23 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
POLiTiKA Hayat memat muharebesine hazırlanıyorlar Son günlerde Fransanın şimali şarkisindeki askeri vaziyet muharip ve Bayri muharip umum memleketlerin dikkatini bu tarafa çekmiştir. Bütün dünya bu muharebe ile meşguldür. Çünkü dünyanın mukadderatı bunun ne- Wcesine bağlıdır. Muharebe Fransa toprağında cereyan etmekle tere bulunuyor. Çünkü Alman orduları ya yaklaşmağa çalışıyorlar. Bunun Abbeville limanma nehrinin ağzındaki beraber asıl hedefi İngil- merkezi Paristen ziyade için Almanlar Amiens üzerinden kadar sarkmışlardır, Şimdi de sevahilini ele geçirmek istiyorlar. bini denizi ve boğazı karşısındaki sahil kuyor, , Fransa da fevkalbeşer üssülhareke tedbirlere müracaat etmiştir. Fransa şimdi bütün Müdafan kuvvetlerini yeniden teşkilâtlandırmağa ve bunun sonunda bir ha- F.K. Fransızlar Alman hatları gerisinde üç bölgeyi bombardıman ettiler Alman tebliği Fransızların anudane mukavemetlerini kaydediyor gps 23 (AA) — Fransız sabah tebliği: açik motörize kıtaat kollarile yapılan akar #eklini slan düşman tazyiki Ayaş setine doğru devam etmektedir. Leş Simdi elimizdedir. in im muntakasında düşman, cephemi- ty, #erisinde üç bölgeyi bombardıman et de gihetle, mükabelebilmisil yaparak biz iç günan hatları arkasında olmak üzere eöleyi bombardıman etâik. Bu, ri! 22 (AA) — Fransız akşam tebliği: » #imülde ve Belçikada çarpışmalar etmiştir. Cephenin geri kalan kıs- kayde değer bir şey olmamıştır. » Alman tebliği tüp 22 (AA) — Alman umumi karar- : bildiriyor: Almanların Manş sahile Paü atmış oldukları gedik, dün Salat Vİ ve Montrenil - sur - Mer'e kadar tev- devamı Bı Bo Ülmiştir. Ostende, Dunkerge, Cslals, | “ENE ve Dieppe limanlarındaki tesisa- b, 'vareler tarafından muvaffakıyetli Marruz daha yapılmıştır. me lindre'da Escaut yakınında düşman kaş hattını setretmek için antdana mu- EVeiREİ göstermektedir. Valenelenne Y may âtll bir vasiyette Kalmış olan düş- » kıtantına karşı giidetii muharebeler İoigi aktadır. Düşmanın Arras yolu İle Ar- , İân cenüp ve garbe doğru kendisine bügün açmak için girişmiş olduğu teğeb- Bnr, ardedilmiştir. Arasın yakınında 88 ve Junkers teşekkülleri İngüizle- agi kuvvetlerinin taarruzunu akame- Tatmağa medur olmuşlardır. miş AYIN 18 inde Zelinde'da hilama er- 1 muharebede miktarları pek dun bin yeman kuvvetleri 1600 Fransızla 18 Yak, ollandalıyı esir etmişlerdir. Lidge tında kâin Neufchateau'daki modern fer çayır düşmüştür. 12 zabitle 500 m€- edilmiştir. un tavyazelerimiz düşman gerilerini ve Balık hava üslerini bombardıman ve düş- tahrip birçok tesisatını ve tayyarelerini Yonu *Ünlştir. Conplegue ve Crell 1stas- Fransa ve Belçika llmanlarımda bir kru- yazörle 11 gemi tahrip edilmiştir. Diğer birçok gemiler de hasara uğramıştır. Almanlar, Manş sahilinde bir Pransız U- manma karşı yaptıkları bir tecavüz esna. sında düşmanın bir muavin kruvazörünü batırmışlardır. Düşman, dün 120 tayyare kaybetmiştir. Almanların zayiatı ise 10 tayyareden ibarettir. de bildirildiği veçhile Alman tay- einen yakınında bir İngiliz ağır kruvazörü ile bir harp gemisine isabetli endahtlarda bulunmuşlardır. Diğer öki harp gemisi ile 3 vapur hasara uğratılmış- tr. Bir muhriple bir nakilye gemisine de isabetli endahtlar yapılmıştır. Bergen Ya- kınında Norveçlilerin beş ufak harp cüzü- tami ede edilerek Alman filosuna İthal edilmiştir. Narrikteki Almanlar kendilerine çok faik olan kuvvetlere karşı harp etmekledirler. Almanlar 'Trondhjem'in 406 kilometre ip küln Storfoshei'i işgal etmişler ve birçok Norveçli ve İngiliz esir almışlar» dır. Evvelki gece düşmün tayyareleri Alman- yanın garp mıntakasına bombalar atrmş- iarsa da ekserisi kırlara düşmüştür. Hiç- bir askeri hedefe isabet vaki olmamıştır. İki düşman tayyaresi, tayyare dâfi topları tarafından iskât edilmiştir. Polonya hükümeti Vilno'nun ilhakını protesto etti Cenevre 22 (AA) — Hükümetin İ emvilen Milletler cemiyeti nezdindeki Polonya delegasyonu Titvanyanın Vilno'nun ilhakı hakkındaki notasını protesto etmiştir. Polonya hüküme- tine göre Polonya müttefiklerin ya- nında muharib olarak kaldığı cihet- le bir güna ilhakın sine inikân yoktur. # yangın çıkmıştır. Sovyet - İngiliz ticaret müzakereleri e çe e ven e Tas ajansı müzakere teşebbüslerinin geçirdiği safhalar hakkında izahat veriyor e erkova 22 — Sovyet Rusya ile İn- dai ç ovasındaki ticnri münasebetlere bi mp işidai müzakereler hakkında ecne- di batia yanlış malümat çıktığı kay- 9ag Yansı gu izahalı vermektedir Yet 23 sonbaharında Lord Halifax Sov- Sovyeşi B- Maitkiye İngiliz hükümetinin akdet, * hükümetile bir ticaret mushedesi vnek arzurunu bildirmiştir. Fakat yetlerle olan ticareti tehdit için İngi- leri, Kümetince alınan tedbirler, Sovyet- ya — <chizat siparişlerinin feshi, Rusya- Fiy *9İ getiren Rus gemilerinin tevkifi, ili, 4 “Yet muhasamatı esnasında İn- ba hükümetinin Rusyaya karşı aldığı ke metkârane vaziyet ve Rusyanın Mil- Cemiyetinden i Ps a, acı esnasında Yİ- iu, siliz hükümetinin vaziyeti idare eray ekilde oynadığı rol mezkür müza- le azdı Müsait inkişafına hüdim ola- la Rusya ile Finlândiya arasında may abödesinin imzasından sonra | mayı zeri müzakernta yeniden başlar t klif etmiştir. Sefir İngilizler tara- | odan tevkif edilen Selena ve Mais- da, Ki vapurları müzakerata başlarmar Ga bırakılır ve İngiltere ticari dg, Çielerin hüsnü #nretle halli arzımun- © ie Sovyet hükümetinin buna muya- 940 da İngiliz hükümeti Sovyet | fakat edeceği cevabını vermiştir. 19 ni- sanda verilen İngiliz cevabında Sovyet Rusyadan müsbet teklifler isteniyor ve Sovyetler tarafından hariçten ithal edi- Teh malların Almanyaya gönderilmiye- ceği hakkında teminat talep ediliyordu. Sovyetler ithalâtın kendi ihtiyaçlarına sit olacağını, başka memleketlere ihraç edil- miyeceğini taahhüt etmişlerdir. Lord Halifax 8 mayısta verdiği cevap- ta Sovyetlerle Almanya arasındaki tica- ri münasebat, ticeri mukavelelerin mün- dericati, Almanyaya teslim edilen mal ların hacmi ve teslim şartları hakkında yeni sualler irad ediyor, İngiliz makama- tı tarafından tevkif edilen iki Sovyet vapurunun Fransız hükümetine teslim edilmiş olduğu bildiriliyordu. Sovyet Hariciye komiseri 20 mayısta cevabını göndermiştir. Hükümet bu ce- vabında Sovyetlerin Henret politikasını şu veya bu ecnebi devletin hizmetlerine tabi tulamıyacağını, Sovyetlerin gerek muharip, gerek bitaraf memleket harici ticeretlerine devam edeceği i Sovyet vapurunun tevkifinden İngiliz hü- kümetini mesul tutacağını bildirmiş, bu nevi mesnilin mevzuubahs edilmesi İn- giliz hükümetinin Sovyetlerle ticari mü- zakeratta bulunmak arzusunda olmadı. ğa delil sayılmıştır.» A MAĞINOT HATTI Maginot, istihkâm hattını bir emrivaki yaparak inşa ettirmeğe Avrupada harbin başladığı gün- denberi her tarafta en çok işitilen isim; Maginot'tur, Gün geçmiyor ki resmi tebliğler, askeri muharrirler, dünyâ gazeteleri Maginot hattından bahset mesinler, Bilhassa son taarruz müns- sebetile bu hattan sık sık bahsedilme tedir, Maginot hattı Fransanın İsviçre hududundan başlıyarak Belçika hu- dudunda Montmedy'ye kadar devam eder. Bu hattın yapılmasını ilk düşünen Fransız Başvekili Paul Painlevâdir. Painlevâ, Almanya tara- fından gelecek bir taarruzu durdur- mak için Fransanm şarkında kuvvetli! bir istihkâm silsilesi vücuda getiril- & mesi lâzımgeldiğine kansat getirmiş, © 925 senesinde bunu tedkik etmek üze. re bir komisyon teşkil eylemişti. Komisyonun yaptığı tedkikler neti- cesinde bu iş için 3 milyar frank sarfı lâzımgeldiği anlaşıldı. Bu kadar pa- ra çok görüldü. O zamanlar Almanya silâhsızdı. Fransada yapılacak birçok işler vardı, Araya dahili politika mü- nakaşaları da girdi. Bunun üzerine iş yüzüstü kaldı. 929 da Tardieu birinci kabinesini teşkil etmişti. Kabinede Harbiye Na- zın Andrö Maginot idi, Maginot umu- mi harpte cephede çarpışmış, harbin fecayiini yakından görmüş, bacağın- dan sakat kalmış eski bir askerdi. İş başına geçince ilk iş olarak Alman hududundaki vaziyeti tedkik etti. Bu tarihte Almanyada müttefikin kon- torlü hiç hükmünde idi, Rhin nehri- -— A HE nin sağ sahilinin de tahliyesi karar. o Maginot 917 de yaralı iken hastanede, Taşmıştı. Maginol tehlikeyi gördü. derhal istihkâm hattının inşasına başlanması için emir verdi. Bir sa | bah mcelis harbiye encümenine gitti. - Yanında pek meşhür bir general var- Idam kararı Kıpti Resulün muhakemesi dün bitti Kemerburgazda Pirinççi köyünde otu- ran Niyazi ve Halil adlarında iki kişinin evlerini soymak üsere Bursadan gelip ye- eeleyin köye giderek Niyazinin evine gir- mek ve Halilin de evinde soygunculuk ya- pip tabanca ile E ldürmek, oğlu Arifi Ve Mustafa adında birini yaralamaktar g maznun kıpti Resul ile arkadaşları ve gene ayni maksada Bursadan gelen kıpli Ka- ya, Mustafa, Mehmed, Ahmed ve Niyazi- nin imuhakemeleri dün birinci ağmeza mahkemesinde bitirilmiştir. Yapılan muhakeme neticesinde bunlar- dan Rsulün soygunculuk yaptığı &v arka, tahakkuk ete; |, sele peri evini uyduğu Eyl. de tabanca ile öldürüp diğer iki, kişiyi arka- daşlarmın iştirakile yaraladığı sabit ol- duğundan, Resulün, Türk kanununun 450 nci maddesinin 7, 8 ve 9 uncu fıkrals- rına levfikan idamına, Kayanın yedi sene, Mehmed, Ahmed ve Mustafanın dörder buçuk öne hapislerine ve Niyazinin suçu #abit olmadığından beraetine kurar veril» miştir. Kazanç ve muamele vergileri kanunlarında değişiklik lâyihaları Ankara 22 (Telefonla) — Kazanç vergisi kanunlarında değişiklik yapılma- sı ve bu kanunlara yeni bazı hükümler ilâvesi hakkındaki kanun projesi Meelin rTüznamesine alınmıştır. Muamele vergisi kanununda değişiklik yapılması hakkın- daki kanun projesinin de encümenlerce müzakeresi bitirilmiştir. Her iki proje, cuma günü Meclis umumi heyetinde gö- ölecektir. Pazarlıksız satış konununda tadilât yapılacak Ankara 22 (Akşam) — Ticaret Ve- köleti, Ankara, İstanbul ve İzmirde tat- bik edilmekte bulunan pazarlıksız. satış kanununda bazı tadilât yapmağı karar- laştırmış ve bu hususta tetkiklere başla mıştır. Amatör resim sergisi açıldı Ankara 22 (AA) — Ankara Halkevinde tertip edilen bizimci amatör resim ve fo- toğraf sergisi bugün 1730 da Cümhuriyet Halk Partisi umumi kâtibi Dr. Fikri Tu- gerin bir nutkile açi Berginin açılış meras Refik Saydam ile Maar'! Vekili Hasan Âli Yücel ve Vekiller Heyetfhin diğer âzaları ve güzide bir davetli kütlesi hazır bulun- hattın inşasına başlandığı sırada bir resmi dı. Harbiye Nazırı meclis âzasına şu sözleri söyledi: başlamıştı — Şarkta kuvvetli bir istihkâm hat- fa inşasına lüzum vardı. Bu hattın in- şasına başlanmıştır. Bunu ben emret- tim ve 400 milyon frank tahsisat ayır- dım. İcap ederse başka Lahsisatda vereceğim. Maginot bu hattın lüzumuna dair yanındaki generali şahid gösterdi; «isterseniz bana ilimad beyan elme yin, isterseniz beni divanı âllye gön- derin. Her halde ben iş başında bu- lundukça istihkâmlar yapılacaktır dedi. Encümen âzası afalladı. Bir kere başlamış olan bu işi, pek meşhur ge- neralin verdiği izaha'a rağmen, dur- durmağa cesaret edemedi. Vatanper- verliğinden şüphe eğilemiyen Harbiye nazırı hakkında ademi ilimad kara- nı da vermedi. Meclis inşaata devam edilmesine karar verdi. Her sene ye- ni tahsisat kabul edilmek suretile is- tihkâm hattının inşasına devam eğil di. Hattın inşası 7 sene sürdü, İnşaat 934 senesinde bitti, Maginot 1877 de doğmşu, umumi harpten evvel mebus ve müsteşar Ol muştu. Harbe nefer sıfatile iştirak etmiş, Verdun muharebelerinde ağır surette yaralanarak sakat kalmıştı. Umumi harpten sonra muhtelif vazi- felerde, Müstemlikât Nazırlığında ve nihayet Harbiye Nazırlığında bülun- muştu. Mâginot; başladığı istihkâm silsilesinin inşasının bittiğini göreme- den 932 senesinde ölmüştü. Bunun Üzerine Istihkâm hattına ismi veril miştir. Maginot, şarktaki istinkâm hattı- nin Belçika hududunu takiben Şimal denizine kadar uzalılmasını düşün- müştü. Fakat halefleri, bunun için pek çok para sarfı Jâzımgeleceğini düşünerek, böyle bir işe kalkışmamış- lardır. Yalnız eski istihkâmları bir parça dahâ kuvvetlendirmişlerdir. Son muharebelerde ismi geçen şehirlerden üçü Amiens, Abbeville, Arras AMİENS çehri ve civarı 1870, 1914 harp- lerinde olduğu gibi gene Almanların eline geçti, Buranın mukadderatı büyük muha- rebelere sahne olmaktır. 91,576 nüfusu olan bu Fransız şehri Pa- risten 131 kilometre mesafededir. Demi yolu ve Somme nehri üzerinde bulun Eskiden kalesi vardı.Şimdi Somme eyale- tinin merkesidir, Notre-Dame d'Amiens ismindeki 1220 de yapılmış ve iki kulesi bil&hare ilâve olun- muş kilisesi oğival denen milmari tarzinin şaheseridir. Amlens her türlü mensucatçılıkta ileri- dir. Buranın kimya ve makine sanayii de müterakkidir, Meşhur olan diğer istih- salâtı: Ördek patesi, tentene, müskirat, sabun. ... Sezar'ın İstilâsı zamanda OAmlensin ismi Samarobrina idi. 304 tarihlerinde bu- raya hıristiyanlık geldi. Mütemadiyen mu- barebelere sahne olmakla meşhur Amicns İspanyolların eline geçtikten sonra 1597 de Dördürcü Henri tarafından istirdad olun- du. Bu şehrin bir de sulh macerası vâr- dir. 1802 senesinde — yani Napolyonun diktatörlüğü bidayetinde — burada ingil- tere ile Pransa arasında hükmü kısa sü- yen bir müsslâha İmzalanımış, İki tarafın | mümessiileri öpüşmüşlerdi. Sulhname mu- Cibince, İngiliz ve Fransız askerleri Misır- dan çıkıyorlar ve Mr, eskisi gibi gene Osmanlı devletine kalıyordu. Keza, İngii- tere, Seylâna, Hindistanın, Trinite adasına yerleşiyor; küçük devletlere bazı müstem- Jekeler ve üsler temin olunuyor; Fransız- ara Martiniğuc ile Gundeloupe kalıyordu. ABBEVİLLE de kı Somme üzerinde ve Manş denizine yakın bulunur. 20320 nü- fusu vardır. Cenubunda ve garbinde bir ila çevrilidir. Merkezinde eski binalar metli binası gotik üs- lübunda Saint - Vulfran kilisesldir. Ab- beville ehemmiyetli bir limandır. Kumaş- çılığı ileridir. Bu şehrin yerinde İnsanlar Roma devrinden pek eski zamanlarda Ika- met ederlerdi. ARRAS Paristen 192 kilometre usakta- dır. Pas - de - Calals'nin merkezidir ü nüfusu vardır. Şehir, eski Artois'in mer kezi idi. Vandallar Mi tarihinde burasını tahrip ettiler, Saint Vaas* tarafından mü- kemmelen tesis olundu ise de 830 de Nor- mand'lar gene yıktılar, Arrıs gene yapıldı. 1578 de Orange hanedanının, 1640 ts gızların eline geçti, 1659 ds nihal şekilde Pransaya birakıldı, Burası Robesplerre'in vatanıdır. İnkılâp esasında şehrin barı mühim ve tarihi kiliselri yaa uğradı. AArras, tarihte muabedelerile ve muha- sarelarile de meşhurdur, 1640 yılında İspanyolların elinde bulu- nan Arras'yı Fransızlar zaptettikleri zaman, İspanyolların bir duvara, şehrin sukutun- dan evvel şöyle yazmış olduklarını göt- müşler: Ovand les Français prendront Arras les souris mançerent les rats! Yani: «Fransızlar Arras'yı Aldıkları »4- man, fındık fareleri tarla farelerini yiye- cektir, Bir Fransız askeri frarisızea metindeki dördüncü kelimenin ep» harfini silmiş, «aldıkları» sözü, böylelikle «verdikleri. hâ- Mine gelmiştir. am m m çOç©ç©&€&©£©|)£©|ç©7ğö©o©&©05 | ||(|(|- | İzmirde bir cinayet İzmir 22 (Akşam) — Keçecilerde Çekmececiler caddesinde bekâr odaların- da bir cinayet olmuş, 168 yaşında Ali adında biri, 44 yaşında Mehmedi kama ile dört yerinden yaralıyarak öldürmüş” tür. Vakanın faili Ali ve şahidleri, cina- yetten sonra badise yerinden kaçtıkları için cinayetin içyüzünü meydana çıkar- mak için adliye ve zabıta, zorlukla kar- sılaşmışsa da Alinin, Mehmede aid kar- yola altında bulunan bir fotografı, her şeyi meydana koymuştur. Tireye gitmek üzere iken yakalanan Ali, taarruza uğ- radığından kama ile Mehmedi yaraladı- ğını bildirmiştir, Üç aylık un stoku Un stoku için Belediyenin hükümete müracaat ettiğini yazmıştık. Üç aylık ih- tiyaç olan üç yöz bin çuval un için değir- Menlerin depolarında yer ayrılacaktır. Bus nün için kâfi miktarda çuval tedariki do düşünülmektedir, Çuval bulunduktan son- r& wn şehrimize getirilecektir. Bu un, ih- tiyat olarak muhafaza edilerek, her yeni parti gelince eskisi kullanılacaktır. Sümer Bank hukuk müşavirliği Ankara 22 (Akşam) — İktsad Ve- kâleti ikinci hukuk müşaviri B. İbrahim Senil, Sümerbank hukuk müşavirkiğine tayin edilmiştir.
