2 Haziran 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

ARŞAL 2 Haziran 1940 Dün Geceki ve Bu Sabahki Elaberler - Sulh da olsa Hitler Amerika için tehlike imiş B. Roosevelt, devlet milisleri kuman- danlığının kendisine verilmesini istiyor Washington 1 (A.A) — (D.N.B.): | tana maden mektebinin toplantısın- Devlet milislerinin kumandasının kendisine verilmesi hakkındaki B. Rooseveltin talebi kongre mahafilin- de ciddi bir tenkidi mucib olmuştur. Reisicümhurluğa Cümhuriyet partisi namzedi olan Senato âzasından B. Vandenberg, Rooseveltin bu talebi gibi bir talebin tarihte görülmemiş olduğunu söyilyerek, Rooseveltin kas- mi seferberlik ilânı hakkını hazır ol- mak arzusuna izhar ettiği kendi ken- dine düşünmektedir. Demokrat Senato üzası, V. Whebler ye Cümhuriyetçi Nye ve Eriddes bu tenkidlere iştirak etmişlerdir. Harbiye Nazırı B, Werdingin Roosereltin bu talebinin Harbiye Nezaretince izhar edilen bir arzu olduğunu ve derhal mevkii tatbike geçmek niyetini mu. tazammın bulunmadığını beyan et- mesine rağmen kongre mahafilinde itimadsızlık devam etmektedir. Washington 1 (A.A.) — Senato ha- riciye komisyonu reisi Pitlman, Mon- da söylediği nutukta, yeni hava harbi usulünün tehlikeyi Amerikaya kadar yaklaştırmış olduğunu kaydeyledik- ten sonra bugün Amerikaya karşı mevcud tehlikeyi azaltacak yegâne şeyin Hitlerin hezimeti olacağını bil dirmiştir. Hatib demiştir ki: «Evvelce de kaydetliğimiz gibi bugün barışdaimza edile Hitler Amerika için bir tehlike olur. Hitlerin başka bir hükümetle bir- leşerek daha yakın bir istikbalde doğ- rudan doğruya Amerikaya hücum edeceğini zannetmiyorum. Fakat na- zi Almanyasının cenub Amerikasının tabil servetleri peşinde olduğunu zan- nediyorum. B. Pittman bu noktaya gelince, Hitler tebaasının Amerika kıtasında» ki hareketlerini ve beşinci kolun fa- aliyetini bilhassa kayıt ve işaret ey- lemiştir, Sovyetler Macaristana garanti vermek istiyorlar Sovyet - Yugoslav anlaşması teati edildi. Prens Paul, Sofya Sovyet sefirini kabul etti Zagrep | (A-A.) — Havas muhabiri bildiriyor: Söylendiğine göre, Moskova hükümeti, Macaristanın emniyetini ga- Tanti etmek niyetinde olduğunu Macar hükümetine bildirmiştir. Macaristan Mos- kovadan bü hususta sarih teminat ak mıştır. Moskova yalnız bir şart koşmuş- tur ve o da vaki olursa Alman tazyikine mütavaat etmemektir. Macaristan Başvekilinin beyanatı Budapeşte | (A.A.) — Macar ajansı bildiriyor: Başvekil Kont Teleki, mebu- san meclisi koridorlarında, Macarista- nın hâlen endişe etmesi için hiç bir se bep olmadığını bildirmiş ve demiştir kis — Macaristan, mütevazi küvvetlerile, Tuna ve Balkan sulhünün idamesi için dostları Almanya ve İtalyaya yardımda bulunmuştur. Bittabi, Macaristan da ih- tiyat tedbirleri almak mecburiyetinde kalmıştır. Almanların, gerek dostlarını, gerek düşmanlarını belki de âyni dere- cede hayrete düşürmüş olan büyük ve zaferleri ber türlü intizar hilâfına olarak, harbin kısa süreceğini göster- mektedir. Bununla, büyük bir endişe zail olmaktadır. Çünkü, bitaraf olsun ve yahut yalnız gayri muharip olsun, her küçük devlet için, birkaç sene rürecek (Devamı 5 nci sahifede) Romanyada iktisadi seferberlik Iktisad Nazırına geniş salâhiyetler verildi, ecnebiler sıkı bir kontrol altına alındı Bükreş | (A.A.) — Kral, milli ikti- sadi seferberliğe müteallik bir karama- me imzalamıştır. Romanya, 1940 haziranında bir pet rol umumi komiserliği ihdas etmiş ve eylöl 1940 dan itibaren buğdayın ve yağ çıkarlacak Omevaddın ihracını menetmiştir. Yeni kararname, Milli İktisad Nazır- na geniş salâhiyetler vermektedir. Bun- dan böyle İktisad Nazırı, orduya ve si- willere müteallik kontrol işinin tanzimi maksadile icap eden bütün tedbirleri yalnız başına ittihaz edecektir. ve bunlardan bir çoğunu hudud harici: me çıkarmaktadır. Petrol mıntakalarındaki münakalât da kontrol altına alınmıştır. Bütün ecnebi- lere, hattâ ecnebi gazetecilerine memle- ketin dahilinde seyahat için müsaade edilmemektedir. Bükreş | (A.A.) — Havas ajansın- dan: İktisadi mahafil, hükümetin iktisa- di seferberlik hakkında ittihaz etmiş olduğu kararın tamamile istiklâl daire- sinde ve hiç bir tazyik eseri olmaksızın ve sırf sulh zamanında memleketin is- tihsal ve istihlâkine müteallik olan bü- tün elemanları tanzim etmek maksadile Verilmiş olduğunu beyan etmektedirler, Ayni mahafil, yeni kararnamenin Ro- manya tarafından Almanya'ya fazla mikdarda petrol verilmesi için Almanlar tarafından izhar olunan arzu ile bir güna alâkası olmadığını söylemektedirler. General Gort İngiliz Kralı tarafından ka- bul edilerek nişan verildi Londra 1 (A.A.) — İngiltere Bahri- ye Nezareti şu tebliği neşretmiştir: Şimali Fransada bulunan İngiliz kuvvetlerinin tahliye ameliyesi pek ziyade ilerlemiş ve bu kuvvetlerin Fransada bulunan miktarı azalmış olduğundan hükümetlen aldığı emre tevfikan general Gert, kumandayı kendisinden sonra gölen en yüksek rülbeli subaya devretmiştir. General Gort İngiltereye geçmiş ve bu sabah Bukingham sarayında Kral tarafından kabul edilmiştir. Kral general Gorte, büyük Hamam nişa- il n şövaly: Ü tevdi « bir, Amerika donanması Yeni Vaşington zırhlısı denize indirildi Paris | — Nevyorktan bildirildiğine göre Amerika donanmasının Vaşington arhlımı bugün denize indirilmiştir. Bu zırhlı 35,000 tonilâto hacınindedir. Âyan âzasından Wole bir nutuk söyliyerek: «Bu zırhlımın denize indirilmesi Ameri- kan bahriyesinin takviyesine bir başlan» gıçtır» demiştir, Amerikan donanmasi Honolulu'da Vaşington i (A.A) — Bahviye Ne- zareti, Amerikan donanmasının işarı âhire değin Honoluluda kalacağını Yüksek harp meclisi toplandı Müttefikler zafere kadar sarsılmaz bir azimle harbe devam edecekler Paris | (A A.) — Resmen bildirili. yor: Yüksek harp konseyi, dün Parisde toplanmış ve vaziyetin icap ettirdiği bü- tün tedbirler üzerinde temamile mutabık kalmıştır. Konsey içtimamda İngiltereyi B. Chur- ehill ve B. Attlee temsil eylemiştir. Bun- ların yanında, sir Ronald Campbell, Ge- neral Dili, General İsmay ve General Spears bulunmakta idi. Konsey içtimamda Fransayı B. Rey- naud ve Mareşal Petain temsil eylemiş- tir. Bunların yanında General Weygand, Amiral Darlan ve Baudoin bulunmakta idi. Londra | (A.A.) — Dün Parisde top- lanan yüksek — kohseyi içtima hak- kında, bu sabah İngiliz Başvekâleti aşa- ündaki tebliği meşretmişt Yüksek harp Konseyi, vaziyetin umu- mi tedkikini yapmış ve vaziyetin icap et- ürdiği bütün tedbirler hakkında tam bir anlaşmaya varmıştır. Yüksek harp konseyi toplantısı, müt- tefik iki hükümet ve iki milletin, en bü- yük bir ahenk içinde, zaferin alımmasna kadar, bugünkü mücadeleye devam hak- kında her zamandan daha ziyade sarsıl- maz bir surette azimkâr olduklarının mut- lak bir bürhanını vermiştir. Bu tebliğin aynı Parisde 'de neşrolun- muştur, - p Romanya hariciye nazırı istifa etti B. Gafenco'nun yerine Mü- nakalât Nazırı Cigurtu getirildi Bükreş 1 (A.A.) — B. Galenco is- tifa etmiş ve istifası Krni tarafından kabul edilmiştir, Gafenco 1938 kânu- nuevyelindenberi Hariciye Nazırıdır. Hariciyeye Münekalât Nazırı B. Ci- gurtu, onun yerine de Demiryolları umumi müdürü B. Macoci gelmişlir. Kabinede diğer bâzı değişiklikler daha olacağı hakkındaki şayiaların da doğru olmadığı zannedilmektedir. Fransız sefiri şerefine ziyafet Bükreş | (A.A.) — Romanya Hari- diye Nazırı Gafenco Romanyadan ayr- lan Fransiz büyük elçisi Adrien Thierry "şerefine bir öğle ziyafeti vermiş, ziyafet- te B. Tataresco ile Dahiliye ve İktisad Nazırları ve saray müsteşarı da hazır bu- lunmuşlardır. Galenco sefirin Romanyadaki icraatı nın senasımı yapmıştır. Gazeteler bu münasebetle makaleler meşrederek #elirm ayrılmasından müte- vellit teessürlerini bildiriyorlar. Fransız ordu komisyonu içtimaa çağrıldı Paris 1 (A.A.) — Ordu komisyonu çarşamba günü içtima çağrılmıştır. B. Reynavd komisyona askeri vaziyet bak- kında izahat verecektir. Nevyork beynelmilel sergi- sindeki Belçika paviyonu kapatıldı Nevyork 1 (AA) Beynelmilel fuardaki Belçika paviyonu kapatıl- mıştır ve nihayete kadar aâçılmıya- caktır, Keyfiyet hakkında izahat ve. rilmemiş olmakla beraber, bazı ecne- bi mahafil bunu Kral Leopoldun tes» dimi hakkında Belçikalılar arasında çıkan ihtilâfa atfetmektedir. 26 Ingiliz tayyaresi 56 Alman tayyaresi düşürdü | Fransız tayyareleri de istikşaflar yapmışlar, Dunkergue'teki kıtaata erzak ve mühimmat ve Abbeville civarına 20 ton bomba atmışlar Belçika sahilinde bir Alman torpidosu batırıldı Londra | (A.A) — Hava İşleri Ne- zereti tebliğ ediyor: Sahil müdafaasına mahsus tayyarelerle sıkı bir irtibat ha- linde bulunan İngiliz hava filosu, Nieuport | yolu ile Belçika sahillerindeki Alman tahaşşüd merkezlerine ve motörize kuv- vetlerine müteaddid hücumlarda bulun muştur, İngiliz bombardıman tayyareleri, 3l mayısta Almanların kitaat ve mühim- matının gelmekte olduğu yollara taarruz etmişlerdir. 56 Alman tayyaresi düşü- rülmüştür. İki İngiliz pilotu, atılan bombaların bir Alman tankına isabet etmiş, diğer bombaların da kamyonların, kıtaatın Alman kuvvetleri tarafından işgal edil- miş olan bir kasabanın üzerine düşmüş olduğunu beyan etmektedirler. Almanların tayyare dâfii toplarının şiddetli mukabil hareketlerine rağmen biç bir İngiliz tayyaresine isabet vaki ol- mamıştır. İngilizlerin yeni avcı tayyareleri, Al manların her nevi tayyarelerine karşi muvaffakıyetler elde etmişlerdir. Son bir cevelân esnasında Defiant sisteminde 12 tayyareden mürekkep bir grup, 38 Al man tayyaresini düşürmüştür. Bir İngiliz pilotu, Almanların sürpriz karşısında kalmış olduklarını, çünkü De- fiant tipindeki tayyarelerin Hurricane sistemindeki tayyarelere benzemekte ol- duğunu, ancak bu tayyarelerde pilotun arkasındaki taretten çıkan omüteaddid mitralyözler bulunduğunu söylemiştir. Almanlar, soğukkanlılıklarını elde etme- den evvel düşürülmüşlerdir. Bir İngiliz mülâziminin 9 Alınan tay- yaresi düşürmüş olduğu bildirilmektedir. Londra | — İngiliz tayyareleri Fran- sanın doğu şimali sahilinde, müttefik kıtaatın tahlisiye işini bimayeye devam ediyor. Londra | — Müttefikin tayyareleri, Dunkergue'deki kıtaata erzak ve mü- himmat, Calais'daki askerlere su ve yi- yecek atmışlardır. Fransız tayyareleri, Abbeville imıntakasındaki düşman kı taslına ve askeri müesseselerine 20 ton bomba atmışlardır. Hamburg ile Rbenani ve Ruhr mınta- kasındaki düşman tesisatına İngiliz tay- yarelerinin yaplıkları bombürdımanlar, tahminin fevkinde müthiş hasarat yap- muştur, Belçika sahilinde bir Alman torpidosu batırıldı Londra | — Hava Nezaretinin bil. dirdiğine göre, İngiliz tayyareleri Belçi- ka sahili açıklarında bir düşman torpito- sunu bombardıman ederek batırmıştır. Harp tebliğleri Fransız ve Ingiliz kara, deniz ve hava kuvvetleri tam bir tesanüd halinde mücadele ediyor Norveç ve İngiliz takviye kıtalarının Narvik mıntakasındaki temizleme ameliyesi ilerliyor Paris 1 (A.A) — 1 haziran sabah tebliği: Fransız ve İngiliz kara, deniz ve hava kuvvetleri, tam tesanit halinde, Dun- kerguede Alman tazyikine mukavemet ve tahliyeyi temin için, şiddetli mücadeleye devam etmişlerdir. anı, Somme'dan göstererek, mürura verdiği bu muntakada sam yapmaktadır. Bu rouka- bil hücum tardedilmiştir. I (A.A) — | haziran akşam iği: Şimelde, kıtı tekrarlanan gayret mukavemet ederek irkâp hareketini set- re devam ediyorlar, Somme cephesind. tarafta devamlı bir faaliyet kaydedilmiştir. Cephenin diğer kısımlarında kayda de ğer bir şey yoktur, 31 mayıs öğleden sonra hava kuvvet- lerimiz, düşman avcı tayyarelerinin faa“ liyetine rağmen düşman tahaşşütleri ve kolları üzerine kütle halinde hücumlar yapmıştır. Meuse ve Moselle ve Rhine üzerinde derin istikşafia * yapılmıştır. Bugün öğleden sonra düşman has Rhone vadisinde tarafından avcı, tay- yakalanınış va filosu yarelerimiz düşman tayyarelerinden bir kısmı düşü. Alman tebliği Berlin 1 (AA) — Führerin umumi ka- yargâh: teblig ediyor: Fransız ordusunun geri kalan son kıtaları tarafından göste- rilmekte olan mukavemet. kırılmıştır. Tat- hir ameliyatına devem edilirken Lille ci- Alman ticaret heyeti Atinada| varnda 28000 esir alınmıştır. İngiliz kuy- Atina | (A.A.) — Bir Alman ticaret ve ekonomi heyeti, dün Atina'ya gelmiş- tir, Heyetin vazifesi, iki memleket ara- sında muallâkta bulunan ticari mahiyet teki meseleleri ve ezcümle gerek bu- günün gerek müsakbelin kliring mese- İelerini birer bal sürstine bağlamaktır. Amerikanın yeni teslihat tahsisatı Vaşlağlm U (A.A) — Röcsvili'in silâhlanma için bir milyar dolarlık yeni kredi talebi kongre mahfillerinde çok iyi karşılanmıştır. Başvekâlet matbuat umum müdürü Ankara 1 (A.A.) — Başvekâlet mat- buat umum müdürlüğüne sabık Bük. reş elçiliği müsteşarı ve matbuai bürosu umumi kâtibi Selim Sarperin tayini Yüksek tasvfbe iktiran etmiş- tir. Başvekâlet matbuat umum mü- vetleririn geri kalan aksamına karşı Dunkerguein iki turafından yapılmakta olan taarruz, düşmanın çok meşakkatli olan bu arazide gösterdiği anudane mu- kavemele rağmen, terakki etmektedir. Havanın fena olmasına rağınen baya ordumuz Dunkergue'de vapurları irkâp edilen askerle mukurebeler etiniş ve or- Guya yardım olmak üzere karadaki mu- harebelere de iştirak eylemiştir. Ceman 25 bin ton hacminde beş nakliye gemisi batırılmış ve üç harp sefinesile 10 ticaret gemisi bombalarla ciddi hasarata uğralılmıştır. Süratli motoıbotlardan mürekkep bir fi- lotillâmız bir düşman torpidosle bir tah- telbahiri batırmıştır. Bu suretle bu Biotor- botlar tarafından Manş denizinde batı- lan torpidoların adedi altıya ve tahtel- bahirlerin adedi de ikiye beliğ olmuştur. Bir dniraltı gemisi o Ösland önünde bir Alman harp gemisini torpiilemiştir. İngiliz kuvvetlerinin 30 mayısta Hasel tivarında İmhası esnssinde 65 İngiliz tan- kı ele geçirilmiştir. Cenub cephesinde o düşmünin o Abeville tivarmdaki tank muvaffak rülmüştür. Düşürülen düşman tayyarele- rinin adedi henüz tesbit edilememiştir. ruz le biraz arazi kazandık. Abeviliin Sırtında düşmanın ormanlar İçerisinde yaptığı tahaşşüdat tarafımızdan bömbar- dıman edilmiştir. Ardene kanalınm şimalinde bir köprü başı mevkiini şimdiye kadar elinde tut makta olan düşman kanaldan uzaklaştı. rılmığtır. Noryeçte Fouskenin şimalinde İlerlemek- te olan kuvvetlerimiz düşmanın mukave- Metini kırmışlar ve biraz arazi kazanmış- lardır. Düşmanın şiddetli hücumlarma rağmen Narvik grupu dün mevzilerini mu hafaza etmiştir. Düşmanın 31 mayıstakl tayyare zaylatı 49 dur. Bunların 39 u ha- va muharebelerile düşürülmüş ve 6 tane- si de topçu steşile yere indirilmiştir. Al mah zayiatı dokuz tayyareden ibarettir, Norveç resmi tebliği Stokholm 1 (A.A) — Norveç tebliği: Narvik muntakasında, Beisfjord üzerinde iki sahilden Trömnene kadar Buden böl- gesinde temizleme hareketleri yapılmıştır. 20 - 77 mayıs gecesi, Rano mıntakasın- daki müdafaa kuvvetleri Bodoe civarında Sultenf/ord'un şimal sahiline çekilmek emrini almışlardır. Bu geri çekilme esna- #inda yalnız hafif-bazı çarpışmalar vu- kua gelmiştir. Esaslı Norveç kuvvetleri, Bodoe'nin şarkında Fausko ve Filneld et- rafında tahsit edilmiş bulunmaktadır. Mülcinadi heva hücumleri neticesinde Bodoe tahliye edilmiştir. Fakat Norveç ve İngiliz takviye kıtaları bu muntakaya gelmektedir. Paris | (A.A) — Norveç sefareti aşağı- daki tebliği nesretmiştir; Orta Norveçte bulunan Norveç Başkumandanlığı, Nar- rikin ve Tartidejikin müttefik kılalar ta- ralından zaptı Üzerine temizleme hareke- tinin demiryolu boyunca doğuya doğru ve Narvik bölgesinde devam ettiğini bildir- mektedir, İsviçre tebliği Beme 1 (A.A) — Ordu tebliğ etmiştir: Cumartesi sonra İsviçre toprakları Jore yabancı tayyarsler tarafından ihlâl dis miştir. Derhal havalanan İsviçre devriyesi bu tayyareleri tekib ederek muharebeye girişmiş ve bir tayyare Lingeres bölgesin de yere düşürülmüştür. Bu tayyare bir Aİ- man bomburdıman tayyaresidir. Belçika Kongosu'nun mukadderatı Londra | (A.A.) — Salühiyettar ma“ hafil, İngiltere ile Fransa'nm Bölçika Kongosunu aralarında paylaşmak arzu* sunda oldukları haberini tekzip etmek tedir. İngiltere hükümeti, Belçika Kongosü* ha, Belçika milletine, hükümetine ve ka nunu esasisine sadık kalmasını, akit krala rabıtasını kesmesini bildir”