21 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3
AKŞAMDAN AKŞAMA Ahmed Ağaoğlu İrfan hayatımız bir büyük şahsiye- fini daha kaybetti. Ahmed Ağaoğlu i birçok bakımlardan kıymetli olan mütefekkirimiz ve aksion adami- Miz aramızdan ebediyen ayrılmış bü- Yunuyor, Bir cemiyetin tuzu biberi mahiye- Üinde insanlar vardır. Onlar olmazsa, telâfisi gayri mümkün bir eksiklik duyulur. Ağaoğlu da bunlardan bi. tiydi, Bir tek tabirle ifade etmek lâzım gelirse egeniş adam» dı, İrfanının Çerçevesi, Fransız inkılâbının felsefe- sinden en modern garb telâkkilerine, €ski Şark âleminden ucsuz bucaksız Türk dünyasının çoğumuzca meçhul küşelerne kadar; doğuyu; batıyı; Maziyi, hâli, istikbali içine alıyordu. Onun için, mütebessim, müsama- bakâr olmakla beraber mücadeleci Ve tenkidkâr olmak hususiyetlerinin hepsini birleştirmişti. Türkiye dışındaki Türk âleminde | $ivrilip bir müstakil Türk vatanının Cazibesinden kendini kurtaramıyan- ların belki de en calibi dikkati ola- Tak, onu, meşrutiyet senelerinde, Ah- met Ayayef imzasile tanıdık. 1285 de Rus Azerbaycanında Ka- Tabağda doğan «Ahmed bey», Peters. burgda ve Pariste yüksek tahsilini Yapmış; memleketinde birçok müca- detelere girişmiş; farsca, rusca, fran- Sızca, ingilizce ile mücehhez olarak, tamamile hazır yüksek bir münevver halinde kendini Babıâli caddesinde Bösteriyordu. «Tercümanı Hakikat. in başmuharrirliğinde ilk şöhretini kas, Zandı, Diğer birçok gazete ve mec- mualarda bulundu; müderrislik, me- buslük, politikacılk etti; Maltaya sü- tTüldü; mağlüb oldu, galip geldi; ha- kiki bir mümevvere mukadder olan hayat --“-v'arının'her türlüsünü ya Şadı, Eviâdlar, talebeler, muakıbler, pe- restişkârlar yetiştirdi. İzzet ve ikbal | İle bu dârı dünyadan çekilip gitti. Zekâ ve ideal nurunun bu derece Sempatikleştirdiği bu derece klâsik Rüzellikten uzak insan bilmem ki gö- Tülmüş müdür? Ruliları kendine çekerdi. İnsan Sohbetine doyamazdı. Yazışı da ko- Musuşu gibi çekici idi. Azeri elâffuzu ömrünün sonuna kadar bırakmamış Olduğu halde, İsanbulun en birinci hüktedan — çelebilerindendi. Ciddi fi. kirlerini puradoksla kamburlaştırmaz, mzahla zarifleştirirdi. İstanbul çele- bisi tipinden belli başlı ayrıldığı nak. ta da buydu. Cesareti medeniyeye Klizel misaller göstermesini bilir; söz- lerinden ve yazılarından şahsi zarar- ra uğramaktan korkmazdı. İtirafat tarzında yazdığı ve kendi ruhunu niş- teriediği makaleler, korkunç birer Cessret nümünesidir. “ski Yunanda mütefekkirlerin et- tafında akademiler kurulurmuş, On $ekizinci asır Fransasında edebiyat Salonları teessüs edermiş. Bu maddiyet- $İ asır, fikir ve sanat ovasının üze- Tinden sam yeli g'hi eserek ortalığı Şoraklaştırmıştır. Çölün o orlasında tek tük vahalar halinde hâlâ ilim ve leri varsa bunların İs- tarbulda bir nümunesi Ağeoğlunun *Vi idi. O fikir yuvası da, bu milli ka. Yıbımız neticesi dağılmış bulunuyor. â “Nü Biletçiye hakaret etmiş Mehmed adında biri Beyazıt.civa- Hndan bindiği tramvayda aldığı bilet Mıntakasından daha fazla seyahat #tmek ister biletçi kendisine tram- Yaydan inmesini veyahut tekar bilet Almasını ihtar edince: Mehmed hide | detlenerek biletçi Akife küfür etiniş- T. Dün Sultanahmed birinci sulh *za mahkemesinde Cürmümeşhud | ununa tevfikan yapılan muhako. Me neticesinde Mehmedin hakâret Suçu sabit olduğundan tiç gün hap- © ve üç lira para cezası ödemesine ar verilmiştir. Bıçakla tehdid İlyas adında biri evvelki gece Be- Yoğlunda umumi evlerden Maryanın ke gilmiş, orada para meslesind Yga çıkarmıştır. İlyas evin eri bıçakla tehdid ederken gürül yakalamışlardır. Bu sırada İlyas ki bıçağı pencereden sokağa at- Müşsa “ün adliyeye teslim edilmiştir. i Yü duyan polisler yetişerek kendi- | da bıçak bulunmuş ve İlyas'da | Mısır çarşısı Çarşının hâle ifrağı için yüz bin lira tahsis edilecek Belediye Mısırçarşısının yardımcı | bir hâl haline ifrağı için Belediyeler bankasından alacağı beş milyon liralık istikrazdan yüz bin lirasının tefrikine karar vermişti. Belediye, Mısırçarşısı- nı Eminönü istimlâki dolayısile kıs- men buradan kalkan, kısmen de ileri- de yapılacak istimlâk ile kalkacak olanı dükkâlarda perakende satılan gi- da maddelerine mahsus bir hâl hali- ne getirecektir. Mısirçarşısı belediye. ye geçtiken sonra Yenicaminin arka tarafında bulunan ahşap dükkânlar, kahveler de istimlâk edilerek kaldırı- lacaktır. Eminönü istimlâkinin bir numaralı haritasının tahakkuku için artan yüz küsür bin lira balıkhane binası önün- de kâin olup istimlâkine başlanan sıra bina bedellerinin ödenmesine ye- tişecektir. Gerek Eminönü ile Unka» panı, gerek Mısırçarşısı ile Yenicami arasındaki binaların istimlâki, beledi- yeler bankasından istikraz edilecek beş milyon liranın üç milyon lirasile teşkil edilecek mütedavil sermaye ile temin edilecektir. Belediye, şimdiden bu binaların tapu ve vergi kıymetleri» Di tesbit ve mal sahiplerinin adresini tahkike başlamıştır. Belediye zabıtası Yeni talimatname, şehir mec- lisinin teşrinisani devresinde müzakere edilecek Belediye zabıtası talimatnamesi, | bundan evvelki umumi mecliste mü- | zakere edilmiş, fakat bazi maddeleri. ! nin müzakeresi talik edildiği için meri- yet mevkiine konmamışlı. Yeni meclis de belediye zabıtası ta. | limatnamesinde esas itibarile yer bul. | ması lâzım gelen bazı maddele- ri çıkarmıştı. Fakat belediye vazifele. rinin ifası, halk ve esnaf ile beledi- | ye arasındaki münasebetlerin tanzi- | mi için bu talimatnamenin biran ey- | vel meriyet mevkiine konması lâzım- | dır. | l İ | o Şimdi meri bulunan talimatname, | bugünkü ihtiyacı karşılamaktan uzak | | bulunduğundan yeni talimatname meclisin teşrinisani devresinde mü- | | zakere edilecektir. Ancak o zamana | İ kadar elde edilen tecrübeler ve görü. | | len ihtiyaçlar da makam tarafından mecilse teklif edilerek yeni talimatna- mede yer bulacaktır, Yeni talimatna- menin harfiyen tatbiki için de alına- cak tedbirler ve talimatnamenin tat- bikine memur olanların mürakabesi İçin de ayrıca bir proje hazı tır, Denizyolları ve Limanları | umum müdürlükleri teşkilâtı, Evvelki akşam Ankaradan şehrimi- ze gelen Denizyolları umum müdürü İ B. İbrahim Kemal, Limanlar urum müdürü B, Raufi Manyas ve muavini İ B. Hâmid Saracoğlu, Ankarada Mu- habere ve Münakale Vekâletile temas- İ larda bulunmuş, yeni teşkilât müna- İ sebetile kadro işleri üzerinde Vekâle- | te izahat vermişlerdir. Tamamen hazırlanmış olan kadro Tar, yeni Teşkilât kanununun meriye- te gireceği 1 haziran 939 tarihinden itibaren tatbik edilecektir. Ayni tarih- te, tarihe karışacak olan Denizbankın tasfiyesine başlanacak, bunun için bir tasfiye heyeti seçilecektir. 4 Karilerimizin mektupları Beşiktaşın Ihlamur caddesi Beşiktaşın en işlek yeri olan Ih- lamur Dere caddesi bakımsız, t02 deryası halindedir. Pazar günleri Ulamura, Fulya tarlasına, Bal mumcu çifliğine, hattâ Mecidiye- köyüne gidenler, bu yolda toz ve mikrop yutmağa mahkümdurlar. Caddede oturan bizler pek acıklı bir haldeyiz. Toz bulutu içinde ya- şayoruz. Bu kadar işlek bir cadde olduğu halde, maalesef bu yol, Belediye- Cilerimizin, yahut Nafiacılarımı- zn gözüne çarpmıyor. Halkın sıhhâli ve caddeden ge- çenlerin selâmeti namına alâka- darların nazarı dikkatini celbet» menizi saygılarımla dilerim. Ihlamur Dere caddesi Dizi sokak No, 38 HATİCE ARSOY Dünkü kazalar Beş kişi muhtelif yerlerinden yaralandı Dün şehirde muhtelif nakil vasıta- ları kazaları olmuştur; Alber isminde birinin idaresindeki hususi otomobil, dün Karaköyden Be yoğluna çıkmakta iken Nuri isminde birine çarparak yaralanmasına sebep olmuştur. Süleyman isminde birinin idaresin- deki motosiklet, Feriköyde Mesude is- | minde bir kadına çarparak muhtelif yerlerinden yaralamıştır. 2123 numaralı otomobil, Büyükde- reyolu üzerinde Riza isminde bir ada- ma çarparak muhtelif yerlerinden ya» ralamış, şoför, hâdiseyi müteakip kaç- İ mıştır. Vatman İbrahimin idaresindeki tramvay, Tophanede yedi yaşlarında Hayreddin isminde bir çocuğa çarpa- rak yaralamıştır, Samatyada İmrâhorda oturan Ali- ye, tramvay durmadan atlamak iste- miş, müvazenesini temin edemiyerek düşmüş ve başından yaralanmıştır, Mudanya yaz tarifesi Mudanya yaz tarifesi bugünden iti- | baren başlamıştır. Mevcudâ seferlere ilâve olarak aksamları saat 20 de bir vâpur daha Mudanyaya hareket ede- cek, bu vapur ertesi sabah saat 8,30 da İstanbula avdet edecektir. Çınarcığa vapur tenezzühü Cümhuriyet Halk Partisi Küçükpa- zar nahiyesinin deniz gezintisi, her sene olduğu gibi, bu yıl da, 28 mayıs 939 pazar günü Şirketi Hayriyenin 71 Dumaralı vapuri “ 30 Arkadaş 300,000 lira kazandı!,, Müsabakamıza İştirak edecek ka- rilerimizin dikkatine: Bu müsabakamızu ald resim ve ku- ponların neşri bitti. 30 arkadaştan hangisinin yaptığı işi beğendinizse yalnız o resmi, biriktirdiğiniz 30 ku- ponla beraber: 31 Mayıs 1939 çarşamba günü ak. şamına kadar «Akşam gazetesi resim. li müsabaka memurluğu» adresine gönderiniz. AAdreslerin açık yazılması ve ku- ponların tam olması şartlır. Her eksik küpon için 5 kuruşluk pul ka- ŞEHİR HABERLERİ | Mecidiyeköyü B. Prost köyün plânını yapacak Mecidiyeköyü son zamanlarda in- kişaf etmiş bir semt olduğu halde ge- lişi güzel bina yapılmış ve burası plân dairesinde tanzim edilmemişti. Bele- diye, burasının da plânını hazırlama- ğa karar vermiştir. Şehircilik müte- hassısı B, Prost Eminönü meydanı, Taksim kışlası ve müştemilâtile Tepe- başı bahçesinin tatbik plânlarını bi- tirdikten sonra Mecidiyeköyünün de nâzım plânını hazırlıyacaktır. Mecidiyeköyünün hususiyeini teş- kil eden dut tarlalarının ve bahçelerin tanzimi işi de plânda yer bulacakır. Mecidiyeköyü Şişliye çok yakın bir köy olduğundan mütehassıs köyün şehirle irtibatını nazarı dikkate ala- cak ve şimdi Şişli tramvay deposu önü- ne kadar uzanan tramvay hattı da da- ! ha ileriye doğru uzatılacaktır. Bir gece hırsızı yakalandı Son bir ay zarfında, Nişantaşında Halil Kâmil apartımanile, ayni yerde diğer bir evden, Beşiktaşta üç, Bos- tanbaşında iki evden bazı eşya çala- rak kaçmağa muvaffak olan Recep ismindeki gece hırsızı, Emniyet direk- törlüğü ikinci şube Hırsızlık kısmı me- murları tarafından yakalanmış ve çaldığı eşya da meydana çıkarılmış- | Eskiâbideler Koruma müessesesi, muhafa- za edilecek eserleri tesbit İle Maarif Vekâletine bağlı eski eser. leri koruma müessesesi, İstanbulun imarına başlandığı şu sırada İstanbul- da muhafaza edilecek ve tamire muh- taç olan abide ve eserleri tesbit etmek Üzere yeni bir program dairesinde ça- lişmaktadır. Şimdiye kadar belediye İle müzeler arasında -her inşaat teşeb- büsü sırasında- daimi surette bir ihti- lâf mevzuu teşkil eden vaziyetlere ni- hayet vermek üzere müessese, İstan- bulun imar plânına ve haritasına gö- re imar esnasında aynen muhafaza edilecek eserleri kati surette tesbit edecektir. İleride imar sırasında bir ihtilâfa meydan vermemek üzere bu hususta belediye ile ahenkli bir suret- te çalışılacaktr. Bunun için yapılacak mesâi programı etrafında şehircilik mütehassısı B. Prost'un da müalâası alınacaktır. Eski tarihi eserler arasında mevkiini aynen muhafaza edecek olanlar bu- lunduğu gibi, açılan cadde ve mey. danlar münasebetile, - mimari ve in- şai vaziyetlerine odokunulmaksızın mevkilerini değiştirecek türbe, sebil, çeşme gibi eserler de vardır, Bunlar di aynca - plânın icaplarına göre « tes. bit edilecektir. Bu mesal ayni zaman. tarihi eserleri ve âbideleri meydana çıkarmak suretile de çok faideli neti- celer verecektir, Biri ısırdı, öteki de bıçakla yaraladı Fatihte Küçükmustafapaşada otu- ran Hamza ile ayni evde oturan Hati ce, bir para meselesinden kavga et- | mişler, Hatice, Hamzanın kolunu 1sır- | mak suretile yaralanmasına sebep Ol- | duğundan, polis tarafından yakalan- | mıştar. Kasımpaşada oturan yorgancı Ce vadla Kâzım, bir kadın meselesinden | kavga etmişler, Cevad, Kâzımı biçak- Cemal Nadir'in karikatürleri ve mizahi yazılarile 23 Mayıs 1939 Salı günü Akşam sahifeleri arasında ! da İstanbulda büyük, küçük bütün | Sularda eğlence Vapurdan çıkan gezici kafileleri Sariyer caddesinde manav, meyvacı dükkânlarına dağılıyorlar, Her taraf- ta hararetli pazarlık münakaşaları: — Altı şişe rakı, iki kutu dolma, dört şişe bira kaç kuruş etti? — Hey dükkâncıbaşı. Hani bizim beş liranın üzeri? İki kilo da kiraz ver, Çabuk ol, istasyonda araba kal- müyor, — Arabâcıbaşı, Dokuz kişiyiz. Bizi sulara kadar kaç kuruşa götürürsün? — Hangi suya gideceksiniz? i ?... Ha... Aklıma Tıklım tıklım dolu arabalar, oto. mobiller yola sıralanıyorlar. Sabırsıs geziciler yolda şişeleri açıp araba içinde keyif çatmağa başlıyorlar, Ge- riden homurdanarak gelip geçen bir otomebilin savurduğu toz bulutları dört yanı kaplıyor, arabaların, İçin- dekiler bile birbirlerini göremez hale geliyorlar. Aksırmalar, öksürmeler, bağırtılar yükseliyor: — Hay Allah müstahakkını versin, Temiz hava alalım diye tâ İstanbu- Tun ötebaşından geldik, burada Ba- bıâli caddesinden daha farla toprak yutuyoruz. — Bir daha buraya gelirken gaz maskesi getirmeli. Gazinonun önü arı kovanı gibi kaynıyor. Ellerinde şişeler, marul, soğan, sarmısak demetlerile kadın, erkek itişe kakışa su başına sokul- mağa çalışıyorlar. Gazinonun kat kat yükselen sedleri üzerine masalar sıralanmış, her masanın etrafına 5e- kizer, onar kişilik gruplar çevrilmiş. Köşede mütemadiyen plâk değiştiri- len gramofonun hımhim sesi, iri çi- narların kuytu gölgelerinde boğulu- yor. Her masadan kahkahalar, şarkı sesleri yükseliyor. Sedlerin diplerine ocaklar kurulmuş, şiş kebabları, pir- zolalar kızartılıyor, kahveler kaynı- yor, çaylar demleniyor. Bazı, masalarda bira şişeleri boşal dıkça sandalyeler yaklaştırılıyor, baş» lar birbirine sokuluyor; hararetli bir fısddaşmadan sonra çifler kol kola girip geri taraftaki sık ağaç kümele- rinin ardında kayboluyorlar. Bir aralık ben de şöyle bir dolaşa- yım, dedim. Fakat yaptığıma pişman oldum: Ağaç kümelerine doğru yak- laşırken yapraklar arasından murılta lar başladı: — Dünyada amma aptal adamlar var. Tekbaşına gezintiye geldiği ye- tişmiyormuş gibi, bir de, buralarda dolaşıp herkesi rahatsız ediyor. Ağaçlar arasında bir hayli dolaş. tım ve farkına varmıyarak epeyce çiftin rahatlarını bozdum. Hakkım- da söylediklerini ne siz sorunuz, ne de ben yazayım. Akşam dönüşünün zevki daha baş- ka, Yol boyuna sıralanan arabalar. dan, otomobillerden perde perde kah- kahalar, nâralar yükseliyor, Alacaka. ranlıkta yeşil tepeler arasında uza narı yol çın çın çınlıyor. Cema! Refik Belediyede açıkta kalacak memurlar için Yeni belediye bütçesinin istilzam ettirdiği yeni kadroya göre gerek me- muriyetleri lâğvedilecek, gerek görü. lecek lüzum üzerine açıkta kalacak memurlar için 939 bütçesine on bin Wi ralık bir tazminat tahsisatı konul muştur. Yeni mali senenin yaklaşması mü. nasebetile kadroda yapılacak değişik» likleri tesbit etmek üzere belediye reisi muavinlerile memurin ve muhasebe müdürünün iştirakile teşkili edilen kö misyon bu hafta içinde mesaisini biti. recek ve açıkta kalacak memurlara ve rilecek tazminat miktarını tayin ede- cektir. Maamafih tekaüde sevkedile. cekler müstesna olarak bu kadro için memuriyeti lâğvedilenler münhallere nakledilmek suretile hiç bir mmemu- run mağduriyetine meydan verilmiye» cektir. Bayan Svetkoviç memleketi. ne avdet etti Bundan beş gün evvel, Yuğoslavya- dan şehrimize gelen Yugoslavya Baş» vekilinin refikası bayan Svetkoviş ile validesi bayan Soyakoviç dün ak- şamki eksprösle memleketlerine avdel etmişlerdir.
