5 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Narvik şehri civarında şiddetli muharebe oluyor (Baş tarafı İ nci sahifede) Müttefiklerin Norveçte birkaç | yet tahliye etmeleri Norveç seferinden vaz» geçtiklerine | delâlet etmez, Bu yerler, harekât plânında yapılan tadilât metice- sinde boşaltılmıştır. Mütefikler Norveç seferine | özami enerji ile devam edeceklerdir. Münferit Norveç kuvvetleri, Almanlara karşı amansız çete harbine devam ediyorlar. Ezcümle, Roron civarında baskma dü- | şen bir Alman müfrezesi yüz maktul zayiat vermiştir. Norveç müfrezesi, düş- manı ağır zayiatla uğrattiktan sonra Al man hava ve motörlü kuvvetlerinin ta- arruzları karşında şimsle çekilmiştir. Röros şehri, o Norveçlilerin elindedir. Halk, gündüzleri dağlara çekilmekte, geceleri evlere dönmektedir. İ Narvik'te şiddetli muharebeler Londra 4 (A.A.) — İngiliz radyosu. Narvikin, dün akşam karadan ve hava- | dan bombardıman edildiğini ve mütte- fik kıtaat tarafından bir çevirme hare- tile kuşatıldığını haber vermektedir. Os- terdal'da ve Rorosun cenubunda müs; demeler devam etmektedir. Stavanger ve Fornebu, üçüncü defa olarak tekrar bombardıman edilmiştir ve tayyare karargâhlarıma sit binalar alevler içindedir. Londra 4 (A.A) — Norveç cenw- bundaki kıtaatın geri çekilmesine o rağ- men salâhiyettar mabafil, müttefiklerin, harekâta daha büyük bir şiddetle devam niyetinde | bulunduklarını söylemekte- dirler Stokholm 4 (A.A.) — Alftonbindet | gazetesine Grongdan bildiriliyor: Nar- vik mıntakasında şiddetli bir muharebe cereyan etmektedir. Almanlar şehrin ce- pubu şarkisinde geri püskürtülmüşlerdir. Müttefikler © görünüşe göre Narvike karşı kati bir hücuma geçmek için tak- viye kıtalarının gelmesini obeklemekte- dirler, Almanların büyük zayiatı Grong 4 (A.A.) — Askeri müttefik mabfillerinde öğrenildiğine göre Nam- 808, Alman bombardımanları bu limanı işe yaramaz bir hale getirdikleri Bye edilmiştir. Bununla beraber Norveşin müttefiklerin mevzileri zarar görmemiş- &r ve İsveç demir madeni yolu mütte- fiklerin ablokası altındadır. Botni kör- derinin buzları erimediği müddetçe bu yol müttefiklerin ablokasi altında kala, caktır. Ayni mahfillerde kaydedildiğine gö ze, Alman donanmasının üçte biri imha edilmiştir. Almanlar Norveçe yapılan nakliyat esnasında insanca çok zayiat vermişler- dir. Bu mahfillerde Norveç ve Danimar- kadaki bütün mühim hava üslerinin ta- mamile tahrip edildiği söylenmektedir. Bu üzler bilhassa Messersehinidt tayya- relerine sarahaten faik oldukları tebey- yün eden Hurricane tipindeki İngiliz taya yareleri tarafından tahrip edilmiştir. mahfillerde beyan edildi; göre, müttefikler hava ve deniz harekâ- ına gittikçe artan bir şiddetle devam edeceklerd Bir İngiliz zabiti Havas ajansının mu- habirine şu beyanatta bulunmuştur: «Almanların Namsosu ilk bomkardı- maları limanda ve ihraç iskelesinde hiç bir zarar husule getirmemişse de 26 ni- sanda Alman tayyareleri tekrar hücum ederek 14 saat süren şiddetli bir bom- bardımandan sonra iskeleyi ve limanda- ki tesisatı tahrip ederek müttefiklerin bu limandan takviye kıtaları göndermeleri- ni imkânsız bir hale getirmişlerdir. Zabit şunları ilâve etmiştir: «Namsosa tank ve kamyon çıkarılmış | olaa idi bile yollar geçilmez bir hale ge- | denizi ile Tireniyen denizinde, denizal- tirilmiş olduğundan bu malzemenin cep- heye aakline esasen imkân yoktu.? Bir İngiliz gemisi battı Berlin 4 (A.A.) — (D.N.B.) ajan- m bildiriyor: Akşam gazeteleri, Namsos- ta bir İngiliz gemisinin ziyaa uğradığı haberini neşretmektedirler, Alman bom- bardıman tayyareleri, bu İngiliz harp gemisini bir tek bomba ile batırmışlardır. | Norveç müfrezelerinin | muvaffakıyeti İ İsveç hududu 4 (A A.) — (Havas): Roros mıntakasında bütün gün cereyan | eden bir muharebeden sonra evvelki ge- ce 100 kadar Norveçli ve İsveçli gönül Ki 400 Almanı Oslo istikametinde geri püskürtmüşlerdir. Emin bir menbadan öğrenildiğine gö- ye, Norveçliler cenup istikametinde Al manları takip etmektedirler. Trondhjem mıntakasından hareket eden bazı Alman müfrezeleri cenuba doğru ilerlemektedirler. Trondhjemin 50 kilometre | cenubu #arkisinde kâin Dolbu'nün Almanlar tax rafından işgal edildiği zannedilmektedir. Norveç milleti harbe devam edecek Londra 4 (A.A.) — Norveç kuvvet- leri başkumandanı general Ruge, Nor- veç kıtaatma hitaben bir beyanname neşrederek, kahramanca mukavemetle- rine devama teşvik etmiştir. Stokholm 4 (A.A.) — Norveç Tek İ hazırdır. graf ajansının neşrettiği bir potada Nor“ veç, hürriyetin ilk safhasında elde edi- len neticelerin derin bir inkisar tevlid fakat Norveç milletinin müttefik- lerin maruz kaldığı müşkülâtı anlamağai gayret ettiği kaydolunmaktadır. Salâhiyettar Norveç o mahfillerinde Norveç kıtalarının muhariplik zihniyeti baki olduğu ve son hâdiselerin Norveç milletinin ve hükümetinin mücadeleye devam etmek hususundaki azmini hiçbir veçhile zayıflatmadığı beyan edilmek» tedir. Stokholm # (A.A.) — Namsos cep- hesinden tahliye edilen müttefik kıtala- ni Norveçin buşka noktalarında karaya çıkarılmıştır. Almanların ileri hareketi İsveç - Norveç hududu #4 (AA.) (Havas): Bugün Grunfoss'da hududu geçmek imkânı hasıl olmamıştır. Al manlar, şimdi Grunlos yolu üzerinde bulunan Nybergsund. ismindeki Norveç kasabasını işgal etmişlerdir. İsveç hududunu geçen birçok askerlerinin silâhları alınmıştır. olarak hududu geçen diğer Norveçliler serbes bırakılmışlardır. İsveç gazetelerinin mütalâaları Stokholm 4 (A.A.) (Havas): Müttefiklerin Norveçte geri çekilmeleri İsveçte büyük bir hayal inkisarı husule getirmiştir. | «Dagens Nyheter» gazetesi, İngiliz donanmanın. Almanların Norveçe 98 ker nakletmelerine niçin mani olamadı- anı sormakta ve Almanların İngiltereye havadan yaptıkları hücumları teksif et- mek üzere Norveç hava üslerinden isti- fade etmelerinden korkmaktadır, Social Democraten diyor ki: «Norveç Alman himayesi alana gir mak ve İngiltereye kürşi yapılacık saka: | xi harekât için bir üs teşkil etmek tehli- kesine maruz bulunmaktadır.» Mütareke yapmak istiyen Norveçli zabitin salâhiyeti yok Londra 4 (A.A.) — İngiliz radyosu bildiriyor: Norveçte mahalli bir müta- reke akdi için bir Norveç zabitinin Al | man makamları ile müzakereye giriştiği- ni haber alan İngiliz Harbiye nezareti Norveç ordusu başkandan ile erkâ- Bıharbiyesinin bir İngiliz harp gemisine binerek mechul bir istikamete hareket ettiklerini teyid eylemektedir. Diğer cihetten kral Hakon, benüz Norveçte bulunmaktadır. Bu itibarla ya- lan emriyevmi ve mahalli bir müta- di hususunda yapılan müzakere- Norveç yüksek kumandanlığının muvafakati istihsal edilmiş değildir . Kral ve hükümeti Norveçten | ayrılmadılar Stokholm 4 (A-A.) — Norveç ajansı, kralın ve hükümet erkâninın memleketi terkettiklerine dair verilen bütün haber- leri katiyetle tekzip tekzip eylemektedi z italyan sahillerinde muhafaza tertibatı (Baş tarafı 1 nci sahifede) «Kapılarına İtalyanın hâkim bulundu- ğu Adriyatik denizi, tamamen kilitlidir. İ21 İtalyan denizaltısı Ligurya sahili ile Adriyatik denizi methali arasında nöbet beklemektedir. Tireniyen denizi, İtalyan üslerinde bulunan hava kuvvetlerinin kontrolü altında bir iç denizdir. Mesina boğazı ile birbirine bağlı bulunan İonya tılardan başka, altı büyük harp gemi 33 kruva: 118 muhrip, 62 torpido vardır. Düşman deniz kuvvetleri, Akde- nizin Pantelerya yakınında kilitlenmesile birbirinden ayrılmıştır. Tam bir sahil muhafaza tertibatı, İtalyan sahillerini ta- mamen himaye altında tutmaktadır. Se- kiz milyon İtalyan askeri çarpışmağa Müttefikler yeni bir Selânik cephesi kurmak istiyorlarmış Brüksel 4 (AA) — DNB. ajansı bildiri- yor: Belçika gazeteleri, bir Fransız - İn- giliz filosunun Şarki Akdenize gönderilme» si ve Misırda, Yakın Şarkta, Balkanlarda büyük bir asabiyet hüküm sürmesi keyfi- yetine bilkassa cazarı dikkati celbediyorlar, Slarıdard gazetesi, ezcümle, Chamberlain tarafından söylenen nulkun, demokrasi devletlerinin Garp öephesile alâkadar ol- madıklarını ve kati harekâtın, başka ta- raflarda cereyan edeceğini gösterdiğini söylemektedir. Nicuws Van Den Dag gazetesi, Romanın, Axdenizdeki İnçiliz filosunun takviyesini İtalyaya müteveccih telâkki ettiğini yaz- makta, Natlonal Belge gazetesi ise, Nor- veçteki İngiliz muvaftakıyetsizliğinden son- ra, harbin başka tarafa nakledileceğini, müttefiklerin yeni bir Selânik cephesi kur- mak arzusunda bulunmaları muhtemel ol- duğunu söylemektedir. GENÇ KIZLAR miştir. PANSİYONU B, Tooseveli veli Akdenizde sulhu korumağa çalışıyor (Baştarafı 1 inci sahifede) tefikler için Akdenizde ve Adriyatik» te her an pek vahim müşkülât çıkar rabilecek ciddi bir tehlike teşkil ef mektedir, Diğer cihetten kongre âzasındân birçok kimseler, Norveç'te müttefik- lerin uğradığı omuvaffakıyetsizliğin bütün bitaraf memleketlerde hisse- dilen emniyetsizliği arttırdığı mer- kezinde olân kanaatlerini saklama- maktadırlar. Amerikan efkârı umumiyesi Ak manların bu sene içinde kati bir ne- tice elde etmek için bütün gayretle- rini sarfedeceklerine inanmağa mey- yaldir. Birçok müşahidler, şimdi nisbeten yakın bir âtide Hollanda'nın istilâsi imkânını derpiş eylemektedirler. hareket Almanlara İngiltere'ye kar- Şi geniş mikyasta hücumlara geçm için yeni üsler tesiş etmek imkânını verecektir. Ayn! müşahidlerin zannet- tiklerine göre İtalya'nın müdahalesi bu vakâyile ayni zamanda vukubula- caktır. Bu bal meden! milletler için gittikçe büyüyen bir tehlike teşkil et- mektedir. İskenderiye limanında mu- azzam bir harp filosu İskenderiye £ — Şimdiye kadar Ak- denizde dolaşmış olan en büyük müt- tefikin filosu, dün buraya gelmiştir. Zırhlılar, kruyazörler ve torpido muh- riplerinden mürekkep 'olan bu müt- tefikin filosu, ufukta son süratle seyrederek görünmüş ve limanda de- mirlediği zaman, sahil bataryaları ile top ile mutad selâmları teati etme- Bu mütefikin filosu, evvelki üssünden hareket ettikten sonra hiç bir yerde durmaksızın yoluna de vam *derek İskenderiyeye gelmiştir, Yarın ve yahut öbür gün, kuvvetli bir müttefikin filosunun daha bura- ya gelmesi bekleniyor. Londra 4 (A.A) — Reuter ajansının İskenderiye muhabiri, müttefik filo- sunun İskenderiyeye gelmesi, Büyük Britanyanın, şarki Akdenizdeki hu- kukunü icabında “ müdafaaya sadece | kadir değil, ayni zamanda azimli de bulunduğunu isbat ettiğini bildirmek: | tedir. Reuterin bu muhabiri, filonun zırh. | hlardan, kruvazörlerden, mubripler- den, denizaltılardan ve mühimmat nakliye gemilerinden mürekkep ol duğunu haber vermektedir. Mussolininin Roosevelte mesajı Vaşington 4 — Perşembe günü İtal- yan sefiri, Relsieiimhur B. Roosevelti ziyaret ettiği zaman B. Mussolinin bir mesajını kendisine tevdi etmiştir. B. Mussolini, bu mesajında, Ameri- kanın Roma sefirini kabul ettiği za- man ileri sürdüğü nokltal nazarı ta- mamlamıştır. Orta Şark İngiliz hava kuvvetleri kumandanlığı Londra 4 (A.A.) — Hava mareşali Sir Arthur Tangmore, Sir William Mitchell'in yerine Orta Şark İngiliz hava kuvvetleri kumandanlığına ta- yin edilmiştir. Arthur, 20 mayısta vazifesine başlıyacaktır. Yugoslavyaya teminat vermemişler Vaşington 4 — Berlin mahafili, AL manya ile İtalyanın Yugoslavyaya teminat verdiklerini tekzip eylemek- .te, Yugoslavyanın bu iki memleket ile ademi tecavüz paktları akdetmiş olduğunu ve teminat verilmesini icap ettirecek yeni bir vaziyet hâdis ok madığını halırlatmaktadır. Amerika sefirinin Mussolini ile mülâkatina dair tafsilât Vaşington 4 — B. Rooseveltin, har- bin diğer mıntakalara sirayetini menetmek için sarfet gayretler hakkında Amerikan Hariciye Nezareti mahafilinde âzami ketumiyet muha- faza edilmektedir. Romadaki Ameri- ka sefirinin Mussolini ve Kont Cİ ano ile yapmış olduğu mülâkatlar hâkkında Vaşinglona bir tanesi on bin kelimelik olmak üzere çekmiş ok duğu telgrafları, ancak pek mahdud bâzı resmi zevat görebilmişlerdir. Bu | Evvel zaman içinde Yıldızın ricali birbirine Beyiutta idik. Babama mabeyni hü- mayun başkâtibinden bir mahrem mek- tup geldi. Adet hilâfına olarak zarfın arkası mühürsüz idi, Ve yine âdet bilâ- fına olarak bu mektup posta ile gelmi t. Halbuki o zamanlar vilâyetlere g len muhâzreratı kapı kâhyaları yollar- lardı. Bu tahriratın münderecatı aşağı yukarı şu mealde idi: «,. Suriye valisi Nâzm ve beşinci or- du kumandanı Hakkı paşadan | sarayı hümayuna maruz ârizalarda pederimin Beyruttaki eşhası muzırra haklarında se- mahati himayetkârlığından (aynen) zatı şahane ikaz edildiğinden dolayı maruzu hulüs ve mevdette sizi haberdar etmek- teyiz..) Bu tahrirat resmi kâğıd üzerine yazılmıştı. Fakat imzasızdı ve posta ile gönderilmişti, Bittabi nazarı dikkati cel- betti, Merhum babam derhal başkitabe- te şifreli bir telgrafname yollayara: zahta bulundu. ve «Burada eşhası muzir- e yoktur. Fakat bazı i imamete memur me- murlar ve zabıtanı askeriye vardır. Redif kumandanlığı erkânharbiye reisi miralay Bedri, Beyrut mevki kumandanı miralay İsmet, hastane sertabibi binbaşı Hayri, mütekaid ferikandan Şevket paşalar ve beyler gibi, Bunların hüsnü idarelerile mümkün oldukça terfihi ahvallerince dahi gayret olunması İstanbuldan Bey- Tuta gelirken telâkki ettiğim iradei 66 niye iktizasındandır. Binaenaleyh bima- ye olunan muzir eşbasın kimler oldu- ğunda iştibah hasıl ettiğim için tavzihi Bu aralık Ahmed İzzet bey de Nem- se vapurile Beyruta gelmişti ve beşinci ordu erkâmharbiyesine tayin olunmuş” tu. Fakat henüz Şama gitmemişti. Bizim imiz bulunuyordu. Çünkü Ah- İzzet bey (bilâhare müşir ve sad. zâzam olan merhum İzzet paşadır) ye- eni Reşid Akil paşa merhum kadar babamın sevdiği ve dostu bir zattı ve İötfen bana hocalık etmişlerden idi. Bu mektupla onun muvasalatı ve misalireti arasında da bir münasebet bulunamıyor- du. Zira ikisi hemen hemen beraber gel Bu telgrafnameye cevap gelmedi. Lâ- kin iki üç gün sonra bayram geldi. Ben mahalli * merwriyetine giden Ahmed İzzet beyle “beraber Şama gittim Viktorya oteline misafir olduk yalisi Nazım paşayı ziyarete gittim, Ken- di çok severdim ve bu zamandan evvel ne zaman Şama gitsem onun mi- safiri olurdum, Paşazadeleri baştan çi- karırlar. Seni bırakmam der dururdu. Dururdu amma biz yine durmazdık. Nâ- zım paşa beni nisbeten soğukça kabul i ve mutadi veçhile alaylarla ağabe- sormadan (çünkü babamla arala- rında yaş davası vardı) doğruca otele mden de bir mana çıkararak bir şey söylemek istiyordu. Müsande iste» dim, vermedi. Ve nihayet dayanamıya- rak çantasından bir zarf çıkardı. Bu zarf pederime gelen zarfın ayni idi, Ben der- hal, müsaade ediniz, mektubu ben oku- yayım dedim. (O zaman hafızam kuv- vetli id. Halbuki şimdi nisyanım ma- hirdir) ve babama gelen mektubu ay- nen ve harfiyen okudum. Hayretle: «Ne söylüyorsun oğlum!...> dedi ve bir daha oku bakayım diyerek elindeki mektubu kontrol etti. Bu mektup da bizimkinin ayni idi ve o da imzasızdı. Her dem zinde ve her vakit asabi bulunan Nâzım paşa odasında dolaşma» ğa başladı. Bir şey söylemiyerek mutta- sıl sigara içiyordu. Uşağını çağırdı. Ara- basını ısmarladı. «Haydi benimle bera- Ber gel. Ben bayram ziyaretlerini iade ederim; sen de arabada oturursun ister- sen. Biraz da gezmiş olursun? dedi. Yo- la koyulduk. Yalnız arabaya biner ken evindeki telgraf memuruna saat on ikiye doğru (ezani) Beyrut valisini ara- masını ve konuşmak istediğini söyledi. BUGÜN MELEK keyfiyet buyurulmasını rica ederim» dedi. katmak merakı Beyrut ve Şam valilerile ordu kumandanına gönderilen imzasız mektuplar Avdet ettiğimiz vakit saat on bir bü çuktu, Biraz sonra pederimi buldu. Nü“ zım paşa telgraf odasına girdi. (O za manlar telefonumuz olmadığı için bu gibi konuşmalar telgrafla icra olunur« du). Nâzım paşaya ben bu mektuptari sonra babamın ne yaptığını bilmiyorum dediğim cihetle bu konuşu lâzımdı ve üst tarafı artık onlara sit bir işti, Nâzım paşa gülerek yanıma Aferin uğurlu çocuk. 5. seydin biz bubanla birbirimize girecek“ tik. Ben de hiç babana gelenden habe- rim yokmuş gibi bu . Bakalım ne çıkar. Sen de kimseye söyleme» dedi ve ısrarına rağ- men inüsaadesini istirham edip saat ya” rıma doğru oti e döndüm. Ahmed İzzet beyi (paşa) ötelde buk dum. Kendisi ogün dairei mü: git- miş, kumandan Hakkı paşayı ziyaret etmiş ve işine başlamıştı. Daha başka başka resmi ziyaretler de ifa ettiğinden dolayı yorulmuştu, Yemeği yer yemez odalarımıza çekildik. Benim (yanımda busust ve daimi hocam Frannız mösyâ Jordan da vardı, (Hâlâ Paristedir). Ertesi gün Beyruttaki mütekait ferik Şevket paşanın bir emane damadı ordu kumandanı Hakkı paşaya teslim etmek üzere dairei müşiriye Ahmed İz- zet beyle beraber gittim. O dairesine ben kumandan paşanın tarafına doğru yürü- dük. Hakkı paşa bir müddet sonra be- ni kabul etti. Çok nazik bir zat olduğu için iltifat etti. Kayın pederi hakkında babamın gösterdiği hürmetten dolayı da aynca teşekkür etti. Ve yalnız pederime söylemekliğim kaydile mahrsmane bir şey ifade edeceğini ilâve eyledi: «Pede- rinizle Nâzım paşa hazretleri müştereken zatı şahaneye maruzatta bulunarak be- nim menfi zabitana ve ümeraya fazla mezuniyetler verdiğimi ve müsamaha- larda bulunduğumu arzetmişler. Sureti hramanede haberdar oldum. Halbu- sizin taraftakileri «iz bizden ziyade himaye ediyorsunuz. Doğrusu mahzun oldum, inanmadım amma rahatsiz da olmamış değilim.» odemesile ben yine baklayı ağzımdan çıkardım ve oyal- nız babama da böyle bir ihbar geldiğini söyledim. Şeklini izah ve tabriratı harfi- , yen kıraat ettim. Hakkı paşu da hayretten hayrete düş- tü ve kendisine gelen mektubun da bi- zimkine benzediğini ve imzasız olduğu- mu söyledi ve sonra ne yaptı bilmiyo- rum, Bu vakadan sonra biz alt: sene ka- dar daha Beyruttâ kaldık. Ancak bu mektubun ne olduğunu öğrenemedik. Pederim de istizahına cevap almadı. Semih Mümtaz 5. Anneler... kekler. Babalar.. Kadınlar. Genç kızlar. Gençler... Hepiniz bügün SAKARYA Sinemasma gidiniz ve CECELİA PARKER ile ERİC LİNDEN tarafından yaratılan Gençlik Günahı Fransızca sörlü filmini görü kelimesinin bütün kuvw Hiiğini anlıyacal 2. İstanbulda ilk defa Gösterilecek muhteşem bir Gilimdi İlâveten: Gene büyük bir Fransız filmi Aşk ve Macera EDWİGE FEVİLLİKKE ve JEAN MU- RAT tarafından oynanmış güzel bir filim. Bugün saat Ji de tenzilâtlı matine Er- Beyaz perdenin en güzel ve ateşli yıldızı sinemasında VİVİANE ROMANCE GEORGES FLAMANT, ve DALİO tarafından nefis bir surette temsil edilen YARI GECEDEN SONRA Fransızca sözlü Filmini takdim edecektir. İlâveten: METRO JURNAL En son harb ve dünya havadisleri. Bugün saat 11 de tenzil&tlı metine, Bugün ASR İ sinemada Kadınlar Saltanati Pierre Wilinm - Suzy Prim tarafından zengin ve güzel film Yahşi Atlar Krali Dilnyanın en fevkalâde atı REX'i iştizakila (Türkçe Sözlü)