3 Temmuz 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

? : : j Iktisadi ve mali hafta Avrupa borsalarında muamele azalıyor - Memleketimizde esham ve tahvilât vaziyeti Siyaset ufkunda karanlık bulutlar çoğalmağa başladı. Tehlikenin mer- kezi sikleti üç haftadanberi Aksayı Şarkta Tien - Tsin hadiseleri iken bu hafta, dünyayı saracak olan yangı mn Danzig'den başlaması ihtimalle- Tİ çoğaldı. Lehistan koridorunun Baltık de- mizi üzerinde iskelesi olan bu şehir, umumi harpten evvel Almanyaya âid idi. Versay muahedesi bu şehri, serbes bir limana ifrağ ile idaresini, Milletler Cemiyeti mümessilinin kon- Wolü altında yerli ehaliden mürek- kep (ki ekseriyeti Almandır) bir Ayan meclisine tevdi etti. Polonyaya mahreç vazifesini görmeğe başlaya. lhdanberi Danzig'in ticari ehemmi- yeti kat kat arttı; ehalisi refah için- de idi. Şehrin hususiyeti, Almanla- rın miliyetine ve kültürüne zerre kadar halel vermiyordu. Buna rağmen Alman propaganda- #ı orasını da teshir etti, o derece ki Danzig'liler kendi şahsi menfaatleri- ni ayaklar altına alarak herçibadâ- bâd Almanyaya iltihadarını İiste- mektedirler. Bu hareketin menşei yalnız Danzig olsa idi, beynelmilel si- yaset noktal mazarndan 6 kadar haizi ehemmiyet sayılmayabilirdi. Fakat bu hareketi teşvik eden, kö- Tükliyen bizzat Almanyadır; hattâ Almanya manevi müzaheret ile de #ktifa etmeyip bir casus belli (harp sebebi) teşkil edebilecek olan gönül- lü ktaatı, top ve tayyare sevkiyatı yapmakta ve şehri, Lehistan ve müt- tefiklerine karşı mukavemet edecek bale koymaktadır ki işin asıl tebli- kesi buradadır. Geçen gün Lord Halifax, Almanla- rm Danzig'deki tedarikâtı hakkın- da sert bir lisan İle ihtaratta bu- Yundu. Fakat Almanlarla her husus- ta müzakere kapılarının açık oldu- gunu da ima etti. Buna rağmen Al- manlar fikirlerinde sabit kadem gö- rTünüyorlar. Galiba bu cesaretleri, İngilizlerin, henüz Ruslarla bir an- aşma yapamamalarından ileri ge- Jiyor. Fransa efkârı umumiyesi vaziyeti vahim görmektedir. Başvekil Dala- dier, hükümetin düşündüğünü şu üç kelimede hulüsa etmiştir: «Silâh- Yanmak, birleşmek, müteyakkız bu- Tunmak.» Söylemeğe hacet yok, iş âlemi de sükutu hayal içindedir. Amerika pi- yasaları olsun, Avrupa piyasaları ol sun, siyasetin aldığı son cercyandan çok müteessirdi. Mübadelât azalmak- ta, her yerde, gerek devlet rantları Bandırma (Akşam) — İşlek bir iskele ve istasyon olan Bandırma nhtımın- | | ve gerek endüstri kâğıdları sukuta mütemayil bulunmaktadır, Hafta zarfında2 müttefik Amerika devletleri hazinesi, ecnebi gümüşü mübayaa Ofiatini 42,75 (beher once'u) dan 40 cent'e indirmiştir. Bu tedbirden, Kanada, Meksika ve hele Çin çok münfaildir; zira can çekiş- tiği şu zamanlarda gümüş, Çinin ye- gâne servetini teşkil ediyirdu. Memleketimizde esham ve tahvilât vaziyeti Avrupa siyasi vaziyetinin icabı ola- cak, Ankara borsasında yüzde yedi buçuk faizli 1933 senesi Türk borcu tahvilleri bu hafta zarfında gene yir- mişer kuruş geriliyerek 19,22 Jirada kaldılar. Maamafih dahili istikraz kâğıdla- rımiz, her vakit olduğu gibi gene cüzi bir tereffü kaydetmeilerdir; şöy- le ki; 1933 senesi ikramiyeli Ergani 19,14 lira, 1934 Sıvas - Erzurum birincisi 19,69 lira Sıvas - Erzurum diğer tertipler 19,80 lira. 1938 senesi hazine bonosu 69,50 lira. Yalnız Anadolu grupunda cüzi bir gerileme vardır. Hisse senedleri 23 lira Tahviller 37,80 Jira Mümessiller 35,65 lira etmektedir. Maamafih mümessiller senedlerin sukutu bu ayın iptidasından İtiba- ren 514 kuruş kupon bedeli tevzi edilmesinden ileri gelmektedir. Cümhuriyet Merkez bankası hafta zarfında gene bir puvan kaybederek 108,75 lirada kaldı. İş bankalar; Nama muharrer olanlar 9,05 lira; hamiline &id olan- lar 9,15 lira ediyor. Endüstriyel kâğıdlar umumiyetle neşesizdir. Aslan Çimento 30 kuruş kaybede- rek 8.90 lirada kaldı. Tramvay 5,70 lira; Umum Sigorta 11,50 lira; İtti- hadı Milli 18,50 lira; Terkos 5,35 lira; Üsküdar, Kadıköy Su şirketi 255 lira; Bomonti 9,40 (15 kuruş nok- | san); İttihad Değirmencilik 1265 lira; Şark Değirmencilik 0,79 Ura; İstanbul Yün, Pamuk ve salr şirketi 58,50 lira; Telefon 10,90 lira (40 ku- ruş fazla); Şirketihayriye 21 lira. Serbes piyasada Türk altını 1365 kuruş etmektedir. Mısır Kredi Fonsiyelerinde Puvan kadar sukut yardır: 1903 tertibi 109,50 lira, 1911 tertibi 103 lira ediyor. ikişer da çalışan hamallar gayri muntazam kıyafetleri ile çalışmakta ve taşıdıkları yüklerden gelişi güzel para almakta idiler, Bu noksanı gören belediye son günlerde yeni bir tarife tatbik ederek yol- culara emniyet telkin etmiş ve çalışan hamallara yeknasak elbise giymeği mec- bur! kılmıştır. Fotoğraf intizama sokulan iskele hamallarını bir arada göster. mektedir, İÇKİSİZ SAZ Cağaloğlu Çifte Saraylar Sinema Bahçesinde İstanbul halkımn arzusu üzerine kıymetli san'atkâr MÜNİR NURETTİN ve arkadaşları 4 Temmuz Salı günü akşamı Sinemada: Her program iki büyük Film gösterilmektedir. Kapısı. Cümhuriyet Matbaası karşısındadır ierlerin ovasının sulanması Ameliyat E gülecili sene Cüm- huriyet bayramında bitecek İzmir (Akşam) — Menemen ovasi- nım sulanması ve Gediz nehri mecra- anın temizlenmesi, tanzimi işine €hemmiyetle devam edilmektedir. Me- nemen oyasını çok zengin bir bereket ovası haline getirecek bu tesisat için Menemenin Emirâlem boğazında bir regülâtör inşa olunmaktadır. Bu Te- gülâtör sayesinde Gediz nehrinin sü- ları, şimdiki seviyeden üç metre yü- kârı çıkacak ve 11 kilometre uzunlu- ğunda ana kanaldan müteferri küçük kanallara verilerek ova baştan başa Ssulanacaktır. İnşaat 1940 senesinde biteceği için 1940 Cümhuriyet bayra- mında büyük merasimle eser açıla. caktır. Menemen ovasının sulanması ve Gediz mecrasının temizlenmesi işi bir milyon küsur bin liralık mühim bir iştir ve iki müteahhlid tarafından ya- pılmaktadır. NafiR Vekâleti mühen- disleri de inşaatı, Vekâlet namına ta- | kip ve tedkik eylemektedirler. Regülâtörün temeli için Avrupadan (Pal belânj) lar getirtimiştir. Bun- lar, regülâtörün temelini teşkil ede- cek ve on bir metre derinliğe kadar çakılacaktır. Halk, hükümetin yaptırdığı bu mü- him inşaattan, getireceği zenginlik, bereket ve refah sebebile çok büyük memnuniyet içindedir, Bucaya içme suyu getiriliyor | İzmir (Akşam) — İzmirin yakının. da Buca nahiyesine getirilecek içme suyu için Belediyeler bankasından 30 bin lira istikraz edilmiştir. İstikraz mukavelesini Ankarada imzalıyan Buca Belediye Reisi B. Nazım Anık şehrimize dönmüştür. Geçen sene İs- tikraz edilen para ile içme suyunun dış şebekesi Ikmal olunmuştu. Şimdi- ki istikraz parasile kasaba içindeki şe- beke tamamlanacak, Bucanın her ta- rafında umumi çeşmeler tesis edile. cek, evlere, müesseselere su verilecek» tir. Buca, İzmirin bir sayliyesi sayılır. Havası fevkalâde iyidir, hattâ burada sanatoryom inşasına bile vaktile te- şebbüs edilmişti. Vilâyetin bu sene 24- yıf ve yoksul 100 çocuk için açacağı kinderhaymın, Bucada hususi idare. ye ait geniş bir bahçe içindeki binada kurulması kararlaştırılmıştır. Kin. derhaymın civarında geniş bir çam- lak vardır. Buca, güzel içme suyundan mahrumdu, Belediye reisinin çalışma» Sını bilmesi ve muvaffak olması saye. sinde bu güzel nahiye merkezi, temiz ve sihhi içme suyuna da kavuşmuş demektir, Diyarbakır Halkevinde leh- çe ve yurd bilgisi müsabaka- sında kazananlara mükâfat verildi Diyarbakır (Akşam) Halkevi Köycülük komitesi tarafından köylü- ler arasında lehçe ve yurt bilgisi mü. sabakaları yapılmış ve bunlara veri. lecek mükâfatlar komitece kararlaş- tarılmıştı. Köycülük komitesi, dün sa- at 18 de toplanarak lehçe müsabaka. sında kazanan Mermer köylü Reşid Kayaya bir öküz, Abdullah Sağıra bir | inek ve yurt bilgi müsabakasında kazanmış olan Tilâlo köylü Ahmed Avşara bir öküz, Kadıköylü Hasan Ye- niye bir tosun, Tilâlo köylü Hamid Çelebiye bir koç, Yusuf Orduya bir dişi koyun mükâfat verilmiştir. Köy okuma odasında okuma ve yaz. ma öğrenip te müsabaka imtihanın. da kazanan 14 kişi de kalem, defter mükâfatı almışlardır. Bunlara ayrı. ca elbise yapılmak üzere ölçüler aldı. rilmıştır. m aaa aaa TİYATROLAR: İSTANBUL HALK TİYATR Kenan Güler ve arkadaşları meni Bu akşam Taksim Altintepe Bahçesinde DENGİ DENGİNE Vodvil 3 perde. Mişel revüsü, Atakti var. yetesi, Hans Akulla, EGE TİYATROSU Nuri Gençdur ve arkadaşları, Bu gece: Bakırköy Sakızağacı Milityadi tiyatrosunda İKİ SÜNGÜ ARASINDA Naşid Özcan, Ertuğrul Sadi Tek birlikte Kadıköy Süreyya Bahçesinde, Bu gece: YAHYA - MİRZOTİ Vodvil 3 perde, 8 Temmuz 1939 Askeri ceza ı kanununda Ankara (Akşam) Askeri ce. za kanununun 47 nci ve 148 inci mad- delerinin değiştirilmesine ve askeri usulü muhakeme kanununun 3 ve 30 uncu maddelerine birer fıkra ilâ- vesine dair olan kanun projeleri en- cümenlerce müzakere edilerek Meclis Tüznamesine alınmıştar. Her üç lâyiha da encümenlerde ba- zi tadillere uğramıştır. Lâyihaların encümenlerden geçtikten sonra al dıkları son şekli aynen bildiriyorum: 1 — 1632 sayılı askeri ceza kanununun iki maddesi aşığıda yazılı şekilde değişti- rilerek numaralı hizalarında gösterilen maddeler yerine ikame olunmuştur. Cezaların tecili: Madde 47 — Türk ceza kanununun bi- rinel kitabinin müstakli faslında yanlı olan cezaların tecili hakındaki kaideler Aşağıdaki hükümler nazara alınmak gar- üle askeri şahıslar hakkında da talbik olunur. A) Askeri mahkemelerden âskeri ceza kanununun Üçüncü babının üç ve dör- düncü fasıllarile 84 üncü maddesi hariç olmak üzere 5 inel ve 130 uncu madde hariç olmak üzere 8 inci fasllarında ya- nh suçlardan dolayı verilen cezalar tecil edilemez. Ancak İli işlediği zaman 18 yaşını doldurma çocuklarin hüküm zamanda 70 yaşına girmiş oelan- ların mahküm oldukları bir seneden &2 hapis cezaları tecil olunabilir. B) Evvelki mahkümiyet askeri bir saç için verilmiş bir ceza olur ve bu askeri suç Türk ceza kanunu mucibince cezayı mu- cip bir fil bulunmazca ikinci fiilden do- layı Türk ceza kanunu mücibince veri cek cezanın teeiline birinci fil 'mâni ol- maz, Siyasi maksada toplananlar, siyasi fır- kalara girenler, siyasi makale yasan ve nutuk söyliyenler ve Türk ceza kanun nun İ4i, 142 nel maddelerinde yazılı suçları ordu İçinde veya ordu mensupları arasında işliyenler. Madde 148 — A) Siyasi maksadla top- lananlar, siyasi fırkalara girenler, siyasi nümayiş ve Içtimalara ve intihabata işti- rak edenler veya her ne suretle olursa olsun bu maksadla şifahi telkinatta bulu- nanlar ve siyasi makale yazanlar ve bu yolda nuluk söyliyenler beş seneye ka- dar hapsotumur. Türk cezakanınunun 141 ve 142 nel maddelerinde yazılı olan cürümleri ordu Paristeki Kiffel kulesinin elli yaşı- na bastığını geçen- de yazmıştık Bu münasebetle Pa- rste garip bir müsabaka tertip edilmiştir. Müsâ- baka Mis Eiffel adını alacak en uzun boylu kizi bulmak © içindi. | Müsabakaya bir çok kızlar girmiş, neticede birincili- gı madmazel Jac. gueline Vialle ka- zanmıştır, Mis Eiffel 20 yaşında bir genç kızdır. Boyu ta- mam i metre 85 santimetredir, Kendisile görüşen bir gazete muhar- ririne demiştir kiş — Mâdeleine bulvarında bir pas- tacı dükkânmda çalışırım. Müsa- bakayı gazetede i okuyan arkadaş. © larım beni teşvik ettiler. Hakem he- yeti huzuruna çıkmak için lâzım gelen suare elbi- sesini ohazırladı- lar, Ben de onla- ri kıramadım, müsabakaya girdim ve kazandım. Mis Eiffel olmaklığım benden ziyade bu arkadaşlarımı se vindirdi, Bir şenlik tertibin!i düşünü, yorlar. Onları memnun görmek beni de memnün ed Muharrir evlenmeği düşünüp dü- şünmediğini sorunca genç kız şu ce- vabı vermiştir: değiştirilen maddeler Lâyihaların encümenlerce müzakereden sonra aldıkları şekli yazıyoruz içinde veya ordu mensupları ve askeri #abrika ve müesseselerdeki müstahdemler veya İşçiler arasında işilyenlerin cezaları yarıdan aşağı olmamak üzere arttırılır. B) Bu cürümler, seferberlik zamanında işlenirse ceza, iki misli olarak hükmelu- nur, Eğer bu cürümlerin işlenmesi neticesi olarak askeri hizmetlere yarar gelmiş olursu ceza on beş seneden aşağı olma- mak üzere ağır hapistir. Bu zarar ehem- miyetli olursa, fil daha ağır bir cürüm teşkil etmediği takdirde, müebbet ağır hapis cezam hükmolunur. Askeri muhakeme usulü kanunu- nun üçüncü ve dokuzuncu maddele- rini değiştiren kanun lüyihasının da son şekli şöyledir: 1 — 1631 sayılı askeri muhakeme usulü kanununun 2861 sayılı kanunla değişti- rilen üçüncü maddesile ayni kanunun 30 uncu maddesi aşağıda gösterildiği şe- kilde değiştirilmiştir Askeri mahkemelerde muhakeme nacak diğer şahıslar, 2 — Aşağıda yaslı suçları işliyenler askeri şahıslardan olmasalar bile askeri mahkemelere verilirler, Askeri ceza kanununun 63, 64, 61, $3, 94, 95, 100, 101, 102, 124, 125 ve 127 nci mad- delerile 148 inci maddenin (CB) fıkra- sında yazılı suçlar; B) Umumi mahkemeler bulunmayan harp müntakalarında işlenen büfün suç- lar; C) Askeri #eza kanununun 155, 197, 158, 156, 160 ve 161 inci maddelerinde yazılı suçlar Madde 30 olu- A) Her fırkada ve muadili makamlarda, neferden binbaşıya (binba- gı dabil) kadar olan ve muadili bulunan şahısları muhakemeye mezun lüzumu ka- dar mahkeme teşekkül eder. B) Her kolorduda ve muadili makam- larda, neferden miralaya kadar (miralay dahil) olan şahısları muhakemeye mezun Tüsumu kadar askeri mahkeme teşekkül eder C) Büyük erkânı harbiye relsliği em- rinde ve selerberlikle ordulurda ve baş- kumandanlık emrinde, neferden müşüre kadar şahısları muhakemeye mezun, lü- zumu kadar askeri mahkeme teşekkül eder. Askeri ceza kanununun 148 inci mad- desinde yazılı suçları İşliyenlerin muha- kemeleri kor veya muadili ve yahut müs- takil tümenlerde teşkil edilecek askeri mahkemelerde görülür. Bu mahkemelerden birinin tayini en büyük adli âmire aiddir. Mis Eiffel seçildi 1,85 boyunda olan genç kız diyor ki: «Tabii evlenmek is- terim. Fakat bu kadar uzun boylu kızla, olsa olsa, Cüm- huriyet Muhafız alayından biri evlenebilir!» Birtel kulesi ve mis Eiffel «— Tabij evlenmek istiyorum, Fa kat bir kere boyuma bakın. Bu kas dar uzun boylu bir kızla olsa olsa cümhuriyet muhafız alayına mege sup biri evlenebilir!» G z Mis Eiffel olduktan son ra ilk defa olarak meşhur kuleyg , çıkmıştır,