8 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Çekoslovakya Almanya ileanlaşmayapmakistiyor (Baş tarafı 1 nci sahifede) «Böyle bir meselenin müzakeresine girişmek için Südetlere aid arazinin "Almanyaya terkinden mütevellid ik- tisadi ve mali meselelerin halleğil- Miş olması icabeder, Bu meseleler, Çok çetin meselelerdir ve Münih iti- İâfı mucibince teşkil edilmiş olan beynelmilel komisyonun ihdas eyle- miş olduğu mali komisyonun müza- kerelerine mevzu teşkil elmektedir. Çekoslovakya ve Almanyanın ikti- sadi murahhasları, bu komisyonda yekdiğerlerine mülâki olmuşlar ve hattâ umumi celseler haricinde baş- başa görüşmüşler ise de şimdiye ka- dar yaptıkları müzakereler ciddi müş- külâta sebebiyet veren bu mesailin hususi surette halli haricinde bir şöy görüşmüş değildirler. Alman tezine göre Südetlerle meskün olan arazi- hin bütün tesisatı ile birlikte Alman- yaya terki icab etmektedir. Fakat Almanya şimdiye kadar eski Çekos- lovak devletine aid mali taahbüdler- den hiç birisini üzerine almıyacağını beyan etmiştir.« Alman - Çek demiryolları münakalâtı Berlin 7 (A.A.) — Münih anlaşma- sını tatbike memur enternasyonal ko- misyonun tavsiyesi üzerine, Almanya ile Çekoslovakya arasındaki demiryol- lari münakalâtının tanzimi için Ak man ve Çekoslorak Münakalât Nazır- ları müzakerelere başlamışlardır. Fransız gazetelerinin Po- lonyaya taarruzları Paris 'T — Çekoslovakyada Alman- Jar tarafından işgal edilecek yerler ve halkın reyi sorulacak mahaller hakkında Berlindeki komisyon tara- İmdan verilen kararlar burada bü- yük bir alâka uyandıtmıştır. Bütün gnzeteler bundan bahsediyorlar. Pe- tit Parisien diyor ki: «Almanların Ookabul ettirdikleri program Çekoslovakyanın iktisadi ve sınai teşkilâtını bozmaktadır. Taksim icdüketine birkaç defalar uğramış olan Polonya taksimciliğe bütün kuv- vetile atılmıştır. Polonya, Teşen şeh- Polonya - Macaristan Romanya bloku mu? (Baş tarafı 1 inci sahifede) Berlin 7 (A.A.) — Havas ajansı bil- rine en iyi dostlarının bile infialini davet edecek bir aç gözlülükle sâldır- mıştır. Şimdiki halde Polonyanın düşündüğü şey, Çekoslovakyada ken- disine bir yol açmak ve bu yol vası- tasile Macaristan ile müşterek bir hududa sahip olmaklır, Polonya ile Almanya, bu menfur parçalama işin- de güya çok samimi müttefik imiş- ler gibi mesat birliği yapmaktadırlar.» Gazete, Polonyanın bu hareketini Hitlerin çok zaman geçmeden istiye- ceğl şüphesiz olan Danzig koridoru ile Poznani'nin bir kısmının ziyanı telâfi etmek arzusu ile izah etmekte- dir. Muharrir, yazısına şöyle devam ediyor; «Polonya, başına böyle bir macera geldiği zaman ne Fransada ne de Ay- rupada hiç kimsenin yerinden kimi. damadığına şahid olursa asla hayre- te düşmemesi icab eder. Fransa - Po- lonya ittifakı daha şimdiden ehem- miyeti Varşovada iyi ölçülemiyen bir darbe yemiştir. Bu ittifak, âdeta pamuk ipliği ile tutturulmuş gibi bir şeydir ve bu ip- Wik her an kopmağa hazırdır. Çekoslovakya Münihte tekarrür et- miş olan şeylerden fazlasını kaybe- decek gibi görünüyor. Bu defa Çekoslovak mürmessilleri, Alman murahhasları karşısında iti- lâfgiriz bir hattı hareket ittihaz et- memeğe çok mütemayil görünmek- tedirler. Daha şimdiden Çekoslovak- ya ile Almanya arasında müşterek bir zihniyet vücude gelmiş olduğu görüyor.» Popüler, diyor ki: «Beynelmilel komisyon, 850 bin Çeki Alman bo- yunduruğuna teslim etmiş ve 144 bin Almana mukabil bir milyon yüz on altı bin Çekin yaşamakta olduğu mıntakalarda plebisif yapılmasını emretmiştir. Yeni Slovak Kabinesi Prağ i — Slovak işleri Nazırı ilk muhtar Slovak hükümetini kurmuş- tur. Dabhiliyeye halkçılardan o Dur- canski, Maarife gene halkçılardan Karnak, iktisada çifçi partisinden Teplauski, maliyeye çifçi partisinden Janko gelmiştir. Matürkün istanbul halkına iltifatı (Baş tarafı İ inci sahifede) bildirdiğiniz samimi hislerden çok duy- diriyor: Berlindeki Macar mahalili, Çe. gulandım. Aziz İstanbullulara candan - koslovakyada Presburg köprü başına hâkim bulunan Engerau arazisinin Al manyaya verilmesinden dolayı müte- essir gözükmektedir. Bu mahafilde söylendiğine göre, 65- ki Avusturya - Macaristan imparstor- luğu zamanında bu arazi Macaristana aitti. Tunanın kolunda ve Presburg şehrinin tam karşısında bulunan bu mıntakanın büyük sevkulceyşi ehem- miyeti vardır. Engerau'nun halkı, AL man, Macar ve Slovaklardan mürek- keptir. Bu arazi, Alman kıtaatı tara- fından 7-10 teşrinlevvel tarihlerinde işgal edilecek olan böşinci mıntakaya dahildir. Londra 7 A.A.) — Bu sabahki ga- | ” zeteler, Çekoslovak topraklarının ter. ki teferrüntile meşgul olmaktadır. Gazeteler bilhassa, beşinci mınta- kanın tahdidi ve Rutenya mıntakaları- nin Macaristana ilhakı yani Polonya ile Macaristan atasında müşterek bir hudud tesisi meselelerine büyük bir alâka göstermektedir. . Rutenyanın Macaristana verilmesi isteniyor Varşova 7 (A.A.) — Gazete Polska Rutenyanın Mâcaristana verilmesini istiyor ve diyor ki: «Bu tarzı hal Avrupa sulhünü istik- rar etlirecektir. Rütenyanın Çekos- lovakya OCümhuriyeti - kadrosunda bırakılması Trianon muahedesile iş- lenen eski vahim hatayı idame et- .mek demek olur, Polonya esasen bu “Trianon muahedesini - hiç bir vakit teşekkür ve muhabbetimin iblâğını ri- ca eder, cümleye daima artan refah ve sandetler dilerim, K. ATATÜRK Aahiliye Vekili ve Parti Genel Sekre- teri B, Şükrü Kaya şu cevabı vermiş. tir: Muhiddin Üstündağ Vali ve Belediye Keisi ve C. H. P, haşkam İstanbul C.: Kurtuluşunun on beşinci yıldö- nümünü kutlayan güzel İstanbul ve sayın halkının gösterdikleri yüce duy- gulatdan dolayı teşekkür ve tebrikler sunarım, Dahiliye Vekili C. H. P. Genel sekreteri Ş. Kaya Genel Kurmay başkanı maveşal Fer- zi Çakmak şu telgrafla mukabele et- miştir: İstanbulun kurtuluşunun yıldönü. mü münasebetile İstanbul halkının ordumuza karşı gösterdikleri sevgi ve bağlılıklarına teşekkür eder, daimi sa- adetler dilerim. Genel Kurmay Başkanı Mareşal F. tasdik etmemişti. Eğer eski müşterek - Polonya hududunun yeniden tesisini istiyen Polonyanın ve Maca- ristanın mütalebatı kabul edilmezse Polonya İle Macaristanın Çekoslovak: ya İle olan münasebatı ileri için de daima vahim bir mahiyet arzedecek- tir, Nörasteni, zailyet ve KANSIZLI #ipelisiir SIROP DESCHTENS, PARIS Chlorose Zıyası kürremize 300 bin yılda gelen bir takım yeni yıldızlar keşfedildi Heyet ilminin dahil bulunmuyor, | sahası gittikçe &- | Afrikada nisbeten küçük bir teleskop yeni bir | - Yenikeşolunan. Miele “buu; | takım yıldızlar keşfetmiştir. Bunların mıktarı| Şardn re gibi kümeler teş- kil eden bir takım yeni yıldız grup- ları keşfedildi. Bu yıldızların kürremizden uzaklığı 300 bin ziya yılıdır. Gariptir ki dünyanın en büyük te- !eskopları bu en uzak semavi ocramı keşfedememiştir, Bilâkis nisbeten kü- gük teleskoplardan en uzaklardaki gayri malüm semavi ccramın keş- finde daha ziyade istifade edilmiştir. İntizarın hilâfna olarak küçük te- leskoplar gayri malüm semavi ec- ramın keşlinde daha ziyade hizmet etmektedirler. Amerikada o Wilson dağındaki 100 pusluk (bir püs iki bu- çuk santimden biraz fazla yani tam 2,540 santimdir) teleskoptan bekle- nen başlıca hizmet büyük kâinatı Mega - universe) daha doğrusu kâ- inatın kâlnatını iyice keşfolduğu halde dünyamızın civağndaki seyyareleri tedkik ederken Müşteri (Jüpiter) sey- yaresinin iki peyRi yani kameri keş- fedilmiştir. Yine Hamilton “dağındaki 36 pus- luk teleskopla daha bir çok aylar keş- fedilmiştir. Bu teleskop Ceyms Lick is- şimdilik beş bindir. Bir kısmı deniz fenerleri gibi, kâh zıya neşretmekte, kâh sönmektedir minde ilim âşıkı bir zengin taralın- dan kendisine mezar taşı olarak yap- tarılmıştı. Dünyanın en büyük teles- koplarından biri olup yeni yeni alem- leri keşfe hizmet eden bu fenni âletin altında teberrü sahibinin cesedi gö- mülü bulunuyor. Yukarıda zikredildiği veçhile son mühim keşfi yapan bu büyük teles- koplar değil, cenubi Afrikada eski Oranj hükümeti merkezi Bloemfon- teindeki küçük bir rasathanenin te- leskopudur. Bu teleskopla simdiye kadar mev- cudiyetinden heyetşinasların asla haberdar bulunmadıkları uzaktaki yıldızlar manzumesi keşfedilmiştir. Bu yeni küme, suud yolunun yani Kehkeşanın ileri karakolları bulunan ve kendisine doğru mütemadiyen İler- liyen kürrevi şekildeki yıldiz küme- lerinden değildir. Yine Kehkeşandan uzaklaşmakta bulunan Macellan yıl- dız bulullarından da değildir. Mun- tazam şekildeki yıldız adalarına da | diye kadar sayr lanlar beş bini bulmuştur. o Bu yıldızların neşrete | tiği ziya kürremize tam üç yüzbin yılda vasıl olmaktadır. İngiliz heyete şinaslarının tabirince yeni keşfedilen yıldızlar arzımızdan -18,000,000 milyar mil uzaktadır. Yeni keşfedilen ve şimdilik sayıla- bilen miktarı beş bini bulan bu ec- rami semaviyeden bazları deniz fe nerleri gibi kâh ziya neşretmekie, kâh sönmekte ve ziyası bazan kuv- vwetli ve bazan da zayıf olmaktadır. Heyelşinaslar, bunlara fezanın f6- ner işrateleri derler. Bu yıldızların ziyalarındaki tehalüf nabız atması gibi muntazamdır, Umum! kanaafta göre bu yıldızlardaki ziya tehalüfü yakıt vakıt savurmakta oldukları kızgın gazların balon gibi yukarıya | fırlamasından ve sonradan balonun patlayıp bir çok zerrelere ayrılarak tekrar yıldızın üzerine düşmesinden ileri gelmektedir. Beş bin yeni yıldı- zın birden keşfedilmiş olması fen Âle- minde büyük merak ve heyecan uyan- dırmıştır. F. Almanya Türkiyeye kredi açıyor (Baş tarafı 1 inci sahifede) verilecek 150 milyon rayşmarklık kre» diye aid esaslar tesbit edilmiştir. Bu kredi sınai ve askeri siparişler ile ria- fia vesair işlere müteallik komandlar bedellerinin tediyesinde istimal edi- lecektir. Böyle bir anlaşmanın tatbi- ki için icabeden rüteferri hükümleri müteakiben iki hükümet anlaşarak tesbit edeceklerdir. Ankara 7 (A.A) — Misafirimiz Al- man İktisad Nazırı, ekselâns doktor Funk, bugün öğleden evvel Cümhu- riyet, Ziraat, Sümer ve İş bankaları- nı, bayan Funk da Gazi ve İsmet İn- önü enstitülerini gezmişlerdir, Öğle- den sonra doklor Funk ve refikası Ziraat enstitüsünü ziyaret etmişler« dir, Ankara ' (A.A.) — Hariciye Vekili doktor B. Tevfik Rüştü Aras bugün Alman İktisad Nazırı ekselâns dok- tor Punk ve rofikası şerefine saaf 13,30 da Hariciye köşkünde bir öğle yemeği vermiştir, Ankara 77 (A.A.) — Almanya büyük elçisi Keller ve refikası tarafından bu akşam sant yirmi otuzda Ankarapa- lasta Alman İktisad Nazırı ekselâns Dr. Funk ve refikası şerefine bir âk- şam yemeği verilmiş ve bunu bir sü- vare takib etmiştir. Fransiz tayyareleri İnşaat azalmış, tecrübeler iyi netice vermemiş Paris 7 (A.A.) — Âyan hava encü- meni, millileştirilen tayyare fabrikala- rındaki imalât ile meşgul olmuştur. Jour gazetesinin yazdığına göre, bu fabrikalarda ağustos ayı içinde 19 ve eylül ayı içinde de 30 tayyare yapıla- bilmiş olduğu tesbit edilmiştir. Sonra bu tayyarelerin büyük bir kısmında ilk tecrübe uçuşlarından sonra derhal ta- mir lüzumu hasıl olmuştur. Komite, bu hususta Başvekâlet ve hava nezareti nezdinde teşebbüste bu- lunmağa karar verni karar vermiştir. İngiliz Bahriye Nazıri kim olacak? Londra 7 (A.A.) — Daily Mail gö- zetesinin yazdığına göre, Lord Runci- man, dün akşam bu gazetenin bir mu- harririne yaptığı beyanatta Bahriye Nazırlığının henüz kendisine teklif edilmemiş olduğunu söylemiştir. Bir akdi yapan taraflardan birinin hata dolayısile o akid ile ilzam olunama- ması için hatanın esaslı olması lâzım- dır. Esaslı hataların nelerden ibaret ol- duğunu da Borçlar Kanununun 24 ün- cli maddesi gösterir. Biz hataları üçe ayırarak ineeliyeceğiz: I — Hiç aksd yapılmamış gibi bir va- #iyel husule getiren hatalar: Taraflar- dan biri akid için rızasını beyan eder- ken başka bir akid kasdetmiştir. Meselâ kendisine satın almasi için verilen bir şeyi hediye zannetmiştir, hukuki llsan- Ma, beyi akdini hibe akdi zannetmiştir. Bu halde ortada hiç bir akid yoktur. Veya, taraflardan biri, bir akid için nrasını beyan ederken akdin mevzuunu teşkil eden şeyden başka bir şey kas- detmiştir. e Faraza, arkadaşının hâlâ eski köpeğine sahip olduğunu zannede- rel: — Köpeği şu kadar para mukabilinde satın alıyorum, razı olursan gönder, de- miş. Arkadaşı da köpeğini Halbuki, gelen köpek başka bir köpek- tir. Arkadaşının eski köpeği ölmüş ve yerine bir yenisini almiş bulunuyordu Şu halde akdin mevzuunu teşkil eden şey üzerinde rayı taraleyn birleşme- diği için akid vücut bulmamıştır. I( — Hataya düşen tarafa akdi tanı“ | mamak salâhiyetini veren hatalar ki akdin mevzuunu teşkü eden çeyin baş- hea evsafında yapılan hatalarla akdi | yapan kimsenin şahsımın ehemmiyeti ölduğu hallerde, ve yahut, hata ettiğini iddin eden tarafın taahhüt ettiği şeyin kasdettiği şeyden chemmiyelli suretle çok, ve mukabil şeyin ehemmiyetli su- | göndermiştir. Göçmenler Nâzım vapuru ı dün 1500 göçmen getirdi Nâzım vapurile dün akşam 1,500 Bulgaristanlı Türk göçmen lima» nımiza gelmiştir. Göçmenler Tuzla kampına o çıkarılacaklardır. Nâzım vapuru dünkü gelişile üçüncü sefe- rini tamamlamıştır, Vapur üç sefer daha yaplıktan sonra bu senenin göçmen nakliyatını bitirecektir. Şim- diye kadar Bulgaristandan 4,000 göçmen gelmiştir. Bir o kadar daha gelecektir. Diğer taraftan, kiralanmış olan bir gelerek Nâzım vapuru gibi üçüncü seferini tamamlıyacaktır. Romanya- dan şimdiye kadar 5,000 göçmen gel- miştir, Gemi üç sefer daha yaparak 5,000 göçmen daha getirecektir. IğKanun Bilgileri HATA rette az olmasi hallerinde yapılan hâta- lardır. Meselâ, altın diye aldığımız bir yü- züğün kaplama olması size bu akdi boz- mağa salâhiyet verir. Lâkin filân bü- yük adamın taktığı altın yüzüktür, diye aldığınız bir yüzük altın çıkmazsa bu- rada başlıca vasıf yüzüğün madeninin nevi olmayıp o mühim şahsiyet tara- fından kullanılmış olması keyfiyeti ol- ressam tarafından yapılacağını zanelti- giniz bir resmin de diğer biri tarafından yapılacağını anlar anlamaz bu bapta yaptığınız mukuveleyi bozmağa hakkı- niz vardır. İvâzlar arasındaki mühim fark do- Jayısile yapılan hataya gelince: Meselâ, size üç yüz lim borçlu olan birinin bör- cuna mahsuben verdiği yüz lira üzeri- re yanlışlıkla kendisinin hesabını ka- pasanız buradaki hata siza akdi bozmak salâhiyetini verir, mi — Âkidler üzerinde hiç bir tesiri olmıyan hatalardır ki: Akdin mezuunu teşiril eden şeyin başlıca evsafından ol- miyan husus hakkında yapılan hatalar, akdi yapmağa salk olan sebepler hak- kındaki hatalar ve âdi hesap yanlışlık- larıdır, Hata bahsi bitirmeden şu umumi kaldeyi de zikredelim: Eğer diğer taraf batayı düzeltmeğe âmade bulunduğunu bildirir veya hata eden tarafin evveler Yyapmağı arzu ettiği akdi yapmağa mu- vefakat ederse urlık hata yapan taraf ta akdi yapmağa mecburdur, çünkü ha- tayna duçar olan tara? hüsnüniyet kal- delerine muhalif bir surette hataya İs- tinat edemez. Avukat Emcet Ağış HOLANTSE BANK ÜNİ N.V. Mezkür Bankanın umumi heyeti bu | ayın 19 uncu günü Amsterdam'da top- lanacağı haber alınmıştır. Geçen sene, Bankanın şubeleri bü- lunduğu bir çok memleketlerde « bil. hassa Felemenk ve Garbi Hindistan ile Argantin ve Venezuela'da - Paranın kıymeti tenezzül etmekte devam etme- sine rağmen evvelki seneye nazaran pek az bir farkla kâr etmek imkânını vermiştir. Bu memnuniyet bahş neti. ce ise, münasebatın fazla inkişaf et. miş olmasına meğyundur. 'Bilânço yekünu 5.000.000 Florin ile geçen sene bilânçosunu geçmiş ve 78.000.000 Florin kâr temin etmiştir. Bu inkişaf nazarı itibara alınarak ban- kanın Umum Direktörlüğü, geçen sene ki 9; 6 den ibaret olan temettü hisse- sinin aynen tevzi edilmesini teklif ede» cektir.