4 Aralık 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

SÖZÜN GELİŞİ Et ve Ot an filezoflar insanlardaki bütün azgınlıkların, deliliklerin, kavga ve geçimsizliklerin sebebini etle beslenmelerinde bulurlar ve bugün yer yüzündeki bütün hekimler et taraftarı, ot taraftarı olmak ürere iki büyük kısma ayrılmışlardır. Ot taraftarları, yani insanlara yakışan tabiriş «sebze ile tagaddiz esasını müdafaa edenler, çok haklı olarak, etin insan bün yesinde yaptığı azim tahribatı saymakla bitiremezler. Et taraftarları ise, sade- ce, insanların bu gıda maddesine karşıduydukları büyük muhabbet sayesinde tutunabiliyorlar. Tıpkı Yeşilaya karşı içkinin vücuda faydah olduğunu mü- dafan edenler gibi, Halbuki insanların tabi gıdası ottur. İlk bakışta garip görünen bu iddia haddı zatında bir iddia bile değildir ve eğer ecdadımızın yalnız otla beslen âikleri mes'ud devirlerde söylenseydi cidden «malâmu ilâm» demek olurdu. Doktorların hazım cihazımızı müdafaa için söyledikleri haklı sözleri bir tarafa bırakalım da etin insan tablati üzerinde yaptığı değişiklikleri sezmiş olan filosofları dinliyelim: Hiç de kavgacı olmıyan ilk insan, etin tadını aldığı gün bütün hayvanlara karşı korkunç bir mücadele açtı; onları avladı, tak zaklara düşürdü, parçaladı ve yedi. Voltair#'e göre avda vurulan hayvan etle rile beslenmiş ve kuvvetli içkilerle sulanmış bütün insanların damarlarında, çeşit çeşit delilikler yaptıran ekşi bir kan dolaşmuktadır. Onun için insanla rın avcılık devirlerini, azgınlık, hiddet, cinayet, miştir. tecavüz devirleri takib et Et yiyen hayvanlarla, ot yiyen hayvanlar arasında yapılacak ufak bir mü- kayese bunu vazih surette gösterir; nitekin ot yiyenler ne kadar sakin ve uslu İse, et yiyenler o kadar yirticı ve hunhardırlar. İnsanlar tıpkı alkole ve tahrib edici diğer itiyadlara yakalanır gibi ete alıştılar ve bu yüzden sakin iken taş kın, ustu iken hiddetli oldular. Binacnaleyh en mühim vüzife hekimlere düşmektedir: Fazla et yemeğe alışan ve daha fazla yemek arzusile sağa sola saldıran insanları, tablatın bö tün teneffüs edenleri beslemek için bol bol yetiştirdiği nebatatia tegaddi reji mine sokup nabızlarını yatıştırmağa çabşmabdırlar, Belki de dünya aradığı sulh ve süküna ancak «ot rejimiz sayesinde kavuşacaktır. Relçikanın meşhur avukatlarından bit çok Kıymetli bir yadigâr olmak üzere kası sında bir kürdan saklamaktadır. Bunua büyük bir mazisi ve muhakemesi vardı, Gilbert isminde mütebarandan biri otağ sene evvel Brüksel garındaki demiryolu emanet dairesine müracaat ederek cebin- den çıkardığı bir kürdanı uzatmış ve par rasıni da sayarak makbuz istemiştir. Arm- bar memuru bu hareketi istihmm sayar bunu almaktan istinkâr etmiştir. Bunun üzerine diş çöpü sahibi mahkeme- barına kürdanın alınmasna hukuk! ve ka- nun! manfler olup olmadığı araştırılmıştır. Orkan muhakeme o kadar uzun sürmüştüğ ki ne sahibi müddeinin ne de müddetaleyı memurun ömürleri muhakemenin sonuna etmemiştir. Arukalan biri şayrek asır mahkemeleri işgal oden kürdan müddeinin varisinden birkaç bin franga salın alarak kasasına koymuştur. 500 bin lira bulan garson Romanın maruf lokantalarından birim- de müşteriler gittikten sonra masaların altını temizlemekle olan bir garson bir zart bulur. Ağırca olan zarfı açar. Bir de | me görsün 500/004 lirellik para... Garson namuslu bir adam olduğundan parayı benimsemez. Sahibini araştırır. Mi bayet paranın sahibinin Venedikli bir mğ- bendiz olup bir iş için Romaya gelen biz adam olduğunu öğrenir. Bip şeyden ha beri olmıyan mühendis istasyonda treog bineceli mende kendisine yarım miyom Mreti getiren garson ile karşılaşır. Mühendis bu parayı düşürdüğünü bilme” yordu. Garson kanuni olan 50,900 lireti ak mıştır, İtalya kanunları kayıp para ve eğ- yayı bulana yümde on müküfat, verilmesini emremektedir. Iki gün içinde büyüyen hayvan Mkocululi Alman teşebbüsü netice vermedi Nazi şefleri sinirli Abi askeri mahafili Sovyetlerin İsveç demir maden mıntakası civarında yerleşmesinden korkuyor İyi bir kay Amsterdam 3 (A.A) — ya Mozkovada şiddetli protestoda bu- lunmuştur. Stalin, cevap vermekten imtina etmiştir. Bu vaziyet, Berlin hükümeti için yeni bir hayal inkisan olmuştur, Hitler'in mesai arkadaşları arasında şiddetli kavgalar cereyan eb miştir, Uysal bir adam sayılan Gene- ral von Brauchitseh bile, bu defa, von Ribbentrop'un siyasetini, Hitler'in huzurunda tenkid etmiştir. Fakat, as keri mabhafilde, Sovyetlerin garbe doğru inmelerinden daha fenasına intizar edilmektedir. Buna, Alman- ların Finlândiyalılara Rus boyundu- ruğundan kurtulmaları için yardım ettikleri günlerin hatırası da inzimam eylemektedir. Alman balıriyesinde endişe daha fazladır, Amiral Render donanması nın elinden giden Şimal denizinden sonra, Baltık denizinin de bolşevikle- şerek Alman donanmasına kapan. masından korkmaktadır, Alman hü- kümeti, ordu, donanma ve halkın, roiştir.” Askert mahafll, Moskovanın, İsveş demir madenleri mıntakss olan Gu isem yakınına yerleşmesinden kori- maktadır, Almanya demir sanayii için bugün şiddetis muhtaş olduğu demiri buradan tedarik etmektedir , Bir Alman gazetesinin makalesi Berlin 3 — Boersen Zeitung gaze» tesi neşrettiği bir makalede Sovyei Rusyanın hareketini hakh görmeli tedir. Bu gazete; «Sovyet Rusya hâdi, satın meçhul inkişalarına karşı bir almakta haklıdır» diyog, Bir-müstahkemrmevzi nedir? ve buna nasıl taarruz edilir Yazan: M. Şevki Yazman İngiliz ve Franmz müstemleke ve dominyonlarından gelecek kuvvetleri ve abloka İle Almanyayı yumuşat den çekinerek karşı karşıya dururlap. ken, «kahve siratejleri» bu sükünet- ten dolayı her iki tarafa da ateş püs- kürürken, biz de müstahkem ve müs tahzar bir.mevziin ne demek oldu ğundan ve buna *aarruz etmenin tekniğinden bahsetmeye zaman bu- labiliriz, Evvelâ müstahkem bir mevzin çeşitlerini ayıralım: 1 — Sahra usulünde meydana gel miş bir müstahkem mevzi, 2 — <Mevsi harbi faranda he arlanmış bir müstahkem mevzi. 3 — Daime tahkimatı tarzında bir müstahkem mevzi, Birincisi hareket harbi esnasında kıtâların kendi kazına ve küreklerile ve yanlarında taşıyabildikleri porta- tif mania tellerile birkaç saat veya günde viicuda getirilmiştir. Ekseriya basit hendeklerden ibarettir. Hareket harbinde müdafli bir dere- ceye kadar korumaya ve mütearrıza fazla zayiat verdirmeğe yarar. Fa kat bunda asıl karşı koyan top ve tüfektir. Bu çeşit mevzilere karşı her türlü harp vasıtaları ve piyade hare ket harbindeki kaidelere göre ve yanlarındaki silâhlarin taarruz eder ler. İkincisi, ya bu sahra usulündeld tahkimat tekemmül ettirilerek veya hut daha evvelden ve bir plâna göre sahra usulündeki hendeklerden daha derin daha imtidatlı, beton ve de- mirli beton İle her çeşit mania mal semesi ve mani kollarının tatbikile vücuda getirilmiştir. Fakat beton, demirli beton, zırh gibi vasıtalar tahkimatın vüsatına nazaran azdır. Tahkimatın genişlik ve derinlikleri le ehemmiyetlerine göre ya sahra tahkimatında olduğu gibi hareket harbi kaidelerine göre veyahut ile- ride anlatacağımız daime tahkimatı. na taarruz kaidelerine göre buralar ra hücum edilir. Çok defa ağır top- çu ihzaratı ister. Geçen harp ekseri ya bu çeşit mevzilerde olmuştur. Dalme tahkimatı: Daha sulh vak. tlnde ve en dayanıklı İnşa malzeme- sinden (demirli beton ve zırh), gayek esaslı plânlara göre yapılmışlardır. Halen Alman ve müttefik orduların önlerinde durdukları mevziler de işte bu cinstendir ve bizim nasil yapıla cağını araştıracağımız taarruz da bu çeşit mevzilere karşı olandır. Bu mevsilerin umumi tertibatı ns- lerden ibarettir: Evvelâ bu daime tahkimatı tek bir hat değildir. Binaenaleyh o «Majin hattı tabiri biraz yanlıştır. Belld Majino mevzii demek lâzımdır. Al manlar kendi tahkimat sistemlerine ise Ziztrid hattı değil (West Wall — Garp kale duvarı veya kalesi) derler, Her ikisi de birbiri ardınca siralan- mış müteaddit hatlardan mürekkep- tir, Burada da battı yine eskisi gibi deliksiz bir avcı siperi şeklinde anla- mamalıdır, Buradaki hattan murad satrançvari arasi üzerine serpilmiş tesislerin, içlerine top veya makineli tüfek, önlerine tel manlajar, hendel- ler, lâğımlar konmuş müteaddit yep altı tahkimatının eteşlerini üzerinde bir sahadır. Eğer bura- da bir hat aramak lâzım gelirse ba tesislerin önünden devamlı olarak uzayan zikzak şekili mani hatlar görülebilir, Yoksa içerisine top vey makineli tüfek konmuş tesisler ara” sinin vaziyetine göre birbirinden gayri muntazam fasılalarla ayrumış Halen daime tahkimatındaki tesis- | lerde en az on beşlik topların müte- addit isabetlerine karşı dayanabilen ve önden geriye doğru hem dayan. | ma ve hem de genişlik ve derinlik iti. barile büyüyen istinat (noktaların dan ibarettir. Ön hatlarda birer kat olan tesisler geri hatlarda ve bi'has- sa «aml müdafaa hattında: birkaç kat olmakta ve zeminden aşağı doğ- ru gitmektedir. (Fransız tahkima- tında bu derinlik bazan 30 metreye kadar varıyor). Sonra tesislerin yana ve geriye doğru yeraltı yollarile mu- vasalam temin olunmuştur. Bu tesisler içinde yine ehemmiyet. lerine göre ya mazgallardan veya aşağı inerek saklanan ve yukarı çi- karak ateş eden toplara müteaddit makineli tüfekler, önlerinde de hen- dekler bulunur. (B4zan bu hendek- ler üzerinde elektrik cereyanı bulu- nan tel manilar İle de takviye edilir). Tesislerin ali katlarında cephanelik. ler, yatakhaneler, hastaneler vesaire bulunur, Nihayet tahkimatın umumi çehre- sini İkmal için cephe hattına müvazi bu hatlarda bir de amud kilid hatları bulunduğunu ve cephenin herhangi bir yerine girilirse bu mıntakayı yan- lardan tecrid ederek mevziin yine müdafaa edilmesini mümkün Kılan | tertibat bulunduğunu da unutma- mak lâzım gelir, Şimdi böyle bir mevzie nasıl hü. cum edilir? Bu hücum da iki türlü olur, 1 — Baskın veya cebri hücum, 2 — Bir plâna tevfikan yapılacak taarruz. Birinci tarzı Alman falimnamesi şöyle tarif ediyor: Topçu tarafından kâfi derecede tahrip edilmemiş kuv- Ham halleri 7 ÇrbkAim ie) besler vetli tahkimatı baskın yaparak zap- tetmek. Diğeri de günlerce süreş topçu ihzaratını müteakip yapılan taarruzdur. Yine Alman talimnamesi diyor kiş «On beşliklerin müteaddit isabetleris ne dayanacak şekilde kuvvetli yapıl miş, önü bir top ve müteaddit maki- neli tüfeklerle tarayan ve ctrah tanklara karşı koruyan bir manlayla çevrilmiş tesisler cebri hücumlaer ile zaptedilemezler.» O hâlde garp cephesindeki her iki mevziin zaptı, bunda zırhlı arabala- İ rın müdahalesi de olsa, öyle cebri hücumlar ve baskınlar ile mümkün değildir. O halde her iki ordu için de kala kala bir plâna tevfikan evvelâ ağır topçu ile tahkimatın tahrip edilme- si, manilerin kaldırılması, arazinin karış karış taranması ve ancak on- darı sonra taarruza kalkması kalıyog, Fakat unutmamak lâzım ki bul &rruz ve İmha evvelâ ileri hatlarda- dır. Yüz binlerce ton çeliğin evvelâ buralarda sarfedilmesi (o lâzımdır. Çünkü bir hamlede bütün mevzi de- rinliği ateş altına alınmayacağı gibi yine bir hamlede taarruzu bütün mevzi derinliğince ilerletmek de ka- bil değildir. Burada Alman zırhlı arabalarının mühim işler görmesi ve bir yarma yapması da beklenemez. Mahfuz ve emin beton ve zırh tabakaları altın. daki seri ateşli tank topları ve derin hendeklerle kuvvetli çelik maniler tahrip olunmadıçka bu zırhlı araba- lar tahribe veya maniler önünde ta- kılıp kalmaya mahkümdurlar. Taarruza kalkmış bir kıtanın na- sıl hareket edeceğini ve nelerle karşı- Jaşacağını ise gelecek yazıda izaha i çalışacağız. GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ Zonguldak havzasında. ki ocaklar ve şirketler mektebe gön- dermiyen veliler Tedrisat iptidaiye) kanunu mucibinoş Henüz hüviyeti beygir kuvvetinde bir de tamirhane vardı, Ereğli şirketine ald yıkayıcılardan başka; saatle altmışar ton kömür yıkayan diğe iki fabrika mevcuddur. Havzadaki şirkitler şunlardır: Ereğli şirketi , — 13,750,000 frank sarım Talaza işletme akla da b nl demiryolun m iş Tür sermayeli Boyacıoğlu ocağı, (Hey id ocağın İşletme imtiyazı İş bankasına ve rilmiştir.) Bir kadın sokakta fenalaştı, hastaneye kaldırıldı tesbit edilemiyen big kadın, dün Karaköyden geçerken Dirdemm bire düşerek fenalaşmış, polis tarafında derhal Beyoğlu hastanesine yatırılmıştır. Kadının kim olduğu araştırmaktadır. Nişantaşında oturan Türkkuşu talebe- sinden B. İbrahim de dün bir sinemada filim seyrederken (birdenbire fenlaşmış, polis tarafından Beyoğlu hastanesine yat”