10 Ağustos 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 11

Çin kıtaları Şanghayın garb mahallelerine girdi Japonlar son iki hafta içinde Büyük zayiata uğradılar Hong - Kong 9 (A.A) — Chekiai Ajansı bildiriyor: Şanghay'dan bildi- rüdiğine göre mükemmel surette teç- hiz edilmiş olan bir çok Çin kıtaları Şanhay - Nankin demiryolunun çk mealindeki kasabalardan hareket ede- rek Şanghay'ın garp mahallelerine girmişlerdir. : Hükümet merekzindeki Çin mah- filleri memnuniyetlerini izhar etmek- tedirler. Bu kıtaların şimdi Kating, Taltsang ve Paoshan'da Şanghay'ın şimali garbi ve cenubu garbisinde bulundukları haber verilmektedir. yakında bu mınlakalarda şimdikiler- den daha mühim muharebeler cere- yan etmesi beklenmektedir , Şanghay'daki Japon kuvvetleri hususi ihtiyat tedbirleri almaktadır- Jar. Japonlar tarafından verilmiş pa- saportları hamil onların bile Şang- hay'ın garbindeki müdafaa mıntaka- #ına girmelerine müsaade edilme- mektedir. Japonların zayiatı Chungking 9 (AA) — Chekini ajansı bildiriyor: Çin askeri makam- ları tarafından hazırlanan (istatis- tiklere nazaran Japonlar, temmuzun son Iki haftasında muhtelif Çin cep- helerinde zabit ve nefer olmak üzere 13,694 maktul vermişlerdir. Ayni müddet zarfında 358 muhâ İtalyada yeni manevralar İtalyanın Gmülnedii bazı harekât var Roma 9 (A.A) — Bu sabah ta gerek bir cepheyi yarmak üzere sü- ratle hareket etmeleri mümkündür. Roma 9 (A.A. ) — Mareşal Balbo e Strace ve Grandi büyük manev- ralardan bugün tayyare ile Romaya dönmüşlerdir, Pariş 9 (A.A.) — Figaro gazetesi yazıyor: «Po vadisinde yapılan ve gü- Tültülü bir şekilde ilân edilen manev- Talardan başka halihazırda İtalyanın cenubunda da bazı gizli manevralar yapılmaktadır. Onuncu kolordu tarafından yapı- lan bu manevraların gayesi, Habeşis- tan seferi esnasında ihdas edilen muhtelif fırkalardan birini bir Avru- pa fırkasına karşı kullanmak imkân- Yarını tecrübe etmektir. Bu fırkalarda yalnız iki piyade alayı varsa da nor- mal şekilde bir kolorduyu terkib eden diğer bütün nusurlar mevcuddur. Palermo ve Avellino eyaletlerinin bu talimler için bir saha olarak inti- hab edilmesi ve donanma cüzütam- tamların hini hacette şimali Afrika. Lord Halifax Londraya gelerek B. Strangla görüştü Londra, 9.(A.A.) — Lord Halifax, mezuniyetinin bir kaç gününü geçir. miş olduğu Yorkshire'deki malikâne- sinden öğle vakti hariciye nezaretine gelmiştir. Mumaileyh, nezarette B. William Btrang'ı kabul etmiş ve kendisinden İngiliz - Rus müzakerelerinin son #afhası hakkında mâlüâmat almıştır. Lord Halifax'ın cuma gününe kü | dar Londrada kalması muhtemeldir, | Londra 9 (A.A. — Hariciye Nazı- rı khan Ballar Alman büyük ve tedir... rebe cereyan etmiş ve 152 Japon &p- keri eşir alınmıştır. Harp günaimi 231 beygir, 1489 tüfek, 10 makineli süfek, 33 sahra topu ve 124,305 mer- midir. İstatistikten Japonların Hopei ve Shantung'dan geçerken Chahar'dan Kiangsu'ya kadar uzanan cephenin İlk hattında pek ağır zayiat verdikle- ri anlaşılmaktadır. Burada Jâponla- nn zaylatı 4,000 kişidir. Ayrca 18 esir alınmıştır. Bundan başka düş- mandan 79 tüfek, 2 makineli tüfek, 1 sahra topu ve 30 beygir iğtinam edilmşitir. BSuiyuan - Shansi cephelerinde 46 muharebe olmuştur. Japonlar bura- da 3,138 maktul ve 113 esir vermiş- lerdir. Çinliler 1,122 tüfek, 1 maki- neil tüfek, 1 top ve 8 beygir almış. lardır. Honan - Hupeh eyaleti cephelerin- de 15 gün gibi kısa bir müddet sar- fında 57 muharebe olmuştur. Japonlar burada 2,850 kişi zayiat vermişlerdir. Dilşmandan 10 esir, 85 tifek, 2 makineli tüfek ve 25 beygir alınmıştır. Moskova 9 (A.A )— (Havas): Sov- yetler Birliğinin Çine 700 milyon rüble ikraz edeceğine dair hariçte çıkan haberleri ne Sovyet ne de Çin makamatı nezdinde tevsikı imkân olamamıştır. General Franco Başvekil İspanyol hükümeti 12 nazır- dan terekkü> edecek Burgos 9 (AA) Resmi Gazete- maktadır, General Franco, aynca uhdesinde hiçbir nezaret bulundur- mıyacaklar. Neşredilen diğer kararmamelere gö- re, Başvekil muavinliği mülgadır. Hü- kümet on ik! nazırdan terekküp ede cektir. Bu nezaretler, Hariciye, Dahi- liye, Harbiye, Bahriye, Hava, Adliye Maliye, Endüstri ve Ticaret, Maarif, ve Nafla ve İş Nezaretleridir. Ayrıca, General Franco'nun riya- setinde müdafaa işlerine bakan üç Nazırdan mürekkep bir müdafaa konseyi kurulmuştur. Başvekâlet omuavinliğinin lâğvı, siyasi kosneyi mühim (mikyasta takviye eylemektedir: Burgos 9 (A.A.) — Falanj partisi nizamnamesinde yapılan tadilâtın | İspanyada krallığın iadesi ile alâka- | dar olduğuna dair bazı ecnebi gaze- telerde yapılan neşriyat burada hay. | retle karşılanmaktadır. Mezkür tadilâtın tek bir hedefi vardır: İktisadi kalkınmayı tabak. kuk ettirmek için memleketette en müsait şartları tesis etmek. Bununla beraber, krallık meselesi- nin tetkiki de kati olarak tehir edil miş değildir. Bir Mısır askeri heyeti, askeri usullerimiz hakkında ted- kikat yapacak Kahire 9 (A.A.) — Anadolu ajan sının hususi muhabiri bildiriyor: Ordu teşkilâtımız ve âskeri usullerimiz et- rafında tekdikatta bulunmak üzere yakında Türkiyeyi ziyaret edecek olan Mısır askeri heyeti, Kahire topçu ku- mandanı Tümgeneral Hüsnü Elzeydi paşanın riyasetinde şu zevattan mü- rekkeptir: Albay Mustafa Rssadık (Harbiye emktebi müdürü), süvari binbaşısı Presn İsmail Davat, mühendis binba- ası İbrahim Sadelmisri, nakliye ön- yüzbaşısı Haseneyn Lütfi, makine yüz başısı Diyab Mühelhel, Heyete sivil olarak da, Harbiye Ne- zareti bütçe kalemi müdürü Osman 'Tevfikle Ticaret vezareti memurların- dan Ahmed Selim rafakat etmek Kömür ucuzluyor B. Roosevelt (Baştarafı 1 inci sahifede) İlk senelerde ciddi bir rekabetle karşılaşan Türk antrasitini . himaye için hükümetçe bazı tedbirler alındı. Bu arada kok kömüründen alınmak- ta olan gümrük resmi 4,5 liraya çikt- rıldı, Buna rağmen Sömükok fabrike- &i epice buhranlı günler geçirdi. İlk sene, tam kapasitesi ile çalışmadığı ve İstihsal edebileceği mikdarın ya- rsı nisbetinde istihsalâtta bulundu- ğu halde elinde mühim mikdarda stok kalmıştı. Bu vaziyet hükümeti yeniden tedbirler almağa sevketmişti. Bu tedbirlerin en mühimmini güm- rük resminin 4,5 liradan 7 liraya çıkarılmasına inzimamen ormanlar. dan odun katiyatını sıkı bir kontrol altına alan orman kanunu ile bazı mıntaka ve mahallerde maden kö- mürü yakılmasını mecburi kılan mah- rukat kanununun Büyük Millet Mec- Msince kabul edilmesi teşkil ediyordu, Bilhassa bu iki kanunun kok kömü. rü istihlâkâtının pek kısa bir zaman içinde şayanı dikkat bir nisbette artmasında büyük tesirleri görülmüş- tür. O derecedeki bu Kanunların ka- bulünden sonra Sömikok fâbrikası- nın bütün istihselâtı elden çıkarıl miş ve ayrıca hariçten 70 bin ton kok kömürü ithaline mecburiyet his- sedilmiştir. Ne kadar kok kömürü istihlâk ediyoruz? İktisad Vekâleti tarafından yapı- lan hesaplara göre memleketimizin genelik kok kömürü İstihlâkâtı tak- riben 180 bin tona çıkmıştır. Bunun 55 bin tonu Sömikok fabrikası tara- fından ve bir kısmı da yerli gazha- neler tarafından temin edilecektir. İhtiyacı tamamen karşılamak için hariçten de elli bin tondan fazla kö- mür ithali icab edecektir. Türk antrasiti ve Alman koku Hükümet kok kömürlerinin güm- Tük resmini indirirken Sömikok fab- rikasının zarar görmemesini nazari dikkate aldıği gibi Alman kokunun Türk antrasitine rekabet edememe- sini de göz önünde tutmuştur. Ankarada Alman kokunun depoda vasıta üzerinde teslim fiati 27,5 lira olduğu halde Sömikokun depoda teslim fiatı 22 lira ve yetmiş kuruş- tur. İstanbul teslim (fiatlerinde de buna yakın bir fark vardır, Gümrük resimlerinin asgari hadde indirilme- sine rağmen Türk antrasitinin Al man antrasitinden bu kadar daha ucuz bir fiatle satılabilmesi Türk antrasiti sanayiinin râsyonel bir ha- le geldiğini gösteren canlı bir delil olarak kabul edilebilir. Brükselde Lengistlerin kongresi toplanıyor (Baştarajı 1 inci sahifede) — Etüd üç kısma ayrılmıştır. Bİ- rinci kısımda türkçenin yapısı Hind - Avrupa dillerinin yapısı İle mukaye- se edilmektedir. Yapıların benzerliği akrabalığı ihtimal dahilins getirir, akrabalığa bir mani olmadığım iş- bat eder, İkinci kısımda sesleriu mu- kayesesi yapılmaktadır. Mukayeseye baz olmak üzere Avrupa âlimlerinin etimolojik lügatlerde tesbi* ettikleri köklere maddeler ve merfemler alın- miş, türkçenin de en eski kaynakla. rı ve bugünkü Jehçelerden arkait hu- susiyetler gösterenleri mukayeseler. de esas tutulmuştur. Üçünsü kısım- da her iki diller ailesinde müşterek bulduğum morfemler mukayese olun- muştur. Belediye memurları için te- kaüdlük hakkı verilecek Ankara 9 (Telefonla) — Dahiliye Vekâleti, Belediye memurlarına, dev. Jet memurları gibi, tekâüdlük hakkını bahşedecek bir kanun projesi hazırla. maktadır. Vekâlet, .Zabıtai belediye nizamna- mesinin yerine kaim olacak yeni bir nizamname de hazırlamaktadır. Takas Limited şirketi müdürü Ankara 9 (A A.) — Merkezi İstan. bulda olmak üzere kararnameye isti- naden teşekkül etmiş olan Takas Li- mited şirketi müşterek müdürlüğüne Türkiye Cümhuriyet Merkez Bankası İstanbul şubesi müdür muavini Kâ- “Kongro, bitaraflık kanununun tadilini reddetmekle 1,0 milyar insanın emniyetile oynamıştır,, diyor Haydpark 9 (A.A) — Kongre ta- tl devresine girdikten sonra İlk defa olarak matbuat mümessillerine be- yanatta bulunan Roosevelt, demiştir ki; Kongredeki oOcümhuriyetçiler koalisyonu ile demokrat partisi bi- tarafık kanununun tadili programı- nı reddetmekle bir buçuk milyar in- sanın emniyetile oynamışlardır. Kongrenin kuvvetli bir ekalliyeti- ni temsil eden cümhuriyetçilerle de- mokratların yüzde 20 veya 251 ikin- cikânunda kongrenin yeni içtima devresinde vaziyeti yeniden tedkik etmek üzere o zamandan bir müd- det sonraya kadar harp çıkmıyacağı- na dair milletle bahse girmişlerdir. Roosevelt, bu koalisyon bahsi kay- bettiği takdirde bundan dünyada bir buçuk milyar insanın mutazarmır olacağını ilâve etmiştir. Relsicümhur, mebusların ellerini bağlamakia ve muhasamatın başla- masına mâni olacak bir gayret sar- fetmek salâhiyetini elinden almakla hata etmiş ve pek büyük bir mesuli- m e girmiş olduklarını kaydet- Ki da Moskovaya | Bulgar hududunda hir bir askeri müşavir gönderiyor (Baştarafı 1 inci sahifede) gandası, Lehistana karşı gürültülü hücumlarda bulunmakla Danzig ma- kamlarının Leh gümrük memurları meselesinde ricatini saklamak isti- yor. Lehistanı kat'i bir inhidam ile tehdid eden Alman gazetelerinin Ji- sanı, nazarı dikkati celbediyor. Ve bu mahafii: «Bu, bizi Danzig mes lesinin ötesine götüren bir vaziyet- tir.» diyorlar. Petit Journal gazetesi de diyor ki; «Alman gazetelerinin ohiddetlerini haklı göstermek için ortaya sürdük- leri bahaneler kimseyi aldatamaz, Şüphe yoktur ki bu yeni hücumlarla beynelmilel efkârı umumiye üzerinde tesir yapmak, ve soğukkanlılığı Al manyayı çileden çikörtan Lehistanı korkutmak istiyorlar.» Journal gazetesinde Berlinden bil- diriliyor: «Zannedildiğine göre Dan- zig şefi Förster, Hitlere ecnebi bir devletle ihtilâf çıktığı takdirde Dan- zigin diplomatik vekâletini üzerine almasını teklif edecektir. Danzig halkına hitaben bir beyanname neş- ri yakın olduğu zannedilebilir. Al İmanya, Danzig İle Şarki Prusya a- rasında şimdiden gümrük hudüdla- rının lâğvedilip edilmiyeceği tasrih edilmeksizin, serbest şehre kolaylık- lar gösterecektir.» Figaro gazetesi de şöyle yazıyor: «Hitlerin etrafında, Almanyanın cid- di bir tehlikeye mariz kalmaksızın geçen seneki tecrübeyi tekrar edebi- leceğini zannedenler vardır. Dikta- törlerin ve idare ettikleri milletlerin bu projelere karşı bir defa daha na- zarı dikkatlerini celdetmek namus- kârane bir harekettir.» Evogue gazetesi de şu mutaleayı Vaziyet, geçen eylüldekine benzemiyor. Yeni bir Mü- nih, artık kabil değildir.» İnhisarlar İstanbul Baş Müdürlüğünden: i 15 Ağustos 939 tarihinden itibaren 50 santilitrelik bira şişeleri de olarak 16 ve 62 santilitrelik sâlon biraları da 20 kuruşa satılacaktır. Ağustos 939 günü akşamı ellerinde eski fiyatlı bira bulunan bayiler mevcut miktarı gösetrir bir beyannameyi en yakın İnhisar satış depolarına vermeleri ilân olunur. Beden Terbiyesi Genel Direktörlüğünden: 20, 30, 40 santim yüksekliğinde yüz elli adet spor mükâfat kupası alma» caktır. | Kupalar iki kulplu ve kapaksız olacaktır. Hangi €b'attan kaç tane alına cağı sonradan kararlaştırılacaktır, Talip olanların Satınalma a NN Hn et v9 Ozak MİMAR n a e eyer. ve yalan şiddetli beyanatta bulundu Mumalleyh Amerika ve dünya he- sabına oparlâmento koalisyonunun © bahsi kazanmasını arzu ettiğini söy- lemşitir, Roosevelt bitaraflık kanununun, tadili meselesini bir kere daha mille te arzetmek tasavvurunda bulunma- dığını ilâve etmiştir, Nafla tahsisatı programının kon grece (o reddediimesinden bahseden reisicümhur, dünya sakinlerinin bü-” yük bir ekseriyetinin emniyetile oy- namış olan ayni ekalliyetin 20 mil yon Amerikalının ekmeğile de oyna- mış olduğunu beyan etmiştir. i Kentucky'de bir seçim New . York 9 (A.A.) — Vali intihe- bı için Kentucky devletinde yapılan bir dereceli intihabat Roosevelt ta- | raftarlarının -mağlübiyetile neticeler» miştir. © Reisiecünihurun şiddetli taraftar. larından “olan âyandan Berkley'in. gösterdiği inamzede karşı demokrat- lar Roosevelt'in üçüncü defa intiha- bına aleyhdar olan Keen Johnson'u yali muavinliğine namzed yöermiei lerdir. Türk askerinin öldürü!- düğü doğru değilmiş (Baş taraftı 1 nci sahifede) Diğer taraftan yabancı bir ajansın verdiği bir habere göre, bazı gazete- Jer, Türk hüdudu civarındaki Bulgar erazisinde yirmi gündenberi faal bir surette askeri hazırlıklar yapılmakta olduğunu ve hudud mın! halkın tahMye edilmekte bulunduğu- nu bildirmiştir. Her hangi bir tehlikenin vuku bul- madığını ve halkın sükün içinde tar- la işleriyle uğraştığını tasrihe salâhi- yettarız. j Askeri hazırlıklara gelince, evvelce resmen de bildirilmiş olduğu gibi bu, modem harb silâhları ile ünsiyet peyda etmeleri için iki sınıf ihtiyat subay ve erlerin bir talim devresi için silâh altına çağırilmasıdır. Bu iht. yatlar, mensup oldukları fırkaların ygıntakaları dahilinde ekzersizler yap- maktadır. Sofya 9 (A.A.) — Bulgar ajansı, bir. çok Alman ve İtalyan asker ve amele sinin Bulgaristana gelmiş olduğu hak» kında Bulgaristandan alınmış gibi yâ bancı matbnatta çıkan haberleri kati surette yalanlamağa salâhiyettardır. Hiçbir Alman ve İtalyan askeri ve ya- hut amelesi Bulgaristana gelmiş de- ğildir. B. Kemal Ölçer Ankara 9 (Telefonla) — Edirne Nafia müdürü Kemal Ölçerin Nafia müfettişliğine nakli yüksek tasdika iktiran etmiştir. Erzurum Belediye vehıliği Erzurüm 9 (A.A.) — Fevkalâde bir içtima yapan Belediye Meclisi, Parti başkanı avukat Mesut Cankaya'yı it- tifakla Belediye Relsliğine seçmiştir. İtalyada yeni yan —o—(| Roma, 9 (A.A.) — Kral, Duçenin teklifi üzerine 20 zatı âyan azalığına tayin etmiştir. Bu zevat, bilhassa sa nayi erbabı arasından seçilmiştir. > (6120) komisyonun.