7 Ocak 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
DU di sl a e ii e A re POLİTİKA Ingiltere ile Fransanın Finlândiyaya yardımı İngiltere ile Fransanın Finlângiyaya yardım edeceklerini resmen bildir- miş olmaları ile yeni Avrupa harbi bütün bu kıtaya yayılmak istiğdadını gös termiş oluyor, Çünkü Finlândiya daha ziyade Baltık denizi içinde mahsur bir memlekettir, Filvaki açık denize, yani Şimal ve Atlas Okyanuslarma çi kan bir koridoru vardır, Fakat burası tamamile Rusların işgalinden kurta- rılmış değildir. İngiltere ile Fransadan gelecek yardımların bizzarure Norveç ve İsveç erazisinden ve sularmdan geçmesi icapediyor. İngiliz ve Fransız tayyare, top ve mühimmatı gibi harp malzemesinin bu eraziden geçmesine her iki hükümet şimdi resmen müsaade vermişlerdir. Lâkin ayni zamanda bunların İngiltere ve Fransa için Baltık denizinde hirer silâh deposu ve üssülhareke olmasına, İngilizler ile Fransışların kontrolü altında kalmasına meydan yermiyeceklerini Almanyanın zoru üzerine şimdiden bildirmişlerdir. Bahusus İngiliz ve Fransız askerleri, ne üniformalı, ne de gönüllü namı altında sivil olarak İsveç ve Norveçten geçemiyecektir. Almanya, Rusyaya karşı yardımı menetmekten ziyade bir gün İsveç ile Norveçin geçen umumi harpte Baltıktaki Rus sahilleri gibi Almanyaya karşı birer bahri, askeri ve havai tırmıstar. üssülbareke olması ihtimalini düşünerek bu küçük devletleri sıkış- Fakat İsveç ile Norveçin kendi müdafan kuvvetlerinden istifa ederek ay- nlan zabit ve askerlerden gönüllü kıtalarmın teşkil edilerek Finlândiyaya gönderilmesine Almanya her hangi suretle itiraz ve muhalefet etmiyor. Almanya harbin kendisine karşi yapılmaması şartile Finlândiya harbi- nin uzamasına ve hatii İngiltere ile Fransanın resmen Sovyetlere karşı barp etmelerine pek muarız değildir. Bilâkis bundan memnun olmaktadır. Cünkü Rusya sıkıştıkça ize ile daha iyi geçinmeğe ehemmiyet vere cektir. Finlândiyadan gelen haberlere göre Fin- iler Siratögigve noktaları tutmıya çalışi- orta, i emtia sevkuleeyş demektir, Tabiye ile karıştırılan bu sözün tam bir tarifini Vap- mak güçtür. Şimdiye kadar sevkulcoyş hakkında bir çok tarifler yapılmışm da, bunlar bugünkü askeri zihniyete uygun ermektedir. ir dâhilerinden Cengiz, Demir, hattâ Büyük Frederik, Napolyon sevkulceyş ve tabiye tabirlerini bümiyor- Jardı. Oylar sevzülceyş sıfasını bir - nd koy- mıya lürum görmeksizin — tatbik ediyor- lardı. Keki Türkler o isevkulceyş yapmak) yerine (sölemeki musterım kulanıyorla:- dı. Büyük Frederik 48 «Ben yaparım, yap- taklarıma sonradan esbübı omüucibe arar- » sözü İle icatklir faaliyetleri- w altındaki kategoriye ld bu- hu bilmek ihliyacında olmadığını tmıştır. defa olürük sevkulceyş ile tabiye ta- birleri arasındaki farlı bulmağa çalışan skeri muharrirlerinden Von Bülw in göre gevkülceyş: Ordu üşman uzağındaki hareketleri tar- gını bildiren fen. Labiye ise top menzili da- bilinde ve düşman karşısındaki hareket- Jeri gösteren fendir. Bu tarifin bugünkü inkişafları karşısındaki kifayetsizliği Aşi- kârdır. Jomini İse serkuleerşi bütün darülhazbe şamil harekâtın lera tarzın: gösteren fen, MG de kılaatı meydan muharebesin- Felâketzede > gmzedlk İD Ankara 6 (A.A) — Verilen malü- mata göre Boğaziçi liseleri felâketze- de yavrulardan 12 sini yatı olarak mektebe kabule karar verdiğini Ço- cuk Esirgeme kurumuna bildirmiştir. Elâzıg Çocuk Esirgeme kurumu merkezi 20 yavruyu yuvasında, 50 ç0- cuğu da evlerde barındırmak imkânı Bi bulmuştur, Eminönündeki mescid yıktırılıyor a Eminönünde Balıkpazarı (o tarafını Küçük mescidin taviz bedeli hakkında ev- kafla Belediye arasındaki ihtilâf halledil- diğinden mesejdin hedmine bugünlerde başlanacaktır. Meseldin arkasındaki ada- nın istimlâk muamelesi de ikmal edildiğin- den bu binaların da yıktırılmasına bugün- lerde başlanacaktır. Fındıklının imarı plânı Pındıklı ve civarınin İmarına aid tafsi- Mit plânt imar müdürlüğünce bâzırlanmış, tedkik edilmek üzere B. Prost'a veriimiş- tir. Prost plân wuvafık görürse tasdik edilmek üzere Nafia Vekâletine gönderile- cektir. İstanbulun jeolojik haritası Belediye, şehrin Jeoloji haritasının tau- mine karar vermiştir. Bu hususta Imar müdürlüğü şimdiden hazırlıklara başlamış- tir, Bu maksatla yapılacak tedkiklerde j60- loji mütehassıslarından istifade edilecek- tir. Bu harita, İstanbulda yapılacak bin«- Jaryı - semtlere göre - inşaat tarzını ve ktıllamlacak malzemenin vasıflarını teş- ite yardım edecektir. Portekizde feyezan | Lisbon 6 (A.A) — 'Tage nehrinin taşması neticesi olarak 7500 kişi mel- cesiz kalmıştır. Vadinin büyük bir kısmı su altındadır, GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ Sovyet - Fin harbi münasebetile Strat&glez Sevkulceyş de kullanmak sıfatı olarak tarif etmiştir. Moltke sevkülceyş hukkında şu tarifi ya: piyor: «Baş kumandanlık sanatıdır ki meydan muharebesine giden yolü göste- rir ve nerede, ne vakit dövüşüleceğini söy- ler.. Tabiye için de «Muharebede kıtanun nası! kullanılacağını, yani nas) ürünü ceğini bildirir. diyor. İşte bugüne kadar her askeri muharrir yukarıdaki tariflerden ilham alarak sev- kulneyş İle tebiye hududlarını keskin ol/ surekle ayırmak istemişlerdir. Pakat neti> ce olarak anlaşılan: Böyle bir hudud koy- mağa ne İmkân ne de ihtiyaç olmadığıdır. Bevkulesygl bir hareket içinde tabiye ha“ reketieri de mevcuddur. Tubiye sahası ie diğimiz yerde ise sevkilceyy mülühazas vardır. Binaenaleyh harbin ve harp vasi- tâlarının bugünkü inkişafı karşısında ser- külceyş kelimesinin tarifinde Moltkeye yaklaşarak: «Büyük kumandanık Sana- tadır,“umumi vaziyete göre orduları, büyük birlikleri meydan muharebesine götürecek harekâtı tanzim, direklilleri tesbit, tatbi- katı takibe yazar» Tabiye için de «Sevkoj- ceyg fikrine ve muharebe Icaplarına uy- gun bir tarsda kıtaatın tertiplendirilmesi ve muharebenin yapılması sanatıdır. ia“ rifleri en uygun görülmüştür. «Askeri kamus» dan Finlerin strategiyue noktalar tutmağa çalışmaları demek de bu suretle harekâta en müsald yerleri elde etmek istemeleri demek oluyor. Uludağda spor Bursa 6 (AA. — Beden terbiyesi genel a eğitmen (kursunda çalıştırılan ve sporuna müsald bölye- lerden İntihab edilen eğitmenlerden mü- teşekkil 48 kişilik bir kafile, dün akşam şehrimize gelmiş, mahalli spor mümessil. irt tarafından karşılanmıştır. Bu sabah Uludağa hareket eden sporcular yarından Mibaren fillen todrisata başlıyacaklardır. Mersinin kurtuluş bayramı Mersin 6 — Mersin dün kur tuluşunun on sekizinci | yıldönümü- nü coşkun Lezahüratia kutlamıştır, Şehir bu münasebetle baştanbaşa süs- lenmişti. Merasime başlanırken kur- tuluş gününü temsilen miili müfreze- nin şehre e çok m olmuştur. 24 Belediyede taş tayinler ve arazi vergileri istinaf komisyonu Azalığına tayin edilen B, Cabirin » yerine merek taşi müdürlüğüne Belediye mi- B. Kâmil, vefat eden Bele- zora baytarlarından B, Mustafa yerine terhen baytar B. Memduh. B. Memruhun yerine ler B. Hasan Dinç, B, Hâsanm yerine mütekmid ba; edilmişlerdir. e İstifa eden Belediye müstahdemin şube- si müdürü B. Bürhaneddinin yerine fan- darma Yüzbaşılığından müteksid B, Mu- harrem müstakdemin müdürlüğüne, istim- Jâk müdürlüğü muakkipliğine B. Atıf. isla- tistik müdürlüğü köntrollüğüne B. Ramiz tayin edilmişlerdir. Ekmek fabrikası Ekmek fabrikası tesis edilmek üzere er- velki tnliplere İnzimamen bir İngiliz ve bir de İtalyan firması teklifte bulunmuş- lardır. Vali, yaptığı tedkikatın neticesini bizeat Ankaraya götürüp Dabiliye Vekile tine bildirecektir. Vekâletin tensibinden sonra ekmek fabrikssının tesisine başlan nacaktır. B. Lütfi Kırdar, mili komitenin fâaliye- tine nihayet verildikten sönra hükümetle temas ctmek üzere Ankaraya gidetektir. © s8 79 Tstanbulan yardımı | yarım milyon lirayı geçti Serbes meslek erbabile zengin eshabı emlâk de teberrüata iştirak edecekler Anadolu felâketzedelerine yardım için teşekkül eden Mill yardım komi. tesi dün de Vilâyette B. Lütfi Kırda- rın relsliği altında toplanmıştır. An- cak dün cumartesi (olduğundan teberrüat için taahhüdde bulunacak zevat davet edilmemiştir. Komiteye henüz müracaat etmiyenler yarın da- vet edileceklerdir. Bununla beraber dün öğleye kadar Kızılayın kazalar- daki şubelerine 45,887 lira 7 kuruş ve Kızılayın İstanbul mümessilliği vez- nesine de 27,363 lira 54 kuruş teber- rTüatta bulunulmuştur, Dünkü nüshamızda kaydettiğimiz gibi bundan evvel İstanbuldaki teber- Tüatın yekünu olan 465,020 lira 66 kuruş ilâve edilirse dün öğleye kadar İstanbulun felâketzedelere yardım maksadile Kızılay merkezile şubeleri- ne yaptığı teberrüatın yekünu 538,271 lira 27 kuruşa baliğ olmuştur. Bu su- retle Milli komitenin teşekkülünden- beri İstanbul halkının Kızılaya vaki teberrüatı yarım milyon lirayı geç- miş bulunmaktadır. İstanbulun felâketzedelerin imda- dına yetişmek üzere gösterdiği bu fev- kalâde gayret ve hamiyet, hükümet merkezince de takdirle karşılandığı, Mili komiteye gelen haberlerden an- laşılmaktadır. Yarın da teberrünta devam edile. cektir. Bu maksadla henüz teberrüat- ta bulunmıyan diğer bazı bankalariş şirketlerin mümessiileri yarın davet | edileceği gibi, henüz daha teberrüatta bulunmıyan serbes meslek erbabının | da teberrüatına intizar edilmektedir. Bu maksadla doktorlarımızın ya- pacakları yardım, Etibba odasında ve avukatların yapacakiarı teberrüat da Baroca temin edilmektedir. Emlâk eshabına gelince: Şehrimiz. de sırf iradile geçinen servet sahibi birçok zevat vardır. Teberrüata yük- sek bir seviyede iştirak edecek emlâk sahiplerinin mali kudretlerini tesbit etmek üzere Belediye muhasebesine emir verilmistir. Belediye muhasebe müdürlüğü emlâk sahiplerinin vergi kayıtlarını tedkik ederek mali vaziyet- lerini tesbit edecektir, Bunun üzerine mülk sahipleri Mi komiteye davet edilerek hamiyetlerine müracaat edi- lecektir. Kılayın İstanbul kazalarındaki şubelerine dün öğleye kadar yapılan teberrüatın Tistesini neşrediyoruz: Lira Kuruş 26916 46 305 7 Beyoğlu Patih Bakırköy 16 65 Adalar *—w m 2 4$ Ee? ; “ayetel Milli komiteye müraca- at ederek taahhüdlerde bulunan ze- vattan başka, doğrudan doğruya Kı- lay mümessilliğine müracaat ederek teberrüatta bulunan bazı müessese. lerle bazı zevalın teberrüalını da kaydediyoruz: Yedeksubay okulu subayları . 326, avukat B. Abdullah 3000, Fen tatbi- kat okulu subay ve memurları 835, İstanbul klübü ve âzaları 600, Gülha- ne hastanesi başkâtipliği tarafından gönderilen 1027 lira, Bu paralar da İstanbulda dün öğ- leye kadar yapılan yarım milyon 1i- ralık teberrüalin yekünuna dahildir, Şehrimizdeki İtalyan konsolosu Ya- li B. Lütfi Kırdarı ziyaret ederek zel. zele felâketi münasebetile taziyetleri. ni bildirmiş ve şehrimizdeki İtalyan tebaasının aralarında topladıkları on bir bin lirayı Kızılay namına Turing Kübe tevdi ettiğini bildirmiş, İtalyan hastanesinin de zelzele yaralılarının tedavisi için vilâyetin emrine âmade olduğunu bildirmiştir. Şehrimiz Misir konsolosu Hafız bey Amen de dün Valiyi ziyeret ederek felâketzedelere yardım maksadile MİL MW komite emrine 350 'Türk lirası teber- rü etmiş ve zelzelenin fecayiinden mü- tevellid teessürünü bildirerek Mısır kolonisinin de ayrıca aralarında iane İmei başladıklarını ilâve etmiş- Milf komite, şehrimizdeki manifa- turacıların yaptıkları yardımdan bil- hassa pek memnundur. Şimdiye ka- dar 100 bin lira taahhüd etmişler ve bu paranın 75 bin lirası tahsil edil. miştir. Manifaturacılar ayrıca eşya da teberrü etmişlerdir. Bazı gazetelerde Musevi vatandaş- larımızın zelzele felâketi karşısında ki teberrüata pek âz miktarda iştirak ettiklerini ima eder neşriyata tesadüf ediliyor. Musevi tacir ve müesseseleri- nin, Mili komitenin teşekkülünden- beri yaptıkları yardım, bu neşriyatın. haksız olduğunu göstermektedir. Diğer vilâyetlerde Ankara 6 (AA) — Hareketları felâket» #edelerine yapılmakta olan para ve eşya yardımlarına aid olarak bugün aldığımız haberler, Çanakkalede dün akşama kadar Kızılaya 8000 Jiru iralâtta bulunulduğu Ye vilâyetin kazalarile birlikte yapmış ol- duğu teberrümt miktarının 16 bin liraya vardığını bildirmekte idi. “Trabzon milli yardım komitesi ilk üç gün içinde 5600 lira teberrü kabul eylemiş ve topladığı beş bin parça eşyayı Gümüşma- meye göndermiştir. Trabzon şoförleri İlk yardım olarak ko- miteye 1500 lira teberrü etmişlerdir. An- tebin kabul ettiği teberrüat dün skşama kadar vilâyet merkezinde 15418, ve kaza- larmda 11600 lirayı bulmuş idi, Bundan başka Antep bugüne kadar fe- | Mket sahalarına 4419 kilo muhtelif gıda maddelerile 2278 parça eşya, 25 Antep ki mi 238 top Antep keten! göndermiştir. Bursada evvelce toplanan ve Kızılaya gönderilen 18500 liradan maada son iki gün içinde 10000 lira teberrü daha ksbul edilmiştir. Bu vilâyetimizin kasa ve nahi- yelerinde toplanan yardım miktarı isş 13018 liradır. Bursa bunlardan başka evvelce gönder- diği 30000 parça eşyaya ilâveten 4380 par- ça eşya daha göndermiştir. Çankırıda teberrüat yekünü düne ka- dar 4509 lira, eşya teberrüatı İse 1000 par- ça idi. İzmirde muhtelif ticari teşekküllerin teahhüdatı haricindeki teborrüat miktarı 67419 liraya varmıştır. Konya dün Kizlay emrine 18000 lira ve 10 ton giyecek oşya ve 103 sandık ayak- Kabı, 9 çuval un, bulgur ve 21 teneke pek- mez veşire göndermiştir. Isparta düne kadar 12134 lira para top- lamiştır. Bundan başka 10102 kilo yiyecek ve 158 parça giyecek, 89 parça da bakır kabı yollamıştır. Hatay vilâyetinde Antakyada yapılan teberrüat 18000 Urayı bulmuş, İskendelun ve diğer kasalar teberrüatı da 4201 Hraya varmiştir. Bu vilâyetimizde aynen yapılan tebor- rüat dört balye elbise ve bir sandık ayak- kabı da Siyas merkezine gönderilmişti, Diğer taraftan Hatay felâkotzede kardeş- lerden 3000 kişinin barındırılması için ha- arlıklarını Ikmal eylemiş bulunuyor, İzmitte toplanan parm miktarı 8021 H- raya varmıştır. Bundan başka burada (87 parça eşya teberri kaydedilmiştir. Giresunun Bulancık kazasında 1250 Ura ra mg ve bir çok giyecek ve /1- eriyene edilmiştir. Bunlar derlak aa ve Alucraya gönderilmii- Seed kazasında da 3800 Jira teberrü Küs bul olunmuş ve toplanan 1768 parça oş,a da Sivasa gönderilmiştir. Kızılay merkezine yatırılan para yekünu Ankara 6 — Hâreketiâarz felâketz8- delerine yardım olarak verilen ve 4/1/940 akşamına kadar Kımlay mer- kezine yatırılan para yekünu daha evvelkilerle birlikte 519,164 lira 56 kuruşa baliğ olmuştur. Yüksek ziraat mektebinin teberrüü Ankara 6 (A.A.) — Yüksek Zirayf mektebi talebe ve memurları Zelzele felâketzedelerine yardım olarak 800 Mira daha teberrü eylemişlerdir. Bun- dan başka enstitü talebeleri Kızılaya bir çok giyecek eşyası da vermişlerdir. Gölcükte toplanan ianeler Gölcük (Akşamı) Erzincan ve havalisinde vukua gelen yer sarsıntı. sı ve bundan mütevellit açıkta kalan vatandaşlara Gölcük deniz fabrika- ları zabitanı 821 lira, memurini 97 Bira 50 kuruş, ücretli memurin 101 Mira 90 kuruş, işçileri 1772 lira 55 ku. Tuş ki cem'an 2492 lira 95 kuruş Uk parti olarak Gölcük Kızılay subesine tesiim edilmiştir. Öğrendiğime göre, Gölcük kazası şimdiye kadar 871 fira 74 kuruş top- lamış, ayrica çamaşır ve saire ilk parti dört sandık Sıvas Kızılay merkezine sevketmiştir. Gölcük Kızılay şubesinde daha yüz- lerce çuval içerisinde çamaşırın am- balaj yapacak sandık olmadığından sevki geçikmektedir. Tütün işletme amelesinin yardımı Zelzele felâketzedelerine yardım olmak üzere İnhisar idaresi İstanbul deposu grupu tütün işletme ve bakım evi amelesi tarafından aralarında top- lanan 765 lira Kızılaya teslim edilmiş- tir, Felâketzedelere | Erzincan askeri mektehl İngiliz yardımı Lord Lloyd'un riyasetinde bir komisyon kuruldu Londra 6 — Türkiye felâketzedele- rine vardım için Lord Lloyd'un ve Konyaya nakledildi Zelzelede 81 talebenin öldüğü tesbit edildi Ankara 6 (Telefonla) — Erzincan. Bir George Clare'ın riyasetindeki komiş-| Askeri ortamektebinin Konyaya nakli yon teşekkül eder etmez palto, elbise ve nakli yardımlar yağmağa başla mıştır. Bu komisyon ayni gayeler ile çalışan bütün teşekküllere nezaret edecektir. Filistinin yardımı Kudüs 6 (A.A.) — Sıhhi levazımı ve felâketzedelere yarıyacak sair me- | ve yâddı beraber götürecek olan mühim | aile kafilesi şehrimize bir sıhhiye kolu bugünlerde Türkiyeye! yonda vali, parti, Halkevi, Kızla; doğru hareket edecektir. Türkiye Hariciye Vekii oPilistinin Anadolu ahalisine bu yardımından | okul ile orduevine yerleştirilmişlerdir. —..101esERE EEE EAAEREKAEAEEENAAEİ dolayı teşekkür etmiştir, Ankara 8 (A.A) — İngiltere büyük elçisi | Yiciye Vekâletine İngiltere hükümeti tarafından feliketze- delere 25000 İngiliz lirası teberrüi edildiği- ni ve Kızılhaç cemiyetinin de 1000 İngiliz lirası daha teberrü etmiş olduğunu bundan başka İngiltere hükümetinin fe- İâketin büyüklüğü karşısında aynca eyy, yadımında bulunacağını Ha- rielye Vekâletine bildirmiştir. Ankara 6 (AA) Tahrandan verilen we Hariciye da teberrüat kaydeylcmeğe başlamışlardır. zl taraftan Tahran büyük elçiliği. mizde açilan defterlerde şimdiye kadar | diğini ve Fransanın Suriye m kale 6 (AA) — m yer İran büyük elçiliği | taniyeler için 200,009 frank ikmal edildi, Nakil işlerine nezare eden askeri liseler müfettişi İlyas Âdil ile buradan telefonla konuştum. B. Âdil zelzelede ölenlerin 81 kişi ok | duğunu söyledi. Konya 6 (A.A.) — Erzincan askeri orta okulundan 200 an Se i 50 kişilik bir j Egen istas- yem kânı ve halk tarafından Gmt hürlerile karşılanmış ve askeri ota olan teberrüün tevdi edilmiş olduğunu Hüs Diğer taraftan Japoc maslahaigüzari d8. Türkiyedeki Japon kolanlst 1 Japon DiÇ. yardım olmak üzere bin bira gönderildi Kimden Hariciye Veklltini haberdar e, miserinin de Haleplen satın alın olduğunu Hariciye Vekhletine !
