23 Kânunuevvel 1939 AKŞAM arbe ait resimler Gral von Spee, Mlentevidev önünde yanarak batmağa başlarken Fransadaki İngiliz k um teftiş eden kral Core bir t ve zabitini tebrik ediyor ve bir çavuça nişan talıyor Uruguay açıklarında Gtaf Von Spe& AN arhlisma karşı büyük bir mu- atfakıyet kazanan İngiliz kumandanı Komodor Marâword saman > İ MEŞRUTİYETTE SARAY ve BABINLI Abdülhamildin strafında para | yüzünden çıkan kavgalar — Pek ahlâksız bir çocuk! İ Sıfatını bile kullanmıştı. Bu kere de yanındaki kadınlardan basısından, kızları sulteanlardan ve gene Abdürrahim efendiden şikâyet- derde bulundu. Kitabi Muhsin beyi de hayli zemmetti, — Abdürrahim efendinin burada ağalar yanında terbiyesi bozuldu. Bir | küçük av tüfeği var, Onunla küçük | kuşları vuruyor. Rasim bey — Fena değil! Nişancı- lık öğreniyor. Abdülhamid — Yek! İyi değili Bu kuşlar faydalı hayvanlardır. Ben ani- tanatta iken Tarabyada çocuklar böy- Je kuşlar vuruyorlarmış. Almanya sefirinin zevcesi Yıldıza geldi. (Bu kuşlar nebatata konan bir takım muzır böcekleri yerler; vurulmama- İ ları lâzımdır. Almanyada bunlar İ hakkında kanunlar konulmuştur.) İ demiş. Ben de sadrâzamı celbederek menini söylemiştim. İ Abdülhamid acaba oğlunun İyi ni- İ şan almağı öğrenmesinden mi tevah- hüş ediyordu? Abdülhamidin Abdürrahim efendi- den şikâyetleri tekerrür ediyordu. Bir defa Abdülhamid, Abdürrahim efen- dinin Kardeşi Burhaneddin “e hakkında ağır: da Raslm bey ederse him efendi gürü hafızlara teslim eylemesini söylemişti. Abdürrahim efendi Alâtini köşkü- ne gelinceye kadar zaten şim den farklı bir terbiye görmüş değildi. Kendisine şimdi terbiyeye, ahlâka dair kitaplar veriliyordu; fakat mu- hafızların bütün teşviklerine rağmen © bunları okumağa yanaşmıyordu. Abdülhamid bunu bilmez değildi. Onun için meselenin ruhu oğluna Mitat paşa kitabının okunmasında 4dli Muhafızların Mitat paşanın bes- lediği fikirler yolunda telkinlerden Oğlunun şevk almağa başlamasına meydan vermek istemiyordu. Ertesi 4 teşrinisani 1325 (Rumi) -17 teşrinisa- ni 1909 günü Rasim bey göne Abdül- hamidin yânıma girdi. Abdülhamid | taleplerini yazdırdı: 1 — Muhafız zabitlerle ordu ku- İ mandanının, hükümet memurlarının ! kendisine karşı göstermekte olduk- i ları hürmet ve hizmetlerden memnun İ bulunuyordu; teşekkürlerinin htikâ- mete bildirilmesi; (Hakikatte bu talebe biraz riya karışlığına şü yoktur. Çünkü ken- dişinin her amele ve hareketine İ muhafizlar müsatd bulunmuyorlar- dı; hattâ biraz da soğuk davranıyor- lardı,) 2 — Sultanlar ile Abdürrahim efen- dinin yanından aldırması; sultanla- nn evlendirilmeleri; (Abdürrahim efendinin bir mektepte tahsil etmesi; 3 — Alman bankasına mevdu pa- ralarına eld evrak Üzerine basılmış mührünün vaktile banka ile muame- leyi yapan mabeyinci Emin bey ile Hazincihassa ONamrından aran | ması (Abdülhamidin Alman rındaki parası ile bu r alni aşağıda anlatacağız) Rasim bey Abdülhamidin metâlibi hakkında ittihaz olunacak karar. Yarı anlamak üzere rum! teşrinisan! 1325 - 19 teşrinisani 1909 da İstanbu- Ja gitti. Bir hafta sona Abdü'hamid Yıldız sarayında bekçi denilen hademeden birisinin de Rasim beyle birlikte ya- nına gönderilmesini istedi. Beşinci: sultan Muradın kuyumcu başısı Konstanlara Biraderler tara- fından hal'ından sonra Abdülhamid aleyhine hukuk mahkemesinde bir zarer ve ziyan davası İF l Mahkemece yüzlan celp: nikte Karaburundeki ahlu su mına hitap ed tin! köşküne hamidden mahkemede «isbatı vüc etmesi yahut bir vekil gönderilmesi rdu; vekil gi rmezse mah- bir «vekili müsahbâr; “tayin bankala- ür mesele- Bahife “e Blunacaktı. Bir neleeye iktiran #tmiyen bu dava hükfmetçe vaki olan bir teştb- büs üzerine sonradan kapatılmış oi malıdır. Rasim beyin İstanbula hareketin. den evvel bir gün Abdürrahim efendi babasının üç bin liralık banknot yak- tığını ve: — Ben! öldürürlerse para için ök Abdülhamid Yıldızdan getirdiği banknotları şarfetmeklen belki ihti Taz ediyordu! Muhafızları onun Yıl dızdan Alâtini köşküne bir banknot definesi nakleftiğine O hükmedebitir. lerdi! Abdürrahim efendinin getirdiği bu haberden birkaç gün sonra Abdi hamid parası kalmadığından kendisi- ne altmış lira verilmesi için baş Mu- hafız Rasim beye müracaat etmiş, © da bunu Hadi paşaya bildirmişti. 60 Mra getirilmiş, fakat Abdülhamid pullu senede imza koymağa razi ck miyarak parayı almamıştı Abdülhamidin böyle bir talepten maksadı pavası olmadığını etrafında» kilere inandırmak olacaktı. Fakat köşkte buna inanacak kimse yoktu. Abdülhamide tahsis olunan aylık- tan 377 Urası maaşlara sarfediliyor- du. Defterde bunun iki yüz (dahili maaş) ve mütebakisi a rın, hademenir teriliyordu. İçeriden sarfedilmek üzere vekil harç Hüseyin efendinin eline ekseri- yetle yarım ve çeyrek liralıklar veri. Myor, vekilherç günde on liraya yâ- kın para ile içeri halkına lüzumlu, Yüzumsuz şeyler salın el: hilf maaşlar) tam alt: diği halde bu kadar yarım ve Bir gün paradan bahsedildiği sırâ- dn Abdürahim efendi babasına avri- ca para verilmiş olup olmadığın: mu- hafızlardan sormuştu. Yapılan sarf! İle altmış lirr hikâyesi anlatılınca şehzadenin yüzü kıpkırmızı oldu; için için hiddetlendiği anlaşıldı; âdeta in- tikam hissine kapılmış gibi acı arı te- bessüm ettiği de görüldü Muhafiz- Jar: — Yoksa babanızdan para istediniz de vermedi mi? Param yok diye »iat aldattı m? Diye sordular. de: — Evet, dün kendisinden on Ura istetlim. (Param yok) cevabi gönder. di. Yalan söylediğini kendisine #öyi- yeceğim! — Böyle bir şey yapamazsınız! — Yapacağın! Muhafızlar bir gece Abd efendinin saatlerce bühçede y başına dolaştığını — gördüler. E bir gün evvel babasile kavga etmiş, kavga esnasında yanında sevgili oğ- lu Burhâneddin efendi olsay disine yaptığı muameleleri yapmıyacağını beyandan başi Burhaneddin efendinin fena, u suz hallerini babasının önünde hiç çekinmiyerek sayıp dökmüş idi Kavga para messiesinden mi çık. miştı? Yoksa Abdürrahimin cüriy lerden birisile bir entrikssı © da babasile bu yüzden m! gü etmişlerdi? Bu cihet anlaşılame Abdürrahim efendi babasının ya- lancılığını yüzüne vuracağını söyle diğinden beş gün sonra - teşrin nin yirmi altıncı günü akşamı - mu- hafızlar o Abdürrahlın efendiden ön lira hakkında ne yaptığını sorüwler — Evet, Ikinci haznedarı gördüm. (Babamdan on lira istemiştim de par ram vok.) demişti. (Yalan söylediği. ni öğrendim. Kendisine böyle söyle.) dedim. (Söyliyemem) cevabını Yer- di; israr ettim. O da babama: ğime göre Abdürrahim efendi vermediğinizden dolayı mün muş) yolunda sözler söylemiş. da: (Vekil tediğini onunla aldırsın.) diye emret- miş. Ben vekilharca daha bir şey #öy- lemsedim, Abdürrahim efendi ği (Arkası var) Lam AŞ