26 Eylül 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Dün Geceki ve Bu Sakhahki Efaberler Son dakika Ren sahillerinde topçu düellosu oluyor Fransız tayyareleri topçulara mühim yardımda bulunuyor Paris 26 (A A.) — Almanlar, son iki gün zarfındaki mukabil taarruzları Fransızlar tarafından geri püskürtülmüş olduğu için ümüdsizliğe düşmüşler ve yeni teşebbüslere girişmemişlerdir. Şimdiki halde Zweibrücken mıntaka- sında topçu ateşine devamla iktifa eylemektedirler. Şimdiye kadar müsademeler nadiren vukubulmakta idi. Fakat bugün Ren sahillerinde şiddetli bir topçu düellosu vukubulmaktadır. Alman hatlarının Üzerinde cereyan eden hava muharebeleri Fransız tayyarelerinin mükemmel olduğunu göstermiştir. Havalar pek iyi gittiği için Fransız tayyareleri keşif uçuşları yaparak topların bulundukları noktaları tesbit etmişler, fotoğrafla. rını almışlardır. Tayyareler topçulara Keşif tayyareleri muharebe tayyarelerinin refakatinde da yardım etmişlerdir. olarak Alman hatlarının üzerinden uçmuşlardır. Alman tayyareleri ile vukubulan düellolar esnasında yalnız Fransız muharebe tayyarelerinin kuvvetli ve süratli olduk- ları meydana çıkmamış ayni zamanda bombardıman tayyarelerinin de Alman bombardıman tayyarelerinden daha süratli oldukları isbat edilmiştir. Bu mu- harebelerde Almanların zayiali mutedil bir hesapla hiç olmazsa Fransızların zayiatına müsavidir, “Avrupada tahsilde bulunan talebelerimiz Maarif Vekâleti hangilerinin dönüp hangilerinin kalacaklarını tayin etti Ankara 25 (A.A) — Maarif Vekâ- etinden bildirildiğine göre: I — Almanya ve Fransada resmi ve hususi surette tahsilde bulunan inlebelerimizin yurda dönmeleri. 2 — İsviçre, İtalya, İngiltere ve Belçikadaki devet o talebelerinden fen şubelerinde ve teknik sahada tahsil görenlerin tahsillerine devam- Jan, 3 — Amerikada bulunan devlet ta- Jebesinin hangi şubede olursa olsun tahsillerine devamları. 4 — İsviçre, İngiltere, Belçika, ve İtalyada bulunan fenni ve teknik mahiyette olmayan şubelerde tahsil. deki devlet lalebesinin yurda dön- meleri, Amerikada bitaraflık kanununun tadili Pittmanın hazırladığı lâyiha ittifakla kabul edildi Vaşington 25 (A-A.) — Ayan mec- Yisi Hariciye encümeni, müzakereye «sas olarak, ambargonun kaldırılma- #, peşin para ile mübayaat yapılması gibi hususatı ihtiya eden Pittman Yâyihasını ittifakla kabul etmiştir. Normal surette encümenin müza- kere esası olarak, geçen içtima dey- resinde ambargonun İbkası hakkın- da mebusan meclisince verilen kararı ele alması lâzımgelirdi. Bulgar hava kuvvetleri ku- mandanı Moskovaya gitti Sofya 25 (A.A) — Bulgar hava kuvvetleri kumandanı general Lojof yanında hava kuvvetlerine mensuh dört subay olduğu halde bugün tay- yare ile Moskovaya hareket etmiştir. General Bulgaristan ile Sovyetler Pir- liği arasında bir hava yolu açılışı hu- susunda müzakerelerde bulunacak- tır. Tasarlanan hava yolu Moskova - Harkof - Odesa - Varna - Sofyadır. Almanyada Yahudilerin radyoları alındı Amsterdam 25 (A A.) — Niewes Vanden Dağ gazetesinin Berlinden bildirdiğine göre yahudilerde “bulu- nan radyolar, Almanyanın her tare- fında ve Alman işgali altında bulu- nan mmtakalarda hükümet makam. Jarı tarafından müsadere edilmiştir. 5 — Fransa ve Almanyadan gayri memleketlerde kendi (hesaplarına okuyan talebenin ailelerinin, yoksa kendilerinin arzu ve muvafakatlerile bu memleketlerde tahsillerine de- vyamları kararlaştırılmıştır. 6 — Tahsliilerini devlet veya dev- lete bağlı müesseseler hesabına Al- manya ve Fransada fen şubelerinde ve teknik sahada yapmakta iken İ yurda celbeğilmiş olan talebeden İ tahsillerini hayli ileri götürmüş olan- İ arın İsviçre, İngiltere ve Belçikada tahsil sahalarına göre hangi fakülte veya yüksek mekteplerde tahsillerini ikmal edebileceklerinin tayinile Ma- İ arif Vekâletine bildirilmesi 'İstanbul üniversitesinde müteşekkil komisyo- | na havale edilmiştir. i B, Ghamberlain bugün izahat verecek Başvekilin in B. Mussolininin son nutkuna da temas etmesi muhtemel Londra 25 (A.A.) — Press Assosia- tion'ın parlâmento muhabiri yazıyor; Chamberiain yarın öğleden sonrâ A- vam kamarasnda harbin geçirdiği safhaları kısaca mütalâa edecektir. Başvekilin Polonya istilâ ordusu ve Rusyanın ohareketi (hakkında daha Lafsilâtlı beyanatta bulunabil- mesi muhtemeldir, Yine öyle benziyor ki, Chamberlain Mussolininin sulh ve orduların şim- di bile çarpışımasına mani olmak im- kânları hakkındaki nütkunu mevzuu bahis eyliyecektir. Rumen ticaret heyetinin gelmesi teahhura uğradı Ankara 25 (Telefonla) — Alâkadar makamlara gelen son malümata göre, Romanya ile aktedeceğimiz yen! tica- ret anlaşmaları müzakerelerinde Vbu- Yunacak Rumen ticaret heyetinin mem. leketimize gelmesi yeniden teahhura uğramıştır. Ticaret heyetinin birinci. teşrinin 15 inden evvel gelemiyeceği anlaşılmaktadır. Stokholma üçüncü bir Po- lonya tahtelbahiri iltica etti Stokholm 25 (AA) — Üçüncü bir Polonya tahtelbahiri Stokholm imanına iltica etmiştir. Tahtelbahir müsadere edilmiş ve mürettebatı di- ğer iki (ahtelbahirin mürettebatı gi- bi tevkif edilmiştir. Milli Şef Dün Yugoslavya büyük elçisini kabul etti Ankara 25 (AA) — Reisicümkur İsmet İnönü bugün saat 16,30 da Yugoslavya elçisi olup bu sefer bü- yük elçiliğe tayin edilmiş bulunan B. Sumenkoviçi mutad merasimle ka- bul etmiştir. B. Sumenkoviç, Relsi- cümhura büyük elçi sıfatile itimad- namesini takdim eylemiştir. Kabul esnasinda Başvekil ve Hariciye Ve kâleti vekili doktor Refik Saydam hazır bulunmuştur. Reisicümhurun İzmir Bele- diye reisine telgrafı İzmir 25 (AA) — Reisicümhur İnönü fuarm kapanışı münasebetile Belediye reisi doktor Uz tarafından gönderilen telgrafa karşılık olarak şu telgrafı göndermişlerdir: «Fuarın kapanması münasebetile hakkımda izhar olunan duygulardan dolayı teşekkür ve gayri müsalt hal ve şartlara rağmen fuarın kazandığı muvaffakiyetten dolayı fuar komite. sini tebrik ederim.» Milli müdafaaya 20 milyon lira Meclise sevkedilen kanun dün kabul edildi Ankara 25 (Telefonla) Büyük Millet Meclisi bugün Dr. Mazhar Ger. men'in başkanlığında toplanarak Ma- Mye Vekili B, Fuad Ağralmın talebi üzerine 58 milyon 917 bin liralık fev- kalâde tahsisat verilmesine ait kanu- na ek lâyihayı ruznameye alarak ter- cihan ve müstacelen müzakere ve ka- bul eylemiştir. Bu kanuna nazaran, Milli Müdafaa Vekâleti ihtiyaçlarına sarfedilmek ve fevkalâde menbalardan hasıl olacak paralarla karşılanmak üzere verilmiş olan 85 milyon küsür bin liralık tah- sisata ilâveten Milli Müdafaa bütçe- sine 20 milyon Nra konulmükladır. Meclis bundan sonra arazi vergisi hakkındaki kanunun ikinci maddesi- ne bir fıkra ilâvesine, mazbut vakıf- lara ait akarların tamir ve ihyaları için sarfına mezuniyet verilen 150 bin liranın ödenmesine ve yalnız bir yil için dışarıdan getirtilecek anasonların gümrük resminin indirilmesine dair Vekiller heyetince alını olanı kara- rm tasdikine ait kanun lâyihalarını müzakere ve kabul etmiştir. Meclise verilen lâyihalar Ankara 25 (Telefonla) — Türkiye - Fransa ticaret ve seyrisefain mukave- lehamesine müzeyyel anlaşma ile te- diye anlaşması mütemmimatının tas- diki hakkındaki kanun lâyihası hükü- metçe Meclise verilmiş, lâyiha harici- ye ve iktisad encümenlerine havale edilmiştir. Lüzumu halinde yeni askeri muha- sebecilikler teşkili için Maliye Vekâle- tine salâhiyet verilmesi hakkındaki kanunlâyihas Meclise gelmiştir. B. Nurullah Ataç Ankaraya gidiyor Ankara 25 (Telefonla) — Pertevni- yal lisesi fransızca muallimi muharvir B. Nurullah Ataç Gazi Terbiye ensti. tüsü fransızca ve edebiyat muallimli- ğine tayin edilmiştir. Kerdisinden Ve- kâlet tercüme heyetinde de istifade edilecektir, Estonya Hariciye Nazırının seyahati B. Selter dün ansızın Mosko- vadan n geri di döndü Riga 25 (AA) — Bslonya Harici. ye Nazırı Selter ansınn Moskovadan dönmüş ve bugün Rigadan gelmiş- tir. Hiçbir beyanatta bulunmamıştır. Letonya hükümet merkezindeki ecnebi mahafil Selterin bu ansızın dönüşünü bedbin bir surette müta- Iâa eylemektedir. Paris 26 — Estonya Hariciye Narr- rınm Moskovadan birdenbire avdeti hakkında şu malümat veriliyor: Nazır evvelki akşam Operada verilen tem- silde bulunduktan sonra Kremlin'e davet edilmiştir. Burada yapılan gö- Tüşmeden sonra ertesi sabah tayyare ile Moskovadan hareket etmiştir. KIZILORDUNUN İLERİ HAREKETİ Dün bir çok yerler ele geçirildi, on bin esir alındı Moskova 25 (A.A.) — 'Tass: Kızılor- du genel kurmayının tebliği: 24 eylül pazar günü, tahdid edilen hatta doğ- ru ilerliyen Kızılordu kıtaları, Seiny, Avgustov ve Grubeşev şehirlerini ak mışlar, Brestlitevsk'un 40 kilometre şimali garbisinde Avgustov - Kuychine- briansk « Rassno hattını tutmuşlar, Brestlitovsk'un 20 kilometre cenubu garbisinde o Pichtehats'ı, Luibomil'i, Grubeşov'u, Cunouv'u ve Uwow'un 20 kilometre şimalt garbisinde Yanouv'u ele geçirmişlerdir. Lwow'un cenubu garbisinde, Ko- marno, Dragobytch ve Boryslav alın- muştur. Garbi Bielorüsya ve garbi Ukrayna. da Polonya ordusunun bekayasını te- mizlemekte olan Kızılordu kuvvetleri, Paris 25 (A.A) — Havas: Fransız matbuatı, «Sovyetlerin yeniden Av- rTupaya duhulüs mevzuu İle meşgul olmaktadır. Gazeteler, Panslavizm'in bu yeni akını İle yeni Iki meselenin ortaya çıktığını tebarüz etlirmekledir. Bu iki mesele, Akdeniz meselesi ile Bal- kanlar meselesinin gösterdiği vazi- yette değişiklik hasıl olması ve Cer. manizm ile Slavizm arasındaki mü- cadelenin yeni bir safhaya girmiş bu- lunmasıdır. «Journal gâzetesinde Saint - Briöe, diyor ki: «Bu meselede en kârakleristik va- ziyet; Bulgarların hattı hareketidir. Bulgarlar, Rusya ve Almanyanın Po- Jonyadaki müşlerek hâreketlerini ve- sile ittihaz ederek Dobruça üzerinde- ki taleplerini ileri sürmektedir. Şu- tasını da unutmamalıdır ki Balkan antantı, bu tadilci programa karşı Ingiltere - Sovyetler Londradaki mülâkat hakkın- da yeni bir | haber Londra 25 Sovyet sefirinin İn- giltere Hariciye Nazırı ie mülâkatı, Nazır Lord Halifax'ın teşebbüsü üze- rine vukubulmuştur. Nazır temmuzdanberi sefirle gö- Tüşmemişti. Bu nokta mülâkatın ehemmiyetini göstermektedir. Londra 25 (A.A.) — Lord Haliliax ra büyük elçisi B. meleri esnasında, vaziyetin son inkişaflarını uzun uz#- dıya tetkik etmişlerdi Daily Mail gazetesinin diplomatik muhartirine göre, Sovyet büyük elçisi derhal hükümetile temasa geçerek Sovyetlerin müstakbel hattı hareket- leri hakkında lord Halifax'a mümkün olduğu kadar çabuk cevap vermeyi vedeylemiştir. Roma mahafili ne diyor? Roma 25 — Sovyet Rusyanın Lon- dra sefirinin İngiliz Hariciye Nazırı ile mülâkalında sefir Sovyet siyaseti hakkında izahat vermiş, bunun Al manyaya yardım mahiyetinde olma- dığını, Sovyetlerin Almanyayı Kara- denizde nuzaklaştırmak istediklerini denizden uzaklaştırmak istediklerini ve bunun tam bitaraflığa uygun oldu- drada memnuniyetle karşılanmıştır. Fransız Hariciye müsteşarı Paris 25 (A.A.) — Hariciye müsle- şarı Champetier de Ribes bugün öğle- den evvel Sovyet büyük elçisini kabul etmiştir. Dil bayramı Bugün dil bayramıdır. İlk dil ku- rultayı 26 eylülde toplanmıştı. Bu münasebetle Hâlkevlerinde merasimi yapılacaktır. | | ! Brestlitovsk'un cenubu şarkisindeki Polonya kıtaları grupunun tasfiyesi esnasında on binden fazla er ve subay ve Grubeşov'un cenubu şarkisindeki £rupun tasfiyesinde de bir piyade #” yı ve bir motörlü livayı esir almışlar- dir. Sovyet - Alman ademi teca- vüz paktının musaddak nüs- haları teati edildi Rerlin 25 (A.A.) — Alman istihba- rat bürosu bildiriyor; Berlindeki Sov- yetler Birliği elçisi ile von Wiezbacker, dün neşredildiği tarihten itibaren mü» teber olan 25 ağustos 1939 tarimli Alman - Sovyet ademi tecavüz misa» kının musaddak nüshalarını teati et- mişlerdir. Şarki Avrupa vw Balkanlar Fransız gazeteleri, Son vaziyetin yeni bir takım meseleler çıkardığından bahsediyorlar kurulmuştur. Journal gazetesi, baş makalesinde de ayni mevzua temas eylemekte ve şöyle demektedir: «Epey zamandanberi Almanya ts rafından açıkça tehdid edilmekte olan Yugoslavya, yeni vaziyeti o derece iyi görüyor ki sanıldığına göre, yakında Moskova hükümetini tanıyacak ve Sövyetler Birliği ile diplomatik mü- nasebet lesis eyliyecektir. Excelslor gazetesi, diyor Xi: «Sow yetlerin oyunu sarihtir. Son yirmi se- ne 3arfında, Sovyetler, Almanların elinden mümkün olduğu kadar çok şey almağa, fakat ne müttefik, ne de düşman olarak Almanya ile yalnız başına karşı karşıya kalmamağı ça- ışmıslardır.» Exceislor, makalesini şöyle bitiri. yor: «Panslavizm'in bir tek tehlikeli düşmanı vardır ve oda Prusyadır » Berlinde suikasıller Bir çikolata f fabrikasında da infilâk oldu Kaunas 25 (A A.) — Berlinden ge- len. haberlere göre Tempelhol'da bir çikolata fabrikasında bir infilâk vu- kubulmuş ve arkasından yangın çık- mıştır. Bu hadise bir kaç gün içinde vukubulan «kaza» ların dördüncüsü- dür. Hükümet makamları bu suikasdle- rin bir teşkilât tarafından tertip edik diğini zannetmektedirler. Hanovrde infilâk oldu Londra 25 — Almanyâda Hanovr- de bir infilâk olmuş, 15 kişi ölmüş, 17 kişi yaralanmıştır. İnfilâkların gizli bir teşkilâtın eseri olduğu anla- şılmaktadır. General v von Friiz Meğer harbe “bir sefer olarak iştirak etmiş Berne 25 (A.A.) — General von Fritz'in ölümü şeraiti, bütün İsviçre- de büyük bir sürpriz uyandırmıştır. Gazetta de Zürich'in yazdığına gö- Te, general, mecburi ataletten kur. tulmak için Polonya harbine 12 inel topçu alayında bir nefer gibi iştirak etmiş ve kıtanın başında kumandan olarak değil fakat basit nefer olârak harp eylemiş ve böylece ölmüştür. Berlin 25 (A.A.) — General von Fritz'in cenazesi bugün Berline ge- tirilmiş ve Harbiye Nezaretinde tabu- ta konulmuştur. Merasime bir çok generaller iştirak eylemiştir. Romanyadan gelecek muhaciler Ankara 25 (Telefonla) — Romar- vadan getirilerek olan muhacirlerin orta ve garbi Anadoluda yerleştiril. meleri kararlaştırılmışlır.