22 Ekim 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Trenin vardığı ERZURUM lar esmess, sicaklığın daha şiddetli olaca iryolunun Er zuruma Yarması bütün Memleketi alâkadar ediyor. Şark! Anado- Judaki bu vilâyev merkezimiz Fıratm bip kola ola suladığı bir ovanın n dağlarının etek- birkaç vadinin birleştiği noktada muhtelif istiksmetlerden ge- lar burada tesemmi eder. Erzuru- «Kars 2 yal kapısı Mh; bu da şimdi demiryolu ile anavatana bağladığımız vilâyet merkezimizin Şarki Anadolunun anahtar olduğunu gösterir. Btzurum Şarki Anadolunun tevsi merkezi <erber, İrmna ve İrandan harice transit nakliyatın duraklarından ıstur. 1900 metredir. İklimi itibarile Hararetin görü- rü ir gına şüphe yoktur. Şehir başlıca üç kısma & yüksek bir noktada olan kele | surla çevrlimiş. olan şebir etraftaki müstahkem mevkilerdir. dağınık b Erzurum, istilâya ve isyanlara karşı ken- dini daime kahramanca müdufas etmiştir. ii mart 1918 de sonuncn defa olarak Türk bayrağına kavuştu zurum ön safta bulunmuştur. Sark vilâyetlerinin kıymeti amı; öbürü üçüncüsü de Şehir koyunları için de, bu şehir mühim pazar | kürk ticareti itibarile de $ da çıkmakta ise sada sarfediliyordu. Erzurum, İ ve gıda maddeleri sanaşli İçin, kesa pan idir. ütunde evvelce İ yazmıştık, 5 ——a İspanyanın milli marşı Prusya kralının eseriymiş n Pruı € verilen bir 2 de derin vukufu ve ince duygusu İle anya sefiri kont Aronda'ya ke olan bir marsi tedkik eylem Üzere vermiştir. Befir büyük Fredrikip kendi eli ile yazl- mi o zaman İspanyada kra' bulunan üş ü Karlose göndermi Wir. Üçüncü Karlos Alman musiki şaheseri daydığı bu marşı çok beğenmiş ve-likin öm- Tü vefa etmediğinden bundan istifade ede- Memiştir, Sonradan bu eser İspanya kra'- Aiğı hazinel evrakında unutulmuş kalmıştır, 1860 da İspanyol mareşalı Serrano Kra- Miçe ikinci İzabellâyı m tan sonra yeni bir askeri milel bir müsabaka tertip bakaya y eski bütü ri konulmuştur, Bunların arasında hazinek maarşlarda bulunmu müsabakaya kabul € arçadan hiçbiri büyük Fredri» » marşındaki kuvvet ve meş ol ıden bu parı vietin milli m edilmiştir. İspanyol marşının böyük Predrikin eseri olduğunu ik keşfeden 1603 de kral on ik kikat büsbütün tesbit edilmiştir. Balık avına teşvik Olta he balık tutmak eğicnecii bir spor- dur. Şimdi bunun iktisadi cihetten çok bü- Yük ehemmiyeti olduğu meydana çıkmıştır. Viysnuda tutulan bir hesaba göre şimdi Ostmark izmini alan eski Avusturyada on binden fazla oltacı vardır. Bunların bir se- he içinde tuttukları balığın miktarı 250,000 kilogramdır. Vasati olarak her ollacıya se sevi 25 kilogram isabet ediyor, Bu ne Gltasık sırf vakıt öldüren bir eğlence ol- mayıp memleketin İaşesine yardım eden | bir olduğunu isbat etmi, Şimdi ma» | halt? hükümet oltacıları teşvik etmekte ve hattâ balık mevsiminde hükümette ve mü- esseselerde istihdam edilenlere mahsus sw- rette mezuniyet vermektedir Oita ile Tuna ve civar göllerde tutulan bahitlar ekserya ufak tefek şeyler değildir. Seksen doksan kilo gelen büyük balıkla- nn tutulması nadir değildir. Bazı ollacılar bütün sene evine et satın almayıp ailesini balık ile geçindirmektedir. ın durgun Sul miyanı balıklar lar ciğerleri temiz sile olan bu eğlence herkese ehemmiyetle ta va ile doldurm sıhhatini düşünen e etmektedirler, Yaman bir dolandırıcı Bilâ en mütemedidn memleketlerde bile halkın safderunluğundan istifade eder büyük servet yapan adamlar varmış. V mada birçok şikâyetler üzerine tevkif e kn Hoctisman isminde bir adam her derd deva olan bir yağ keşfeliiğini iddin ederek Şek yüksek bir flatle bu yağları haslalara sürmüştür. Fakat yağı kullananlardan hiç biri umduğu şifayı bulamadığından zabıta ya şikâyetler tevali etmiştir. Tevkif edildi ten sonra bu adamın iri in ömrünü uza- tan bir demirli şarap keştetiği idâlası ile başkaca bir çok adamı dolandırmış olduğu sabit olmuştur, Mahkeme bu yaman dolan» dırıcıyı bir sene küreğe mahküm etmiştir. İstiklâl harbinde Er- | mıştar. Bizi | Gene eski günlerde Ramazanda kilerler Büyük konaklarda iki türlü kiler vardı: Biri kalın, öteki ince ( Yazan: SERMED MUHTAR ALUS) Ramazan gelirken, varlıklısından, varlıklısızına kadar berkes haline göre hazırlıklara başlar, en önce n&- valeyi ve kileri şenlendirirdi. Esasen büyük konaklarda kilerin adedi iki; Kâlın kiler, ince kiler. Kalını selâmlıkta, vekilharç ağaya haremde, o da kâhıya ine düğüm üstüne dü- güm vuranlarda da birinin anahtarı kendi ceblerinde, öteki hanımefendi. nin kuşağında, emanet; İ kadına. Ke lanların aylık t yın- arı bulunu; göre numi maaş gibi iplerle çe- yağ kâğıdını andıran faf ve sarımtırak pusulaları sökün ederdi. Bu (muayyenat) beş kalem. den mürekkep: Nanı aziz (ekmek), küşt (et), ruganı sade (sade yağ), erz (pirinç), şeir ve saman (arpa sa- man) Bunlar Levazım dairesi ikinci şube- sinin tayinat kısmına merbut Fırın. lar idaresinden, mezbahalardan, ni- zamiye erzak anbarından, şeir anba- ndan verilirdi. atları rütbey Hemen hemen çavdar ekmeğini andıran somunlar küfeli beygirlerle hergün İstanbul, Boğaziçi, Anadolu- yakasına kapı kapı dağıtılır, et adam yollanıp kasaphanelerden getirtilir, her ay bası yağ, pirinç Saraybumun- j erzak anbarından, arpa, saman da bilmem nereden arabalarla taşı nirdı Müşirlerinki şöyle dursun, birinci ferik ve feriklerinki değme bakkal dükkâ rmaye ola- bil Kilerin kalını, inc onu anlatalım Kalın kilerin muhteviyatı: Teneke teneke Hâlep, Urfa, Sibir yağı (yani Sibirya malı) ; Giridin, Edremitin, lığın zeytinyaj kazevi kazevi pilâvlık Misir, cilâvlık Amberbu, çor- balık ve dolmalık Tosya pirinci. Çu- val çuval un; börekliğe ve baklavalığa si nedir, $imdi İngiliz ve Franz sefirleri aranda Belâ: Muahedenin İmzasındam sonraüç mutlefik devlelin şerefine kadeh kaldırılırken, sağda: Başvekil B. Refik Saydam nulak söylüyor İİ Hold: Mareşal Fevzi Çakmak, Fransız generali Weygand ile bir arada, sağda: Mareşal Fevsi Çakmak, siyafel sofrasında Bursa valisi Münir pasanın Morhor yokuşu başındaki bu ko şimdi Hayriye Visesidir mahsus olanı Romanyanınki, kelle kelle, şeytan külâhı gibi sipsivri şe- ker. Hevenk hevenk Kumbağa diye maruf Kumla soğanı, Küfe küfe pa- tates; paket paket makarna; tel, ar. pa, yıldız, marka şehriye (son ikisin- den evvelkinin ismi ağıza almmayıp işaretle tarif edilir, öbürü de 80fu evlerine sokulmazdı), Sandık sandık gaz, ispermeçet mu- mu; sahurda pilâva, simit makarna» sına toymak olacak hoşaflık kuru ka» yısı, erik, üzüm; ezilip kaşık kaşık gövdeye alılacak yaprak yaprak pes- til İnce kilerler de dopdolu mlarında dişini sık, kuş * bul, Onlarda da Zeytinin envm: Ufaklı büyüklü karası, mücellâsı, yeşili, kalamatası. Peynirin çeşiti: Beyaz, çayır, kaşar, kaşkaval, dll, tulum, kirlihanım, ha- malökçesi; raya harcılardan delikli gravyer, yuvarlak Felemenk, alacalı bulacalı Rokfor (çok kimse bed rayi- halı diye adını bile anmaz, duyunca öğürürdü), sonra halis Kayseri işi kol gibi pastırmalar, kuşgönü taraf, ları; kangal kangal suçuklar. Reçellerin de türlüsü: Vişne, çilek, kayısı, erik, ayva, portakal, ağaçka- vunu. (kebbad) inelr, hünnap, Acem üzümü, k4bak... Şurupların şişe şişe si: Gül, trenküzümü, ahududu, tu rupç, gelincik Murabbaların kâse küsesi: Yakut, akik, kehriba gibileri Bunlar meyvanın mevsiminde, ka dın kadıncık hanımefendiler tarafın- dan bizzat veya nezaretleri altında yapıhp Râmâzana saklanır, pasaklı v terelelli hatuneli yerlerde de Rama zan kapıya çattığı sıralar Bahçekapı- sındaki Hacı Bekire, Meydancıktaki Rifata, Şehzadebaşındaki Udi Cemile, Fatihteki Şekercigüzeline başvuru Turdu; İnce kilerde turşuların da güna gü: nü, Bunlar da eteği belinde kadınlı harem bölüklerinde kendi elceğizlerile, hele ba inü bile e | yaldızlı Martel, nohudi yartalı Metâk- sa konyakları, | Kenarda lerin bile İ ik nevalesi, gibi Okilerciği tertemiz, bal dök İ yala mutfakçığı, duvarmda üç dört ! göz, pırıl pıni tel dolabcığı olurdu Kadıncağız, ayağında tıkır tıkır ta | kunyalar, çorbayı, ardından ortaya konacak bir veya iki yemeği oruçlu oruçlu pişirir, tuzunu biberini kapı dışında oynıyan sübyanlara netir, topa beş dakiki peynirli, reçelli, tepsisir ya kor mez ( p alâ vızküke ift Wp hep birlikte oruçlar bozulurdu bucaktaki Küçük karınca (o rTamazâaniye- Mer üye derli toplu, Kala zey pideli, simitli top gü ) deni Sivilden olanlar içinde eli sıkıca ve hesabını, kitabını bilenler bizzat, kese bahsini umursamıyanlar ise seriya ânirede müâiyetlerinde bulunan rütbeli, mevkili (k ) kişiler, yahut da kâhya ve vekilharçları ma rifetile, Asmaaltından veriş eder. lerdi, Ramazan üstleri alınanlar her vakıtkilerden çok ün olur, araba- lar erzakla yüklenir, kalını, inceli kilerler adamakıllı donanırdı. Ramazan dolayısile gi n hazır. ıklardan biri de mutf: erbab bir hamurcu: ilâvesi, Allaha şükür kapılar açık r tanımadık, haremli selâmlıklı iftara gelen gelene; sofralara dolan dolana Bolulu veya Mengenli ahçıbaşı parça olsun?... Çırağı pirinç mi lasın, bolaşık mı yıkasın, yoksa de kirli salaşpur, hababam ha bulut gibi sinekleri mi koysun? Börek, baklava üçmak için yardım- ci şart, Ramazanda velime ve sünnet cemiyetleri olmadığından düğün ah- çılanı işsiz ve aylak kalırlardı. Bun- lardan biri Beyazıttaki kahvelerinden getirtilir, imtihanlık yaptığı Nemse yahut ekdilerden bir mücerribine kur. | böreği, tırtıl baklava, pirinçunu tatli durulur, bu hanımların doğma büyü- , sı tenavül kılınıp beğenildikten sonra me Boğaziçlilerine kurutulan tütün. | götürü pazar dört, beş kırmızı Jiraya, balıkları, bastırılan lâkerdalar daara- i ya kadanca edilirdi Bam alafranga meşreblerde, bilhas- ince kiler vardı. Mutlaka Rum veya Ermeni bir kilercinin elinde. O de tınazlar gibi; keenne Galata” da Okçşumusa caddesindeki «Ekono- mik» kooperetifinin Tünel meydanı pasajındaki «Helvetyos nun bir şu. besi, İçinde kezsap gibi frenk turşuları- dallarının, Rus havyarlarının, Porte- kiz sardalyalarının her numarası ve içkilerin de daniskası: Binliklerde Mihyoti düzü, hasırlı- larda Sakız mastikası, şişelerde be- yazlı, kırmızılı Bordo, Burgonya; ma- vi etiketli Komandarya şarapları; üğ tutulur, biri peşin dayanıp, memnun kalınırsa bahşiş ve bir kat çamaşır. da ; vadedilip alıkonuverirdi. Sermed. Muhtar. Dokuma standardizasyonu Bir müddettenberi, dokuma skandardi- saayonu için oda sanayi müdürlüğünce tedkikat yaptarıldığı malümdur. 'Tedkikat bitmiş ve bir proje hazırlanmıştır. Proje, cuma günü tearet odası idare heyetinde görüşülecektir. İstanbul - Berlin hava seferleri İstanbul - Berlin hava (seferlerinin önümüzdeki ba günü başlaması İhtimali vardır. Hazırlıklara devam edil- mektedir. İzmirde maçları İzmir 21 (Akşam) — Bu pazar günü )iz maşlarına. devam edilecek, Demirspor - Doğanspor ve Alay o Aleşspor takımları karşılaşacaktır. Hakemler B. Mustafa Bays ra ve Esad Merderdir. İM en ünü RM RL MELER LİLİ