19 Eylül 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

PE Pr aa 19 Eyldl 1938, Dün Geceki ve Bu Sabahki Elaberler Son dakika Henlein yeni bir. beyanname neşretti Bu beyannamesinde, Südetlere hitaben: “Hazır bulunun, kurtulma saati yaklaştı, diyor Berlin 19 — Alman istihbarat dai- resinin bir tebliğine göre Henlein Sü- detlere hitaben yeni bir beyanname neşretmiş, bunda hazır bulunmalarını | ve kurtulma saatinin yaklaştığını bil- dirmiştir. Henlein Almanyadaki Sü- detlerin gönüllü kıtalara yazılmala- rını tavsiye ediyor. Son haberlere göre Südet gönüllü teşkilâtına. 45 bin kişi yazılmıştır. Bunlar 4 grupa ayrılmıştır. Gönüllü. lerin miktarı yakında 84 bin kişiyi bu- lacaktır. Südet partisi Dresdde büyük bir nümayiş tertib et- miştir. Südet arazisinde bir hudud hâdisesi Prağ 18 (A.A.) — As'da Südet ara- | zisinde bir hudud hüdisesi vukubul. duğu selâhiyettar bir menbadan bil- dirilmektedir. Alman malümata göre, el bombâ- ları kullanan 150-200 kişi Aş şehrinin Yeni mahallesinde gümrük binasına bir baskın yapmak teşebbüsünde bu- Tunmuşlardır. Süratle taleb edilen as- keri kıtalarla polis müfrezelerj derhal arhh otomobillerle vâka mahalline Ingiliz filosu bu sabah geldi File limanımızda dört gün kalacak Devonshire kruvazörlle Afridi ve Gassak torpido muhriblerinden mü- rekkeb bir İngiliz filosu bu sabah sa- at sekiz buçukta limanımıza gelmiş ve toplar atarak şehri selâmlamıştır. Filo mabahçe önünde Reisicum- hur Atatürkü topla selâmlamışlır. Hamidiye buna mukabele etmiştir. İngiliz amirali bugün on birde ka- Taya çıkacak ve ziyaretlerde buluna- caktır. Öğle vakti vali ve belediye rei- si tarafından Parkotelde bir ziyafet verilecektir. Filo İstanbulda dört gün kalacak, sonra Varna ve Köstenceye gidecektir. Marmarada bir yolcu denize düşerek kayboldu Bandırma 18 — İstanbuldan bura- ya gelmekte olan Bursa vapuru İm- ralı adası açıklarında fırtınaya tutul- muştur. Bu sırada güvertede bulu- nan 45 yaslarında karpuzcu Mehmed fazla yalpadan denize yuvarlanmış- tır. Vapur durdurularak aranmışsa da Mehmed bulunamamıştır. İnhisarlar Vekili geldi İnhisaralr Vekili B. Ali Rana Tarhan bu sabahki Ankara ekspresile şehri- mize gelmiştir. Vekil, burada inhi- sarlar ve gümrük işleri üzerinde ba- zı tedkikatta bulunacaktır. Maliye Vekili Fransaya gitti Maliye Vekili Fuad Ağralı dün akşam ekspresle Frânsaya gitmiştir. Fransanın cenub sahillerinde bir müddet istirahat edecek ve tedavi olunacaktır, Almanyada Şarki Prusyada manevralar Berlin 18 (A.A.) — General Bek, Şarki Prusya manevralarında hâzit bulunmuş olanı 36 ataşemiliter şere- fine Könisberg'de bir ziyafet vermiş- tir, İRTİHAL Eski hâkimlerden avukat Hüseyin Ami Konukman dün akşam Anado- luhisarında vefat etmiştir. Cenazesi bugün ikindi vakti Anadoluhisarın- da doktor Hacı Kemal bey merhu- mun köşkünden kaldırlarak medfe- dilen ktir; su) bu akşam | gelmişlerdir. İki gümrük memüru yas rTalanmışlır. Sahada Almanyada ya. İ pılmış el bombası parçaları bulun. muştur. Aynı haberlere göre müteca- vizleri tamamlle teşhis etmek imkânı hasıl olamamıştır. Çekoslovakyada milli birlik Prag 19 — Son vaziyet burada bü- yük bir vatanperverlik hissi uyandır- ! muştır. Siyasi fırkalar aralarındaki İ Ahtüâfı bırakarak mihi birlik etrafın. da toplanıyorlar. Almanynın tedbirleri İ Londra 19 — Gelen haberlere göre Almanya Meuwse sahillerinde ve Lük- i semburg hududunda mühim askeri tedbirler almaktadır. B. Mussolininin nutku Almanyada büyük memnuniyet uyandırmıştır. Lehlere bir tebliğ Berlin 19 — Lehistanda Katoviç | radyosu Çekoslovak vakayiine dair her saat malümat vermektedir. Radyo Çe- | Koslovakyadaki Lehlere hitaben bir teb. Kğ neşrederek kurtulmaları zamanı yaklaştığını bildirmiştir. | Söğütüzünde taşkömür yatakları bulundu Geniş bir havza üzerinde yarma ameliyatına başlandı Ankara 18 (Telefonla) .—— Maden tedkik ve arama enstilüsü profesör- lerinden Yunkmans'ın Söğütözü ta- rafında yaptığı tedkikler sona ermiş bulunmaktadır, Bu mıntakada zen- gin taşkömürü yalaklari görülmüş- tür. Söğütözünde ve yakınlarında tes- bit edilen çok geniş bir havza üzerin- de yarma ve galeri ameliyatına baş- Tanmıştır. Bu ameliyat neticesinde | Söğütözü havzasının, Zonguldak yâa- taklarnın devamı mı yoksa mevzii bir kömür mıntakası mi olduğu an- Jaşılacaktır. Eğer birinci ihtimal tahakkuk eder- se memleket serveti bakımından &i- de edilen kazanç harikulâde büyük olacaktır. Fakat ne olursa olsun Söğütözü taş kömürü yataklarının verdiği par- lak netice memlekete hakiki bir müjdedir. Ankarada bir saatçi dükkâ- nına hırsız girdi, yakalandı Ankara 18 (Telefonla) — Evvelki gece burada bir hırsızlık vakası oldu. İtfaiye meydanında bir saatçi dük- kânının) camı elmasla kesilerek bir çok kiymetli eşya aşırıldı. e Meçhul hırsız nihayet yakayı ele vermiştir. Üzerinde bulunan birçok saat, bile- zik, küpe ve yüzüklerin İtfaiye mey- danındaki saatçi dükkânından aşi- rıldığı anlaşılmıştır. Hırsız Çankırılı Hasan adında biri- sidir. Bu adamın daha birçok İur- sızlık vakalarının faili olduğu tah- min edilmektedir. Polis tahkikatı genişletiyor. .. Günahların affı Londrada yapılan dini âyinde 50 bin kişi bulundu Londra 18 (A.A.) — Allaha karşı işlenen günahları afettirmek. üzere tertib edilen dini merasim istisnai bir c€hemmiyet kesbetmişlir. Eli bin kişi süküt içinde Lambeth köprüsünden Westminster katolik kilisesine kadar giderek dini âyinde hazır bulun Si dl Nafia ve Ziraat Vekilleri geldiler İki Vekil İstanbulda birkaç gün kalacak Nafia Vekili B, Ali Çetinkaya ile Ziraat Vekili B. Faik Kurtoğlu dün Ankaradan şehrimize gelmişlerdir. İki Vekil şehrimizde bir kaç gün ka» dar kalacaklar ve burada bazı işlerin tedkikile meşgul olacaklardır. Devlet demiryolları müdürü umu- misi B. Ali Rızrada dün İstanbula gelmiştir. Başvekil beynelmilel ticaret odası reisini ve umumi kâti- bini kabul etti. İstanbul 18 (A.A) — Başvekil B. Celâl Bâyar, bu sabah Perapalasta beynelmilel - ticaret odası reisi B. Watson ile umumi kâtibi B. Pierre Vassevr'ü, beraberlerinde - B.-Galib Bahtiyar olduğu halde kabul etmiş ve kendilerile bir müddet görüşmüş- lerdir, Tren tarifeleri Yunan ve Bulgar hükümetleri tenzilâtlı tarifeyi tasdik ettiler Ankara 18 (Telefonla) — Nafia Vekâletine gelen malümata göre, ge- çenlerde Bükreş ve Sofyada toplanan Balkanlar arası demir yolları komis- yonu tarafından tesbit edilen esas ve nisbetler dairesinde hazırlanmış olan tenzilâtlı demiryolları , yolcu tarife- leri hükümetimizle Bulgar ve Yunan hükümetleri tarafından tasdik edil- miştir. Tarifelerin bu günlerde Rı- men ve Yugoslav hükümetlerince de tasdik edileceği -umulmaktadır. 'Tasdik muamelesi biter bitmez tat- bik mevkiine konulacak olan yeni tarifelerle, Balkan şirmendiferlerinde seyahat edecek Balkanhlara büyük kolaylıklar temin © ektedir. Devlet fabrikaları Alım satım işleri için ayrı bir teşekkül yapılacak Ankara 18 (Telefonin) — Haber al- dığıma göre, Devlet fabrikalarının alım satım işlerini idare etmek üze- Te ayrı bir teşekkül vücuda getirile- cektir. Bu hususta alâkadariar tara- fından tedkikler yapılmaktadır. Bu suretle fabrikaların yalnız ima» lâtla uğraşmaları ve binnetice daha fazla randıman vermeleri temin olu- nacaklır.. Vücuda getirilecek teşek- külün umum müdürlüğüne B. Mit- hat Recainin tayin edileceği de söy- lenmektedir, Iktisad Vekili Yakında Ankaradan gelerek bir hafta kalacak İktisad Vekili B. Şakir Kesebir pek yakında Ankaradan şehrimize gele- cektir. Vekli bu defa İstanbulda bir hafta kadar kalarak muhtelif ikti- sadi işler üzerinde tedkikat yapacak, İktisad Vekâletine bağlı şehrimizde- ki resmi, hususi daireler müdür ve şeflerinden izahat alacaktır. B. Şakir Kesebir ihracat ve ithalât tacirlerile de temaslar yapacak, Tür- 'kofiste kendilerini toplu halde kabul ederek muhtelif mevzular üzerinde dilek ve mütalâalarını alacaktır. Atina valisinin Balkan oyun- ları galibine hediyesi Belgrad 18 (A.A) — Alina valisi B, Kosta Kociyas, dün tayyare ile Belgraddaki Yunan sefareti marife- tile bir kupa göndermiştir. Bu kupa, dokuzuncu Balkan oyunları galibine verilecektir. Bu kupa, mumaileyhin şahsi hediyesidir. Bulgar kralı Sofyaya döndü Paris 18 (A-A.) — Bulgar kralı Bo- ris, Sofyaya gitmek Üzere saat 9,20 de şark ekspresi ile Paristen ayrılmıştır. Kendisini istasyonda Reisicümhur namına yarbay Sud ve B. Bone na- mma hariciye nezareti toşrifat mü- ulm öğelepeiieni rağ Çek Başvekili dün mühim bir nutuk söyledi B. Hodza: “Diğer memleketler yalnız sulhü kurtarmak istiyorlar, bizim için istikbali temin etmek mevzuubabhistir,, diyor Çek Başvekili ilâve ediyor: «Südetlerle anlaşma siyasetini değiştirmedik. Fakat anlaşmaancak sükün ve intizam sayesinde mümkündür» Prağ 18 (A.A) — B. Hodza, radyo ile neşredilen nutkunda ezcümle de- miştir ki: «Hepimiz tarihimizin en feci anla» rm yaşamakta olduğumuzu hissedi- yoruz. Memleketimiz yeniden çok tehlikeli surette tehdide maruz kal- mıştr. Sulhu kurtarmak için her ş€- yi yapalım. Diğer memleketler için yalnız sul- hu kurtarmak mevzuubahistir. Bizim için ise, ondan başka memleketimize Miyık bir istikbal temin etmek mev- zuubahistir. Bizim tarihimiz Çekler- le Almanlar arasında bir anlaşma vücuda getirmeği istihdaf eden bir mesai silsilesidir. Şimdi vazifemiz, bu anlaşmayı tahakkuk sahasına İsâl | etmektir. Bütün Avrupa, Almanlarla yap makta olduğumuz müzakereler sebe- bine vakıftır. Bülün dünya çok müş- kül müzakerelerden sonra her İki ta- rafın kabul edebileceği bir esası bul- muş olduğumuzu biliyor, Fakat bir- denbire feci bir tebeddül hasıl oldu. İsyan başladı. Hükümet çok enerjik hareket etmiş olmakla ittiham edildi. Bu ittihamları bir tarafa bırakalım, sadece vazifemizi ifa edelim, Hemen hemen tam bir feragat gösterecek derecede İleri gitmek sü- retile hüsnüniyet gösterdik, Bir İs- yanın bastırılması, bir itisaf değil dir. Daha fena bir vaziyet tahaddü- sünün önüne ancak hususi örfi idare sayesinde geçebildik. Hükümet tara- fından ittihaz edilmiş olan fevkalâde tedbirler, zaruri görüldükleri müd- detçe meriyet mevkiinde kalacaktır. Hükümetin siyaseti üzerine çöken iki nevi mesuliyet vardır: 1 — Devletin otoritesini temin et- mek lâzımdır. 2 — Alman meselesi. nin halledilmesinden tevellüd edecek bütün netayici idrâk etmek mukte- zidir. Bu sebebden dolayı mrüzakere- lerde bulunmak İstiyoruz. Halkı süküna davet Prağ 18 (A A.) — B. Hodza, radyo ile neşredilen bir beyannamesinde hâlkı süküna ve intizama riayete da- vet etmiş ve ezcümle demiştir ki: «Henleinin milliyetler meselesinin halli için : Çekoslovak hükümeti ile anlaşmaklan imtina etmesine ve yapmış olduğu isyan teşebbüsüne rağmen devletin tamamiyetini azim- kârane müdafaaya karar vermiş olan hükümet, şimdiye kadar muh- telif milletlerle ve bilhassa Südet Al manlarile takib etmiş olduğu anlaş- Milletler Gemiyeti Lehistan daimi delegasyon- nunu geri çekiyor Varşova 18 — Lehistan Milletler | Cemiyeti konseyi azahığı için pazar- | tesi günü yapılacak seçimde kendi- sini namzed göstermiyeceğini bildir- miştir. Lehistan, Milletler Cemiyeti nez- dindeki daimi delegasyonunu ikinei- teşrin iptidasından itibaren geri çe- kecektir. Dün sabalı bir zelzele kaydedildi “İstanbul 18 (A.A) — Rasathane- | den tebliğ edilmiştir: < Bu sabah saat 5 i 51 dakika 55 sa- niye geçe şiddetli bir zelzele kayde- | dilmiştir. Merkez üstü İstanbuldan (760 kilometre mesafede tahmin edil- mektedir. ma siyasetini asla değiştirmemiştir. Bu anlaşma işinde hükümetin ne Henleine, ne de firar halinde bulu- nan Südet zimamdarlarına ihtiyacı vardır. Çünkü memleketimizde vu- kua gelen hadisat ve isyan hareke- tinin akamete uğraması hükümetin karşısında ekseriyeti milliyetler ara smda anlaşma ve uzlaşmayı arzu eden bir Südet Alman kütlesinin mev“ Cud olduğunun en iyi delilidir. Hükümet, bir intikam ve itisat si- yaseti takib etmiyoceklir. Maamafih kanunun muhafazası ve kanuna rlayet edilmesi ve sükân ve inti- zanın zulmaması hususlarile meş gul olması icab eder. Asayiş ve in- tizamı âmme meselesinde bir günâ fedakârlık yapılamaz. Zira tam ve makü bir anlaşma temini ancak sü- kün ve intizam sayesinde mümkün- dür,» Prağ 18 Henlein tarafından gönüllülerin hudud havalisinde top- lanmağa davet edilmesi üzerine hü- kümet bazı tedbirler almağa Karar vermiştir. Bu tedbirler askeri ma- hiyette değildir. Hükümet kanunu esasinin temin ettiği bazı hakları üç ay müddetle kaldıracaktır. Şahsi hürriyet, mesken hürriyeti, muhabe ratın gizli olması, toplanma hakları tatil edilebilecektir. Henleinin faaliyeti Berlin 18 (A.A.) — Alman istih- barat bürosu, Bohemyada kâin Fak kenav'dan aldığı bir telgrafı neşrel- mektedir, Bu telgrafta Henleinin bugün mezkür şehri ziyâret ederek Südet fırkası zimamdarlarile görüş” müş olduğu bildirilmektedir. Henlein, Falkenav'dan ayrılmış ve kendisine dokunulmamıştır. Alman gazetelerinin şiddetli makalesi Berlin 18 — Gazeteler, B. Beneşe ve Çekoslovak cümhuriyetine karşı kabaca küfürler savurmakta berde- vamdırlar. Volkişer Beobahter, başmakale- sinde bir kanser çıbanı olun Çekoslo- vak devletinin sulhun hükümran olabilmesi için deşilip parçalanması lüzumundan bahsetmektedir. Doyçe Algemayne Çaytung, Çekle rin bir takım mevhum tahrikâtından bahsetmekte ve «Südetlerin Alman- yaya ilhakı maksadile en seri usul- ler in tatbik edilmesi için Garp dev- letleri üzerinde tazyik icrası teşebbür sünde bulunmaktadır. Sulh için dua Pariste Yahudiler büyük bir âyin yaptılar Paris 18 (A.A) — Birçok musevi- ler tarafından imza edilmiş bir İsti- daya cevaben Fransa baş hahamı Moris Liber, Filistin, İngiltere vesair memleketler başhahamları ile bilit- tifak dindaşlarını bugün dünyanın sulhü ve Yahudi milletinin selâmeti için dua ve niyazlarda bulunmağa davet etmiştir, Pariste Zafer sokağındaki mabed- de mutantan bir âyin yapılmıştır. İngiltereye tahsile giden Yu- goslav prensleri Belgrad 18 (A.A.) — Kralın kars İ deşleri prens Tamislav ile prens An- dre ve naibi hükümet prens Pol'un oğulları prens Aleksandr ile prens Nikola, tahsillerine devam etmek üze“ re İngiltereye hareket etmek Üzere“ | dirler. rca lik Me a