3 Ağustos 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Dün Geceki ve Bu Sabahki Elaberler B. Molotofun nutkunun Türkiyeye aid kısımları Alman ajansı, nutuktan bazı cümleleri, kelimeleri değiştirerek neşretti Ankara 2 (A.A) — Sovyet Başvekil) ve Hariciye komiseri B. Molotof tarafından barlel siyaset bakkında Sovyet şürasi bir- Yiği âli konseyinin yedinet içtimamda irad edilen nutuktan Türkiyeye ald olan kısmı dün vermişük. Sovyet resmi ajana Tas tarafından fransızca olarak bize gönderi- len metnin aynı olan bu nutuk diğer ta- raftan da Alman resmi ajans D. N.B.ta- telgrafla her tarafa yayılmış fa- kat Türkiyeye aid olan kısımları aşağıda- Ki şekilde dercetmiştir: «Bundan sonra B. Molotof Sovyetler Bir- Bğinin Türkiye ile olan münasebatından bahsetmiş ve bu münasebetlerin son za- manlarda esaslı bir gurelie tebeddül et- mediğini söylemiştir. Yalnız ahiren Alman beyaz kitabı ile neşredilmiş olan doküman- dar barı Türk ricalini gayri müsald bir 4€- kilde meydana çıkarmaktadır. Alman be- yaz kitabının iflşaatı fransanın Ankara büyük elçisi B. Massiglii tarafından yapi- lan beyanat ile kuvvetten düşmemiştir. Bundan sonra B. Molotof Sovyet hüküme- tinin geçen nisan ayı zarfında gayrikabili kabul addettiği aşağıdaki mevad hakkın- da Türkiye hükümetinin nazarı dikkatini celbetmiş olduğunu söylüyerek o tarihte bir çok ecnebi tayyarelerin Türkiyeden gelmek suretile Sovyet hududunu geçtik- lerini ve Batum mıntakası üzerinde wç- tuklarımı ve Türk hükümetinin evvelce hadiseyi inkâr etmekle beraber bilâhare aynı hadiselerin tekerrürüne mâni olmak Üzere icab eden tedbirleri alacağına dair mütenddid vatdlerde bulunduğunu tahat- tur ettirmiştir. Bugün Alman hükümeti tarafından neşrolunan dokümanlar saye- sinde bu tayyarelerin bakikati hakkında tam bir karar vermek kabildir. (Devamı 4 üncü sahifede) İngiliz tayyarele- rinin yeni akınları İşgal altında bulunan Cherbourg tayyare meydani bombardıman edildi Londra 2 (A.A) — İngiliz bava nezare- $inin tebliği: Dün sahil kumandanlığına mensub kavvetli bir hava filosu Almanla- rın işgali altında bulunan Cherbourg tay yare meydanına muvaffakıyelle neticele- men bir gündüz hücumu yapmışlardır. Tayyare dafi bataryalarının şiddetli ste- #ine rağmen hücüm esnasında istihdaf edilen gaye elde edilmiştir. Bombardıman tayyarelerimizden üçü üssüne dönmemiş- tir. Kahire ? (A.A) — (Meuter): İngiliz ha- va kuvvetleri tarafından bugün verilen tebliğe nazaran dün, Bardia civarındaki büyük cephane deposuna karşı İngiliz ha- va kuvvetlerine mensub bombardıman tay- yareleri tarafından büyük ve muvaffakı- yetli bir höcum yapılmıştır. Bu depolarda yuku bulan intilâkın tarraka ve sadmesi Üç bin metre yükseklikten histedilmiştir. Çıkan alev ve duman sütunları tayyarele- Fin dönüş seferlerinde 84 kilometre uzağa varıncıya kadar görülmüştür. İngilirlerin saylatı yoktur. «Port Soudan» üzerine İtalyan bombar- dıman tayyatelerinin yaptıkları hücum akim kalmıştır. Amerika - Sovyetler Amerika ticaret muahedesini yenilemek istemiyormuş Vaşington 2 (A.A ) — (Stefani ajan- sından): Hariciye müsteşan B. Sumner Welles, Sovyet büyük elçisi B. Oumans- ky ile 6 ağustosta müddeti inkiza ede- cek olan Sovyet « Amerikan Hcaret mu- abedenamesi hakkında görüşmüştür. Vaşingtonun iyi malümat olan mahafilinde Birleşik Amerikanın Sovyet Rusya ile ticaret m tecdit etmek wiyetinde olmadığı tahmin edilmektedir. İsveçin bit bilaraflığı Kral: «Her türlü ihtimallere karşı koymağa hazı haziriz» diyor e içtimai münasebetle bugün liniş bir nutukta kral Gustave, İsveç'in bat muhafaza etmeğe katiyen azmetmiş bulunuyorum. İsveç'in hürriyet ve istiklA- Mini muhafaza ederek, memleketi harb ha- Yici tutmak için gayretlerimi sarfetmekten kaçınınıyacağım. İsveç milletinin birlik ve azim hislerinin, bu gayretlerime yardım «drceğini ümid ederim. Kral sözlerini şöyle bitirmiştir <Avrmpanın. vaziyeti kazısında İsveç, yerek dahi'n italyan te tebliği Akdenizde bir vi 2 filosile haç tayyareler arasında çarpışma p İtalyada bir mabel 2 (A-A.) — hak yan ordularının 54 numaralı tebliği: Ce- belüttarıktan gelen ve iki saffı harp ge misi ile, iki tayyare gemisinden ve bir takım mayn gemilerinden mürekkep olan bir düşman deniz filosunu tayyare filolarımız Formenterrm « Balear adası cenubunda yakalamışlar ve şiddetli mu- kabelesine rağmen bombardıman etmiş- lerdir. Birçok cüzütamlara ve bu me- yanda bir safı harp gemisine büyük şapta bombalar isabet etmiş ve bu harp gemisinde bir yangın çıkmış olduğu mu- hakkaktır. Tayyarelerimizden biri üsü- ne dönmemiştir. muhribi İonyen denizinin merkezinde Oswald adındaki İngiliz tabtelbahirini yakalamış, torpillemiş ve batırmıştır. İn- giliz tahtelbahiri 1500 ton hacminde olup 120 milimetrelik bir top ve 6 tor- pil kovanını hamil idi. Oswald'ın 56 ki- tri olan mürettebatından 50 kişiyi kurtarmışlar ve esir almışlardır. Bunların arasında » kuman- dan Korvet kaptanı David Frazer var- dır. Hepsi de sağ ve salimdir. Şimali Afrikada tayyarelerimiz Su- danda kâin Butanayı bombardıman et- mişlerdir, Kasoala mıntakasında tayya- relerimiz bir zırhlı otomobil müfrezesini bombardıman etmiş ve bunlatdan sekis #ini tahrip eylemiş ve firar halinde bü- İunan mürettebatını mitralyöz ateşine tutmuştur. e Müfrezelerimiz O Moyalenin 45 kilometre cenubunda kâin Deheli iş- gal etmişler ve düşmanın şiddetli bi mukabil taarruzunu reddederek onu bü- yük zayiata uğratmışlardır. Düşman tay- yareleri Diredacusyı bombardıman et- mişlerse de hiçbir netice elde edeme- mişlerdir. Giovello, Massush, o Asmara- daki diğer bombardımanlar pek az ha- m Bais olmuştur. Bir İtalyanla bir yer- W telef olmuşlardır birçok yaralı vardır. İki düşman tayyaresi avci tayyarelerimiz tarafından düşürülmüştür. Düşürülen İtalyan tayyareleri Londra 2 (A.A.) — İngiliz amiralli andan tebliğ edilmiştir: İngiliz donan- masna mensup iki «Gladiatörr deniz tayyaresi pazartesi günü Akdenizde Sa- voia $ 79 tipinde 3 İtalyan tayyaresinin yolunu kesmiştir. İtalyan tayyarelerinin biri alevler içinde düşürülmüş, ikincisi ağır surette hasara uğratılmıştır. Bu ikinci tayyarenin üssüne odönebildiğine pek ihtimal verilmemektedir. Tayyare- İerimizden biri denize inmeğe mecbur oluştur. Zarar görmemiş olan pilot kurtarılmıştır... Amerikada Mecburi sekerlik projesinin geri birakılacağından bahsediliyor 4 Vaşington 2 (A.A.) — 2 (AA) — (Stefani sjan- sından): B, Rooseveltin (o Reisicümhur namzedliğindeki muvaffakiyetini tehli- keye sokmamak için mecburi âskerlik hizmeti projesinin tehir edileceğine dair ortada bir şayin dolaşmaktadır. Mecburi askerlik hizmetinin bir milyon mükellefe hasredilmesi lehinde bir temayül vardır. Gazetelerin hacimleri Ankara 2 — Büyük kıtadaki gazetelerin dört sahife olarak çıkmaları hakkındaki ka- Yar, bugün tasdik edümiştir. Bu kazar, ald oldukları gazetelere tefhim edilmek üze- re alikadarlara tetiği edilmiştir. Kuduz hastanesinde feci bir kaza Kuduz hastahanesinde feci bir kaza ol- muf, Iki işçi kadın ölmüştür. Kaza; hasta- banenin temizlik dairesindeki kararın vaf- ta açık unutulmasından ileri gelmiş ve bir- denbire fışkıran buhar ve kaynar sular, işçi kadınlardan Iki tanesini yakmıştır. Kadınlar ağır yaralı olarak Gureba hasta- nesine kaldırılmışlar, fakat biraz sonra ölmüşlerdir. Çocuk Esirgeme Kurumu- nun faaliyeti Ankara 2 (A.A) — Çocuk x esirgeme kuru- “mundan bildirilmiştir: 16 temmuz ö4) dak 31 temmuza kadar Ankarada çocuk esirge- me Kurumu genel merkezinin çocuk sara” yındaki poliktliniğine müraesat eden 77 hasta çocuk muayene ve tedavi edilmiş ve diş bakım evinde #73 çocuğun dişleri tedavi edilmiştir. Kurumun süt damlasından ber. gün 162 süt çocuğuna 1120 kilo göcük Cr tü | verilmiş, İki çocuğa 'eihise ve 21 socuğa Ingiltereye taarruz geri mi kaldı? , Alman radyosu 5 hafta V sonra başlıyacağından ş bahsetmiş Londra 2 (A.A) — Times gazetesi nin siyasi muharrir İngiltereye taarruza Asir Alman radyosunda ve gazetelerin- çıkan bazı haberlerden bahisle diyor «Temmuz iptidasında Alman tadyo- ve gazeteleri taarruzun yakın oldu- #anu haber verdiler. İptida 2 temmuz dan bahsedildi. Balkanlarda Alman dip- İomatları 9 temmuzu fısıldıyorlardı. İtal. yada 15 temmuzdan bahsediliyordu. 22 temmuz ileri sürüldü. Nihayet ağustosun hetilâ edileceği söylendi. Şimdi bu tarih değiştirildi. Dün Ak man radyosu spikeri İngiltereye taarru- run beş haftaya kadar başlayacağını söyledi. Bu beyanattan sonra izlerin denizlerde güya uğradıkları zayiata dair bir takım rakamlar zikredildi Bunların #ebebi pekâlâ anlaşılmaktadır. Alman- yada herkes İngiltereye karşı yıldırım harbinin meden başlamadığını soruyor. Nazi hükümeti, gayri memnunlar tatmin etmek için, taarruzun başladığı fikrini vermek (istiyor. İngiliz milleti zafere kadar harbe devam etmeğe karar ver- miştir. Alman propagandası bu azmi ve birliği asla sarsamıyacaktır.»> Harman faaliyeti Ankara 2 (AA) — Yosgattaki selzele Golayısile hasad işlerinin süratle başarn)- mas hususunda hükümet icab eden ted- birleri almıştır. Yozgatta evvelce gönde- Hilmiş olan orak ve harman mâkinelerin- den IOrumu Kadarı derhal Akdağmadeni mesele mıntakasma tahsiz edilmiştir. İh- tiyaten ayrıca mütesddid orak makinesi Ankaradan Yozgada gönderilmiştir. Hasad ve harman işlerini tanzim ve idare etmek Üzere Ziraat Vekâleti iki zirnat mütehas- sısını Yongada göndermiştir. Bunlardan maada Kızılay derhal iki yüz baş çift hay- anı mübayaa edip bu mınlakaya gönde- regektir. İzmir (Akşam) — Bu sene vilâyetimizde hububat bol ve bersketilâir. Harmanların biran evvel kaldırılması için bütün köylü #ferber haldedir. Her tarafta büyük bir çalışma görülüyor. Yakında bütün harman- larda fanliyet sona erecek, mahsul tama- men kaldırılacaktır. Uşak (Akşam) — Uşakta bu sene mah- sul vaziyeti çok iyidir. Harmanlarda büyük İnaliyet göze çarpıyor. On beş güne kadar bütün mahsul ambarlara yerleştirilecektir. Bu #cne pancar mahsulü normal vaziyet- tedir. Pancar serkiyatırın 8 ağustosta baş- Yanacak ve Uşak şeker fabrikasi bu tarihte Saaliyele geçecekti! Dahiliye Vekilinin tedkikleri #de bulunan Dahiliye Vekil B. Faik Öztrak, dün sabah vilâyette bir müd- det meşgul olmuştur. Öğleden sönra Veli ve Belediye Resi Dr. LOtf Kırdar İle bir- Mikte Kadıköyüne peçmiş, Kadıköy kayma- kamlığında tedkikler yapmıştır. Ziraat Vekilinin tedkikleri Kütahya 2 (A.A.) — Ziraat Vekili Muhlis Erkmen bu sabah Kütahyaya gel- miştir. Ziraat Vekili vilâyeti, parti ve belediyeyi ziyaret etmiş ve ticaret oda- sında tüccar ile bir hasbıhalde bulun- yelerini gezecek olan Vekil köylü ile temaslarda bulunacak ve bilhassa har- man makinelerinin çalışma ( vaziyetini tetkik edecektir. Yeni valiler Ankara 2 (Akşam) — Dahiliye Ve- kâleti, açık balunan Çotüm, Mardin, Yozgat ve Sürt valiliklerme tayin olu- nacak valiler hakkında bir kararname ha- rlamış ve Yüksek tasdike arzedilmek üzere Başvekâlete vermiştir. Kamyon çarpmasından yaralanarak öldü da bir kamyon çarpması ile ağır suret. te yaralanan eski Diyarbakır velisi B. Meshaza relikaşı bayan Nuriye tedavi altına alındığı Nümüne hastanesinde öl müştür. Su mahsulleri müdürlüğü Ticaret e im ği bağ — gi Ankara 2 (İele Vekâleti su mahsulleri müdürlüğünün . Tizaret Vekületire bağlanması etrafın daki tedkikler bitmiş Ye iezkör müdür- müş, Miğnkele Vekâletinden alınarak vet Vekbletine bağlanması kararlaş- taştır. Bu hususta Ticaret Vekâletince ai a ve mi orlasına doğru Zelzele “Bir Yms e: süzbiei Türk milletinin acısına iştirak ediyor Atina 2 (A.A.) — Atina ajansı bil. diriyor: Türkiyede vukubulan yeni zel- zele hakkındaki tafsilit Yunan efkâr- umumiyesini heyecana düşürmüştür. Ga- seteler bu teessür ve heyecana makes olmaktadır. Eleftron Vima diyor ki: Dost ve komşu memlekete karşı olan #smimi sempatisini ifadeden hiçbir za- man hali kalmamış olan Elen milleti bu defa da Türk milletinin acısına işti rak ve yeni felâketin büyük bir nisbet | almamasını bütün kalbile temenni et- mektedir. Bu temenni, bütün Yunanlıla- rın Türk milletine karşı olan hissiyatına tamamen tekabül etmektedir. 8400 kilometre uzakta şiddetli bir zelzele İstanbul 2 (A.A) — Kandilli rasat- hanesinden tebliğ edilmiştir: Saat on sekizi yirmi dakika iki saniye geçe mer- kez üstü İstanbuldan 8400 kilometre mesafede olmak üzere şiddetli bir zel. sele kaydedilmiştir. İspartada yıldırımdan bir kişi öldü, 2 kişi yaralandı ıparta 2 (A.A.) — Son üç gün için- de şehrimize iki yıldırım düşmüş ve bunlardan ilki bir kişinin ölümüne ve ki kişinin yaralanmasına sebebiyet ver- miştir, Hükümet tabiblerinin vazifeleri Ankara 2 (Telefonla) — Sıhhiye Vekü- Jeti hükümet tabiplerinin vazifeleri hakkın- bu nizamname İle, hükümet tabiplerine muh- telif kanunlarla tahmil edilen vazifeler bir arada . Nizamnamede bü vazifelerin ne suretle ifa edileceği de gös- terilmiştir. B. Massigli şerefine ziyafet Ankara 2 (A.A.) — Ankaradan ay- rilmak üzere bulunan Fransa büyük el- çisi B. Masigli şerefine bu akşam Mar- mara köşkünde Hariciye Vekâleti umu- mi kâtibi büyük elçi Numan Menemenci- ğlu tarafından bir dine verilmiştir. Dinede Ankarada bulunan Vekiller, mebuslar Fransa büyük elçiliği ve Ha- riciye Vekâleti erkânile bazı güzide mi- safirler hazır bulunmuştur. Kral Leopoldun ç çocukları Londra 2 (A.A.) — Roma radyosu na göre, bir Alman tayyaresi dün kral Leopoldun çocuklarını hamilen Lizbon. dan Brüksek. gelmiştir. Uzak Şarkta Hindiçini ve Felemenk Hindistani Japonyanın himayesi altında çalışmağa namzedmişler Tokyo 2 (A.A) — (Stefani ajan- sından): Hariciye Nezareti namına söz söylemeğe salâhiyetli bir zat demiştir ki: «Japon Hariciye Nazırının dediği gi- bi Uzak Şarkta munzzam bir mmtaka yakın bir istikbalde Japonyanın himaye- si altında çok sıkı bir mesai birliği yap- mağa namzeddir. Fransiz Hindiçinisi ile Felemenk Hindistan bu mıntakanın bir cüzt telâkki edilmek lâzemdir. Filipin adalarının bu muazzam mınta- kaya dahil olup olmadığı hakkında soru- Jan bir suale cevaben ayni zat, zikri ge- çen mıntakaya dahil memleketlerin isim- lerini sıra ile saymanın çok nazik ve müş- kül bir mesele olduğunu ve binaenaleyh Yu hususun başka bir zamana tehir edil- mesi münasip olacağını söylemiştir. Alcantara kruvazorü tamir edi or Ele de Jensire 2 (A.A) — Renter ajanı hendisler tarafından tamirine başlanmış» tar. Rio de Janeirodaki İngiliz ataşenavali Üç gün zarfında bitirileceği söylenilen ta- mir işlerine nezaret etmektedir. Alcantaranın muvaffakıyetle neticelen- | olan harekâtı, buradaki görüşmelerin mevzuunu teşkil etmektedir. “Temmuz zarfında -240 * Alman taş düşürüldü RE a e ve “Earetinin bir tebliğine göre; temmuz ayı zarfında, İngiliz hava ordusuna mensup tayyareler ile dafi bataryaları tarafından sagari olarak 240 Alman tayyaresi dü- görülmüştür. .Dolayssile, asgari 600 Ar man tayyare zabiti ve eri ölmüş veya esir düşmüştür. ie rakamlara, yal ti bilinen Alman tayyareleri İngiltereye risaleler attı Bunda Hitlerin son nutkundan bazı parçalar var Londra 2 (A.A) — Alman tayyareleri, UK defa olarak, evvelki gece büyük Brltanyayâ risaleler atmışlardır. Bu risaleler, Hitlerin #on nutkundan bazı pârçaları ihtiya et” mektedir, Bilhassa «B. Hitlerin akiiselime Son müracaatı fıkrası vardır. Bu risalelef* den binlercesi İngilterenin cenubu garbi- #inde bir şehre düşmüştür. Londra 3 (AA) — Anavatan emniyeti nezareti tebliğ ediyor: Düşman tayyareleri, dün gece Galles memleketi ile şarki İskoç” ya ve şarki İngilterenin muhtelif noktala- rına bombalar atmışlardır. Telefat miktari fazla değildir. Norwieh'de sanayi bürolarında hasarat Londra 2 (A.A) — Hava ye ermiyet nö- #aretlerinden tebliğ edilmiştir: Çok yük- sekten uçan bir düşman tayyaresi dün öğ“ Deden sonra doğu sahilini aşarak Norwich Üzerine bomba atmıştır. Sanayi büroların” da bam hasarat ve sivil halk arasında di bazı ölenler ve yaralananlar olmuştur. Başka yerlerde düşman fanliyeti Manş denizi üzerinde bir kaç uçuma münhasır kalmış ve aksam fzeri avcılarımız tara- fından iki düşman tayyaresi düşürülmüş” tür. Devriye avcılarımızdan memiştir. Dobrucanın terki biriüssüne dön- Rumen sefiri müzakerata kapı açacak talimatı hamilen Sofyaya gitti Solya 2 (A.A) — Rewter ajans bil- diriyor: Bükreşten avdet etmiş olan Bul- garistandaki Rumen sefiri B. Filotti, ba gün Bulgar Hariciye Nazımnı ziyaret edecektir. Umumiyetle mevcut olan ka- haate nazaran, B. Filotü, Romanya ile Bulgaristan arasında cenubi Dobrı terki hususunda doğrudan doğruy. zakerata kıpı açacak talimatı hamilen gelmiş bulunmaktadır. İyi malâmat alan mahafile göre, Bul- garistan 1918 hududunun vücuda geti- rilmesi hakkındaki mütalebatını ipka edecektir. Dobruca meselesinin Salg- burg'da müzakere edlien yeğâne mesele olduğu ve Bulgaristanın orada kanaatini serbesce izhar ettiği ilâve edilmektedir. Almanya hiçbir siyasi taahhüt talep et- memiştir. Şimdiye kadar yalnız Tuna havzası alâkadar eden meselelerin tetkik edilmiş olduğu ve cenubü şarkide Almanlar için en mühim olan meselenin henüz müza kere için olgun bir hale gelmemiş bu- landuğu da ilâve edilmektedir. Bükreş 2 (A.A.) — D.NB. bildi diriyor: Romanyanın Belgrad sefiri B. Caderl, Dobrucanır. terki hakkında Ro“ manya ve Bulgar hükümetleri arasında cereyan edecek görüşmelerin ilk tema” #ini tesis etmek üzere birkaç güne kadaf Solyaya gidecektir. Rumen siyasi mah“ fillerinin tahminlerine göre, iptidai mü- zakerat hiçbir müşkülüta tesadüf etmi yecek ve bu suretle esas konferans zan“ nedildiğine göre, Kriowada toplanabile” cektir, Buna benzer bir vazile de Maca” ristan tarafından o eski nazırlırdan OB. Bosey'ye tevdi edilecektir. Romanya Nazırlardan B. Riott bu iş için lâzım ge“ len dosyalar; ihzar edecektir. Yetim maaşına münisbek .İ iken maaş ve ücrete müstahak olanların vaziyeti Ankara 2 (Telefonla) — Tekaöd kanununda, yetim maaşı almakta iken maaş veya ücretle tavzif edilenlerin ve ziyeti sarahaten tayin edilmiş olduğ halde yetim maaşına müstahak olduk” ları anda maaş veya ücretle mi olanlar hakkında bir hüküm bul tadır ve muhasebat divanı umumi hey” tince evvelce verilmiş bir kararla bu #İ biler yetim maaşı alamamaktadırlar. Vaki şikâyet ve müracaatler üzeti vaziyeti yeniden tedkik eden mul divanı umumi beyeti, yetim maaşı makta iken tavzif edilenlerle mu iken yetim maaşı hakkı teveccüh üd kanununun maksadma daha W görmüş ve eski kararmı bozarak bu lere de yetim maaşı verilmesini altına almıştır. Meclia muhasebat encümeni de muhasebat divi heyetinin bu noktai nazarma iştirak ta, miştir. Bu humustaki muhesebet di raporu ve ercümer mnzbatası çare İ Meclis ümümi heyetinde görü