9 Ocak 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

semai pa hi AKŞAMDAN AKŞAMA Felâketzedeleri kele) mak kâfi değil, bir baltaya sap etmeli! Evvelki akşam matbaamıza Erzin. canlı olduğunu söyliyen bir genç müracaat etti. Mektubunu da kari sütunumuza dün dercettik: Kendisi, şimdiye kadar, felâketzede şehirdeki emlâki sayesinde yaşıyormuş. Tah- silini bitirmiş. Hafif yaralı olarak İstanbula sığındığı gündenberi gece- lerini karakollarda sandalye üzerin- de sabahlıyarak geçiriyormuş. i Derhal akla: «— Bu kadar para toplandı. Bu bi- çareye yardım edilse ya!» demek geli- yor. Fakat Kızılay: — Henüz sizin gibiler için merker- den talimat almadık! - cevabını ver- miş, İlk önce insan; «Bu ne kırtasiyeci. lik!» diye kızıyorsa da, iyi düşünün- ce, meselenin bambaşka olduğunu an- yor. Zelzele mmtakasındaki emlâk, mües- sese ve malları ile yaşayıp da son fe- lâket üzerine bu iktisadi istinadgâh- larını kaybeden insanlar, on binlerce, belki de yüz binlercedir, Bunları Kı- zılay yardımile uzun müddet yaşat. mak elbet mümkün olamaz. Zira me- selâ İstanbul şehrinde toplanan lane- ler yevmiye birer lira hesabile yüz bin kişiyi ancak beş gün geçindirebilir. Demek ki hayırperyerlik muaveneti, ilk övün, bilhassa şu gayelere inhisar edecektir: Bedbahtları harabeler or- tasından kurtarmak; yaralarını sar- mak; onlara sıcak çorba vermek; ve kendilerini bir iki gün de barındır. mak... Peki, sonra? Sonrası için marideki elim misal- lerden ibret alalım Simdiye kadar teşkilâfsızlık yüzün- den her felâket vatanımızda bir hed- bahtlar sımfı yaratmışlar: «Sen kimsin?» — «Muhacin — «Sen?» — «Gayri mübadil!» — «Sen?» — «Harikzedegindan!» — Vaktile de «Kadro harici» gibi diğer içtimai ta- bakalar (!) vardı. Feleğin her darbesi karşısmda böy- le senelerce perişanlığa düşmek, in- şallah geçmiş devirlere mahsus kötü bir hatıra olarak kalır. Şimdi gaye, kahve peykelerinde pejmirde kılıklı, işsiz güçsüz yeni insanların zuhuruna mâni olmaktır; o sabık gelir sahibi vatandaşları bir baltaya sap edebil mektir. Katiyetle biliyoruz ki, bunlar, ebe diyen para yardımı İle, iane ile geçin- meğe tenezzül etmiyecek tıynette in- sanlardır. Valanımızın felâkete uğra- mamış kısmındaki ekseriyetin vazife. si, bu ekalliyeti istihsal ve iş safları arasına sindire sindire yerleştirmek- ti ir, Asri telâkkilere göre bize yakışacak yüksek dava budur! Bunun progra mını yapmalı, tatbikatına başlamalı! Aradan üç sene, beş sene, on sene geçtikten sonra, sefil, sergerdan biri. ne rastladığımız ve; — Sen kimsin? - dediğimiz zaman: — Ben, Erzincan felâketzedelerin- denim! - demesin aman... Aman sakın, içini hazin hazin çeke rek şöyle anlatmasın; — Ah! Vaktile kurulmuş ne iyi bir hayatım vardı... Şimdi böyle perisa- nam! (VA - Nü) — Belediye Tevfik Fikretin Âşlya, nına kıymet takdir etmek için bir heyet teşkil etmiş bay Amca... ŞEHİR HABERLERİ Bir makaracı dükkânı 1 ay kapatıldı İngilteredeki fabrikadan fiatlerin yükseltilmesini istemiş Büyük postane arkasında Âşir efendi caddesinde 28 numarada ma karacı Nahins Pesah hakkında mın» taka ticaret müdürlüğü tarafından verilen rapor üzerine vilâyet maka mı bu ticarethanenin bir ay müddet- le kapatılmasına karar vermiştir. Ticarethane, Glaskovdaki makara fabrikasına müracaatla makara fiat- lerine yüzde on zam yapılmasını bil dirmiş ve Ikinci defa da makarna flat- lerine yeniden yüzde on zam yapıl yaasını İstemiş, bu suretle makara fi- atleri yükseltilmiştir. Mıntaka ticaret müdürlüğü, vilâ- yet makamına verdiği raporda İn- gilteredeki fabrikaya yapılan bu zam müracaatlarının Nahma Pesah tara- fından itiraf edildiğini de tasrih et- miştir, Vilâyet, hiçbir iktısadi sebep yok- ken halkın ihtiyacına ait mad- deleri fırlatan bu müessese hakkın- daki mıntaka ticaret müdürlüğünün talebini yerinde bulmuş ve ticaretha- nenin bir ay müddetle kapatılmasını emretmiştir. Otobüsler Takip edecekleri yol yeniden tedkik ediliyor Şişli, Maçka ve Kurtuluşa işleyen oto- büslerin Beyoğluna çıkmak için Tophane, Dolmabahçe, Ayaspaşadan Taksime çık- mağa başlamaları üzerine otobüsçüler bu karardan şikâyetle Belediyeye müracaat etmişderdi. Şikâyetler, bühasta yolcu azlığı nokta- sında topla; - Emniyet altıncı şube mü dürile Belediye makine mi 'ü tedkikat- ta bulunacaklardır. Tedkikler neticesinde kkında kati karar verilecektir. Çok isabetli bik karar Bazı evlerde beslenen kurd cinsinden köpekirin sokaklara serbes bırakılmaların- anlaşılmıştır. Bu kabil köpekleri besleyenler yalnız kendi dairele- rinde muhafaza edeceklerdir. Sokağa boş bırakılan köpekler derhal itlâf edile- ceği gibi sahiplerine de ceza verilecektir. Nüfus sayımı hazırlığı 940 senesi Otöşrin aylarında yapılacak umumi nüfus sayımı için bütün şehirde yeniden numarataj yapılacağını yazmış” tık. Geçen seferği numaralajda görülen noksanların tekrarlanmaması için vaktile el n mütehassıs B. Jakar'in iği rapor ile diğer memle- nüfus sayımı etrafında tatbik usuller tedkik eğilerek ona göre ramı hazırlanacaktır, edilen bir mesai pr Konservatuar smderliri hasılatı felâketzedelere verilecek Vali ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kırdar, ın bu sene vereceği konserle- konservatu; pe ald hasıl mesini emret mi Fri nun yine iyatrosunda Şehir Tiyatrosu- âketzedeler menfaatine vere- ceği müsamereden sonra Fransiz Tiyatro- $u konseryatuarın konserlerine tahsis edi- lecektir. Konserler, alafranga ve alaturka musikinin en seçlimiş eserlerinden tertib edilecektir. Belçikadan gelen mümessil tacirlerle temas etti Belçikadan bir çok sanayi müessesesi namına şehrimize gelen B. Piyer Lakost dün öğleden sonra mntaka ticaret mü- dürlüğünde müdür B. Avni Sakman ile görüşmüştür. Bu zat dün öğleden sonra da mıntaka ticaret müdürlüğüne davet edilen manifatura, tibbi ve kimyevi ecza, demir, fayans tacirleri ile görüşerek izahat ais miştar. İtalya ticaret müzakereleri neticelenmeden mal vermiyecek Kendi namlarına mal ulmak üzere İtai- yaya giden bir kaç manifatura taciri, hiç bir iş yapamadan geri dönmüştür. İtalya hükümeti, resmi tisaret müzakereleri ne- ticelenmeden gerek manifatura ve gerekse diğer eşya, satışlarını muvakkaten durdur» muştur. Yeni Türk - İtalyan ticaret ans Jaşması bu ay içinde imzalanacak, ve İlk partide manifaturacılarla birliği namına külliyetli mikdarda eşya getirtilecektir. a a ». Fakat bu mesele. Eminönünde bir bina istimlâkinden başka bir me- selediri... | | Karilerimizin mektupları Portakaldan yüzde yüz kâr olur mu? Ben portakal müstahsiliyim. Cenup vilâyetlerinde Bahçelerimiz var; her yere sevkiyat yapıyoruz İstanbulda Toptancının yüz paraya aldığı porta” kalların piyasada beş, hattâ altı ku- ruşü satıldığını görüyor, çok üzülüyö- rum. Haliç kenarile Beyoğlu caddesi arasındaki bu fahiş fark nedir? İnsaf edilsin: Meyvanm bahçede yetiştiril- mesi, toplatılması, ambalâj edilmesi, İstanbula gönderilmesi ile toptan de- posundan perakendeci sergisine gir- mesi ayni emek mahsulü müdür? Por- takal gibi çok revaçta bir mal üzerin- de bu derece yüksek kâr olur mu? İçim sızlıyor. Ticarette yüzde yüz yüz içim sızlıyor. Ticarette yüzde yiz çeceğiz? R. KUÇUK HABERLER: 4 Geceleyin Sarayburnu garlnosuna gire- rek yemek takımlarını çalarken depo için- de suç üstünde yakalanan Kadri dün ad- liyeye verilmiştir. Sultanahmed birinci ce zi mahkemesinde Kadrinin sorgusu yapıl- muş ve tevkif edilmiştir. * Hidayet adında bir kadın evvelki ak- şanı rakı içip sarhoş olduktan sonra Ye- şildirek civarında sokaklarda bağırıp ça- gırmağa ve gelip geçenlere münasebetsir lüflar söyliyerek sarkıntılık yapmağa baş- lamıştır. Cürmümeşhud halinde yakala- nan kadının istlevabı dün Sultanahmed birinci sulh ceza mahkemesinde yapılmış ve tevkif edilmiştir. İki gün evvel Bakırköyde mangala düşerek kollarından yanan Eleni ismindeki Kudın hastaneye kaldırılmıştı. Eleni akdığı yanıkların" tesirile dün ölmüştür. Cesed morga kaldırılmış olup tahkikat yapılmak» tadır. # B. Tahir'Celâl oğlu isminde bir zat, zelzele felâketzedeleri için Kımlaya 19 san- dık içinde 590 kilo ıhlamur teberrü elmiş- tir. Koska ile Aksaray arasında istimlâke devam ediliyor. Şimdiye kadar 3 bina is. timlâk edilmiştir. Yakında bunlar, yıktırı- Jacaklır, 4 Şehrimize iltica eden teknisiyen Po- lonyalılardan bir kısmı Jlmanlar umum müdürlüğüne müracaat ederek iş istemişler dir. Bunların ihtisasları tesbit edildiği *ak- dirde münhal teknik işlerde kullanılmala- rior karar verilmiştir. X İtalyan bandıralı Agonya vapuru ile dün limanımıza 7500 ton mazot gelmiğ- # Görülen lüzum üzerine Hopa vapur iskelesinin şimdilik tamirine karar veril miştir. Bilâhare burada modem tesisat yapılacaktır. Yarınki sayımızda: HAFTANIN MİZAHI -.. Yani Âşiyana bir beledi, bir de edebi bakımdan kıymet biçmek lâ“ zımni... ei perma ablama llalimimzl miyiz kke kemane şaheseri taş all iy Siklüneniln kinini nümmi yayina GERİSİN im azpmanimemanike nsl mimminmnmsli may mmeşinikzlndilenm sinemasi malz kle Balık ihracatı İtalyaya trenle nakledilmeğe başlandı İtalya, bizden taze ve tuzlu balık almak- ta devam ediyor. Dün de killliyetli mik- darda balık ihraç edilmiştir. Yalnız İtal yanlar, deniz yolile gönderilen balıkların nakli uzun sürdüğünü gözönüne alarak tren yolunu tercihe karar vermişlerdir. Bu karar, şehrimizdeki balık İhracat ta- tirlerine tebliğ edilmiştir. Dünden itibaren balıklar, trenle sevke- dilmeğe başlanmıştır. Soğuktan fenalaşarak düştü Fatihie Şekerci hanında oturan altmış yaşlarında Halil, dün sokakta giderken f0- nalaşarak düşmüş, Belediye doktoru tara- fından yapılan muayenesinde bu vaziyetin soğuk tesirile olduğu tesbit edildiğinden Cerrahpaşa hastanesine kaldırılmıştır. B. Gülbenkiyanın teberrüü Pariste bulunan Ermeni zenginlerinden B. Gülbenkiyan'ın felâketzedelere 5.000 lira teberrü ettiğini yazmıştık. Ermeni patriği, B. Gülbenkiyan'a bir mektup göndererek memleket hakkındaki bu slâkasından do- layı kendisini tebrik etmiştir. Kaptanların terfii lik kaldı Denizyolları umum müdürlüğü kadro- sunda çalışan kaptanların terfiine karar verilmişti. Almanyada inşa edilen vapurlar memleketimize getirtilmediği için şimdilik bunların terfii tehir edilmiştir. Egemen süvariliğine tayin edilen sabık Savarona yalı süvarisi Sald kaptan, Egemen Almanyadan getirilmediği işin Aksu sü- vartliğine tayin edilmiştir. Gümrükte duran Japon malları İstanbul gümrüklerinde hâlen 3500 bal- ya Japonya mali pamuklu mensucat var- dir, Takas primlerindeki bir ihtilâf yüzün- den bu mallar şimdiye kadar ithal edile. memişti. Alâkadarlar, Ticaret Vekâletine müracaat ederek ihtilâfin halledilmesini istemişlerdir. imdi- Radyonun rumca neşriyatı Ankara 8 (AA) — Radyo İle yapılmak- ta olan Rumca havadis neğriyatını islah için Anadolu ajansı tarafından ittihez edilmiş olan mütemmim tedbirler neticesi olarak bu neşriyatın hatasız bir şekilde ya - pılmağa başlandığı anlaşılmıştır. Filhaki- ka, ajans tarafından telgrafla vukubulan suni üzerine, Atina ajansı, aşağıdaki! cöra- bı göndermiştir; «Atina 7 — Rumca bülteniniz, şimdi müs Kemmeldir. Ankara postasının neşriyatı bilhassa 13,45 de olan emisyon, Yunanis- tanda pek iyi işitilmektedir.. 4 Asmalımescidde ahçı çıraklığı eden sekiz yaşlarında Ali; maltızdaki fasulye tenceresini indirmek isterken, gömleğin- den tutuşmuş, bu şekilde vücudünün muh- telif yerlerinden yandığından polis tara- fından Beyoğlu hastanesine yatırılmıştır. # Çarşıkapıda Cami sokağında bir evin bodrum katında oturan Süleyman pence- re kenarındaki çiviye gaz lâmbasını asıp uykuya daldığı sırada lambanın alevinden pencere tahtaları yanmış, haberdar olan ... Bunun için de takdir heyetinde birkaç edebiyatçı bulunmah!.,. Iktisadi meseleler Pamuk fiatleri düşüyör fakat pamuklarımız pahalılanıyor Fransa ve İtalyadan gelen manifa- tura tacirlerinin ifadelerine göre, bu memleketlerden, ümid edildiği kadar. manifatura eşyası almfğa imkân yoktur. Bilhassa pamuklu bez üzeri- ne ithalât yapmak çok güçleşmiştir. Bunun sebebi, her tarafta devletlerin askeri bir ihtiyaç olan pamuğa vazıyed etmesidir. Bu vaziyet karş sında pamuklu dokuma fitlerinde düşkünlük beklemek hatıra bile gek mez, Pamuklu ber ithalâtı, bugünkü şartlara göre, imkânsız bir hale gel diği bir sırada, diğer taraftan, Türki- ye piyasasında pamuk fiatlerinde bir düşkünlük görülmektedir. Son bir hafta içinde, pamuk fiatleri 48 kuru- şa kadar düşmüştür. Niçin? Beynelmilel vaziyetteki tehavvül üzerine, pamuk fiatleri, harbin icap- larına göre, birdenbire yükselmişti. "Türkiye, ilk günlerde pamuk ihraca- tını menetmşiti, Fakat piyasa ihti- yaçlarmı yakından duyan Ticaret Ve- kili Nazmi Topçuoğlu, pamuk ihra- catına müsande etmiştir. Fakat bu Mmilsaade henüz pratik bir sahaya inti. kal edememiştir. Meselâ: Bugünler. de Romanyaya İstanbul limam vası- tasile pamuk göndermek mümkün olduğu halde ortada henüz mü. sande yoktur. İhracat tacirleri, bu müsaadeyi dört gözle bekliyorlar. Pa muk ihracatını yalnız Romanya için değil, diğer alıcılara vermeği ve bu sevkıyatı her hangi bir sebeple te- ahhura uğratmamağı da temin etmek lâzımdır. Çünkü bir taraftan pa- muklu bezi pahalı alırken, diğer ta- raftan da pamuk fiatlerindeki düş- künlüğe seyirci kalamayız. Pamuklu ve diğer manifatura eş- yasındaki ithalât noksanlığına karşı çareler aramak lâzım. Bunun yegâ- ne çaresi pamuklu dokuma istihsalâ- tım arttırmaktan ibarettir. Kayseri fabrikasından, Denli Oköylerindeki en küçük tezgâha kadar, her fabrika ve imalâthane, âzami istihsal yapmak suretile bu iktisadi muharebede üze rine düşen rolü ifa etmelidir. Hayat pahalılığı ve ihtikâra karşı, ihtiyacımızı tamamile temin edebil mek için, gece ve gündüz çalışmak şartile istihsal seferberliği yapmak- tan başka çare yoktur. Nitekim har- bin ilk günlerinde, Başvekilimizin de verdiği direktif bu idi. İstihsalâtı arttırmak... Hüseyin Avni mmm . Erzurumda şiddetli fırtına bir memurun ölümüne sebeb oldu Erzurum 8 -—— Anadolu ajansınm gecikmiştir kaydile bildiriyor: Bu ayın 2 ve 3 üncü günlerinde Erzu- rumda . saniyede 15 metre süratle esen şiddetli fırtına olmuştur. Civar vilâyetlerle telgraf muhaberatı kesil- miştir. Şehir içinde dört evin çatısı uçmuş ve bir çatıdan düşen taş lev. ha orman memurlarından birinin ölümüne sebep olmuştur. Üç gün- denberi yağan karın kalınlığı 56 san- timetrdeir, Bu yüzden tren münaka- B. A, — Haklısın bayım amma, be- lediye bu işi münakaşasız halletmek niyetindel