10 Haziran 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

SÖZÜN GELİŞİ Dâhisiz edebiyat ana öyle gelir ki, merhum Abdülhak Hâmide yapılan en büyük fe- »alıklardan biri, kendisine daha hayatta iken oDâhii âzam» unvanı verilmesidir. Ömrünün yarısından sonra, hayranları tarafından is- minin peşine takılan bu unvan Hâmidi israrla, adım adım takip etti ve şair için, ancak ölüm sayesinde, ondun yakasinı sıyırmak kabil oldu. Kendinize benzeyen insanlar arasında bir dühi, hem de «âzam» tarafın- dan bir dâhi olarak dolaşmanın vereceği rahatsızlığı düşününüz, Abdülhak Hâmid hu ıstırabı bütün anlarile yaşamış bir muhterem insandır, Eğer, ara sıra iddia edildiği gibi, kaleminden bazı kötü şiirler kaçmışsa bunun karşılığını yaşarken tasımaya mahküm olduğu «Dâhli âzam» lâkabının verdiği huzur- suzlukla ödemiş ve br suretle şiir ahretine tamamen günahsız olarak intikal etmiştir. N Teni edehiyat nesli Abdülhak Hâmide «Dâhil âzam. unvanı verdikleri için eski nesle hücüm ediyordu. İşte şimdi de içlerinden bir kaçı aynı sevimsiz halaya düsmek üzeredir. «Yeni insanlık» isimli bir mecmua çıkıyor. İçinde bazan güzel şiirlere raslamak kabil olan bu mecmua — meselâ son nüshasında Sabahağâin Kudret, H. İ. Dinamo ve Ahmed Necatinin zevkle okunan şiirleri var — ilk nüshasmda, fikir hayatımızın şüphesiz en kiymetli şahsiyetlerinden biri olan Nurullah Aataçı «Dâhisilân etmeğe kalkmıştı. Sonradan bu muva- zenesiz iltifatın farkına varılmıştır, sanıyordum. Heyhat! Son sayısında «Nu- rullah Alaç neden bir dehâdır?» serlâvhasile bir tefrikaya başlamış. İki genç muharrir maddeler sayarak, deliller göstererek, bir hendese davası halleder » olduğunu isbata çalışıyor. ettiren ve gençlik namına insana hüzün gibi uniçin dehâ? Yazanların çiddiyetinden şüphe Dünkü milli küme Maci Fenerbahçe, Galatasaraya 3-2 galib geldi Beşiktaş, Vefayı 3-1 mağlub etti Milli küme maçlârının en mühimi dün Fenerbahçe stadında on iki bini aşan muazzam bir şeyirci kalabalığı önünde Galatasaray ile Fenerbahçe arasında yapıldı. Baştan nihayete ka- dar heyecanla takib edilen bu müsa- “ iğ 1 bakada iki ezeli rakibden biri olan ğ Di. j ki , Fenerliler arkadaşları Galatasarayı i » > 3-2 yenmeğe muvaffak olarak mili küme şampiyonasındaki mevkilerini biraz daha tahkim etmiş oldular. Bu müsabakndan evvel yapılan Be- şiktaş - Vefa karşılaşmasını da Be şiktaşhılar 3-1 kazandılar. Galatasaray - Fenerbahçe Haftalardanberi, sabırsızlıkla bek- İL a A veren bir teşebbüs. Hal dar kelime vardır. Hiç © Sanlara karşı hürmetkâr olsak ve ye! Nurullah Ataça da gencleri beğenme! yeniler de dâhisiz elemiyecekler mi? buki, Türk lügatında, her kıymeti ifadeye yetecek ka- lmazsa «Dâhil âzam» misalinden sonra sevdiğimiz in- tişen sanatkârları alâka ile takip eden 'k müsaadesi versek, nasıl olur? Yoksa Şevket Rado Fiat murakabe komisyonları Ticaret Vekâleti lüzum gördüğü eş gördüğü eşya ve mad. delerin azami satış fiatlerini tesbit edebilecek Ankara 9 (Telefonla) — Milli ko Tunma kanunu hükümleri dairesinde fiat mürakabesinin teşkilâtlandırılması hak- kındaki koordinasyon heyeti kararının meriyete konulması Vekiller Heyetince tasvip edilmiştir. Kararın metnini bildi- Tiyorum; Madde | — Ticaret Vekâleti, milli runma kanunumun 31 inci maddesinin | Vinci fıkram hükümlerine müsteniden, lüzum gördüğü eşya ve maddelerin aza- Mi satış fintlerini tesbit etmeğe salâbi Yetlidir. Madde 2 — Bilimum vilâyet merkez- Vasinde birer (Fiat mürakabe komisyo- BUY Kurulmuştur. Ankara, İstanbul, ve İznin, Yali. hg onları, tanıda olmak ÜZErE" SAKGEN EEE a dürü (Ankarada Ticaret Vekâletince tavzif edilecek bir memur), mıataka sad müdürü, belediye iktsad müdürü (İzmirde belediyece tavsif edilecek bir #aemur) Gcaret ve sanayi odası umumi kâtibi ile birisi sanayi erbabından olmak üzere tacir sıfatım haiz şahıslar arasin- dan seçilecek iki azadan o mürekkeptir. Bu iki tacir aza, birer asil, birer yedek olmak üzere ve altı ay müddetle, fiat mürskabe komisyonunun diğer szası ta- rahndan seçilir. Sair vilâyetlerdeki komisyonlar bizzat Valinin (hastalığı veya gaybubetleri ba- linde tevkil edeceği zatın) rejskiği altın- da olarak, mıntaka tcaret müdürleri, mintaka iktisad müdür veya âmirleri, vilâyet şube âmirleri, Ticaret ve İktsad Vekâletlerinin sair memurları, Belediye Reisleri, o Ticaret Odası başkâtipleri, Ticaret ve Zahire Borsa | komis #er veya umumi kâtipleri ve Yalnız bir azası da tacirler a am ve askari ü azami yedi aza: an e kep ii “zere Ticaret Vekâleti tara- fından kurulur. İthalât veya tevzi merkezi olmak ticari ehemmiyeti dolayısile lüzum & rülecek kaza merkezlerinde de, kayma m İtında olmak üzere yuka- ndaki örelin iresinde Ticaret Vekâle- tince birer «Fiat murakabe komisyonu? teşkil edilebilir. Madde 3 — Fiat murakabe komis- yonlarının vazife ve salâhiyetleri şunlar- dır: e) Tearet Vekâletimce yin edile. | A Vekâletince tayin edile- Barem kanunu Ek proje je bugün in mecliste görüşülecek Dün bir kısım kanu” met Ankara 9 (Telefonla) — Ssaslarını bildirmiş olduğum ini Buna ek kanun projesi yarın eye Ms umumi heyetinde gözüşülec: Bütçe encümeni, ücretli memuriyetler- den maaşlı kadrolara güre berem ân ve sindeki mikdara tevafuk yi riya daha üst dereceye asi den husule gelecek farkın nm kar baliğ olacağını nazarı dikkate gibi. ücret mikdarlarını en yakın SL Teceye İntibak ettirmiş ve projeye cedvellerde bu ems dahilinde tadiller YaP- mıştır. e Maamafih bürem kanununun muvakka! maddesi hükmüne göre iktimp gelen haklur ve alnan ücretler şahıslar MÜn- hasır kalmak Üzere müktesep hak tanınmış ve bu haklar terfle kadar mahfuz utul. muştur, i cek eşya ve maddelerin mahalli toptan | ve perakende satış fiatlerini tesbit et- mek, b) Alelömum mahalli fiatleri na- zaret altında bulundurmak, <) İşbu ka- rarmmame dairesinde tesbit edilmiş fiatle- İ ve rinyetsizlikten veya milli korunma kanununun 3Z ve 35 inci maddelerine muhalefetten dolayı yapılan adli tahki- katın herhangi bir safhasında müddei- resmi ehlihibre sıfatile mütalâa beyan etmek. Madde 4 — 3 üncü maddenin a veb bendlerinde yazılı vazife ve salâhiyetler fiat murakabe komisyonlarının bulun dukları vilâyet veya kaza merkezlerile smabelenttnar. Vilâyat merkezlerindeki fiat murakabe komisyonları, vilâyetleri da- bilinde bulunan sair şehir ve kasabalar için de, toptan ve perakende fiat tesbi- tine ve alelümum fiatleri nezaret altında bulundurmağa Ticaret Vekâletince me- zun kılınabilirler. lenen günün en mühim maçının vakti yaklaştığı zaman seyircilerde sabir sona ermiş bulunuyordu. Tam saat 17 de sahada mütad merasimi yapan iki ezeli rakib bügün şu kad- rolarile dizildiler; Fenerbahçe: Cihad - Lebib, Or- han - Ömer, Esad, Fikret - K. Fik- ret, Yaşar, Melih, Naci, Rebil. Galatasaray: Osman »- Faruk, Ad- nan - Musa, Enver, Eşfak - Salim, Salâhaddin, Gündüz, Süleyman, Sa- rafim. Hekem: Şazi Tezcan. Oyuna rüzgâr lehine alan Fenerli- ler başladılar, İlk bir kaç hücum Fe- nerliler tarafından yapıldıktan sonra Galatasaray muhacim hattı mukabe- leye başladı. Besinci dakikada Gün- düz bir gol fırsatından istifade ede- medi. Bundân sonra Fenerliler yavaş yavaş oyuna hâkim olmağa çalışıyor- ardı. Netekim 10 uncu dakikada Fener muhacimlerinin yeni bir taz- yikini Galatasaray müdafaası müş- kilâtla önledi. Birbiri ardına inkişaf eden Fener hücümları nihayet 22 nci dakikeğee sem esini verdi ve Naci çök dışından yakala- dığı bir topu Osmanın beklemediği bin zamanda Galatasaray kalesine ata- ! rak takımının İlk golünü yaptı. Bu Madde 5 — Fiat murakabe komis- | yoları tarafından tesbit edilen işbu kararname ile hükümetçe verilen mezuniyete binaen, milli korunma ka- nununun İİ inci maddesinin | inci fık- rasi mucibince tesbit edilmiş fiat hük- mündedir. Madde 6 — Ticaret Vekâleti umumi mahiyette olmamak üzere, milli korun- ma kanununun 3! inci maddesinin 2 nci fıkrasına müsteniden her nevi eşya fintler ve maddeler mevcutlarının bildirilmesini, lğ- | zumlu göreceği her nevi malümatın ve- rilmesini ve vesikalarının gösterilmesini alâkadarlardan istiyebilir. Fiat murakabe komisyonları da, ayni kanuni hükümlere müsteniden, bulundukları vilâyet kaza hudutları dahiline münhasır ve münferit mahiyette olmak üzere, vazi- felerinin ifasında lüzumlu © görecekleri bildmum malümatın verilmesini ve ve- sikalarının ibrazını ve her nevi eşya ve maddeler stoklarının beyan edilmesini alâkadarlardan talep edebilirler, Madde 7 — Fiat murakabe komis- yonlar Ticaret Vekâletine bağl olup Vekâlet bu komisyonlar üzerinde teftiş ve murakabe hakkını haizdir. Fiat mu- rakabe komisyonunda, vazifelerinin ifa- sında Ticaret Vekâletinin tesbit edece- ği esaslara riayetle mükelleftirler. veya umumilerle sorgu hâkimleri ve mahke- melerce sorulacak o hususlar hakkında , zem kanunu | Büyük bir boks m bir boks maçı Dempsey ey yeniden ringe çıkıyor Newyork 9 (A.A.) — Eski dünya boks şampiyonu olup hâlen 46 yaşın- da bulunan Jak Dempsey tekrar rin- ge çıkacak ve 1 temmuz 1940 tarihin- de Georgie Veccowboy Lutârell ile on ranvuntluk bir maç yapacaktır. Atlanta gazetesi, bu maçın hasıle- tından bir kısmının Amerikan Kımi- haçına verileceğini yazmaktadır. İngilterede bastırılacak posta pulları Ankara 9 (Telefor'a) — Posta, telgraf ve telefon umum müdürlüğü tarafından İngüterede bastırılacak iki yüz milyon pos- ta pulu pazarlık suretile münakasıya Çi- karılmıştar. gol, sanki Fenerlileri kamçıladı. Na- cinin yaptığı gölden hemen bir daki- ka"geçmemişti ki, Fenerin, Galatasa- ray kalesi yakınlarında kazandığı bir serbes vuruştan Fikret fevkalâde bir $ütle ikinci Fenerbahçe gölünü vap- mağr muvaffak oldu. Üstüste ve hiç beklenmedik bir anda iki gol yiyen Galatasaraylılar birdenbire parladı- lar ve merkezden çok seri bir şekilde yaptıkları akında Salâhaddinin sıkı bir şütü ile birinci gollerini kazandi- lar. Bu sırada Galatasaraylılar takım. larında ufak bir tadilât yaparak Sü- leymünı sağaçığa, Salimi soliçe ge tirdiler, Oyun çok süreli bir şekilde devam ederken iki taraf da yeni bir sayı yap- mağa İakân bulamadılar. Birinci devre 2-1 Fener lehine bitti. İKİNCİ DEVRE İkinci devreye Galatasaraylılar başladılar. İlk anlarda iki taraf da durgun bir oyun oynuyordu. Bu dev- rede Galatasarayın hücumlar daha müessir bir haldeydi. Netekim Birbiri ardına hücuma geçen Sar kırmızlılar beşinci dakikada sağdan yaptıkları bir inişte ortalanan topu Sarafim gü- Zel bir kafa darbesile gole çevirince takımlar berabere oldular. Bu golden sonra Fenerli Yaşar, hâ- fif bir sakatlıkla dışarı çıktı ve tekrar girdi, Bunu takiben Galatasaraylı Adnan 12 nel dakikada sakstlanarak oyunu terketti Bundan sonra Galata- saray, Salimi müdafaaya getirerek on kişi ile maça devama mecbur kaldı, Bu mühim eksiklikten istifade et mesini bilen Fenertiler, hücumlarını büsbütün sıklaştırarak Galstasaray müdafaasım tehdide başladılar, Bu hücum serisinde Galatasaray daha ziyade müdafasya ehemmiyet veri- yordu. Nihayet Galatasarayın müda- filerini yarmağa muvaffak olan Fe- ner muhacimleri 25 Inci dakikada Na. cinin ayağıvle üçüncü gollerini yapti- Tar ve bu gol mâçın galibiyet ibresini Fenerbahçeye çevirdi. Bu sayıdan sonra Ga'latasâray mağlübiyeti kabul ameli mile mked köz Lİ 411 İLİM 11 Galatasaray » sekel maçının bermeli Bir ninisi etmiş gibi müdafaaya, Fener de daha fazla hücuma ehemmiyet verdi. Böy- Jece 35 inci dakikaya kadar devam €den oyun, 35 inci dakikadan İfiba- ren Fener &leyhine döndü. Bu sirada Galatasaraylı muhacimler, Gündüzün ayağıyle beraberlik sayısını temin ede- bilecek bir fırsat da yakaladılar, fakat kâle direği 'bu göle mâni oldu ve maç da bu şekilde Fenerbahçenin 3-2 ga- Jebesile sona erdi, Beşiktaş - Vefa Fenerbahçe - Galatasaray maçın- dan evvel milli kümenin ilk karşılaş- masını Beişktaş ile Vefahlarr yaptılar, İki takım da sahaya şu kadrolarile çıkmış bulunuyordu. Beşiktaş: Mehmed Ali - Hüsnü, 'Taci - Hüseyin, Rifat, Feyzi - Hayati, İbrahim, Hakkı, Şeref, Eşref, Vefa: Azad - Abduş, Süleyman - Şeref, Lütfi, Şükrü - Necib, Hakkı, «Sulhi, Mehmed, Hüseyin. Hâkem: Ahmed Adem, Oyuna Beşiktaşın yaptığı bir hü- cumla başlandı. İlk dakikaları müte- vazin geçen oyun, 15 inci dakikadan itibaren Beşiktaş lehine döndü, Ağır basmağa başlıyan Beşiktaş, ilk golü- nü İbrahimin ayağıyla kazandıktan sonra Vefa müdafaasını esaslı bir ş€- kilde tazyike başladı. Beşiktaşın bu tazyikine, Vefa da mukabeleden geri kalmadı ve nihayet 30 uncu dakikada Sulhinin &yağıyla beraberlik sayısını yapmağa muvaffak oldu. Oyuna devam edilirken, Beşiktaşlı- ler nisbi hâkimiyetlerini tekrar kura- rak Vefayı sıkıstırmağa başladılar ve 40 ıncı dakikada Hakkı çok güzel bir şütle ikinci golü yaptı ve birinci dev. re 2-1 Beşikatş lehine kapandı. Ikinci devrede rüzgâr altında kalan Vefahlar, Beşiktaşın müessir hücum- larından kendini kurtararak mukabö- Jeye çahşiyordu. 15 İnci dakikadan sonra Vefa muhacimleri Beşiktaş ka- İ desine bir çok akınlar yaptılar. Hele İ bir defasında Sulhi muhakkak bir gol fırsatından islifade edemeyince Be GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ | şiktaşllar mukabil hücuma (geçtiler ! ve 15 inci dakikada kazandıkları pen- i aladan üçüncü gollerini de yaparak bu maçtan 3:1 galip ayrıldılar, .sotansez BEUEPULEp BEREARNEM ENGEEBEEN Dün sabah yapılan Beyoğluspor - Şişli maçında kavga çıktı Mili küme baricinde kalan klüpler ara- sında (Ankaraspor kupası) namı altında tertip edilen maçlara dün sabah Taksim stadındâ devam edilmiş ve Beyoğlusporla Şişli klüpleri büyük bir kalabalık önünde karşılaşmışlardır. Çok güzel ve heyecanlı bir şekilde cereyan eden bu maş maalesef seyircilerin, oyuncuları başlıyarak sahaya büsumu üzerine büyük bir kavgaya inki- lâp etmiş, bu yüzlerce kişi biribirlerile ka- Pıştıktan sonra palisin müdahalesile ka- rakol ve mahkemelerde bilama ermiştir. Nuri Bosut'un idare ettiği bu maçın lk devresi 1-1 berabere bitmiştir. İkinci dey- re her iki tarafın karşılızlı akınları ara- sında cereyan ederken 20 İnci dakikada Beyoğ'uspordan Şükrü takımının galibiyet golünü yapmış ve bu sayıdan sonra yu- kuruda yazdığımız hadise vukua gelmiş ve; Beyağlusporlu oyuncular seyircilerin müdaz halesine maruz kaldıklarından oyun 20 in- ci dakikada tatil edilmiştir. Hadisenin sebbipleri polis tarafından Yakalanan mahkemeye verilmişlerdir. Bisiklet müsabakası İstanbul bisiklet ajanlığınca tertip edilen teşvik müsabakalarının & incisi dün sabah Topkapı - Silivri yolu üze, ve 100 kilometrelik bir mesafe dahilhde , yapılmıştır. İl bisikleicinin istirak ettiği bu müsabakada milli takımdan Kirkor 3 saat 17 dakikada birinci, Topkapıdan Ha- İ Md 3 saat 25 dakikada ikinel, İstanbulspor- dan Şevket üçüncü olmuşlardır. Vatikan sarayının tarihçesi Papanın yeni bir sulh teşebbüsünde bu- lunduğuna dair kavadisi Vatikan tekzip etmiş, Vatlean (Vatikan), Romada, Papala- rın sarayıdır. Ağni zamanda, bu manevi hükümetin adıdır. Bazı eski müelliflere göre Vatican (> Vatleanus) ismi ekâhinlerr mânasına gelen «vaticinin. dan gelmedir. Romalılar #amanmda bu mevkide oturan kâhinler fal bakarlarmış. O devirde, Vatikan tepe ve vadisi Ruma surlarının dişvıda İmiş. Caliguls ve Neron Vatikanın bir parça- #ini bahçeler haline getirmiş. Neron bü- Taya bir de cambazhane inşa ettirmiş. - Keza, ban müelliflere göre, büyük Kos- tantin, Tibre nehrinin sağ kıyısına 15 inci asra kadar duran kiliseyi inşe ettirdiği si- rada, Papaların ikametine mahsus olinak üzere bir de saray yaptırmış. Başkaları e bu inşaatı Saint Liböre'e atlederler. Diğerleri: «498 de Papa Symmague yaplır- dıydır derler. Mubakkak olan bir şey vursa, 800 tari- hinde Cbarlemayne (Şarman) Üçüncü 146on tarafından taç giyme merasimi icra edilmek üzere Romaya geldiği vakit ba mevkide mevend. bir sarayda oturmuştur. | Keza bu sarayın hazap olduğu ve Üçüncü Celestin ve Üçüncü İnnocent tarafından On ikinci asırda yeniden yapıldığı malüm- dur. O sıralarda, Papalar Latran'da ika- met etmekteydiler, 1371 de, Avignon'dan dönüldükten son- Ta, Vatican Papaların tercih ettikleri sa. ray halini aldı. -Beşine! Nicolas, Dördüncü Sixte, Altıncı Alexandre, İkinci Jules sa. rayı büyütüp güzelleştirdiler. İkinci Juleş ile Onuncu don zamanında Sanzio Jâye- mut iâvhalarile Vatikan salonlarını süs. Jedi. Üçüncü Paul zamanmda Ante - Gallo Pauline kilisesini ve par. salan men Yaptı. Dördüncü Pie, Bekizine oire ve sarayı büyüttüler. Ma Görülüyor kl Vatikan, yeknası - Mariden mürekkep değidir Muhtelif vE virlerde yapılış saraylardan, salonlardan, kilizâlerden, dağınık gelerilerden mürek- ket bir keyeti umümiyedir. Hariçten bak. nca muazzam bir âbide tesirini bu k- max, Saint - Plerre meydanmdaki sti, | Jr tarafından maskelenmiştir. Piâra müs- tatil şeklindedir. Saint - Plerre Kilisesinin, İ yasinda bulunur,