22 Şubat 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

22 Şubat 1940 ——.— AKŞAMDAN “AKŞAMA şa Yeni hukuku beşer beyannamesi Demokrasi cephesinin şimdiye ka- dar belki de bir tek zayıf tarafı vardı: Harp sonu idealini tesbit edememiş olması, Otoriter ve totaliterlerin ne yapmak istedikleri manlümdu: Taarruz ve teca- vüzle dünyayı kendi zabtü raptları, diktatörlükleri altma almak. Bu taarruz ve iccavüzlerle boğuşan demokrat cephenin: «Harpten sonra Titlerizmi ortadan kaldıracağız!» de- mesi kâfi değildi. Zira, 1914 - 1918 çarpışmasını müteakip de Almanya. dan Kayserlik ilga edilmiş; fayda ver. aziliğin büyük baba- sı Bismark mililarizmi idi. Demek ki, bunlar, rubu asır fasılalarla şekil değistirip (değiştirip ( hortluyorlar. Ve bu, yalnız Almanyanın misali Onun gibi, Avrupanın ötesinde beri- sinde diğer ceberut rejimleri zaman zaman patlak veriyor; beşeriyetin hu- ve rahatını tehdit ediyor. Demokrasiler, geniş halk kitleleri. memi zur nin, milyonların, on milyonların re- jimleridir. Onların mensupları, tabi- atile sükün, emniyet, asayiş, sulh, selâmet isterler, Gayri memnun kit- leleri kışkırtıp onların başlarına geçen bir avuç mutaarrızın teşkil ettikleri hükümetlerle - yani otoriter ve tota- hterlerle - çarpışıyorlar; bu grupları Harbin sebebi bu. sonra ne olacak?... Ne aklar?... Kurdukları şayet yeni 1918 şersi acaksa, geçmeden yeni bir patırdı çıkmasını bekliyelim!.. Bu düşünce, bütün medeniyet âle- mini için n alâkadar ediyordu. Hattâ endişenin aksini matbuat sü- tunlarında da görüyorduk: «Harp so- nu vaziyeti ne olacak?» Niçin çarpışılıyor? 1939 dan evvele kıyasla ne gibi ıslahat yapılacak? Son günlerde mesele vazıhlaşır gi- bi oldu: Yeni bir hukuku beşer be- yannamesi fikri ortaya atılıyor. Eski- si malfimdur: Avrupayı bugünkü Av- pan fikir cereyanlarının, halk hareketlerinin sinesinde doğdu ve istibdndı, tegallübü, zümre imtiyaz. larım yıktı, kanunu yegâne kuvvet haline getirdi. Fransız inkılâbı, 1904 Rus ihtilâli, 1908 meşrutiyet inkılâbı | hep ayni silselenin temadisidir. Hu. kuku beşer beyannamesi devrimizde: ki medeni memleketlerin bütün ana. yasalarına, içtima usul ve nizamları- na şü veya bu nisbette esas teşkil etti. acakla; . Fakat bir rmi sene Fakat - dünkü nüshamızda metni- ni dercettiğimiz - o beyannamenin bir takım aksaklıkları olsa gerekti. Zira onun prensiplerine göre idare edilen cemiyetin de içinde bir takım hasta. lıklar belirdi. Bunlar, kısaca, liberal rejimlerin - işsizlik, mahdud ellerde ve yerlerde servet terakiimü, müstem- lekecilik, sınıf kavgaları tarzında - | İlletleriydi. Avrupanın sinesinde otori- ter ve totaliter hastalıklar, işte bu ki- fayetsizliğin bir arızası olarak başgös- terdi, Şimdi, hastalıkla mücadele edili- yor. İnşallah muvaffak da olunacak. Zafer elde edilince, her halde ilk Yapılacak şey, yeni hukuku beşer be- Yannamesile İNSAN'ı liberal rejimde olduğu gibi mukadderatın keyfine bi rakmamak, İ | | İ İ keza, milletle. afi bölgeleri diğtr bir mille- u haline sokmıyâcak tedbir- | imektir. Yeni hukuku beşer | tin madun ler alabil, amman — — aramama a — Zelzele felâketinde binlerce va- tandaş kaybetmek bana pek dokundu bay Amca... ( SEHİR HABERLER Umumi Meclis dün toplandı Belediye zabıtası talimatnamesinin müzakeresine devam edildi Dersan | ni sokak mlorinin uzun olduğu hakkında nazarı dikkati celbederek isimlerin daha kısa ola- ak tercih edim istedi. Neticede bu tekli? kabul edilerek mazbata oncümene deri Sıhhat raporlarındaki dokt nin tasdikinden dolayı harç alır Kavanin encümeni mazbatası ve Şe- hir tiyatrosunun 936 yılı ted imzaları. hâkkındaki ma i Belediye İn müzakeresine in bir madde voleybol gibi oyun sahal sak olduğuna dair bir ka; ğ Dumandan boğuldu Ateşin sirayetile vücudü de kısmen yandı abıtası talimatna- devam edildi. Tali- de Tutbol, güreş, rına girmenin ya- caddesindeki hzende yatıp kalkan gece, mahzeri ve tahta parçaları yığara! işar eden duman ve gazla mahze- * hâva teneffüs Bundan başka, iile alındaki ot mip- n ölü ce- rinden yan» ıştır. Kâsmın cesedi sabühleyin bulununca, eyfiyetten zabıta ve Adliye habe iş, Adliye doktoru tarafından , yazdığımız gibi, düğü, bilâhare d inden yandığı anlaşılm bir kasdı da gör Pis kıyafetle tramvaylara binilemiyecek Belediye zabıtası tüllmatnamesinde tram- vaylara ecek yolcular hakkında bam hükümler vardır. Bu hükümlere göre gün- delik iş elbisesile, pis kıyafetle ve ellerin- de büyük tenekeler gibi kaplar olduğu hal- de tramvaylara binlimesi yasaktır. Bu memnulyete riayet edilmesi Tramvay ida- resine tebliğ edilmiştir. Yugoslavyaya tuz gönderiliyor lan 20,000 te yükletilmekte. vapurlaria sında Norm! runa dir. Diğer partilerde gelecek peyderpey sevkedile Ljubljana panayırı Yuz ada Ljubijana ilkbubar fuarı 1 - 10 haziran arasında açılacaktır. Fuar işin şimdiden hazırlıklar yapılmaktadır. Fuar komitesi Türk mahsulâtının da teş- hirini temenni ediyor, beyannamesi bu esasları ihtiva edebil. diği ve bunlar tatbik edilebildiği takdirde | beşeriyet yeni bir mukad- des kitap sahibi olacaktır, Şu meşhur sözü unutmıyalım; — Teotaliter ve otoriterler istibdadı bir ideal haline getirdiler, Hürriyeti ideal yapmak elbette daha kolaydır. Onun için, ferdin ve milletlerin hürri. yetini temin edecek bu yeni beynel. | milel ve insani kanunu ütopi, hayali muhal telâkki edemiyoruz... 1939 har- binin demokrasiler için ideali odur; Yeni hukuku beşer beyannamesi! (Wâ - Nü) 4 bi Misa dülkadir Ziya, bu iden bahsedince Zahidin müta- öz aldı. B. Zahi- fından kabul edi âthâmenin diğer bir maddesine gö- , «Şuraya, buraya pis kıyafetli adam di- kerek reklâm yapmak yasakları kaydine temas eden B. Fuad Fazlı, reklâm yapmak İsine mütevakkıf olduğundan, bu maddenin lüzumsuzluğunu ileri sürdü, fakat bu tek- Uf kabul edilmedi Tallmainamenin diğer bir maddesi üze- rine söz alan B. Ekrem Tur, mill hissiyatı ren ecek ecnebi lisanlaria yapılan müsamere ve konferanslara temas ederek sanat kudreti tan: naikârların 6€n6- Karilerimizin mektupları Balıkpazarı yolu müdürlüğünden «Dünkü sayınızda mizin mektüplarts sütunun- mektubunun işaret et- zi çamur deryası değildir. Bugün mahallinde mis tedkiklerde gördük ki, nönünden Sebze hâline giden kaldırım tamamile temizdir. Yalnız, Yemiş tarafından hâle giden kısım, mevzii olarak, çamurludur. Ortada mevcud kınları de buru- yapılmakta olduğuna delildir. Ha- valar müsald olunca Injaata yeniden bağ: tar.» nelik Elektrik, tramvay ve tünel işletmeleri umum müdürlüğünden: Biektrik, t ivay ve t l işletme- deri umum müdürlüğünde: 20/2/9040 tarihli gazetenizde bir okuyucunuzun tramvay biletçilerinden biri hakkında şikâyeti vardı. Bu şikâyet idaremizi son derece alâkadar etmiştir. Fakat intişar eden mektup ne hatda işleyen memurumu- zun huviyetini ne de hadisenin hangi tramvayda cereyan ettiğini taarih et- mediği için çok müteessifiz. Bununla beraber, hâlka ve müşteri- lere karşı son derece nezaketle mua- mele etmeleri, buşlıca vazifeleri meya-| nında bulunduğu bütün memurlarımı. za bir kere daha ihtar edilmiştir. Makara ihtikârı Avrupadaki Bm firmalar malümat istediler Makara ihtikâri etrafında yapılan taki- bat, Avrupaya da aksetmiştir. Avrupadaki bazı firmalardan Mintaka Ticaret müdür- Mlğüne gelen mektuplarda meselenin ma- hiyetinin anlatılması rica edilmektedir. Malüm olduğu üzere, te bulunan makaracıl mı, birer ithalâi taciri olmayıp Ticaret odasında komisyoncu diye kaydedilmişler- dir. Komisyoncu makaracılar, Avrupadaki! fabrikalardan ma) getirterek muayyen bir komisyon mukabilinde iş gördüklerinden Yarar, ziyan ve kâr fabrikalara atttir. Bazı makura ticarethanelerinin ( kapatılması, Avrupadaki mercileri şiddetle alâkadar | kılmıştır. "Ticaret müdürlüğü, icab eden ce- vabi hazırlıyarak firmalara gönderecektir. * O gündenberi kulağım hep ey- lenme haberlerinde... e ve konferans verme- Jeri caiz İse de, açılışa ve takdime ait söz- lerin behemehni türkçe olarak söylenmesi hakkında teklifte bulundu. Fakat bu te- menni, i rio teyid edildiğind Pazar y lirken B, Fuad lerinin tesbiti müs; de müzakere edi- , pazar yerlerinin aaat- bir kaydin iâvesini tek- i. Bunun bir tembihi beledi mahiye- e Riyaset makamınca tesbit edileceği- e, bu kayde hacet kalmadığı ileri Talimatı tanbuldan gayri m cak damgaların tanın sı muvafık göri Gene balimatnamey attıktan sOnra girmemesi ve sarhojların girmeme- leri de kabul edildi. Meclis Pazartesi günü toplanacaktır. Temizlik mücadelesi 8 otelin eşyası tebhirhaneye gönderildi her tarafında Bilhassa Fatih Bit mücadelesi çehr O rülmüş sevkedilmekle &e miştir. Diğer dört ol temizliğe riaye miştir. Sirkocide maruf iki Iokantaya da temiz- Miğe riayet etmediğinden beşer lira ceza ve rilmiştir. KÜÇÜK HABERLER * Geçenlerde bir danının tanxir dilmediğinden ceza veril nölü mey- rren meydan- Yenicami arka- Büyükderede Kibrit fabrikasında çalı- gan Ömer, 801 elini makineye kaptırarak yaralanmış, polis tarafından tedavi için Beyoğlu hastanesine yatırılmıştır. * Seher isminde bir kadın dün Şehzade- başında bir sinemaya gitmiş, karanlıkta Ne merdiven inerken düşerek yaralanmış» ir, # Yunus adında sabıkalı bir hirsiz Ta- vukpazarında Hüseyinin arabasından eğya çalarken yakalanmıştır. Sultanahmed öçün- cü sulh ceza mahkemesinde Yunusun mu- bakemesi yapılmış ve bir buçuk ây hapsl- ne karar verilerek mahkemede tevkif edi- Hp Tevkifhaneye gönderilmiştir. İ Ox Sultanahmed civarında bir evin için- deki kümese k tavuk çalan Seyfi adında bir genç dün asliye sekisinci ceza mahkemesinde muhakeme edilmiştir. Suçu sabit olan Seyfi dört sy on gün hapse mah- küm olmuştur. ray civarındaki evinde rakı içtikten son- ra misafirini yolcu elmek üzere sokağa çıkmış, yoldan geçen bir tramvaya atlıya- rak arabayı durdurması için vatman; &i- | kıştırmağa başlamıştır. Vatman, orada durak yeri olmadığı için tramvayı durdu- ramıyacağını söyleyince, İsmall büsbütün | Middetenerek yumrukla vatmanı dövmüş ve gözünden yaralamıştır. Dün Sultanahmed cü sulh ceza mahkemesinde muhakeme edilen İsmallin suçu sabit görüldi otuz bir gün hapsine karar # Avrupada harbin zuhuru, uyuşturucu raaddelere karşı duyulan ihtiyacı arttır. mıştır. Bazı memleketlerden külliyetii af- yon siparişleri alınmıştır. Afyon flatleri rmaldir, # İsmali ağında biri evvelki gece Aksa- İ Iktisadi meseleler İspanya ile ticaretimiz İspanyada, yeni kurulan Şark ticaret odası piyasamızda bilhassa yumurtacılar arasında büyük bir alâka uyandırmıştır. Şark ticaret odasının kuruluşundaki maksad, Türkiye de dahil olduğu halde Şark memleketlerine ticari münasebetle- ri arttırmaktan ibarettir Mevcud şartlar içinde İspanya ile pek mahdud bir sahada ticaret yapmaktayız. Beynelmilel vaziyet dolayısii rn daraldığı bir sırada İspanya ile ticareti- mizi arttırmakta büyük bi menfnalimiz vardır. Bir kaç sene evvel İspanya yumurta. larımızın birinci derecede müşterisi idi, fakat İspanyadaki dahili o muharebeler, gittikçe inkişaf ederek bu yu i ayet vermiştir. . Bugün tekrer bu ticareti canlandırınak zamanı gel- miştir. Türkiye - İspanya ticaretinden bahse derken, piyasamızın İspanya mallarına olan ihtiyacından da bahsetmek lâzum- dır. Katalonyanın yünlü, pamuklu do- kumaları; Türkiye piyasasında büyük bir alâka uyandamıştı. Hattâ İspanyol aları namına bir grup İstanbulda daimi büro açarak bu işle meşgul olmak- taydı, yünlü ve pamuklu İspanyol mal. ları bu büro vasıtasile piyasamızda iyi bir sürüm temin etmişti, İspanyada Şark ticsret odası kurula» rak Türkiye ile geniş bir ticaret müna- sebetine girişeceğini ve eskisinden daha fazla bir ticaret münasebeti başlıyacağı- nı ümid ediyoruz. İspanyada bu maksatla bir oda ku- rulurken, burada da İspanya ile ticare- timizi arttırmak için tedbirler ittihaz et- mweliyiz. İstanbul, İzmir ticaret odaları İspanyadaki Şark odası ile temasa gi- rerlerse dış ticaretimiz için yeni bir kapı daha açmış olurlar. Bilhassa yumurta ihracatı için tesekkül eden şirket, bu ise daha büyük ehemmiyet vermelidir. Eğer İspanya ile aramızdaki ticaret an- laşması, Ücaret münasebetlerimizi art- ırmağa kâfi derecede bir vasıta olmu- yorsa yeni bir anlaşma yapmak için ha» zırlıklara girişmek pek faydalı olabilir, Hüseyin Avni — aa a Cibali tütün fabrikasında yeni makineler Tütün ve iyatının bir kaç beri alinde bulunduğunu itibara İnhisarlar idaresi ar- ihtiyacı esaslı bir sur i fabrikasına Yolcu salonunun inşaatı nisanın sonunda bitecek Galatada yolcu #alonunun inşaatı olsa» nın sonunda bitecektir. Balonun küşmd res- minin ne zaman yapılacağı henüz belli de- Şimdiki halde #âlon tefriş edilmek- te ve kirik tesisatı yapılmaktadır. Salonda bir lokanta, postahane, banka şubesi, gümrük ve polis büroları, telefon höcreleri ve kütüphane bulunacaktır. Şim- diki halde, salonun tepesine konulmasına karar verilen ışıldaktan sarfınazar edilmiş- tir. k Çavdar, arpa, buğday Ihracat Birliğine susam tacirlerinin de kabulü kârarlaşmış- tır. Busam ihracatçıları, birliğe takdirde, birliğin tesbit ettiği Matler üze- rinden satış Bundan başka merkür birliğe keten tw- humu ve diğer emsali zahire ta kabulü kararlaşmıştı 4 Boğazın gün doğusu poyraz cibetin ve Boğaza 15 mil mesafede sahilden 6 mil açıkta bir metre uzunluğunda Kırmızı renk- te bir cisim görülmüş, yapılan tediikte bunun civar sabillerden kopmuş bir şa- mandıra olduğu anlaşılmıştır. Diğer raftan gene Karadenizde Kı 1 15 mil şimalinde bir mayn görüldüğü alâkadarlara tebliğ edilmiştir. # Tarihi bir mahiyette olan Binbi mahzeni üzerine bir bahçe yapılması Bele. diyece kararlaştırılmış ve bu bahçenin in- # Süâh altında bulunan asker ne yapılan Yardım parası iyi tahsil görülmüş- tür. Belediye, bunun Üzerine yaptığı bir ta» mimde fakir asker atlelerine yapılacak eri için yahsilâta ehemmiyet ve- Bay Amcaya görel.. ss Gözüm hep doğum ilânlarındal.. | ..Bereket versin netice lehimizde: Doğum günden güne atıyormu, B. A. — Elbette artar, herkesşu Afrodit davası nasıl bitecek diye do kuz doğuruyor!,,