19 Haziran 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

İOLİTİKA — Yugoslavyanın Almanya ve Italya ile iktisadi anlaşmaları İliroslavya ile Almanya arasında iktisadi meseleler üzerinde yapılan yü ! neticelenmiştir. Bu anlaşmanın en mühim noktası, markın. dina- t kambiyosunun yükseltilmiş olmasıdır. Şimdiye kadar on üç İl, © Seksen santim 20 mark itibar olunuyordu. Bundan sonra on dört dinar İh “atin 20 mark edebilecektir. Almanya, Yugoslavyaya on sene müddetle de altı faizle iki yüz milyon marklık kredi açmıştır. Bu miktar para Yı, vilyon sterlin eder. | vya Nakliyat Nazırı Dr. Mehmed Spaho, bu sene teslim edilmek İht” Yüz yirmi beş lokomotif satın almak ve gelecek senelerde verilmek İNŞ diğer demiryolu levazımı temin eylemek maksadile bir milyar sekiz İ k"lyon dinarlık sipariş vermek için Berline gitmiştir. Kisinin bir kırmı Yuzoslavyanın şimdiye kadar harp malzemesini temin | | , Sokada fabrikasına, silâhlar sipariş etmeğe tahsis edecektir. BE Alman — 1 bir Fransız şirketine ait bakır kurapahyası dağlarındaki erinin işletilmesi için bir şube kumpanya teşkil edecektir. Serma- ha * hiliyeti olmaz, derler. Bunun bir misali de, bakir msdenlerini işlete- ' Alman kumpanyasının sermayesinden bir kısmını İngiliz sermayedar. Vermesidir. aya e bir eid amlaşına yapan Yugoslavya, İtalya He de bir en. Yapmıştır. İtalya, 650 milyon liretlik bir kredi açmıştır. Bu para Morava bataklıklarını kurutacaklar, bazı demiryollarını e ceklerdir. Yugoslavya, tayyare defi toplarını ve hücüm botlarını tal İabriknlarına sipariş edecektir. TUNAEENEE ABANA GA EGASAEUEEASA ARUBA Uzak Şark vaziyeti | İngiliz deniz kuvvet. iş, (Baş tarafı 1 inel sahifede) Çin sularındaki Ye Amerikan donanmaları tara. | leri kumandanının kararına bağlıdır. AKŞAM S0 EDASERAUEUUN EDESSA DURAAEE MİN abluka edilmesini tavsiye €t | £ İngiliz nazırları bu meselenin heye. , Sedir. Bununla beraber, görünü. | ti umumiyesini pazartesi günü ledkik ite, hükümet, Amerikanm hattı | edeceklerdir. “tini tayin etmeden evvel Lon- Chamberlain, hafta sonu tatili do- A, Kabinesinin daha sarih bir şeki | layısile Londradan ayrılmış ise de Baş- Mziyet, almasım beklemeği tercih / vekâletleki arkadaşlarile teması mu- ir hafaza etmektedir. Japonlar bir Sovyet konso- Japonya arasında kati bir an- | O İoshanesini işgal ettiler Olduğumu iddia etmemekle be- Alman ve İtalyan gazetelerinin n hareketini, demokrasileri Moskova 18 (A.A.) — Tlen - Tsin. | deki Sovyet konsoloshanesinin Japon kıtaları tarafından işgeli, şifahen prolesto edilmişir. Japon mümessili hâdiseden haberdar olmadığı için bu | Ke j i Tesmi müfessirler, mihevr dey« | . protestoyu kabul edemiyeceği cevabı- giliz Kabinesi bugün nt vermiştir. z toplanıyor Fransız Hariciye Nazırının İ Hann 18 (AA) — Yan resmi tları Köye on'un diplomatik muhamiri | © Paris 18 (A.A.) — Hariciye Nazırı ? Bonnet, dün öğleden sonra İngiltere sefirini kabul etmiştir. Nazır bundan sonra Uzak Şarktaki vaziyetin inkişa. fı ve Sovyetlerle yapılan müzakereler hakkında telefonla Fransanın Londra elçisi Corbin ile konuşmuştur. İngiltere, Fransa ve Amerika ara. | sında Tlen - Tsin hakkında yapılan fikir teatilerinin sırf istihbari mahi- yette olduğu öğrenilmiştir. Bununla beraber salâhiyeltar Fransız mahfil. ierinde izhar edilen kanaate göre, Amerikanın tarzı hareketi, vaziyetin gelecek inkişaflarında kati bir âmil olacaktır. Tien - Tsinde vaziyet Şanghay 18 (A.A) — Tientsin'de | Sonunda Tientsin gerginliği lememiştir. Bu akşam Lon- iç uzlaşma zemini bulunaca- idleri pek azdı. Eğer öüralle te bir değişiklik olmazsa, ya- “oblana, Lafı M Zf 18 (A.A.) — Press Associa- | vaziyet sükünetini muhafaza ediyor, bildiriyor: Fransız mıntakasında yiyecek boldur agza Kayes bugün Londra civs- | ve mütemadiyen de geliyor. Fakat İn. hiye Hornsey'de söylediği bir nu. | giliz“mmtakasında bazı maddeler demiştir ki: bulunmamağa başlamıştır. Bununla nen hadiseleri ve İtalya İle | beraberdün İngiliz mıntakasma 8 eş pin Japonyaya müzaheref- | bin yumurta ve mühim miktarda | ta, ÜYük Britanya imparatofluğu- | da sığır, balık ve sebze gelmiştir. Ha- raret derecesi 40 dan fazla olduğum- dan imtiyazlı mıntakanın kapısında. ki bekleme zarureti çok müşkül olu- yor. Ve bir çok kimseler hastulanı- yor. Japonlar İngilizler. aleyhindeki şiddetli propagandalarına devam, edi- yorlar. İngiliz vapurları tevkif edilmi; Ma, rp ilânına mruadlidir ve a esi icabeden bir meydan vi İngiltere azimkâr davranır M zenginliklerini, bütün 88 Nm insan kaynaklarını miyor apak eğer otur. | |, Londra 18 (A) — Tin-Tsinden taş Küçük mi —— pe Reuter ajansına bildiriliyor: dp düşeceğiz İki İngiliz vapuru Mai nehri üze- cap Harp artık önüne geçilmez | yinde Japon kontrolii tarafından te. İrgil Gi * | kif edilmeksizin bugün Tien-'Tsine Maggi Bu vapurların sahipleri Şangah- 18 (A.A) — Lord Halifax Müge sonra «Yorkahires den | deki memurlarıns telgraf çekerek ih- aç ta ? av tiyaten tatil edilmiş olan 'Tlen-Tsin Sonu tatili esnasında Lon- sevkiyatına tekrar başlamalarını hil i N AVdeti Moskoyada İngiliz - Sov- er ğ #akerelerinin cereyan ettiği ve indiçi > İç e Japonya arasındaki Tien « Fransız m SE ee ğin sesi dolayısile hasıl olan gere aygonda Salgon 18 (A.A.) — Fransız Hindi- çini kumandanı gönen Martin, Hanoiden tayyare İle buraya gelmiş- tir. Uzak Şark İngiliz ve Fransiz kuy vellerinin iş birliğini tanzim etmek İzalesine çare bulunmadığı 8. diplomatik vaziyetteki va- biye riyor, ti © mıntakasmın Jaşosini te- By Baya #K Üzere Tien - Tsino harp küpa, Eölderilmesine dair henüz | üzere toplanacak konferanslara ği verilmediği söylenmektedir. | Decoux ile iştirak olmek üzere NX bir tesöbhüse girisiimesi | pura gitmektedir. Türk - Mısır dostluğu Mısır Maarif Nazırının bir sözü “Biz Mısırlılar ve Türkler, başka milletlerce kolay kolay anlaşılmaz bir sihirin içindeyiz. Bizi bir nevi büyüleştirip kaynaştırıyor ,, Geçen yaz, İskenderiye Kornişinin en şiirli bir noktasmda, Bukle'de Raş- vekâlet köşkünün çalışma odasında beni kabul ettiği zaman, Misir Başve- kili Mahmud Mahir paşanın ikide bir tekrarladığı şu suali hiç unutamıya- cağım: tatürk hazretlerinin sıhhatleri nasıldır? Relsicümhur hazretlerinin sıhhatleri etrafındaki şayialara ina- mlabilir mi? O sırada Alman Kıtaları Viyana üze- rine yürümekte idi. Romanyanın Rus kuvvetlerine geçid vereceğinden bah. sediliyordu ve her biri bir diğerinden dahan yeis verici, daha endişe verici ve bunaltıcı olan günlük haberlerin en «ilmi şu idi ki, İtalyan tahşidatı artı- yor, Libya hududundan Mısıra bir ta- arruz gün İşi, saat işi addediliyordu. Ve ben bu mevzulardan her hangi bi. risine temas öden bir sual sorsam, muhterem Başvekil cevap verir ver- mez, tekrar ayni suali tekrarlıyor- lardı: — Atatürk hazretlerinin sıhhatleri etrafındaki şayinlara (o inanılamaz ya?... Maazallah emri hak vaki olsa, İnönü hazretleri tarafından istihlâf- ları muhakkaktır ya?... Başvekil paşanın, beni kabulden 83 evvel Almuntazah kasrında toplanan fevkalâde Müdafaa meclisinden çık- tıklarını biliyordum. Şunu da biliyor- dum ki, bu meclis, mili müdafasnın en hurda teferrüatile dahi geceli gün- düzlü uğraşan majeste Faruküleyvelin reisliği altında toplanıyordu ve mu- hakkaktı ki Başvekil paşanın endişe- leri bizzat genç hükümdar taratndan da paylaşıyordu. Bu endişeler, diril- mesinden ve kuvvetlenmesinden bir kardeş sevinel duyulmuş olan Türk milletinin istikbali etrafında, Mısır. da oturan 75 bin nüfuslu bir yabancı koloninin yaplığı menfi propaganda. lardan ve Atatürkün rahatsızlığı şayi olur olmaz, bu propagandaların hir kat daha artışından doğan bir insani azabın, bir kardeş gönlünü kavuran azabın ifadesiydi. Ve, dünyada gemi. sini kurtaranın kaptan sayıldığı bir devirde, ordusunun henüz ilk çekir? deklerini atabilmiş olan, yüzlerce ki- lometre genişliğinde bir Libya cephe- sini, bir dâkika sonra patlaması muh- temel bir taarruza karşı korumağa mecbur kalacağı tahmin edilen Mısır, hükümdarı ile, Başvekili ile, NU tek. nelerinde bağrımı güneşe vererek kü- rek çeken gemicileri ve o engin pe- muk deryasını dolduran milyonlar- ca fellâhı, Medresstülezherinin molla- ları ve bütün münevverleri ile tek kalb olmmiş bizim için çarpıyordu. Kârdeş devletin, dündenberi misafi- rimiz olan Hariciye Nazırı muhterem. Abdülfettah Yahya paşa, o sırada Jo- nev'de idi. Hariciye Nezareti umuru- na, Hariciye müsteşarımız Numan Me. mnemencioğlu'nun samimi dostların. dan olan müsteşar bakıyordu. Oda ayni endişelere, ayni ısrarla tercüman oluyor ve Mısırın kuvvetli ve her an kuvveti artan bir Türkiyeye verdiği ehemmiyet kendiliğinden tebarüz edi. yordu. Mısır bizden'ne umuyordu ki,bu derece içten azap duyuyordu. Libya- dan kendisine taarruz edeceği vehmo. Tunan düşman ile o sıralarda Mısırın Bildik. Faritanın ve stratejinin buna müsaadesi yoktu. Sonra Mısır kendi dâvasını bir başka yardım düşünme. den evvel kendi öz kuvvetlerile hallet.” gek gıs'uruna malikti, Müdafaa mec. #si şehirie'in hava hücumlarına kar. a müdafassını süratle tamamlıyon her celse Avrupa fabrikalarına yeni den milyonlarca gaz maskesi, bir sü, vü antineriyen top ısmarlamakla ni hayet butuyordu. N Hayır... Misir, her şeyden evvel, bi. zimle, bizi sevdiği için meşgul oluyor. du. Bu haleti ruhiyeyi en açık tarzda | Yazan: Nizameddin Nazif | ifadelendiren Maarif Nazırı Hüseyin paşa Heykel olmuştu. Mısırın o meş. hur ciddi gazetesi Essiyasa'nın edip ve münevver eski başmuharriri bana aynen şu sözleri söylemişti: — Biz Mısırlılar ve Türkler, başka milletlerce kolay kolay anlaşılmaz bir sihirin içindeyiz. Bizl bir nevi büyü birleştirip kaynaştırıyor. Buradan bir Misir kalkıyor, Türkiyeye gidiyor; dört hafta orada kaldı mı, Türkleşi- veriyor. Ayni hal Türkler iiçin de ta- mamlle variddir. Türkiyenin neresin- den gelirse gelsin, valandaşiınız ara- mızda dört hafta kaldı mı, Mısırlı olup çıkıyor. Bu, her iki pasaport himille- rinin milli seciyeden mahrumiyetleri- ne delâlet etmez, Örf, âdet, ahlâk, duy. gu, psikoloji, seciye bakımlarından her Iki muhitin biribirine tam bir ben- zerlik arzedişine delâlet eder. Mısırm muhterem Maarif Nazırı Hü- seyin paşa heykelin devamlı bir mü- şahede ve tedkike dayanan bu müta- Masını cerhe çalışacak sütun Türk matbuatına yabancıdır. Bu hal yalnız asırlarca beraber yaşamış olmanın de. gil, aynı zamanda aynı ölemleri pay- Yaşıp aşağı yukarı biribirine benzer hayat ve siyaset şartları içinden mo- sud bir istiklâle ulaşmış olmanın, iki milleti biribirine benzetip her gün bi- ribirine bir kat daha kenetlemiş bu- Junmasının neticesidir. İki millette bi- ribirine müvazi hatlür resmederek be- lirmiş ve çehresini tekarrür etiimiş olan intibah, her türlü ihtiras tasi yesinden uzak, dostluğu imkânsız kı- lacak sebeplerden münezzeh bulunan bü iki milleti, eski devirlerde olduğun- dan çok daha biribirine kaynaştır. mıştır. İşte bir Türkiye Hariciye Na- zırının bir buçuk yıl önce Mısıra yap- tağı resmi ziyareti, Misırm Hariciye Nazırı resmen İade ederken, Mısırın ezeli ve ebedi dostu olan Türkiyeyi bu telâkkiler içinde bulmaktadır. Mısırın her sevinci, burada bir sevinç ve her elemi, burada bir elemdir. Mısır kral- GÜNÜN ANSİKLOPEDİS Fransızların meşhur nişanı: Lögion d'honneur Fransa Cümhur reisi B. Lebrun, | en yüksek derece kendisine verilmiş Mısır Veliahdı Prens Mehmed Aliyi | demektir. Fakat ecnebilere verilen kabul ederek kendisine (o Löglon | nişanlar yukarıki kadroya dahil de- d'honneur nişanınm büyük haç rüt- | ğildir. Nişanlar ancak resmi elbisey- besini vermiş, ke takılır, şehir kostümlerinin yakâ Muhtelif fırsatlarla sık sık ismi ge- | deliğine ince kurdelecik yahud rozet çen Lögion d'honneur nişanı 19 Mayıs | iliştirilir. 1502 de askeri ve sivil hizmetleri mü- Pransızlar bu nişanın hamillerine kâfatlandırmak üzere ihdas edilmiştir.| bazı imtiyazlar vermektedirler. Mera Bidayette büyük bir heyetle idare | simde kendilerine hususi yer ayrılır. ediliyordu. Şimdiki vaziyette, Fransa | Son iki büyük dereceyi haiz olanların Reisicümhuru, Löglon d'honneür ni- | da bazı masuniyeti şahsiyeleri vardır. şanımın büyük sahibidir. Bunlara askeri nöbetçiler selâm verir, Dereceler ve bunları alabilecekle- | Askerlikte, ayni rütbedeki nlişansız- Luk hanedanındarı bir prensesin İran imparatorluğu veliahtı ile izdivacı, bu iddiayı isbat eden en yeni delili ver. miş değil midir? Bütün Türkiye Misir rın ve İranın sevincine en dikkatli bir kardeş hassasiyeti İle iştirak etmistir. Kaderin ne güzel bir tecellisidir ki, "Türkiyenin bu sevincini, en mümtaz devlet adamlarından mürekkep bir heyetle ve efkârı umumiyesinin haki- ki tercümanı olan gazetelerinin bü- tün sütunlarile izhar etmesi kâfi gel- miyormuş gibi, Kahire sarayının pro- tokolü, Mısırın sehhar, güzel ve talih- MH prensesine damdonör olarak üç genç İstanbullu bayan katmıştı. Mısırın genç melikesi majeste Fe Tidenin babası Zülfikar paşa - ki şim- di majeste Farukulevveli İran sarayı nezdinde temsil etmektedir «- bir ge- ce evvel, Tahran Hariciye Nezareti salonlarında verilen bir baloda sordu» gum bir suale verdiği cevabı, bir gün sonra İotâliye hipodromunda, şu söz- lerle, pek haklı olarak tamamlamıştı; — Pakliardan garaz nedir? Millet- leri ayni hedeflere doğru tabrik için sözleşmek değil mi? Eh... Milletleri. miz öyle milletler ki, dileyebileceğimiz Azami müşterek hedefler mili insi- yakları haline gelmiş. Bunların bir kâ- ğıda resmi birimza koymaları ile koymamış olmaları arasında - haki. katte - nasıl bir fark vardır? Hiç... Dr. Rüşü Aras, Türkiye Hariciye Vekili sıfatile Mısıra gittiği zaman, dost devlet ricalini Saadabüd paktı et- rafında istimzaç ettiği rivayet edil mişti. Abdülfettah paşa ise Mısırın Saadabâda girmesi çok kuvvetli bir şayla ve hatlâ müsteb'ad addedilemez bir mesele halini aldığı bir devrede memleketimize geliyor. Bu satmları okuyanlar, mukadder sualinin ceya- bını S. E. Zülfikar paşanın bana Tah. randa söylediği sözlerden, rahat Ta« hat çıkarabilirler sanırım. Nizameddin Nazif rin mikdarı şünlardır: lar, nişaniılara daha evvel selâm Chevalier 12000 kişi | resmini ifa eder. Bu nişanı haiz a Officier 2000 » keri malüllerin aynca tahsisatı var- Commandeur 0 » dır. Vefatlarında merasim yapmak Grand Officier 60 » üzere evlerine asker gönderilir. Grand Crofx vw > Löglon d'hohnewr hakkı, Pranss Mısır Veliahdi büyük haç yani Grand Croix nişanını aldığına göre vatandaşı olmak hakkını kaybettire- cek sebeblerle kaybedilir. Trakyada selektör binaları Eülme (Akşam) — Trakyada Tohumluğu ayıran yeni selektör binaları Ziraat Vekâletinin tiplerine göre bitmek üzeredir. Geçen seneler Ziraat Ve- kâletinin bu hayırlı işinden çok memnun kalan köylülerimiz bu sene de bir kısmını almak için hararetle bekliyor. Bunların saytsı elliyi bulacaktır. Ayrr GA 480 tokuş mşkiztei faaliyete girmek üzeredir. Bunlar da âradaki boşluğu dolduruyor. Z