19 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

POLİTİKA Yugoslavyanın vaziyeti ., Mugoslavya Hariciye Nazırı Markoviç'in evvelce yalnız ve ikinci defn da Devlet Şefi ve sabi kralın naibi Prens Paul ile birlikte İlalyaya yaptığı seya- hatlerin neticesi olarak bem Orta Avrupada hem de Balkanlarda mühim Mevkii bulunan bu devletin harici politikası tevazzuh etmiştir. Nazır Belgra- da döndükten sonra yaptığı beyanatta Yugoslavyanın; kendisini Balkanlı devletlere ve bilbassa Komanyaya bağlıyan taabhüdlere bilâ kaydü şart Sadık bulunduğunu tebarüz ettirmiştir. Bu tanhhüdlerin haricinde yekdiğ erine cephe alan, siyasi akiğeleri ve Bevkulceyş gayeleri günden blokların haricinde kalmağa Yugoslavyanm katt karar vermiş olduğunu bildirmiştir. Yugoslavya iki sene evvel Belgradda Malya ile imzalamış olduğu muahedeyi teyid etmiş ve lâkin yeni hiç bir Mmuahede ve misak ile bağlanmamıştır. Fransız Başvekili Daladier son beyanalından Yugoslavyanın soğraft mevkii itibarile diplomasi cihetten ihtiyatlı hareket eylediğini ve bu sebeb- den Garb devletlerinin teminalından istifade etmediğini söylemişti. Yugos- antikomintern misaka yahud mihver devletleri ile ittifaka taraf- dar olduğuna dair çıkan şayiaların doğru olmadığı Hariciye Nazırının bo- Yanata ile sabit olmuştur, Yugoslavya Balkan devletleri ile yaptığı anlaşmara sadakatını teyid €ltiğinden Balkan devletleri arasında eski vaziyette bir değişiklik olmadığı anlaşılmış oluyor. AKŞAM Menasaasas 0711200090904088098000500800083887080008840000M00SASASANABAKADAEABEBABEBEBERENA DAN GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ AYSBERG Mevsimi ne zamandır? - Ne büyüklükte olurlar? - Meşhur faciaya sebebiyet veren sabih buz. - Aysberglere karşı ne tedbirler alınır? Titanik vapurunu ve aysbergin denizaltı maktamı gösteren bir tablo İngilir Kralını Kanadaya götüren vapu- Fun yolda aysberglere rasladığı, bu sebep- le yolunu yavaşlattığı bildiriliyor. «iceberg» suretinde yazılan, sisberge telâffuz edilen ve bizim saysberg» demeğe alışlığımız bu kelime İsveççedir. «Buzdağıe Münasınadır. Aysbergler, gemiler için pek tehlikelidir. Bunlar, Kutuplara yakın yerlerdeki deniz- it kopup, sıcak iklimlere doğru muny- Yen zamanlarda akarlar, Onun için, kap- tanlar fevkalâde dikkat etmek mecburiye- Hindedirler. Bir buçuk kilometre kutrunda sabih buzlar olabilir, Dokuzda biri denizin saf- hunda, mütebaki kısmı su seviyesinin al tında olarak yüzerler. Dalgaların çarpışı Meticesinde öleleri berileri delinir, yenir, Karip şekiller alırlar. Oyuklarile, köprüle- File, sütunlarile, mağaralarile cidden sey- #edilecek Jetafettedirler. Sıcaklık tahav- Püllerile, manzaraları boyuna değişir. Ara- Bıra barı kısımları çöker; gürültüler hasıl #derler. Bazan da müvazenelerini kaybe- “ip tepetaklak olurlar, İşte © saman ci- a gemiler için tehlike teşkil eder- Şimal Kutbundan bir senede milyarlar- <a melre mikâbı sabih buz iner. İlkbaha- Min ilk günlerinden itibaren aysberg mev- Bimi başlar. Gruenland sahillerinden ayri- ıp esreyanlaria cenuba doğru ilerlerler. Tiftiklerin rütubet derecesini tayin eden bir âlet : Yapağı ve fittiklerin rütubet dere- Belerinl tayin için Avrupadan bir âlet Betirilmiştir. Tiftik ve yapağı tacir İeri dün ihracat maddelerini kontrol Mairesinde toplanarak bu öâletin tec- Kübesini yapmışlardır. Üsküdar adliye binasi Üsküdar Adliye binası inşaatı iler- mektedir, Müteahhidle yapılan mü kavelg mucibince, inşaat teşrinievvel Iptidasına kadar ikmal edilecek ve teş- Kinlevvelde Üsküdar Adliyesi yeni bi- ii Mâsına taşınacaktır, Shine, Nisan, mayı, haziran aylarında Avrupa ile Amerika arasında işliyen vapurların yolu üzerine varırlar, 1912 senesinde, nisanın 4 üncü günü aysberge çarpmak suretile batan Titanik vapuru bülün beşeriyetin hatırasında de- niz facialarının en büyüğü olarak kalmış- tır. Titanik vapurunda 2300 insan vardı. Bunlardan ancak 705 kişi kurtuldu, diğer- leri boğuldular. 150 milyon dolar kiıyme- tinde servet denizin dibine inmiştir, Tita- mik, 6 zamanki gemilerin en mükemmeli idi. Liverpuldan Nevyorka fik seferini ya» pıyordu, Kaza esnasında havanın iyi, de- nizin rakid olduğu dn dikkate şayandır. Yolcular neşeli alodayken facia baş- gösterdi ve vapur iki saat içinde batlı, Bu felâketten sonra Amerika hükümeli aysberg mevsiminde nöbelçi gemiler do- laştırır, Klavuzlar seyyar buzların o bare- ketlerini takip eder, muhtemel istikamet- lerini civardaki gemilere telsizle bildirir. ler. Aynca bültenler de neşredilir, Karadan uzak yerlerde kuşlara rasla- mak, dalgaların mahdud bir sahada kesil- mesi aysberg alâmetidir , Sisli günlerde aysberg karaltı halinde görünür. Suların soğumasını takip ederek 8y9- berglerin yaklaştığını anlamak eskiden ka- bil değildi. Şimdi sühunetin binde bir ta- harrülünü ' yazan O mikrotermemeireler keşfedildiği için bu, mümkün olacaktır. 6 kilo kaçak kumaş Limanımıza gelen 'Transliyanya vapuru yolcularından bayan Niyanâa- nın vaziyeti şüpheli görülmüş, üzerin de yapılan sramada 6 kilo kadar ipekli kumaş yakalanmıştır. Bayan Niyana hakkında kanuni muâmeleye başlanmış, kumaşlar müsadere eğil miştir, Eczacılar birliği bu akşam Parkotelde ziyafet verecek Eezacılar Birliği, birlik azası şere- fine bu akşam Parkotelde bir ziyafet verecektir, m ken ilm in Gençlik ve Spor bayramı Bugün Türk gençliği Ebedi Şef'in bıraktığı aziz emaneti müdafaaya hazır olduğunu bir k Türk milleti için yeniden doğuşun sembolü olan 19 Mayıs bugün güzel yurdumuzun her bucağında şehir, kasaba ve köy meydanlarında topla» nan milyonlarca sıhhatli ve gürbüz Türk evlâdının zindelik tezahüratile kutlanıyor. Türk tarihinde «19 Mayıs» ın ifade ettiği mana hayat kadar derin, yö şamak arzusu kadar sonsuz ve mÜ- barektir. Bundan yirmi sens evvel, gene böyle bir mayıs sabahı, Atatürk, düşman çizmeleri altmda ezilmiş, bedbaht ve perişan olmuş Türk vata- nınm kahraman evlâdlarını, en mu- kaddes vazifelerine davet etmek Üze- re melin adımlarla Samsuna çıkmış, onun aşıladığı enerji ve hayat aşkile uyanan bu millet, manzarası dehşet veren bir dev heybetile şahlanmıştı. Türk milletinin esaret zincirlerini parçalıyarak isitklâl içinde yaşamak arzusunu bülün cihana haykırdığı ve Türk tarihinin harikülâde bir canlı- lıkla yeniden başladığı bir gün olan 19 Mayıs, onun için, her Türkün ha- fızasında yeniden doğuş, gençlik ve zindelik sembolü olarak yaşar. Bugün baharla canlanan zümrüd vatanımızın her köşesinde milletin iftiharla seyrelliği çelik pazulu, yü- zünden sıhbat ve hayat fışkıran yüz binlerce Türk genci meşum bir İsti- kamete doğrulan Türk tarihini 19 Mayıs 1919 da mesud bir istikbale çeviren o velüd enerjiyi tekrar da- marlarında hissediyor, Bir insan için kafaca olduğu kadar vücudea da sağlam olmak, ruhun in- kişafile vücudün geliğmesini dalma muyazene halinde bulundurmak en büyük meziyellerden . biridir, Ruh terbiyesi ancak vücud terbiyesile tar mamlanır, vücud da sporla tam inki- şafını bulur. Yalnız vücude ehemmi- yet verip kafayı ihmal.eden milletle- rin sonu gibi vücudü kendi haline bırakıp ruhu zenginleştirmeğe çalı- şan milletlerin âkibeti de hazindir, Vücud zindeliğinin ahlâk ve ma- neviyat üzerinde tesiri o kadar bü- yüktür ki her türlü hareket ve faa- Miyetten, açık hava ve spordan kaçan bir insan için tam bir sândet bile mümkün değildir. Cesaret, soğukkan- Ulık, neşe ve nikbinlik gibi mükem- mel adama has meziyetler ihtimam- la terbiye edilmiş bir vücudda daha kolay birleşir ve inkişaf eder, Cesur adam sağlam vücudünden kuvvet alır, Eğer vücudümüzde bol bir ener- ji taşıyorsak hayatın bin bir zahmet ve meşakkatine dayanmak bizim için imkânsız bir hale gelir. Böylece her darbeden yılmağa, her taarruz kar- şısında teslim olmaya ve dolayısile bütün mücadelelerden o çekinmeğe alışan ruh, faziletlerine rağmen, 509- yal kıymetini kaybeder; neşe kalmaz, yaşamak arzusu azalır. Halbuki sağlam ve sıhhatli bir bün- yeye malik olanlar kolay kolay yel- se, ümidsizliğe düşmezler. Çünkü yels ve ümidsizlik kendimizi âciz hissetti. ğimiz ve her türlü mukavemet kabi. liyetinden mahrum olduğumuzu ka- bul etmeğe başladığımız ânlarda do- gan ruh halleridir. Dünyayı karanlık gören, eşyayı isteksiz seyreden, hayata yaşamaya değer bDulmıyan insanlar ekseriya bünyece de çürük, hayat mü- cadelesinin istediği enerjiden mah. rum olanlardır. Onun içindir ki bu hakikati kav. ramış medeni milletler gençliğin ter- biyesi için üniversiteler açarlarken onların yanında muazzam spor mües- seseleri kurmayı, sporu küçük yaşlar. dan başlamak üzere milletin her uz- vuna teşmil etmeyi unutmuyorlar, Spor artık bir eğlence, boş vakit. leri dolduracak bir vasıta değil millet terbiyesi için en geniş mikyasta tat- bik edilen bir metoddur. Gürbüz ve sıhhatli nesiller, Bir mil- letin en büyük, en değerli hazinesi, en müdhiş kuvveti budur. Her mille$ böyle bir hazineye, böyle bir kuvvete malik olmak için elinden geleni yö Gençlik ve spor piyor. Sağlam nesiller yetiştiren mil. letler istikballerine de emniyetle bâ- kabilirler. Dünyanın en eski sporcuları Türk- lerdir, Asyanın uçsuz bucaksız kırla- rında at koşturan, cirid atan ecdadi- mız sağlam vücudlarından taşan enerji ile sayısız akınlar yapmış, bir zamanlar bütün dünyaya hâkim Ol- muşlardır, Kazanılan bütün zaferler bu sağlam Türk nesillerinin eseridir. Bize ecdadımızdan miras kalan spor, bâzu kuvveti, vücud sağlamlığı bundan böyle de devam edecektir. 19 Mayıs bize bunu hatırlatıyor, Yirmi sene evvel âciz ve miskin in- sanlar elinde Türklüğün dünya kuru- lah beri sürüb gelen şanlı adı tarih- lerden silinmek üzere iken verdiği Ani bir kararla karanlıklar içinden siyri- | lp Samsuna koşan Atatürk kafası gibi vücudunda da barikulâde bir enerji taşıyordu. Atatürkü bütün bir devleti korkutan tehlikelere, tahammül edilmez gibi görünen zah« met ve meşakkatlere göğüs gerdiren kuvvet ondaki tükenmez enerji idi İşte bu enerji mağlüb Türk milletini galib Türk mileti, bedbaht Türk vatanını mesud Türk vatanı haline getirmiştir. Bugün stadlarda milletin göğüs kas bartarak seyrettiği sıhhati yerinde, sağlam ve zinde Atatürk nesli bu enerjiyi takdis ederken Ebedi Şefinin bıraktığı aziz emaneti bütün tehlike. lere karşı korumaya hazır ve mukte- dir olduğunu bir kere daha bütün dünyaya ilân ediyor. Şevket Rado Çinde imtiyazlı mıntakaya çıkan Japon askerleri Amerikada bir mikdar asker çıkardı, Ingiltere ile birlikte harp gemileri gönderdi Vaşington 18 (A.A.) — Hariciye ne- zareti Çinde Kulangsu'da vaziyeti itzah eden şu tebliği neşretmiştir; 1 — İngiliz ve Amerikan konsolos- ları ve deniz mümessilleri beynelmi- lel imtiyaz mıntakasının muhafazası için dün küçük bir müfrezenin kara- ya çıkarılmasına karar vermişlerdir. 2 — Amerikanın #Marbleade kruva» zörile «Blumer» muhribi ve İngiltere- nin «Birmingham: aarhlısıile üç muhribi Amoyda bullunmaktadırlar, 3 — İmtiyaz mıntakasındaki Japon kuvvetleri 42 kişiden ibarettir. 11 ma- yısta karaya çıkarılan 150 kişiden an- cak bu miktar kalmıştır, Amerika Hariciye Nazırının beyanatı “Vaşington 18 (A.A) — Amerikan kıtalarının Kulangsuda karaya ihra- cı hakkında gazeteciler tarafından sorulan bir suale cevaben Hariciye Nazırı Hull, bu hususta henüz bir ra- por almadığını, fakat umumi talima- ta tevfikan Amoydaki Amerika mü- messillerinin, Fransız ve İngiliz mü- messillerile birlikte, beynelmilel imti- yaz mıntakasında nizamı ve ecnebi- lerin himayesini temin için beynelmi- Yel kıtaların yardımını istemiş olma- Tarı ihtimal mevcut olduğunu söyle- miştir. Hull, Hariciye nezaretinin bu hu- susta talimat vermediğini tasrih et- miştir, Harlcye nezareti diğer alâkadar beynelmilel mıntaka hakkında Tok- yo hükümeti tarafından yapılan tek- lifleri tedkik etmekte ve yakında ve- rilecek cevabı hazırlamaktadır. Hull, Japon tekliflerinin neden iba- ret bulunduğunu söylemek isteme- miş, fakat Amerikan cevabının Amoyg olduğu kadar Şunghaya da tatbik edilecek şekilde tanzim edildiğini bil- dirmiştir. Hariciye nezareli döer alâkadar devletlerle temas halindedir. Şanghay statüsünün tadili teklifine Amerika cevab verdi Vaşington 18 (A.A.) — Şanghay statüsünün tadili hakkındaki Japon tekliflerine Amerika tarafından veris len cevabın çok kati ve diplomatik bir ifade ile hazırlandığı söylenmek tedir. Cevapta Amerika münhasıran Japonya lehinde olarak her türlü kati tadili reddetmektedir. i Amerika Jeplin şirketine sipariş ettiği balonun mukavelesini feshetti Vaşington 18 (A.A.) — B. Rooseveli," Bahriye Nezareti tarafından kongre- nin tahsis etmiş olduğu 3 milyon do larla bir kabilisevk balon inşası için Gondyear - Zeppelin şirketi ile aktedile miş olan konturatoyu şahsen feshete miştir. İzmirde kadın yüzünden bir cinayet İzmir (Akşam) — İkiçeşmelikte kas dın yüzünden bir cinayet olmuştur, Mustafa ve kardeşi Cemal; Necati ve Rıza Demirle kavga etmişlerdir, Mus« tafa ve Cemal tabancalarını ateş ede rek Necatiyi başından, sol böğründen ve sırtından, Rızayı da 801 kolundan yaralamışlardır. Suçlular, tabancalam rile tutulmuşlardır. Yaralılar Memle. ket hastanesine kaldırılmış, tedavi al tına alınmışlardır,