7 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

1 eğ m ni ll rr Sahite 10 AKŞAM Ehlisalib Istanbulu nasıl aldı? Oyunbozanlık eden haçlılar katliâma uğradı Venedik Doju: “Görülüyor ki bu adamlar daha fazla para veremiye- sebeple de kont Boduen ve biraderi Hanri elbise, erzak ve diğer eşya ile dolu gemilerini onlarla beraber yolla- dıydı. ğ Bu donanma çok güzel, çok zengin- di, Flandre (Flandr) kontu ona çok itimad ediyordu. Zira en iyi çavuşlar bundaydı. * Ne yazık ki, senyörlerine verdikleri sözü tutmadılar. Zira onlar da, başka- ları da, Venediklilerin tehlikeli bir işe bu sefer şayed icra edilemezse mukad. des topraklara imdad gidemiyecektir, Birçokları şu cevabı verdi: — Biz icap eden parayı ödedik. Eğer larına dönerek: — Senyörler! dedi. « Bu insanlar daha fazla para veremiyorlar. Kendi. lerine başka bir anlaşma teklif edelim. Teklif de şu: Macar kralı, bizim Esk- Grousset'nin 1936 da intişar eden Histoire des Crofsades isimli eserinin üçüncü cildinden istifade edelim ve böyle münferid surette Süriye ve Filis. |: da herşeyi temin etmişlerdi, İnsan- tin tarafına gidenlerin maceralarına | lar ve hayvanalara mahsus ne ararsak, bir nebze bakalım; -. » memişti. Venedikliler, ticaret hususun. © İl satın almak üzere buluyorduk. Gemi. (4) 1144 ile 1205 arasında yaşayan bu sat Kıbrıs kralıydı; OLI87 de Hanri dö Sampauy'dan dul kalan "i almak ———— SARAY ve BABIÂLİNİN İÇ YÜZÜ Yazan: SÜLEYMAN KÂNİ İRTEM —'Tercüme, iktibas hakkı mahfuzdur Tefrika No. 295 imparatorunun Alman İstanbulu ziyareti - Yapılan parlak kabul resmi İstanbulda Alman misyonunun mev- ve şeklini alır. Almanya büyük askeri siparişler alır. Alman diplomasisi 1888 de demiryolları işlerile meşgul olma- a başlıyan Doyçe bankı himaye ederi Alanlar Osmanlı ülkesinde küçük ticarete el korlar. Bugünler siyasetin merak ile takip edilecek günleridir. Avusturya sadık bir dostün sahnedeki faaliyetinden memnundur, İtalya da müttefiklerinin vâziyetinden kendi hesabına istifadeler düşünür. Bu tabif idi, Pek tabit sayılamıyacak bir cihet üç müttefikin İstanbuldaki üç mümessi- linin kendilerine bu sırada dördüncü bir dost bulmuş olmalarıdır. Bu dost İngiliz elçisi Wiliam Wright idi. Alman muhibbi olan bu zat ile üç arkadaş o günlerde biribirine yaklaş- makta olan Rusya ve Fransayı boykot ya yarani) (1) deniliyordu. Radoviç Babıâli ile bir ticaret muahedesi ak- dine çalışıyordu. Bunun müzakeresi 1886 dan 1890 senesine kadar sürdü. Radoviçin şaheseri olar bu muahede Almanyanın şarkta mühim siyasi mu» vaffakıyetlerinden biridir. Almanya bu muahede ile «en ziyade müsaadeye mazhar devlet» prensibini ortaya ko- yarak Lâtin milletlerin eseri olan ka- pitülâsyon usulüne hafif dahi olsa bir darbe indirmiştir. Kapitülâsyonlarla hükümranlık haklarına karşı çikarı- lan manilerden eslâmfından hiç birisi Abdülhamid kadar müteessir ve muz- tarip olmuş değildi. Vakıâ bu «en ziyade müsadeye maz- har devlet» prensibinin kabul ve mu- ahedeye ithal edilmiş olmasile Osman- Jı devletine temin edilen iwaddi men- inat sırf farazi ve hayali idi! Ancak Abdülhamid ve Babiâli bundan pek memnun kalmışlardı, Çünkü bundan sonra aktedilecek ticaret muahedele- doviçi iltifatlarına, hediyelerine gark- citi (2) Radoviç bu iltifatlardan hasıl etti- ş soğuk değilse de lâkayıdane hareke. $i bu kudret ve haşmet sahibi hüküm- darı biraz İncitmişti. , Yunan ricali teşrifatın pek itina is- teyen icâplarına riâyet hususunda zulan kral bile Vilhelmi istikbalde muayyen vakitten birkaç dakika geri Bu sebeplerle Atinadan hareketinde ikinci Vilhelmin keyfi yerinde değildi. İstanbulda ne göreceğinden endişe şahın dostu» etmek istiyordu. Kendi. sinin de bu işte bir takım hülyaları, projeleri vardı. Drang nach Osten'in yeni şekli: Al man ticaretinin, maliyesinin Yakın Şarkta kuvvetli bir mevki tutması, İmparator Çanakkalede parlak ve samimi bir kabul gördü. (1 teşrinisani 1889). Toplarla beraber sahillerde muntazam dizilmiş askerler kendisini selâmladılar. İki yat ile Boğaza gelmiş büyük Osmanlı ricali Osmanlı padişa- hunın selâmını tebliğ ettiler. İstanbul şehri son günlerde büyük misafiri şerefine hep tuvaletile meş- gul olmuştu! Senelerdenberi görülme- dik bir surette süsleniyordu! İmparator nerelerden geçecekse 0 #okakların kaldırımları düzeltilmiş, Sabahleyin güneşin şualarının aksi. le İstanbul imparatora bir «Altın şe- hir» olarak göründü. O bu pek hoş kip ediyordu. İmparator iplidâ amirdi küçük üniformasile görünmüştü, Fa- kat bu gösterişsiz kıyafet ancak hafif bir tesir yapacaktı; hemen Alman süvari generali büyük üniformasını giydi ve bu kıyafetle karaya çıktı. Abdülhamidie birlikte Dolmabahçe- den hareketlerinde askerler: inşa edilmiş olan ve merasim köşkü di. ye yadedilen bina her taraftan te darik olunmuş nefis ve kıymetli mobil. yalar, halılar, biblolar ile tezyin edil. nlişti, gösterilmedi; için bir yerli mallar sergisi hazırlan- yasasının küşad resmini yapmağa gel- patıldı, Yedi yüz sene evvel -1189. Al- manya imparatoru Fredirik Barbaros da İstanbulu ziyaret etmişti; fakat o şarka harp getirmişti, Şimdiki Al manya imparatoru ise «sulh ile saki. mişti; o da bütün Yakın Şarkı Alman sanayiine, Alman ticaretine, Alman maliyesine teshir edecekti! O kadar memnun idi ki... (Arkası var) (1) (es conspirateurs de Thdrapla'i Georges Gaulis: La rulne d'un empire, (2) Radoviç murassa Osmanlı ve birine “İmparatorun ziyaretile itiyadları bo-| ci Mecidi nişanlarını hamil idi. ” “e RL me