17 Temmuz 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

TELE ME Kare al ame li ağ Rİ AYY a Ve ey Bahife 4 Iktisadi ve mali hafta Siyasi hâdiseler yüzünden Avrupa borsalarında durgunluk - Memleketimizde esham va tahvilât vaziyeti 'Totaliter memleketleri devlet adam- larının nutukları bir müddettenberi kesildi; buna mukabil hümmalı fa Biyet var ve bu faaliyetin harice akset- memesi için büyük bir gayret #arfo- | Tunmaktadır. İtalyanın şimalinde Ty» rol kıtasında (ki meşhur Brenner ge- çidinin bulunduğu yerdir.) ne kadar İngiliz, Fransız, Hollandalı ve İsviç- reli varsa hepsi hudud haricine çıka- rılmışlardır. Bu, alelâde bir gösteriş midir, yoksa daha mühim vakaylin mukaddemesi mi? İngiliz gazeteleri bu son şıkkı ihtimal dahilinde görü- yorlar ve maksad, motörlü Alman kı- taatının Brennerden geçişlerini gizle mektir, diyorlar. Ayni gazetelerin, bü- tün takyidata râğmen, elde ettikleri havadise bakılacak olursa, bundan bir müddet evvel İtalyan “Rivlerasında (Fransa hududu), birde Triestede mübim miktarda Alman kıtaatı tah- şid edilmiş ve diğer taraftan müs temleke levazımı ile teçhiz edilmiş ge- ne motörlü kuvvetler Brenneri geç- mek üzere bulunmuştur. Bunlar ağ- lebi ihtimal Garp Trablusuna sevkedi- leceklerdir. Fukat ayni zamanda Tyrol'deki Al man ekalliyetinin ansızın başka yere tehciri neyi ifade eder? Bunu da, İtal- yanın, İleride Tyrolde de bir Sudötes meselesi zuhur etmemesi için, evvel den ittihaz ettiği bir tedbir diye tef. sir ediyorlar, Yani İtalya, dost ve müttefiki olan Almanyanın müstak- bel niyetlerinden şüpbe ediyor demek- tir. Hafta zarfında İngiltere ile Japon- ya arasında Tien Tsin ihtilâfı azıcık yatışmış, bunun diplomasi tarikile müzakere ve halli kararlaştırılmıştır. Buna mukabil Mogolistan hududun- da Japonya ile Rusya arasında çar- pışmalar başlamıştır. Amerika Risicümhuru, Avrupanın karışık vaziyetini göz önünde tutarak Bitaraflık kanununun tadili için kon- gre nezdinde yeniden teşebbüsatta bu- İunmuştur, Reisicümhurun noktal na» zarı, küçük milletlerin mevcudiyet ve istiklâllerini himayede Amerika ken- dini mânen mükellef gördüğü için, Barp zuhurunda onlara silâhtan ma- ada her vasıta İle yardım etmek mer- kezinde imiş, Küçük milletlere göste- rilen bu sempatiye mukabil, Japonya- ya ha'p malzemesi sevkıyantının men'i mevzuubahistir. Birkaç haftadanberi kredi temini için Romanya ile İngiltere arasında cereyan eden müzakerat neticelenmiş ve mlaşma bu ayın 12 sinde Londra- da imza edilmiştir. Bu anlaşmada ev. velce tesbit edilen beş buçuk milyon İngiliz liralık kredinin sureti istimal kararlaştırılmıştır. İngiltere tarafından' Lehistana da açılacak krediler hakkında müzakere- Jer devam etmektedir. Romanya ile anlaşmanın imza olun- duğu gün, Londrada, Bulgaristan ile de bir ticaret muahedesi akdedileceği şayiaları çıkmış İse de bu havadis he- nüz teeyyüd etmemiştir. Türk harici borcunun ihracat mal. Jarile tesviyesini teshil için kurulan Soclât Commerclale Franco - Turgue şirketinin geçen ay nihayetinde alelâ- de toplantısı yapılmıştır. Paris mali gazeteleri, bu toplantıda okunan T&po. rü yeni neşretmektedirler. Raporda; Türkiyenin ihracat kabiliyeti seneden seneye artmakta olduğu ve fakat Al manyanın Türkiyeden yüksek fiatte mal aldığı için, bu fiatlerin beynelmi- Isi #iatlere uymadığı ve bu yüzden Fransa ile Türkiye arasındaki müba. delâtın, elde edilmesi zaruri bulunan baz: iptidai maddelere inhisar eyledi. ği tebarüz ettirilmiş ve iki memleket arasında bunun için bir çare düşün- mek lâzimgeldiği mütalâa edilmiştir, Avrupa umumi siyasetinin endi- ziyetini, bu hafta zarfında piya- ne sukutlarla ifade ve kaydet- ste devlet rantları gene bir haylı sarsıldı. Stock Exchange (Lan- dra borsası) da yeni yeni harp teda- Tikâti tahsisatlarından müteessir gö- rünüyor, İşler çok dupgunlaştı. tler Memleketimizde esham ve tahvilât vaziyeti Ankara borsası, Avrupa piyasaları- ni takiben harici UTürk borcu kâğıt- larında hafif bir gerileme kaydetti. Son muamele 19,17 lira üzerinden vu- ku buldu. Maamafih Dahili istikraz kâğıtlarımızın temayülü her zamanki gibi ileriye doğrudur. Kapanış fiatle- rini aşağıda gösteriyoruz: İkramiyeli Ergani 19,15 lira Sıvas - Erzurum birinci 19,74 lira Diğer tertipler 19,85 ira 1938 Hazine bonosu 69,25 lira kuru tereffü). Anadolu grupunda muamele nisbe- ten azdı. Şu fiatler tesbit edildi: Hisse senedleri 23,20 lira "Tahviller 37,35 iira Mümessiller 35,40 lira, Merkez bankası bir buçuk puan kaybederek 107 lirada kaldı. Endüstriyel kâğıtlar mütereddiddir: Aslan Çimento 9 lira, Tramvay 5,50 lira, Umum Sigorta 11,50 Jira, İttiha- dı milli 18,50 lira, Terkos 5,25 lira, Bo- monti 9,25 lira, İttihad Değirmencilik 12,75 lira, Şark Değirmencilik 0,79 Hi- ra, Telefon 10,85 lira, Omnium 0,87 Hira, Şark Ecza Deposu 2,75 lira, Şir- keti Hayriye 21 lira. Serbes piyasada Türk altını 14 ku- ruş kadar yükselerek 1391 kuruşta kaldı, Mısır Kredi Fonsiye tahvilleri ya- rımşar puan yükseldiler: 1903 tertibi 108.50'Yira 1911 tertibi 102,50 lira ediyor. Izmir fuarı Bu sene yeni eğlenceler tertip edilecek (25 İzmir, (Akşam) — Fuar komitesi, aretçileri için birçok sürpriz- ler hazırlamaktadır. Bunlardan biri- si, fuar sahasında açılmakta olan mağara ve tünellerdir, Fuarı ziyaret edenler, beş kuruş mükabilinde bu karanlık mağaralara girecek, orada muhtelif sürprizlerle karşılaşacak, göreceği elektrik ışıklarına doğru yü. | rüyecek, fakat çıkacağı yolu bazan bulacak, bazan de bulamayacaktır, Belediye ve fuar fen heyetleri, fuar sahasına nakledilmşitir. Puar saha- sındaki büroda 7 mühendis, 7 mi- mar, 12 dekoratör ve 23 desinatör çalışmaktadır. Geceli, gündüzlü fu- ardaki inşaat işlerinde çalışan İşçi sayısı bine yükselmiştir. Kültürparkın 9 Eylül kapısı inşa- atı bu hafta sona erecek, ve bu ka- pının üzerindeki gazino ve lokanta yakında açılacaktır, Bir «İtalyan sirk kumpanyası, fu- ar mevsiminde Kültürparkta çalış. Müâk için fuar komitesine müracaat etmiştir. Birçok ecnebi revü trupla- rı dafuar tiyatrosunda temsiller vermek üzere İzmire gelmek istemek. tedirler, Bu müracaatler tedkik olu- nuyor. Fuar komitesi, fuar esnasında suni gölde Venedik geceleri yaşata- caktır, Mandolin ve kitaralarla müte. addit gruplar, sun! gölde dolaşacak- lardır, TİYATROLAR: i EGE TİYATROSU url Gençdur ve arkadaşları bu akşam Bakırköy Sakızağacı Miliiyadi bahçesinde FERMANLI DELİ HAZRETLERİ Murad Şamil varyetesi Naşid Özcan - Ertuğrul Sadi 'Tek birlikte Bu gece: KADIKÖY SÜREYYADA KARMAKARIŞIK Vodvil 3 perde, okuyucu Aysel. Şehsmlebaşı TURAN Sinemasında Bugün, bu gece 2 büyük filim — AŞKDAN DAHA KUVVETLİ — MASKELİ HAYDUDLARA KARŞI Pazartesi, salı, çarşamba bayanlara 5 kuruş Telefon: 22127. HALK TİYATROSU Kenan Güler ve arkadaşları Bu akşam Taksim Altintepe Bahçesinde DAVA BÖYLE BİTTİ AKŞAM Yi Ter Denizde bulunan Mühim bir servet kaynağı CESE Dul kadn danis azl düş: Ziraat vekâleti yaptırdığı tedkiklerden sonra tüğü henüz anlaşılamadı Eyüpte Bahariye sahlilerinde bir kadın cesedinin bulunduğunu ve yâ- pılan tahkikat sonunda bu kadının Eyüpte oturan bayan Refika oldu. gunun tesbit edildiğini dünkü nüs- hamızda kaydetmiştik. Cesedi bulunan kadının hüviyeti tesbit edilmiş olmasına rağmen, hâ- dise halen esrarengiz bi: fha gös- termektedir. Emniyet müdürlüğü ikinci şube cinayet kısmı memurları bayan Refikanın esrarengiz şekilde boğulmuş olmasının sebepleri OÜze- rinde durmaktadır. Bayan Refika, kırk iki yaşlarında dul ve güzel bir kadındır. Asli bir al- leye mensup olan ve oldukça tanın - miş iki doktorun hemşiresi bulunan bu kadın; uzun müddettenberi Eyüp- te Dökmecilerdeki evinde yalnız ya- şamakta ve muhiti onun oldukça zengin olduğunu bilmekte idi, Bu şekilde servetile geçinen bayan Refika, son Zi nda şuurunda vü- kua gelen bir hastalığın tedavisile uğraşmağa koyulmuş, fakat kut! ve | müsbet bir netice alamamıştır. Evvelki sabah; Bahariye semtin- deki muhtelif fabrikalara sandallar- Ja gelen işçi kadınlardan birkaçı de- hiz üzerinde bir kadın cesedinin yüz. mekte olduğunu görmüşler ve derhal zabitayı haberdar etmişlerdir. Cesed denizden çıkarılarak bir tarafa alın- mış, derhal hüyiyetinin tahkikine girişilerek yukarıda da şekilde kim olduğu öğrenilmiştir. Cesedin, doktor tarafından yapı- lan muayenesinde, kadının su için- de kısa bir zaman kalmış olduğu anlaşılmasına binacn bir nokta üze- rinde durulmuş ve bayan Refikanın son günlerdeki hareketlerinin tesbi- tine çalışılmıştır. Nihayet bayan Re- fikanın 0 sabah yanında komşuların. dan bayan Saime ile birlikte yola çıkmış olduğu öğrenilmiş, ayni saat- İ ler zarfında bu kadının denize düş- mesi ve cesedinin su içinde hiç kı madan su yüzüne çıkmış olması bü bütün şüpheler tevlit etmiştir. Bunun üzerine zabıta; bayan Sa- imeyi aramış, kendisinin iskarpin âl- İ mak üzere çarşıya kadar gittiği öğ- renilmiş ve evvelki akşam geç vakit çarşıdan dönen kadın Eyüp polis merkezince sorguya çekilmiştir. Bayan Saime, filhakika, : bayan Refika ile beraber yola çıkmış olduk- larını, fakat kendisinin Eyüp iskele- sinde ondan ayrıldığını, sonra ne ol duğunu bilemiyeceğini söylemiştir. Zabıta memurları bayan Refikanın oturduğu eve giderek bazı kiymetli eşya ve mücevheratlarını muhalaza altına almışlardır. Cesed üzerinde morgda yapılacak otopsi bu esrarlı ölümün mahiyetini meydana çıkara- caktır. Parsada Atatlirk büstü m i A Kemalpaşa, (Akşam) — Kazami- zın Parsa köyünde Cümhuriyet mey- danına Belediye tarafından ebedi Şef Atatürkün bir büstü dikilmiştir. Büst, mermer bir kaide üzerine yer- leştirilmiştir, Yukardaki (oTesimde Cümhuriyet meydanındaki büst gö- İ sığırları. yazdığımız | 938 yılı lekette 8/766,000 öküz, 904,000 man- | a, cem ,670,000 sığır vardır. Bu milli servet, vasati bir hesapla 250 mil. yon Türk lirası tutmaktadır. Ziraat Vekâleti sığır yetiştirmesi bir istikamet vermek istemiş, Türk ve ecnebi mütehassıslara tedkikat yap- tırtarak bir program hazırlamıştır. Memleketimizin toprak ve iklim yaziyeti, dalmi mühaceretler dolayı sile sığırlarımızı şu tiplere ayırabili- | Tiz; Şark vilâyetlerinde şark kırmızı sığırları, cenup vilâyetlerinde cenup sarı ve kırmızı sığırları, Orta Anado- Tu yerli kara sığırları ve Garbi Ana- dolu ile Trakyadaki boz ırk Plevne Son on iki sene zarfında garp vilâyetlerimizdeki karışık kanlı sığırların islahı için sistemli bir te- salüb yapılmaktadır. Ziraat Vekâle- inin bu teşebbüsü yanında bir çok yerlerde ıslah maksadile hariçten ithal edilen Simental, Süviç, Mısır, Kırım ve Halep gibi yabancı ırklar ile yapılan sistemsiz tesalüb mahsuj- | İerine de tesadüf edilmektedir. Zirant Vekâletinin sığırcılığı inki- Şaf ettirmek için takib ettiği politi kanın ana hatları şudur: Toprak, iklim, besleme ve bakım şartları içinde dört yerli sığır ırkını, saf olarak et ve süt verimlerini art- tırmak üzere yetiştirmek, ayni zaman- da İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa gibi büyük şehirlerimizin süt cını temin için Montafon saf ve yarım kan olarak muayyen mınlakalarda üretmek, tiklerine göre mem- | sığır yetiştirmek için bir program hazırladı Bu m dla Karacabey harasını takiben 1934 de Çifteler, Konya, St tansuyu ve Çukurovada beş lik şubesi ile 1930 yılında 1936 yılında Güle ve 1938 de inekhaneleri açılmıştır. Tokat Bu müesseselerde bugün 815 baş damızlık inek olmak üzere 2,148 adet damızlık sığır mevcuddur. İlk plân- da mevcud inekhanelerin ikmali ile yeniden açılacaklarının kadrolarını 4,000 damızlık ineğe çıkarmak, bu su- retle devlet damızlık yetiştirme mü- esseselerinde çük büyük 10,000 baş & yet mek tekarriir etmiş- tir. Böylelikle bugün ancak 350 boğa ile iş görürken yeni kadro faaliyete geçince her yıl köylere bu mikdarın | altı wisli, aşağı yukarı 1,800 - 2000 kadar'boğr verilebilecektir. Halbuki, şimdiye kadar 1,400 köy, 100 ü mülecaviz yı i örnek köy eman yekün boğa verilmiştir. Hükümet, bu boğaların cinsletinin bozulmaması için veterinerler ile daimi bir teyakkuz halindedir. Şu kadar var ki ıslah ve yetiştirme di- ki inin muvaffakiyete neticelen- mesi için İyi besleme şartlarının da inkişaf etmesi zaruridir. Hayvan ve mahsulâtının ekonomik birer kiymet olarak ele alınması, İstihlâk, alım ve salım İşlerinin organize edilmesi hü- kümetin iklisadi kalkınma hamle sinde Ziraat Vekâleti vasıtasile tat- bikine ehemmiyet verdiği husi et- lerdir. Güreş müsabakaları Ankarada yapılan hazırlık müsa- bakaları çok heyecanlı oldu Ankara 15 (A.A.) — Bugün Anka | ragücü sahasında İzmirde yapılacak serbes güreş birinciliklerine hazırlık | için teşvik müsabakaları yapılmıştır. Müsabakalar sonuna kadar heyecanlı olmuş ve seyircilerin alâkasını cel- belmiştir. Bu müsabakalar, Ankaragücü, De- mirspor, Muhafızgücü ve Güneş klüp- lerinden 50 den fazla müsabıkın iş- tirakile yapılmıştır. İlk karşılaşma 56 kilo: Demirspor- dan İsmail Ankaragücünden Niyazi Birinciye ekseriyetle sayı hesabile, Ankaragücünden Ali Ömer Tomruk, Demirspordan Halid Yalamura itti- fakla, Ankaragücünden Mehmed Koç, Demirspordan Hasara ittifakla galip. 61 kiloda: Muhafizgücünden Fe- rid Güner, Demirspordan Cemale it tifakla, Ankaragücünden Mustafa Beton, Muhafızgücünden Hasan Ye- dibelâya 1 dakika 5 saniyede tuşla, Ankaragücünden Sâdulah Elâgüz, Muhafızgücünden Yusuf Dereye 2 da- kika 25 saniyede tuşla, Demirspor- dan Habip Duman, Muhafızgücünden Aziz Öze 13 dakika 45 saniyede tuşla, Muhafızgücünden ,Abdül Kılıç, An- karagücünden Haydar Uluya 7 da- kika 35 saniyedi tuşla galip. 66 kiloda: Ankaragücündin Niya- zi, Muhafizgücünden Mehmede 5 da- kika 20 saniyede tuşla, Ankaragü- cünden Sakim, Muhafızgücünden İsmal'le 3 dakikada tuşla, Ankaragü- cünden Riza, Muhafizgücünden Sü- leymana 11 saniyede tuşla, Ankara- gücünden Battal, Muhafızgücünden Haydar Uluya 7 dakika 35 saniyede tuşla galip. 72 kiloda: Ankaragücünden Aziz Kiper, Muhafızgücünden Ali Kibara 25 saniyede tuşla, Ankaragücünden Demir, Muhafizgücünden 'Tahsine bir dakika 35 saniyede tuşla, Demir- spordan Mustafa, Muhafızgücünden Süleymana tuşla, Halkevinden Celâl Atik, Muhafizgücünden Hidayete 1 dakika 35 saniyede tuşla, Ankaragü- cünden Mahmud, Muhafızgücünden Süleymana 6 dakika 33 saniyede tuş- la galip. 79 kiloda: Ankaragücünden Va hid, Muhafızgücünden Hasana 1 da- kika 17 saniyede tuşla, Muhafizgü- cünden Şükrü, Demirspordan Osma- na 18 saniyede tuşla galip. 87 kiloda: Muhafızgücünden Ha- dil, Muhafızgücünden Nazmi'ye tuşla mağlüp. . Ağırsıkletle: Demirspordan Namık ayni klüplen Şükrü'ye tuşla galip. Bu sıklette yapılan güreşlerin tu- ru bittiği için ikinci tura başlanmış oluyor, 56 kiloda: Demirspordan İsmail, Ankaragücünden Mehmede tuşla, Des mirspordan Halid ayni klüpten Ah- mede tuşla galip. 6l kiloda: Ankaragücünden Mus- tafa, Muhafızgücünden Feridi tusla, Demirspordan Cemal, Demirspordan Ahmede tuşla, Ankaragücünden Sa- dullah Alagöz, Muhafizgücünden Ha- sanı tuşla, Demirspordan Habip, Mu- hafızgücünden Abdülü 8 dakikada tuşla yenmişlerdir. Muhafızgücünden Aziz de kendi klübünden Yusufu tuş Ja yendi. Bu suretle bugünkü güreş- Jere nihâyet verildi. Yarın Ankara- gücü stadında saat 9 da güreşlere devam edilecektir. Eski Polis müdürü aleyhin- deki dâva Şerif Ünlüer imzasile şu mektubu aldık: Güzetenizin 15/Temmuz/939- ta- rihli nüshasının dördüncü sahifesin- de (eski polis müdürü B, Salih Kı- hıç aleyhinde bir dava) başlıklı yazı- da; «Mahkeme bu talebi kabul ede rek Şerifin evvelâ adliye doktoruna muayene ettirilmesine ve diğer iki şahidin çağrılmasına karsr verdi. denilmektedir.» Mahkeme zabtının basit bir ted- kikinden de (anlaşılacağı (o veçhile mabkeme bu yolda hiçbir karar itti. haz etmemiş yalnız dinlenilmiyen şahitlerin celbleri için davayı başka bir güne talik etmiştir. Yanlışlıkla hakikate uygun Olma. yarak gazelenizda dercedilmiş olan bu haberin matbuat kanununun maddeli mahsusuna tevfikan tashi- hini ve ilk intişar edecek nüshada keyfiyetin tavzihini saygılarımla ri-