münasebetlerin te- | isine imkân verecek şartları yarat- mmaştar, Yugoslavya ve Türkiye ile müna- sebetlerimiz bu iki devlete bizi bağ“ layan muahedelerden mülhem ol maktada. Sovyetler Birliği ile siyasi ve ik- bsadi münasebetlerimiz mesut bir tarzda inkişaf etmektedir. Diğer devletlerle de bugün mev- cut imkânlar dairesinde münasebet- lerini idame eden Bulgar hükümeti milietin itimadına dayanarak mem- İeketin huzurunu muhafazaya ve haycti menfaatlerini Oo müdafaaya| elinden geldiği kadar çalışacaktır.» Devlet hayatının bütün şubelerini alâkadar eden hükümetin esizlı va- zilelerini saydıktan sonra nutukta şöyle denilmektedir: «Milli müdafaanın o kuvvetlendi- rilmesi için alınan tedbirler ve mem- leketimizin müdafaası yolunda her Pulgarın tamamile hazırlanmış ol-| b: ması istikbale sükünetle bakmaklır ğımıza imkân vermekte: ——— faa hattı hazırladılar (Baştarafı 1 inci sahifede) Amerii uyandırmıştır. Bir taraftan da faaliyetinin sürati sena edil- mektedir. Gazeteler, inler harflerle yazılmış! İtalyan kıtalarının başhklarin bazı Yunanlılar tarafından hezimete a Londra 29 (A.A) — Bahriye Nazırı Alexander, bugün Londrada söylediği bir nutukta şöyle demiştir: «Kraliyet donanmasının Yunanista» na yapabileceği her türlü Elle Sovyetler tefsiratta bulunmuyor ya 2 (AA) Moskova badvo- ültimatom verdiği haberini, general Metaksasın| adale! cevabını ve Yunanistan üzerine İta)- yanlar tarafından rrfye çeri m hü- cumları hakkındaki haberleri hiç tef- siratta bulunmaksizin bildirmiştir. Alman kıtaatının İspan- yol - Fransız hududunu geçtiği doğru değilmiş Berlin 29 (A.A.) — Yarı resmi kaynaktan tebliğ edilmiştir: Yaban- © gazeteciler tarafından sorulan bir sual üzerine, Hariciye Nezareti, Al- man kıtaatının Fransız - İspanyol! | ri arasında bir tezad tevlid edecek! Avustralya kuvvetlerine mensup bir İde, İngiltere üzerinde yapılan hava | hududunu geçtikleri hakkında bir işaret muharebelerinde Almanların tayya-| Amerikan ajansı tarafından verilen haberi tekzip eylemiştir, i İhtiyat tedbiri olmak üzere, hududundaki Bulgar kıtaatı W Çünkü Yuranistanın kaz İdederek gizli 30 Teşrinlevvel 1980 ALi ile VELİ Aklımızın erdiği ve ermediği ş: tekrarladıkları nakarat bö) Veli... Sanki bu, bir kurlü yoluydu. Halbuki işte Almanyanın dediğine ve hattâ demesi Il huz olduğuna hemen cevabını veren Romanya... VEĞİ işte senelerce evvel Faşist - NE zi tipine pek yakın bir dabifiği totaliter ve otoriter rejim kurs# fi Yunanistan... İkisi de yeni SI | | | zamı anlamışlardı. Netice Pf oldu? Heyhat, malüm akibettöf) kurtulamadılar. Ne yapmalı ba?... Veli — En iyisi «yeni nizi mı anlamalıdır!» a ka «Bizim öyle şeye aklımız «| mez!» demektir... Şayet, nizam» milli isiklâlin yok edi mesi ise... Fakat şayet (o 4Y8f nizam? sahiden - yeni nizamsfi tek fırkalı, hurıltısız, gürültüsü mizasız, totaliter ve otoriter #©” jimse onu herkesten evvel icad. ve tatbik ettik... Ona iyi aklımızın erdiği karşı 4 rafın aklı ermelidir, Abiveli Bulgaristanda ihtivat tedbirleri Yunanistanla telefon muhabereleri kesildi. cenuptaki kıtaa* takviye edild* Sofya 29 (A.A) — (eter & avi edilmektedir. Bulgar Başvekili müteaddit deffiğ lar kaydetmiştir ki, Bulgristan Kofi şusunun müşkül vaziyetinden is. de simek bktinde değildir. Fa Bulgarlar Ege'de bir mahreç © etmek hususundaki istekleri üz€ de son hidiselerin nasıl bir tesif pacağını merak ediyorlar. ri rin aldığı cereyan Sofyanın mahfillerinde hayret uyandırmıff İtalyan eli yan | lebulına mukavemet etmesi beklemiyordu. Hâdirelerin T yede yapacağı akisler alâka ile İenmektedir. Balgazistanla > YARINI hizla; arasinda telefon beren ri bu sabah yedidenberi kesilmiffEiği Bunun için Yunan - Arnavut bu dundaki muharebelere dair pek haber alınabilmektedir ği j Yugoslavyada vaziyet i Belgrad 29 (A.A.) — (DR Avla ajansı bildiriyor: Bazı ya! < radyoları Y-ıgaslav Nazırlar sinin dün fvvkalöde bir ED seferberliğe | KAPİ, verdiği haberini yaymışlardır. Avala ajansı, Nazırlar me İdün ne alelide ne de fevkalâde içtima akdettiğine ve ald ie karar verdiğine dair verilen lerin uydurma - olduğunu mezundur. —e Yunan kralının İngili$ kralının mesajına > Atina 29 (AA) — Elen kralı JE Biz. Allahın inayetüle mizi . miz mütecavizin hareketini o Mü ei rağmen, “Ba t devrini yeniden tesis-eyii tiz. Yaşasın İnçilere, yaşasın al Georges» Ne demeli? Ekser nakliye vasıtaların" koca harflerle yazılmış ilânleri da şu tebir: <Söförs. Halbuki, malüme «Şöför; dememeli, «Şolür> demeli! ,