23 Aralık 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

SÖZÜN GELİŞİ Hayvanların mizaçları olursa hemen hepsi çok şayası dikhattir ve insanlara dair yazılmış eserlerden çoğuna tercih edilebilirler, Bugünierüc, hayvanların hissi ba- t ve münasebetlerini tahlil eden harikulâde hir kitap elime geçti. Bütün bir liyrnn tayfanın ağız yz ele tün, bi onden cr çöymni dikk ini. alam #nizaçlarına göre bir tasnife tahi tutmasıdır. Hayvanlarla olan akrabalığımızı pek güzel ispat eden bu tasnile göre ki- zıncalar, akbabalar, baykuşlar romantik, bayalperestürler. Develerle kurbağalar HH ama an bep çe eserler içinden ders kitapları dans meraklısı, sivrisinekler, çırçır böcekleri, ispinozlar, kaplanları, deve kuşları ve eşekler yaygaracıdırlar, Fek balıkları, kırlangıçlar, hayvanlar arasında tanddüdü sevcat taraltarları- mı teşkil ediyorlar. Bunlara muarız olan sunıtta kaplanlar ve leylekler bulunu- yor; bunlar fazla kısicanç hayvanlardır. Kedi ve köstebek muziç, köpek ve mü- yıs böceği mustarip, çekirge ve örümcek yırtıcı ve haris mahlüklardır. Yılan balığı çok esrarlı hir tabinie maliktir, hemcinslerile bile az temas eder, ne yaplığı ve ne yapacağı bilinmez. Pireler, volucanlar, sinekler kertenke- iler, kirpiler intiramsz, (o sallapatı hayvanlardır. Hüsnü ahlak sahibi, bekler başta geliyor. Hayvanlar arasmda şalr ruhluları da az değildir; su simek- #eri, arılar, yusufcuklar bunlardandır. Nihayet yengeçler, kuğular, fareler, . tavşanlar, kurtlar, yaban domuzları, kunduslar, atlar, geyikler ve ilikiler geçimsiz, kavgacı, sulh içinde yaşsmıya muvaffak olamıyan ve ikide bir bır çıkaran mahlüklardır. En sonuncular da dahil olmak fisşre ba tasnif sanki insan mizaç ve ka- rakterlerinin bir tablosudur. Şu farkla hd, tek insan cinsi bunların hepsini birden ihtiva eder. «Mütekâmil hayvan oluşumuz da bundan İleri geliyor zünnederim. Meselâ hem kavgacı, hem de şalr ruhlu olabiliyoruz. Çine ve Habeşistana ilk giden Avrupalı hahriyeliler çay ile kahveyi getirmişler ve bunların nasıl kaynatıldığını öğretmişlerdi Fakat bu iki maddenin mururu zamanla Avrüpalılarm zaruri havayicinden olacağı- m hiş tahmin etmemişlerdi. Şimdi bu ii! mükeyyif maddeye bir üüncüzü Ytihek edi. yor. Bu ân cenubi Amerika kısası yerille- Finin öğrdenberi kullasıdıkları ve Mate adını, verdikleri bir yapraktır. 1006 senesinde Cls- vit papasları (Paraguny) da yerleştikleri #üman ba içkiyi öğrenmişler ve daha ferini Dir şekilde islah etmişlerdir. Kadınlar En nihayet Amerikalı kadınlar, kendile- Fine batık arlamuk için hi tarafın- dan bir nohir verdirmeğe muvaffak olmuş- lardır. Bu nehire erkekler yaklaşamıyacak- lardır. Ötedenberi Amerikada erkekler, kadınla- rin balık avlamalarile alay ediyorlardı. Bu- nu, kadınlar protesto elmek için müteaddid döğülüp toz haline getirildikten sonra ta- #8 sığır derli Içine Sarılmakta ve deri ku- ruyuncayı kadar bünün içinde olgun bir hale getirlimektedir. Sonra cezveye konu- ep pişirilmektedir. Fekat bu doğrudan doğruya fincandan deği saman çöpü İle M- monata gibi işilmektadir. Mata şimd! Avrupaya yayılmıştır. Kahva ve çapın hilâfına âsba dokunmayıp DUA- £is mukavvi olduğundan bu İki maddeye rekabet edecağ: muhakkaktır. için nehir defalar erkekler aleyhinde toplantılar yap- mwşlar ve gazetelerle neşriyatta bulunmuğ- lardır. Ea sihayet karılar, şimsli Karolina hükümetine müracaatla Dulunarak balık tutmak için yalnız kadınlara mahsus bir nehir verilmedini istemişler ve hükümet de bu müracaatı kabul ederek Maunt Miçelde İ kadınlara bir nehir vermiştir. Fotograf makinesinin terakkisi Yotoğralırı icadınn bu sene yüzüncü y- dır. Bu müddet zarfında bu mühim Aletin terakkisi Bisteti favkallde sayılmaktadır. Bn modern İctağraf makinesi Hk skine- den dokur mizli daha hafif, boyu 180 misli daha küçük, objektif ağrı 80 imlil deha xi. yadar ve bir milyon misti daha çabuk re- si çıkarmaktadır. Şentland adaları Yeni Avrupu tarbi münasebetle İngii- tereye ald Şetland ndaları ehemmiyet kas- betıniştir. Bu sdalar şimal denizi ile Alas Okyanuaumu birleştiren ve İskoçya la Nor- vweç arasındaki rabıtayi tesis eden dar #nahsile hâkimdir. — İskoçyacın en şimaldeki noktasından 176 kilometre uzakta bulunan Şelland adaları daha cenuptaki Orkney adaları gün İngi- Biz hava ve deniz kuvvetlerinin Almanyaya karşı başlıca üssülharekelerini teşkti et- Fakat şurası gariptir ki, bu adaların halk- lari ami İngilik olmayıp dahs şimaldeki 4Parner) adaları ve İzlanda büyük adam 28- kenesi gibi Noryeçlidir. Normanların mağ- yur deniz akınlarında buralarda yerleşiniş- Sayısı 17 olan Şotland adaları sulh za- manında Mam çindi beygirleri iie meşhur. dur. 1430 kilometre murabbaı mesahasın- darı 210 kilometresi mezru olup kalanı çayır ve kırdır. Atlar beslenmeğe muhtaş değli- Yük taşırlar, çifi sürerler ve araba çeker- Ter. Kalan işi de kadınlar görür. Erkeler münhasıran bulıkçıhk yaparlar. » Gariptir ki, Şetland adalarının hepsi bir İngiliz iordunun malıdır. Lord her sene ada- lardan ağır bir kira alır. Adaların havası yakınından Golf iskrim #eak urntun geç- İ üğinden mutedildir. Bir maznun mahkeme salonunu Davacının boğazına altüst etti sarıldı, jandarmaya hücum etti, güçlükle dışarı çıkarıldı Kardeşi Vehbiyi Edirnekapı dışarısında makaadile tabanca İp yarala- pek mazmun Bahri Bayam'ın mevku- muhakemesine dün ikinci ağır ceza mahkemesinde bakılmıştır. Evvelce delilik iddiasında bulunduğu cihtele tıbbı adliye sevkedilen masmunun Müşahedesi neticesine dair tıbbı ndiiden gn rapor dün mahkemede okunmuştur. , maznun Bahri Bayamın şuurun- olmadığı, cezai ehiiyetizin olduğu bildiriliyordu. Rapor kar. İN ne diyeceği sorulan mazmun mahkeme- de yine bir takım gayri tabli hareketler yaparak, evveloe aleyhinde şahitlik etmiş Gilan ve bu defa da dinieyici sıfatile mah- Kemede bulunan kardeşinin karısı Müni- renin muhakeme aslonundan çıkarına sru istemiştir. Bahr! Bayam bir aralık da, davacı sftdile yanında duran kardeşi Veh- binin üzerine hücum ederek gırtlağına sar'mağa kalkişmişlır. Arkasında duran muhafız jandarma arıya girerek Vehbiyi kurtarmaz isteyince maznun Bahri bu de- *4 da jandarmanın üzerine atılıp tüfeğini almağa kalkışnuş, arıya giren mahkeme mübeşiri İbrahimin elini sunuş, muba- keme salonunda ortalığı altüst etmiştir Hadiseyi habor alan adilye polisi yetiş- miş, mazmun buna da hücuma kalkışmışan da zorlekin yaralanarak muhakeme salo— nundan çıkarılmıştır. Bahri (o hakinda mahkemenin o makabetini (hlâl ve vazife Belinde memurlurü tecavüz suçlarından dolayı evrak tanrim olunarak bu suçlar. dan dn muhakeme edilmek Gere cür. mümeşhud mahkemesine verilmiştir. B: hadise yüzünden davayu devama imkân olmadığından ikinci ağır ceya mahkeme. sindeki muhakeme de başka güne bırak amıştar. Saltanatı devirdik, fakat eski bir usul el'an bâki! Köprünün açılıp kapanmasını meclisi vükelânın kararlaştırması usulünü Abdülhamid koymuştu bütün saltanatı zamanında donan. | ettiler: Nepolson Bonaparte impart- açılıp kapanması meso- kapanmak bilmez. Bu yüzden Köp- rünün iki tarafında, işlerinin başma gitmek içim sabırsızlanan yüzlerce vatandaş, sabahın ayazında, eti kolu bağlı bekler, dufur, Köprünün açılıp kapınma saatle- rini Vekiller Heyeti tesbiteder, İstan- bulun nakil vasıtaları ve bütün sey- rüsefer işlerile Belediye meşgul oldu- ga ve bunları şehrin ihtiyaçlarına gö- Te tanzim etmek Belediye vazifeleri arasında bulunduğu halde idaresi yine Belediyeye aid olan Köprünün yalniz açılıp kapanma saatleri acaba niçin Vekiller Heyeti kararile tesbit edilir? Bunun, çok şükür bütün bozuk idare sistemini tasfiye ettiğimiz Sal tanat devrinden kâlma ve kırk elli sene evvelden başlıyan garip bir hi. kâyesi vardir: Gece gündüz vellimler içinde yaşı yan Abdülhamid bilhassa donanma. dan, donanmanın kendisini devirmek için Ant bir harekete girişmesi ihti- malinden çok korkardı. Bünun için Inhisarlar idaresinin Tekirdağı Tecrübe bağı Alkol derecesi aşağı olan içkilerin rakı gibi seri içkilere tercihan içilmesi prensipini güden İnhisarlar idaresi- nin memlekette iyi şarap imali usul lerinin tamimine ve Türk şarapçilığı- ni Türkiye gibi hemen her cins üzüm yetiştirmeğe çok müsald bir memle- kete lüzik olacak bir dereceye yükselt meğe çalıştığı malütadur. Haber al dığınıza göre Tekirdüğı şarap fabri. kası arazisinde idare turafından ye- tiştirilmiş şaraplık üzüm Tecrübe ba ğında yetiştirilen oAvrüpalın maruf şaraplık üzümlerinden 25 nevi üze- rinde yapılan tecrübelerden son zâ- manlarda İyi nelice alınmıştır. Bura- da yetiştirilen Fransanın Semliton ve Pinot - Chardoney cinslerinde Üzürmerle hakiki Fransız şaraplarına yakın kıymette şaraplar imali müm- kün olmuştur. Devam-etmekte olan bu tecrübeler sayesinde şarap imalâ- tana feyizli bir istikamet vermek müm. kün olacağı ümid ediliyor. Dercettiğimiz fotoğrafı İnhisarlar | idaresinin Tekirdafındaki Tecrübe Bağından bir manzarayı yöstermek- tedir. Bir tashih 20 birincikânun 939 tarihi nüs- hamızdaki eskerlik yazılarında fena bir tertip hatası olmuştur. Makale- nin birinet sütununda ve 28 inci ga. tırında yazılan «inanılmaz manzara şöyle idi:s ibaresinden sonra şu cüm- lelerin İlâvesi lüzımdır: «Takriben dört, Beş bin tank, saatle 50 - 60 kilometre süratle Üzerimize geliyorlardı. Biz daha firka topgusunu silühbaşı yapıp ateş açtırmodan evvel bunların ön hatia- ni siperlerinize ulaştılar. Tank dili ter bat bulunmadığından der hendeklerimizi aştılar, bel örgllerini yatırdılar ve ailâh- iariie siperlerimisin içlerini yalıyürak gep- ler. “Bu birinet kafileyi ikinci het tank- dar, onar dn üçüneğ hat takip etti. Arka- lerine Olurtul- d mu; makineli ti di Vaka bizim tai tanklsrın üzg- rine çıkıp içerisme bombaları atacak kadar çezurlar çıklı Puka: neye yarar ki bu birkaç Din tanktan mürekkep killeyi durduramadılar. Bü &u- #etle hallarımız kolayca yarlmışta.» | yen amatörler THK manın bilhassa eskiyüp harap olma- sini temin edecek çareler düşünmüş ve daima Haliçte durun gemilerin ha- bersisee çıkıp gitmelerine meydan vermemek için Köprünün açılıp ka- | panma saatlerinin kendi emirlerine | muhalif bir karar vermesine imkân olmıyan Heyeti vükelâ tarafından tes- | bit edilmesini emretmişti. Abdülhamid yıkılıp gitmiş, Meşru- Üyet olmuş, Saltanat idaresine niha- yet verilerek Cümhuriyet ilân olun- muş ve bu mes'ud devirde eski zama- nın köhne idare sistemi kökünden tasfiyeye tâbi tutularak Donanma da Haliçten çıkarılmış olduğu Kalde te- ferrüstin telerrüati bu küçük İş, Köprünün açılıp kapanma saatleri- nin tesbit edilmesi işinin Hükümet- ten alınarak İstanbul seyrüseferini | şehir ihtiyaçlarma göre tanzim vazi- zifesile mükellef olan Belediyeye dev- Fİ unutulmuştur. İnkılâplar dolayıslle muazzam bir tasfiye hareketine sahne olan memle- ketlerde bazan ufacık bir noktanm uzun seneler gözden kaçtığı görül müşlür. Meselâ Fransızlar bunlardan birini yüz senelik bir zaman fasıla- sından sonra bir kaç sene evvel fark- İstanbul şehri Haseki kadınlar hastanesi nin 400 üncü il idrak elenekle sevinç içindedir. 1453 de İstan- ne Fatihte 1470 de açılmışlar. Yavuz I sama” nında (1514) açılan Üsküdar Cüzamhane. sinden sonra İstanbulda 1539 da ve kanun! Süleyman Haremi Hürrem Sultan tarafm- dan mimaz Sinan'a yaptırılmış üçüncü hâs- tanedir, Bü hastane evveli Hürrem Sulta- nın Haseki medresesi arkasında ve İmaret yanında bilhassa yapılan binada açılmıştır. Elimize geçen vakfiyoye göre dabiliye mütehasmaları, cerrahlar ve göz mütelıns- msları, oozac'inr ve diğer vakıf tarafndan tayin edilen memurlarla tam kadr İla 4 asır mütemadiyen çalışmıştır. Hastaneye obidayeta Oerkek hastalar XIX uncu asırda yalnız kadın hastalar alın- yatarak ve milyon rakamını çok geçen hastalar dn ayakta tedavi sğümiştir. Hantane XIX uncu asırda bir aralık Ha- seki zindanı Itlak olunarak kadın mücrim- ler, sonra kadın aseze yalırılmış, kadın de- Wer muhafaza olunmuş velhasi bugüne kadar faaliyetine bir sene bile faslar gir- memiştir. Nakil vasıtaları Beyazıtta bazı tramvaylarla otobüslerin takib ettikleri yollar değiştirildi Tramvay caddeleri sabah, akşam pek kalabalık oluyor, tramvayların arkasında otobüsler, arabalar birikip duruyor. Bele- diye, bu gibi vaziyelleri ıslâh etmek şehrin muhtelif semtlerinde bazi tedbirler almağa başlamıştır. Bzeümle Beyamddaki tramvay hatta istikametinin girmdiden de- Bişiirtimesi muvafık görülmüştür. Gerek Fetihten, gerek Birkeciden gelen tramvaylar şimdiye kadar Beyamddakl dönme hatlardan geçiyorlardı ka ve Kurtuluş aranda İşliyen eamvay- lar gib! Fatih tramvaylarını da Üniversite kapısı önünden dönen kavislerden geçir- tecektir. Diğer taraftan Aksaray cihetine giden Bakırköy, Kotamustafapaşı, Top- Kayı otobüsleri Beyazıddan tramvay cad- desine değil, üniversite konferans #alo- nunun bulunduğu Hasanpaşa karakolu sokağından geçeceklerdir. Model tayyare müsabakası Türk Haya kurumunu! tertip ettiği Mo- del Uçak müsübakasına iştirak etmek Is- ırıbul şubesinde müracant eğs- “Türkkuşu Esprktö rek kayıtlarını yeptirmakta ve müsabaka yararın ihtiva broşürleri almakta- dırlar. Bava müsait olduğu tekdirde ikinci Kkânunun ilk parar günü Yeşliköyde yapi” lacak müssbşkada Kazananlara Şok Xiy- metli hediyeler verileceği gibi en, yüksek puan kazanmış olana da şeref kupası vo- Bilecektir. Ewediye | izdihamı hafifletmek üzere Beyasıdla Maç- | GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ Dört yüzüncü yılını idrak etmesi münasebetile Haseki hastanesi i | büsbütün İ mmetçilik etmek üzere o civardaki bir ere tor olduklan Sonra, zannedersem 'Tuilerles sarayının bir köşesine, kim bilir hangi sebeble, bir nöbetçi diki- mesini emretmiş. Sonra çeşit çegik İn- Wlâplar olmuş, nibayet Cümhüriyci devri gelmiş olduğu halde, iki üç se ne evveline kadar, İmparatorun gös terdiği noktada hâl o nöhet tutular. muş. Nihayet bunun mfnasızlığının. farkına varılmış da lâğvedilmiş. Şu bizim Köprünün açılıp kapan- ması işinin hâlâ bir Hükümet işi ol- makta devam etmesi de buna benzer bir vaka gibi görünüyor. Memleketin yüksek menfaatlerile meşgul olan Ve- Killer Heyeti İstanbulda Köprünün açılıp kapanma saatlerini hsikın ih- tiyacına göre tanzim için tedkikler yapacak vaziyette değildir ve bunu istemek cidden mânasiz olur, İsten- bulda bu işlerle uğraşan bir makam vatdır ki, o da Belediyedir. Köprünün bugün 6,45 de kapanması madam ki şehrin ihtiyacma uygun değildir tu- nu Belediye, teşkilâtı vasıtasile kontrol eder ve en münasip saati tesbit ede- rek ona göre İstanbulluların bu miş- külünü halletmeğe çalışır. Bu süretle kış günlerinde halkın sabahleyin Köprü başlarında bekleşmelerine da hir nihayet verilmiş olacaktır, Nihayet burası İstanbul kadın höslaları- nan ihtiyacına kâfi gelmeyince (1894) tari- hinde Moral Ali beyin olyevm Haseki bağ- tanesi yetindeki Taş Konağı salin alınmış ve hastane bu yeni binada kişufu devam etmiştir. Maamafın yine eski hastane bi- nası da buraya mülhak olnrak 'dars edi- miştir. Deki hastanenin yanındaki İmareğ de bir samanlar velevki kısa bir zaman Içim bile olsa hastaneye Uhak edilmiştir. Türk muaveneti İçtimalyesinin on gürel örnek- lerinden olan İmareb elyerm yine İmaret olarak idare edilmek üzere gire) bir seret. te tamir ettirilmektedir. imar Sinan'a yaptırılari bu güsel sitede cami vo şimdi tamir olunmakta olaü İmaret müstema medrese ve İlkmektep çarşı ve nihayet bu dartışyıfn teessüün çok fevkinde bir vasi- yette haraptırlar. Haseki hastanesi 400 sene zarimda en büyük inkişafını Cümhuriyet devrinde id- rak ctmlia, mütenddid ve utşap caki pari- yonlar yanında yeni cerrahi ve nisaiye par viyonu, doğum kliniği, polkinlği, ayri tentr, çamaşırhane ve nihayet tedavi kliniği o zenginleşmiş ve binlerce Türk hekimi burada yetişmiş ve çalışmıştır. Dr, A, Süheyl Ünver Pıb Tarihi Enstitüsü Direktörü Geçimsizlik yüzünden Bir adam beraber yaşadığı kadını ağır surette yaraladı Dün Beşiktaşla genç bir kadının yara lanmasile neticelenen bir vaka olmuştur. Beşiktaşta oturun Abbas isminde biri, iki buçuk senedanberi, Nezihe adında bir ka» dınla beraber yaşsmakladır. Nezihenin Abbastan bir de çocuğu olmuş, fakat bu çocuk ikisinin arasını bağlıyacak yerde Açunıştır. Nihayet Nezihe, bis- girmiştir. Abbas; bir çok defa Neziheden çocuğu nu vermesini istemiş, fakat Nezihe raga olmamıştır. Abbas, dün tekrar aynı mak» sntla eve gikmiş, Nesibe ile karşılaşmon yine çocuğunu istemiş, aynı red cevabını alınca üzerinde bulundurduğu bıçağını çekerek kadını muhtelif yerlerinden ağığ Suretic yaralamıştır. Kadının feryadına yetişen zabıta memurları Abdası elinde kanlı bıçağile yakalamışlar, Nesiheyi de bereyi tedavi hastaneye kaldırmışlardır. , ni Şehremini Halkevinden: 170/12/939 cumartesi günü saat 2030 da evimiz temsil kolu tarafından (Bir dokto- run ödevi) adli piyes temeli edilecek ve bayan Saadet Ölçkün tarafından da big konferans verilecvktir. Davetiyeler Br ida re memurluğundan tedarik edilebilir, '.. Üsküdar Hülkevinden: 24/12/059 pazst günü saat 15 de B. İ. Hakkı Baltacıoğlu tarafıdan Pedagoji (Terbiye) mevsulu biz konferans verilecektir. Herkes g»0ediia, - dizi ikisi “