14 Nisan 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
14 Nisan 1940 Dün Geceki ve Bu Sabhahki Elfaberler Elazıgdaki seylip Sovyet Rusya Şimal harbi dışında kalacak Alman talepleri reddedildi Son dakika Narvik deniz muharebesi 7 Alman torpidosu nasıl batırıldı? Narvikteki Alman kuvvetleri dağlara çekildiler Londra 14 — Bahriye Nezaretinin tebliğine göre dün Narvik körfezinde yedi Alman torpide muhribinin batırılmasile neticelenen muharebeye Warspite İngiliz zırhlısı ve dört torpido muhribi iştirak etmiştir. Warspite, körfeze gi- rerek burada bulunan yedi Alman torpldo mubribine ve sahil bataryalarına şiddetli bir ateş açmıştır. 4 Alman torpido muhribi derhal batırılmıştır. Diğer- kri körfezde gizlenmeğe çalışırken İngiliz torpido mubripleri tarafından takip edilerek batırılmşılardır. Batan gemilerde binden fazla Alman bahriyelisi vardı. Londra 14 — Narvik'e çıkarılmış olan Alman kuvvetleri, İngiliz gemileri- nin son taarruzu üzerine şehri terkederek civardaki dağlara çekilmişlerdir. Harekât devam ediyor. Londra 14 — İngiltere ve Fransa Norveçe acele ve müessir yardıma hazır- lanıyorlar. Pek yakında yardıma başlıyacaklarını Norveç hükümetine bildir- mişlerdir. Almanlar torpido muhriplerinin üçte birini kaybettiler Londra 14 — Narvik'te yedi Alman torpido muhribinin batırılması İngil- terede büyük memnuniyet uyandırmiştır. Almanyanın 30 torpido muhribi var- dı. Bunların dörtte biri dünkü harpte mahvedilmiştir. Narvik'te bundan ev- vel 2 Alman torpido muhribi batırılmıştı. İngiliz tayyareleri tarafından da bir torpido muhribi batırılmış olduğundan Almanya torpido muhriplerinin üçte birini kaybetmiş demektir. Norveçteki muharebeler Almanlar Isveç hududunu kapatmağa çalışıyorlar Stokholm 14 — Norveçten alınan haberlere göre seferberlik normal şekil- de ilerliyor. Birçok noktalarda Norveçlilerle Almanlar temas halindedir. Al- manya seferberliğe mâni olmak için çabuk harekete çalışıyor. İlk hedefleri Korveçin cenup mıntakasında İsveç hududunu kapamaktır. Bunun için Konksvinger'i almak istiyorlar. Halten'i işgal ettikleri zannediliyor. Fakat buna muakbil Norveçliler Egvold'da muvaffakiyet elde ederek Almanları cenu- ba doğru ricate mecbur etmişlerdir. Oslo civarındaki istihkâmların elân Norveçillerin elinde bulunduğu haber veriliyor. Yugoslav ve Macar hudu- dunda Alman tahşidatı Alman hududu 13 (A.A) — Havas; Dün Avusturya'da Bruckandermur ve Kelash'da ve Macar hududu civarında Klagenfurt'ta mühim askeri tahşidat yapıldığı görülmüştür. Bütün oteller ve umumi müesseseler askeri kumandan- Yarın emrine verilmiştir. Yugoslavyaya seyyah ve tüccar namı pe : : altında mütemadiyen Alman geliyor Londra 14 — Belgraddan gelen haberlere göre Yugoslavyaya seyyah ve tüccar namı altında mütemadiyen Alman gelmketedir. Bu hal şüphe ve en- dişe uyandırmıştır. Belgrada gelen Almanlar evvelki hafta 40 kadarken şimdi mikdarları pek artmıştır. Almanlar Belgrad panayırını vesile ederek Yugoslavyaya geliyorlar. Italyan donanmasının manevrası Roma 14 — İtalyan donanması 15 nisanda manevraya başlıyacaktır lk Stokholmun tahliyesi için hazırlık yapılıyor İsveç, Alman istilâsına uğrarsa müttefikler bütün kuvvetlerile yardım edecekler Londra 13 — Stokholmden bildiril. diğine göre, şehirde bir Alman istilâ- mna karşı müdafaa tedbirleri &lın- maktadır, Bazı binalar muhafaza al- tina alınmakta, kum torbalarile bari- katlar vöcude getirilmektedir. Amseterdam 13 (A.A) — Handelblad gazetesinin Stokholm muhabiri, İsveç payıtahtının tahliyesi için hazırlıklar ya- pılmakta olduğunu haber vermektedir. olma iltica etmiş olan 300 den faz- üçük Finlândiyalı Helsinkiye iade edilmistir Paris 13 (A.A.) — Selâhiyetli Fran- sız mahafili İsveçin Almanya tarafından btilâya uğaraması halinde İsveçe müt- iklerin bütün kuvvetlerile yardım et» B ü bildi ektedir. | gazetesine göre, Norveç Hariciye Nar | sırı Koht İsveçe vasıl olmuştur. Koht'- ın İsveç hükümeti nesdinde bir vâzi fe ile muvazzaf bulunduğu söylen- mektedir. Belçikada endişe Umumi binaların ve Brüksel radyo evinin önüne nöbetçiler kondu Brüksel 13 (AA) — Brüksel'in iyi ha- ber alan siyasi mahfilleri, Üç gündenberi Belçikada gitgide artan bir endişe hisme- dtldiğin haber vermektedirler Bitaraf Belçika dalmi bir telâş içindedir. Kral bugün Başvekil! Piertot'yı, Adliye Na- ırı Jaunson'u. Hariciye Nazırı Spaak'ı ve Mili müdafaa Nazırı general Denis'i ka- bul etmiştir. Nesaretlerle umumi bi rın ve Brük- sel radyo evinin önüne nöbetçiler ikame edilmiştir lariciye Nazırı İsveçte Döyens Nyhter| Norveç Birçok evleri, dükkânlari ve daireleri seller bastı Elâzığ 13 (A.A.) — Dün saat 16da burada emsali hiç görülmemiş bir yağmurdan sonra şehrimizi seller basmış ve ana caddelerin üzerinden 2 metre yükseklikte seller akmağa başlamıştır. Sular birçok evleri, dük- kânları, daireleri istilâ etmiştir. Bu korkunç tufan karşısında halk büyük bir heyecana kapılmıştır. Umumi müfettiş, vali, emniyet mü- dürü, jandarma komutanı derhal icabeden; tedbirleri almışlar ve tehli- keye maruz bulunan evleri tahliye et- mişlerdir. Nüfus zayiatı yoktur. İpsalada boğulan hayvanlar Edirme 13 (A.A) — Buraya dün gece gelen haberlere nazaran İpsala» da 10 hayvan boğulmuş ve su altın- da kalan evlerden biri daha yıkılmış- tır. İpsala - İbriktepe arasında sular- la çevrili olan 50 insan ve 600 hay- vanın kurtarılmasına devam olun- maktadır. Aynalıdaki hayvanlar kur- tarılmış ve kasabaya getirilmiştir. Su. lar çok ağır bir surette çekilmektedir. İzmir Erenköy'ünü su bastı İzmir 13 (A.A. )— Dün tekrar baş- lıyan yağmurlar nehir ve çayların ka» barmasına sebebiyel » Foça kazası içinde Gediz nehri yükselerek Erenköy havalisini 'su altında bırak- mıştır. Bu havalide bir miktar koyun Suyun -İstilâ etmediği tepelere iltica etmiştir. Bergama ovasında da Bakır- çayın taşarak mezrualı su altında bi- raktığı bildirilmektedir. Zarar mikta- rı malüm değildir. Başvekil, kontramiral Mouren'i kabul etti Ankara 13 (A A.) — İzmir ve İstan- bulda pasif müdafaa işlerini tedkik eden Fransız kontramiral «Moüren, bu tedkik seyahatini. bitirdikten sonra: Ankaraya avdet etmiş ve bugün öğleden evvel Başvekâlette, Başvekil Dr. Refik Saydam tarafından kabul edilmiştir. Amiral tedkiklerinin heticesini bir ra- por halinde Başvekâlete takdim etmiştir. Amiral Mouren, yârın akşam Fransaya hareket edecektir Yeni zelzeleler Tokatta yeniden bazı bina- larda çatlaklıklar görüldü Ankara 13 (A.A.) — Bu sabah şeh- rimizde 8,35 te orta şiddetle bir yer sarsıntısı olmuştur. Bundan başka 8,30 İle 8,40 arasın- da Kırşehir, Yozgat, Sıvas, Kayseri, Çorum, Zile ve Tokatta muhtelif şid- dette yer sarsıntıları kaydedilmiştir. Tokattaki yer sarsınlısından yeni- den bazı binalarda çatlaklıklar müşa- hede olunmuştur. 9,5 te de Simsunda diplen gelme bir zelzele hissedilmiştir. Devlet dm lb için 8 milyon liralık tahsisat isteniyor Ankara 13 (Telefonla) — Devlet Demir- hhüd. ve ik tahsisat Bunun karşılığı fevkalâde menbulardan değil, normal varidattan ta- min edilecektir. İstenilen sekiz milyon Iirahk tahsisatın 900 bin lirası umum müdürlük binâsı Mm- şaatının ikmaline; 300 bin liram Sivas stölyesinde yeniden yaptırılacak yüz va gonün İmaline, 2 milyon 906 bin lirası muhtelif yerlerde yüz kilometrelik hattın tecdid, tahkim ve takviyesine, 1 milyon 227 bin lirası muhtelif tamamlayıcı inşaat ve tevsiata, 90 bin lirası Haydarpaşa de- posunun tevsline 968 bin lirası atölyeler için tezgâh, takım ve techizat mübayaası- na ve 15 milyon lira da motörlü ve bu- harlı nakil vasıtaları satım akınmasına sar- #olunacaktır. Para cezalarının hapse çevrilmesi Ankara 13 (Telefonla) Maliye Vekcleti tarafından alman yeni bir karara göre; kazal salihiyeti baiz idare heyetlerince verilip tahsil şekli tesbit edilmemiş olan para ceralarının âmme nevinden olanları hapse çevrilecektir. Yine bu heyetlerce ve- rilen ve fakat tahsili emval kanununda he suretle taheli olunacağı zikredi olan para cezaları ise, mahkümun kabili haciz menkul ve gayri menkul emvali ol. Guğu sabit olduğu takdirde mapsen taz- yik suretile de tahsil olunabilecektir. Londra 13 — Moskovada bugün neşredilen bir tebliğe göre, Sovyetler Birliği İskandinavya harbinde tama» men bitaraf kalacaktır; Stokholm 13 (A.A.) — Havas bildi- riyor: Almanyanın Moskova elçisi, Alman harp gemilerine Murmansk Ilmanın- dan üs olarak istifade etmek hakkını Molotovdan istemiştir. Bu haberi Kaunas'dan âlan Aftonb- ledat gazetesi, Almanyanın Leningrad » Murmansk demir yolundan istifade hükkını da istediğini ilâve etmektedir. Rusya, şimal harbinin haricinde kalmak hususundaki kati arzusunu bahane ederek bu talebi isâf etmemiş- tir, İzvestiyanın bir makalesi “Mutlak bitaraflık hayaldir, küçük milletlerin bitaraflığı ilânihaye devam edeceğini zannetmek mantıksızlıktır,, Bir İsveç ikiyi buna cevap vererek: «Küçük devletlerin bazı büyük devletlerden fazla hayatiyetleri vardır» diyor, Stokholm 13 — Moskovada çıkan İzvestiya gazetesi, «Küçük devletlerin büyük bir devletin hareket yolu üz€- rinde bulundukları takdirde bitaraf- lığa hakları olmadığını» yazması Üze- rine Stockholm Tidningen gazetesi, «küçük devletlerin baz! büyük devlet- lerden daha fazla hayatiyetleri olduğu ve lüzum görülürse İsveçin bunu is- pat edeceği cevabını veriyor. İsveç gazetesinin, cevap verdiği İz- vestiya gâzelesindeki mâkalenin en mühim kısımları şunlardır: «Harbin kendine mahsus bir mar- tığı vardır. Bu mantık her manlık- dan daha kuvvetlidir. Eğer muhs- rip taraflardan biri, diğer muharip ta- rafı boğmağa matuf tedbirler alı diğer taraf intihar etmek İs EZSE NAZ. Bu hüküm, muharip büyük devletle» rin civarında veyahut yolu üzerinde bulunan küçük devletlerin mutlak bitaraflıkları için de caridir. Tecrübe de göstermiştir ki, mutlak bitaraflık bir hayalden İbarettir, Çünkü küçük devletlerde kendilerini koruyacak hakiki bir kuvvet yoktur. Büyük dev- Tetler, aralarında bir hâyat ve memak mücadelesine giriştikleri ve küçük devletler Ode bilarafık (bayrağı altında bu harpteb zenginleştikleri za- man bu biteraflığın ilânihaye devam edeceğini zannetmek mantıksızlıktır. İtiraf etmek lâzımdır ki, bu harp bi- taraf ve ve müstakil kalmak istiyen milletlerin şanslarını asgari hadde indiriyor. İşle bu sebepten dolayıdır ki, bazı küçük milletlerin siyaseti; bir ölüm siyasetinden başka surette tav- sif edilemez.> Almanya ikinci bir kışı harp içinde geçiremez Norveçe yapılan tecavüz, harbi biran evvel bitirmek kaygusiledir «Corriere del Ticinor gazetesinin Berlin muhabiri AL Berne 13 (A.A) — manyanm Norveçi istilâ etmek için yap- tığı hazırlıklar hakkında şu malümatı vermektedir: «Norveç sahillerinin işgali, birkaç ay evvel hazırlanan bir plânın tahakkukun- dan ibarettir. Tatbik edilen iktısadi ab- lokanın Almanyanın ihtiyaçlarını temin eden en mühim hatlan ciddi surette tehdit ettiği anlaşıldığı zaman Berlinde bu plânı tetkikine başlanmıştır.» Muhabir, şunları ilâve etmektedir: «Almanyanın şimdi tatbik ettiği siya set tamamile «harbin biran evvel bit- mesi Almanya için kati bir zarurcttir.» prensipinden mülhemdir. Çünkü bizzat Hitler bile: «İkinci bir kış harp içinde geçemez: demiştir. Dahilde iktısn Amerika Cümhur reisinin nutku B. Roosevelt, Danimarka ve Norveçin istilâsını takbih etti Vaşington 13 (AA) — Cümhurrelsi B. Rooecvelt, bü akşam kısa bir nutuk irad ederek Danimârka ve Norveç istilâsmı tal- bih etmiş ve demiştir ki «Şiddet ve askeri tecavüz bir kere daha iki küçük mileti Danimarka ile Norveçi vurmuştur. Bu iki millet, bir çok nesiller- denberi yalnız Amerika milletinin değil bütün milletlerin hürmet ve itibarını ka- zanmışlardır. Çünkü, gerek mili, gerek beynelmilel ulvi ideallere hürmet göster- mişlerdir. Danimarkanın ve Norveç'in uğ- radıkları son isli üzerine Birleşik Ame- rika hükümeti bu gayri meşru nüfuz ic- rası usulünü tasvib etmediğini söylemişti. Hükümet bu noktal nazarı aynı enerji ile tekrar eder. Medeniyetin mahvolmaması için istiklâle, tamamiyeti mülkiyeye ve küçük milletlerin kendi kendilerini idare etmek hususundaki hürriyetlerine daha kudretli komşuları ta- rafından hürmet gösterilmesi lâzımdır» iyet bilhassa har bin uzaması ihtimali oAlman liderlerini pek düşündürmektedir. Alman matbuatı bile ikinci bir kışın harp içinde geçebile- ceğinden şüphe etmektedir Altmark hâdisesi, büyük bir rol oy- pamış. ve Hitlerin katannda âmil ok magitar Hitlerin plânına göre evvelemirde si- yasi ve diplomatik bir faaliyet devresi ne girilecek ve bu devre içinde Alman- ya Norveçte Almanya lehinde bir-hare- ket vücuda getirecek ve Alman İehtari bir Norveç hükümetinin iktidar mevki- ine geçmesini temin edecekti» Muhabir, netice olarak kral Hakon tarafından ittihaz edilen tarzı hareketin Berlinde bir bomba tesiri yaptığını, çün- kü bu şehirde Norveç hanedanının Al manyaya müzaheret edeceği sanıldığını yazmaktadir. Danimarka vapurlar Müsadere edilerek müttefik- ler tarafından kullanılacak Londra 13 (AA Jâhiyettar mah- binden bu vapurlar fnaliyelie kaldıkları takdirde bunu ancak müttefiklerin ban- dırası altında yapabilirler. Müttefik |i- manlarda bulunan vapurlar müsadere edi- lerek müttefikler hesabına kullanılarak” lardır. Londra 13 (A.A) — İngiliz limanlarında bulunan 20 Danimarka vapuru 1) nisanda tevkif edilerek deniz ticaret nezaretinin emrine verilmiştir. Maarif Veki Merhum Abdülhak Hâmid ihtifalinde bulunmak üzere dün sabahki ekspresle Istanbula gelen Maarif Vekili B, Hasan - Ani Yücel öğleden evvel. Maarif matbaasına, giderek basılmakta olan yeni kitapların tabı işini tedkik etmiştir. Maarif Vekilinin, şehrimizde bulunduğu müddet zarfında mubtelif maarif İşleri üzerinde tedkikatta bulunacağı anlaşılmaktadır.
