26 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

| 26 Mayıs 1940 AKŞAMDAN AN AKŞAMA Devlet muamelelerin- deki israflara nümune Beşeriyet öyle sıkışık bir zamanda, beynelmilel iktisad öyle bir müthiş buhran ârifesinde ki, her şeyde tasar- rufu düşünmek camiaya hizmettir. İdeallerden biri, devlet muamelele- rinde hesaplı masraf etmek, mesai ve malzeme israfından kaçınınaktır. Ne- tekim, Başvekil, takip edeceğimiz. sis- temi geçenlerde tarif etti... latbuat da bu mevzu etrafında mülalâasını Böyledi. Gerek bu bahis, gerek küğrt isralı hakkındaki makalelerimiz, bir mü- dekkik karilmizin dikkalini celbet- miş; bize, devletin bir tek muamele- Sindeki israf etrafında in yazıyor. Tanınmış ve itimada lâyık bir a olduğu , imzasını gizli tutuyorum; fakat mütalâasını naklediyorum, «Devlet muamelelerinde kâğıt isra- fına dair bir tek misal zikredeceğim. Türkiye Cümhuriyetinin halktan tahsil ettiği üç vergiyi nazarı dikkate alalım, Bina, erazi, yol vergileri, Bina adedi en az 1,500,000 Erazi parçası en az 4,000,000 Yol mükellefi adedi en az 2,000,000 Olduğuna göre: Kanunen, mükelleflerin isimleri tekâlif cedveli denilen bir kâğıda ya- xılarak cami, karakol ve münasip ma- hallere asılır. Bu cedvel, 10 mükellef ismi alır; ve tek bir şahıs da gidip bu kâğıtlar arasında ismini aramaz. Bul- sa da okuyamaz. Çünkü üç nüsha, el ile kopye kâğıdı konularak, yazılır; ve en alttaki asıldığı için iyi çıkmaz ve okunmaz. Bina vergisi: Bir milyon beş yüz bin mükellef için bir gazete eb'adımda 37,500 aded kâ- ğt ister. Bina mükellefiyeti dört tak- sitte ödenir. Taksit için ve borcunu ödemiyen mükellefler için haciz kara» rı almak üzere İki nüsha ihtar vara- kası, bir de takibatı kanuniye cedveli İster, Yani üç defa daha 37,500 kâğr- da ihtiyaç vardır. 112,500 adedbir taksit, dört taksit için de 450,000 aded ve hepsi de 437,500 parça kâğıt eder. Erazi vergisi: Mükelleflere vergilerini tebliğ et- mek için 100,000 kâğıt, vergi iki tak sit olduğuna göre 300,000 kâğıtda haciz kararı almak için: 400,000. Yol vergisi: Vergi tebligatı için 50,000 kâğıda, vergi İki taksit olduğuna ve üç defa yazılacağına göre, baciz kararı almak için kullamılanlarla beraber 150,000 kâğıda ihtiyaç vardır, Bunlar asgari 200 bin aded kâğıt eder, Fakat yanlış yazılanı, yırtılanı, pas ket yapılanı hesaba katmalı; kopye kâğıdını da nazarı dikkate almalı. ; Bunlar rakamlarımızda yok. Hulâsa: 457,000 400,000 200,000 Sade bu üç vergi için reva gördü, müz israfın azameti meydana çıkar. Halbuki diğer vergiler, diğer munme- İeler var. Bu kadar yazıyı ne kadar | | | 1,087,000 kâğıda ihtiyaç var demektir. | 1 2 1 MY EE emen sağmkani |) Tarlabaşında kadın y üzünd en cinayet Arap Hayri kendisinin boğazını sıkan otobüscü Halili tabanca ile öldürdü, Duhter namındaki kadını da yaraladı Dün sabah saat ona doğru; Tarlabaşı caddesini Taksim meydanına bağlıyan 80- kağın başında bir cinayet İşlenmiş ve bir sivil polis memuru; kendisinin boğazını sıkarak öldürmek istiyen bir adamı ta banca ile öldürmüştür, Vakanm teferrünü şöyledir; Otuz sekiz yaşlarında olan Halil üş otobüs sahibi, evli ve üç de çocuğu olan bir adamdır. Kendisi Erenköyünde otu- ruyor. Halilin ayni zamanda Tarlabaşı caddesinin nihayetinde bir evi vardır ve bu evini Nebahat isminde bir kadına kira lamıştır. Halil Nebahali sevdiği cihetle, Sık sik eve gelerek ziyaret etmektedir. Kendisi Erenköyünde oturan Hall, dün sabah mutadı üzere saat doküz vapurile Erenköyünden İstanbula inmiş, Beyoğlu- na çıkmış, otobüslerinin başına gitmeden evvel Nebahate uğramak istemiştir. Ha- 1, Nebahatin kapısını çalınca, kapımın açılmasile berabor, karşısında, Beyoğlu merkezinin SİVİ memuru Arap Hayriyi görmüştür. Halil, esasen #on günirde Hayrinin vazi- yeti hakkında bazı deldkodular duyduğu için kuşkularımış, ve hiç bir mukaddemeye lüzum görmeden bazı ağır lâkırdılan sarfederek burada no aradığını Hayriden sormuştur. Hayri, kiralık oda aradığı şeklinde ida- rol kelâm etmiş fakat bu sözler zaten asabi bir genç olan Hallli tatmin etmemiş- tir. Halil, bu asabiyet ve kıskançlığın tahrikile Hayrinin üzerine atılmış ve onu gırtlağından sıkarak bir tarafa fmlatmak istemiştir. Hayri; kendisinden çok güçlü kuvvetli olan Halille başa çıkamıyacağını anlayın- ca, tabancasını çekmiş ve ÜÇ el ateş et- 'Tarlabaşında cinayetin vuku bulduğu ev Çıkan kurşunlar Halilin beynine, söğsüre ve kalbine gelmiş ve kapının önü- ne cansız olarak yıkılmıştır. Ev halki feryada başlamış, bu sırada Hayri bir kurşun da eve doğru sıkarak orada bulunan Dühter isminde bir kızın da yaralanmasına sebep olmuştur. Hayri, bülün bunlardan sonra caddeye çıkmış, yoldan geçen bir taksiyi çevirerek atlamış ve doğruca Beyoğlu merkezine gi- derek teslim olmuş, cinayeti anlatmıştır. Tahkikatarı adli safhasına müdelumumi müayini B. Necati Kütükçüoğlu el koymuş, cesed morga kaldırılmıştır. Katil Arap Hayri, cinayetini itiraf etmiş ve demiştir — «Ne yaptığımı bilmiyorum. Âni bir & asabiyete kurban olarak bu işi yaptım. Bütün hayatım mahvoldu. Yavrularıma yazık!» Beşiktaş cinayeti faili suçunu itiraf etti Evvelki gece sabaha karşı Beşiktaşta Dikilitaş civarında bir evde Yalovadan ge- len karım Asiyeyi bıçakla öldüren Yalo- yalı Ahmed" dün adliyeye teslim edilmiş ve evrakile birlikte dördüncü sorgu bâki- mine verilmiştir. Ahmed, müddetumumilikte verdiği Ifa- desinde Yalovada kendisi evde bulunmadı- Bi sirida karsı Asiyenin eve başka bir erkek alıp kendisine hiyanet ettiğini ve bu vaziyeti oğlu rünce de oradan İstan- bula kaçıp Beşiktaştaki akrabasının evine saklandığını ve akşam üzeri kendi- si bu hadiseleri oğlundan duyunca derhal İstanbula gelerek karısını buldu- gunu ve yapılan hiyanetten mütevelllâ toessürle karısını öldürdüğünü söylemek Süretile suçunu itiraf elmiştir. İ o Dördüncü sorgu hâkimi tarafından ya- | pılan istievap neticesinde katil Ahmed tevkif edilmiştir. Tramvay malzemesi Macaristandan getirtilmesi temin edildi Elektrik ve Tramvay İdaresinin, elektrik şebekesile tramvay hatlarını ve elektrik tellerini tamir etmek üzere bazı malzeme- ye ihtiyacı vardır. Belediye, bu ihtiyacı te- min etmek üzere Belçika ile temas etmiş ve oradan malzeme getirtilmesi imkân da hiline girmişti, Fakat Belçikanın fetilya uğraması üzerine bu imkân ortadan kalk- müşür, Belediye, bu malzemeyi Amerikadan ge- tirtmeği düşünmüşse de Vekâletten Sie. bir tebliğde elektrik ve tramvay malzeme- sinin Macaristandan tedarikinin temin edildiği bildirilmiştir. ars mr adam yazar? O da ayrı bir hesaplar. Halbuki: I — Sokaklarda halka teblizala lüzum yoktur. İlâinen yapılabilir. Bi- na vergisi tahrir usulile olduğuna ve mal sahibine de evvelce tebligat yapıldığına göre füzulidir. 2 — İlân edilen taksit zamanında borcunu vermiyen mükellef hakkında icrai takibata tahsil memurları, me- mur edilirse bu masraf da hiç olmaz.» Bunun doğru olduğu muhakkaktır, Zira, hiç kimse, o mufassal cedveller- de ismini arayıp bulduğu için «Ha! vergi zamanım gelmiş meğer!» diye gidip borcunu ödüyor değildir. Bu gibi beyhude sarfiyatı önüne geçmek ve bütün bu zevaldi bulup or- taya çıkarmak en büyük hizmetler. den biridir. (Va - Nü) tsmaf hastanesi yeni binasına taşındı Fırka lk Dn ld Baci hala e Ee İstanbul Esnaf cemiyetleri hastanesinin Alemdar caddesindeki yeni binaya nakli ve Atını genişletmesi dolayısile dün has- tanede parti müfettişi B. Tevfik Fikret Bilayın da iştirakile bir toplantı yapıl- Muştır, Hastane sertabibi nisaiye mütehassıs B. İl et, davetlilere hastaneyi gezdirmiş, B. Tevfik Pikret Suny bütün hastaların irer birer hatırlarını sormuştur. Kirk Iki yataklı ve iki smeliyathaneli, ve cidden mükemmel konforlu bir hasta- ne halini alan müessese için çalışanlar takdir edilmiştir. Hastanenin sekizi mü- tehassıs olmak üzere dokuz doktorluk bir kadtosu mevcud bulunmaktadır. Müessese gezildikten sonra B, Osman Faiz ia ger- tabib B. Hikmet birer nutuk söylemişler, B. Tevfik Fikret Sılay da bu mücssese İçin çalanlara teşekkür siahiyelinde birkaç söz söylemiştir Müessem tamamile gezildikten soara toplantıya nihayet verilmiştir. Karilerimizin mektupları Askerlik vazifelerini ya- pan ücretli memur ihtiyat subaylar maaşlarını ne- reden alacaklar? Bir kariimizden şu mektubu aldık: Devlet kadrosunda Ücretle çalşan murlardan ihtiyat zabiti olanlar yal- niz staj için kıtaya gitikleri zaman mezun addedilmekte ve maaşlarını al. maktadırlar. Seferberlik için bu me- murlar hakkında kanunda hiçbir ka yıt yoktur. Hattâ bu memurlardan hizmeti filiyet askeriyesini Ma için ihtiyat zabit mektebine gidenlere ma. aşları verilmemektedir. Bundan başka Barem kanununa tâ bi müesseselerde. çalışan memurlar İçin mezkür kanunun 13 üncü madde #inin B fıkrasında devlet maaşlı me- murları için kabul edilen esas ve nis- betleri geçmemek şartile mezun olan- lara veya kısa askerlik hizmeti yap- mak veya talim ve manevralara İşti- Tak esmek için vazifeden ayrılanlara aylıkları verilebilir denilmektedir. Fakat kanunun bu fıkrasında sara- hat olmadığından bir memurun asker. lik vazifesinde maaşının verilmesi mü. öâsesenin insafına kalmıştır. Diğer ta raftan seforberilk halindeki vaziyet hakkında kanunda hiç bir kayd yok- tur. Bugün bir seferberlik olsa bu mü. esseselerdeki İhtiyat subay memurlar da kıtalarma il seleri bu mem: miyeceği i ordu muhasebesi de eSiz memursunuz, aylığınızı memariyoli- mizden alacaksınız. diye rütbe maaşı- al veremez. Alle, çoluk ço- olan bu memurlar müşkül vaziyette kalabilirler. Devletin maaş- Wi memurlarına verdiği hakkı ücretli memurlarına da vermesi adalet ica- bıdır. Alâkadarların nazarı dikkatine arzetmenizi rica ederlin. Mahmud Pekin KÜÇÜK HABERLER: X Üsküdar müddelumumi muavini B. Nuri rahatsız olduğundan üç ay mezuni- yet almış, anun yerine vekâleten Fatih Sulh hükim! B. Izzet Akçal tayin olunmuş- bur. B, İzzet Akçal'ın yerine de sulh hâ- kimlerinden bayan Rahime vekâlet ede- cektir. X Şişli tramvay deposunda işçilik cden Yunus, deponun tavan saçağında çalış- makta iken müvazenesini kaybederek taş- lar üzerine düşüp yaralanmıştır. X Bostancıda Hıristo isminde birinin inşaatında çalışan İsmail, binanın üst ka- tana bir kalas üzerinde harç taşırken mü» vazenesini kaybederek düşmüş, ağır suret- ie yaralandığından bastaneye kaldıni- miştir. 4 Vatman Lütfinin idaresindeki tram- vay arabası Etyemezde sekiz yaşlarında Turgut isminde bir çocuğa çarparak muh- telif yerlerinden yaralanmasına sebep ol- muştur. Vatman yakalanmış, çocuk haş- taneye kaldırmıştır. Ticaret müsteşarı yarı şehrimizde Ticaret Vekâleti müsteşarı 5. Halid, Belgradda toplanacak olan Balkan eko- nömi könseyine iştirak etınek üzere dün Ankaradan şehrimize gelmiştir. Nüfus sayımı hazırlıkları Numarataj heyetleri Emin- önü mıntakasında sında çalışıyorlar Önümüzdeki — teşrinlevvelde yapılacak umumi nüfus sayımı için yapılan namara- taj faaliyetlerine devam edilmektedir. Nu- marataj İşlerini yapan heyetler, şimdi Eminönü muntakasında faaliyetlerine de- vam etmektedirler. Numarataj heyetleri, binaların numara teselsülünü bozmamak- tadırlar, Bunlar ancak rakamları bosul- muş numara lâvhalarını doğiştirmekte ve bundan evvelki numaratajdan sonra ya- pılan binalare numara koymaktadırlar. Diğer taraftan Başvekâlet istatistik mü- dürlüğünden gelen bir tamimde nüfus sayımına ©sâ5 teşkil eden numarakaj işle- ri Için tahsisat ayrıla, ten memur tedarik e acağından hariç- miyerek köy öğ- retmenlerile jandarma efradından İstifa- de edilmesi bidirilmiştir. Tütün tacirlerinin bir müracaati Tütün tacirlerinin; umumi tütün Ihra- catı ve flat meğeleleri etrsfında «ön yap- tıkları bazı şikâyet ve mürnesatlar üzeri- tün Limited şirketile den istizah etmiştir. Vekâlet buradan ala- cağı cevaplar üzerine icap eden mükarre- ral ittihaz eyliyecektir. İnhisarlar idaresin- Amiral Muren'in raporu pan Fransız amirali Maren'in tedkikleri Deticesine dair hükümete verdiği raporun bir sureti İstanbula gelmiştir. Hükümet, rapor muhteviyatıma göre tedbirler alın- mağsını bildirmiştir. Şimdi vilâyet, bu ted- birleri taki olarak alacaktır. Sahife 3 Fenerdeki cinayet nasıl olmuş ? Katil; iki kişinin kendisini öldüreceğini sanarak bıça- ğını çekmiş Fenerinde Korada- birini bi- Eyyelki gece Hal vud sokağında Must çakla öldüren Hüsey! tahkikat ikmal edilmiş, kı Hüseyin eş seneden- beri İstanbulda Liman şir- ketinde gemici olup limanın motörlerinde yalap kalktığını, 325 teveliidiü olduğunu söyliyerek vakayı şöyle anlatmıştır «— Karadavud sokağında oturan Esma ile nişanlı idik. Üç ay sonra ewlenecektik. Evlerine serbes girip çıkardım. Bundan iki ay evvel gemi ile sefere çık den dönünce nişanlını Esmunın başka ©e- keklerle düşüp kalktığını haber aldım ve vaka gecesi Ralatta Tak: tikten sonra Esma ile konuşmak üzere evine gittim. Kapı açıktı. Ben içeriye girince Esmanım annesi önüme çıkarak; savluda otür. Sa- kın odaya girme. dedi. O yanımdan ayrı- diktân sonra ben merak ederek odaya girince orada pijamalı. bir adam gördüm. Kim olduğunu sordum; «ben Telkrdağlı Hüseyinim» dedi, Sesimi çıkarmadan odadan çekildim, evden çıkinak üzere sokak kapısına gidere ken, tanımadığım ve Mustafa olduğünü sonradas öğrendiğim bir adam daha pey- da oldu ve beni avlunun ortasına çekerek sokak kapısını kapadı. O sırada evvelce Tekirdağlı Hüseyin olduğunu söyliyen aânm da elinde bir kasatura olduğu halde odadan çıktı, bana yaklaşmağa başladı. Ben, kapi önünde duran Mustafaya, beni salıvermesini söyledimse de dinlemedi. Hü- seyin de kasatura İle üzerime yürüdü ve elimden yaralandım. Bu vaziyet karşısin- da Hkisi bir olup beni öldüreeklerini anla- yınca bıçağımı çektim. Ondan sonra ne olduğunu bilmiyorum. Bıçağımı Mustafaya kaç defa sapladığımı da bilmiyorum, yal- nuz, bıçağı Mustafanın sırtında saplı olam rak bıraktığımı hatırlıyorum. Oradan kap tım ve yakalandım. Bu vukuni esnasında Esma ile annesi yanımızda yoklardı.. Mahkeme, kai Hüseyin hakkında tey- kif kararı vererek tevkifhaneye göndet- miş ve evrakı müddelumumiliğe iade et- miştir. Aziz Süleymanın katili beş sene hapis yatacak Kurtuluş civarında Kâmil Yıldırım adın» da biri karısı Merzuka ile kavga etmiş, kadın da © civarda oturan Aziz Süley- manın evine kaçmış, Aziz Süleyman ka- dını Kâmil Yıldırıma İade etmeyince ara larında çıkan kavgada Kâmil Yıldırım bi- çakia Aziz Süleymanı karnından yaralıym- Tak öldürmüştü. Dün ikinci ağır ceza mahkemesinde Kâmil Yıldırımın mevkufan muhakemesi bitirilmiştir. Muhakeme neticesinde suş sabit olduğundan Kâmil Yıldırımın 18 s8- ne müddetle hapsine karar verilmiş an- cak; Aziz Süleymanın haksız tahriki, Kâ- öğmeğe kalkışması mamun lehine tici sebep mahiyetinde gö- endisi de yirmi bir yaşını ik- mal etmemiş olduğundan cezası beş sene hapse indirilmişlir. Kâmil Yıldırım iki buçuk ay dmme hizmülerinden mahrum Kalacak ve 38 1ira muhakeme masrafı ödi- yecektir. B. Hulüsi Öngül beraet etti İc dairesinde bazı işlerinin sürünce- mede bırakılmasından dolayı Başvekâlete şikâyet mahiyetinde yazdığı bir mektupla adliyenin manevi şahsiyetini tahkir ettiği #ddladle mahkemeye verilen Hulüsi Ön- gülün ikinci ağır ceza mahkemesinde big müddetlenberi gizli olarak devam eden muhakemesi dün bitirilmiş ve mahkeme. nin kararı lenen tefhim edilmiştir. Yapılar muhakeme neticesinde Hulüsü Öngülün mektubunda yazdığı sözlerde ad- liyenin manevi şahsiyetini tahkir mahi- yeti görülmemiş ve bu sözler de adliyenin manevi şahsiyetine raci mahiyette bulun- Mamiş olduğundan kendisinin Bemetine ve derhal tahliyesine karır verilmişti, Istanbul Akşam Sanat mektebinin müsameresi İstânbul Akşam Kız Sunat okulu tale- beleri, ders kesimi münasebetile, dün, kız sesi salonunda bir müsamere vermişler- dir. Tulebe velilerinin davetli bulunduğu bu müsamere nezih bir haya içinde geç- miş ve talebeler çok muvaffak olmuştur. İstiiti marşını müteakip bayan Melâhat tarafından mektebin tarihçesi hakkında bin nutuk söylenmiş, bunu yarın) piyesi takip etmiştir. Birinci sınıf talebelerinden bayan Fik- rot, Ümrun, Zehra, Perizat, Hürmüz ve (Hayalimitde geldi Şehrimizde, Ankarada, İzmirde pasif koruma tedbirleri etrafından tedkikat ya- Mürüvvet harmandalı zeybek oyununda pek muvaffak olmuşlar ve çok alkışlan- muşlardır. Harmandalışı müzik, müziği de birinci ve ikinci sinif talebelerinin okul atölyelerinde meydana geti ri el işlem rinin teşhiri takip etmiştir. Bütün davet- iler üzerinde çok iyi bir intiba bırakan bu sergi ayui zamanda talebenin tuvalet, elbise, şapka ve çiçek sanatindeki mu- vaffakıyetlerinin çok canlı bir ımisalini teşkdli etmiştir.