3 Eylül 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

ee elilfe * “Yaşasın müstakil Hatay (Baş tarafı 1 inci sahifede) | Bu diyar ve bu güzel ülkenin ve cesur halkı asırlar ve asır a | milli camianın tarihi ve siyasi mu- kadderatının asli ve eşaslı bir rüknü olmuş ve öyle de kalmıştı Cihan harbinin sonuna kadar istilâ felâketinden masun kalmış anavata- | nın bir parçası da bu yerlerdi. Vatan ve milletin selâmet ve istik- lâlinin teminine Leallük eden bir za- ruret buranın esas karakteri Türk ve müstakil olmak şartları ile idaresin- de bir değişiklik ve bir ayrılık icab ettirmişti. Bu kısmi aynılık gönül lerdeki ideallerdeki birliği hiç biran ayırmadı ve bağlılığı asla eksiltmedi. Bu memleket çocuklarının ümidle, emniyetle dolu kalbi 19 sene hürriyet ve istikigi için çarptı. Arkadaşlar bütün cihanın pek iyi bildiği bir ha- kikati bir daha şükran ye minnetle tek» rar etmek isterim ki Türk milleti de bizim hürriyet ve istiklâlimizi koru- maâk ve kurtarmak kârlıktan çekinmed Nik malüm muka anlaşmalara dayanan bu mesud ne- tice hasıl oldu. Atatürke şükran ve bağlılık Bu mesud neticenin en müessir amili, Ulu Şefin daha ilk günlerden beri izhar ve ifade buyurdukları ira- de ve kararlardır. Büyük milli Şefimize derin ve engin şükran ve bağlılığımızı cihan huzurunda bu kürsüden bir kerre daha arz ederim. Arkadaşlar, 19 senenin çekilen hicran ve wti- raplarını yadederek bu güzel günü- müzün sevincini kirmak istemem. Biz 19 senenin eziyetlerine göğüs ge- rerken kurtuluş ümid ve inanını as- la kaybelmemiştik. Coğrafya ve tarih bizim mukadderatımızı Türkün da- ima yükselen talihine bağlamıştır. Onun kavuştuğu ikbüi ve san detin bizi de ihata etmesi tabil ve zaruridir. Bu zarureti görmemek ve yahud bu neticeyi men'e kalkışmak maievi ve tabii melzap ve tesanüd hiç bir kuvvetlerinin, milletler atası müna- sebetlerindeki hak, adalet ve karşı- ıkı müzaheret mefhumunu, siyasi adaleti tahakkuk ettiren kuvvet mü- vazenelerini, bilhassa tarihin seyrine hâkim olan realiteleri unutmak de- mektir, Tarih gaflet ve unutkanlığı asla affetmemiştir. Arkadaşlar,. bizim varlığımız ve hâyatımız . böyle realitelere istinat eder. Ne mutlu bize ki hürriyet ve istiklâl idealimizin tecellisi insani dü- şüncelerin hak ve adalet mefhumla- rının. hâkim olduğu sulh ve ihlâs yol- larından gelmiştir. Türkiye Cümhuriyeti Türk - Fran- sız münasebetlerini Hatay işinin iyi bir yönde yürümesine bağlamıştır. Fransa Cümhuriyeti de Türk dostlu- ğunu Hatayın hürriyet ve istiklâlin. de bulmuştur. . Hatayın hürriyeti ve onun bilfiil tahakkukuna dayanan bu mesud hadise ayni zamanda cihan sulhünün de müessir bir amili oldu. Hürriyet ve istiklâlimizin tahakkuku iki millet arasında anlaşmayı arttı racak ve cihan sulhünü koruyacak- tır. Bizim tam hürriyet ve istiklâli- mizin mebdei adalet ve gayesi de hal- kımızın saadetidir. Bu kadar insani ve yüksek ideallere dâyanan siyasi varlıktan her milet ve hususile kom- şularımız yalnız iayda göreceklerdir. Dahili politika Bizim dahili işlerimizde e politika- nuzın esası, din ve dili, ırki ne olürsa olsun bütün Hataylıların geniş bir hürriyet ve tam bir müsavat daire- sinde saadet ve refahlarının inkişafı- nı ve bu husustaki bütün firsat ve imkânları temin edecek Cümhuriyet esaslarına dayanan halkçı ve de- mokrat bir politikadır Baylar, siz böyle mesud şart- lar içerisinde tekevvün ve böyle yük- sek gayeleri kehdine mesned eden hür ve müstakil yeni bir devletin va- | tandaşları ve seçilmiş ilk mebusları unuyorsunuz, Bu müstesna maz- gereflerin en büyüğüdür. Sizi candan tebrik ederim. Mille. Meclisinin ilk reisiiğiye beni seçtiğiniz için duydu- fm sewevet heyecanını yizliyemi- yorum. İtimadınıza ve muhabbetini- se çok teşekkürler ederim, Arkadaşlar, vazifenizin de zin büy üğü ile mütenasi duğuna nazarı dikkatinizi celbetmek isterim Halây müstakil devi ve koruyacak kanunları siz yapacak- sınız. Bu kanunların hak ve adalet prensipine dayanarak memleketimi- zin Ye halkımızın #aadel ve refahını temin edecek medeni ve akli esasları ihtiva edeceğine eminim. Bu memleketin varidatı ve vasıta- ların münhasıran hâlkımizın refahı- na hasretmek, istiklâlimizin temeli- Gir. İç emniyetimizin tam korunmasını ancak, milli zabıtamız temin edebi- lir. 'Teşekkül edecek mili hükümeti- mizden ilk tiyaçlarımıza sar ek bir bütçe ve köylerimizi ve rilerimizi haydutların şerrinden ko- ruyacak mill? bir zabıtadır, Millet namına hükmedecek, mah- Er izi kurmak bilgin adil ve milli hâkimler seçmek ve onları medeni usuller ve kanun- larla techiz etmek teahh: kabul et- mez bir vazifedir, Kanunlar ve kanunların kudreti Arkadaşlar, her şeye tekaddüm eden bize, mlilete ve hükümete teret- tüp eden en önemli vazife, bu istik- lâle, bu vatana lâyık olmak evsafını haiz olmaktır. 19 sene süren fitret devrinin girdibatı şuunu ve binbir ce- reyanları arasında binbir saik altm- da masumane veya gafilâne harekei- lerde bulunmuş olanların durumları artık maziye aid ve artık hatırası bi- le göhinlerden ve gönüllerden silin- melidir. Yeni devlet ve yeni rejim dürüst bir siyasi ümde taşıyan ve te- miz ahlâk sahibi, sadık ve vicdanlı, seciyeli, vatansever tipinde bir vafan- daş ister. Şahsi ve ailevi veya diğer içtimai ve siyasi sebeplere müstenid kinler ve adavetler durmalı ve dur- durulmâlidır. Tegi İyi vatandaşlık vasfı bundan son- | raki hareketlerimizin neticesine ve fili tezahürlerine bağlı olacaktır, Bu memleket ve halkı bundan sonra ne şahsi politika ihtiraslarının, ne de siyasi entrika ve dolapların tezvir sahası olmıyacaktır. Hemşerilerime ve herkese hakikatı söyliyeyim ki, böyle tahrikâta hem meydan veril- miyecek hem de yapanlar asla hoş görülmiyeceklerdir. Kanunların kud- reti hükümetimizin icraatı, halkımi- zın gayz ve nefreti ve partimizin mü- vakabesi nihayet daha yüksekten alı- | nacak tedbirler bu maküs harekât ve cereyanları önliyecek ve kökünden imha edecektir, Bizde her yerde ols duğu gibi şahsın, kıymeti ve itibarı ve vatana bağlılığı, kanunlara itaati, rejime sadakatile ölçülecektir . Arkadaşlar, bür ve müstakil Hâtay devletinin bugün Millet Meclisinin bu içtima ile medeni milletler camiası- na yeni bir uzuv olarak fiilen ve hu- kukan iltihak ettiğini bütün cihana | detutulm. buradan ilân etmekle son diyece bahtiyarım, Türkiye Büyük Millet Meclisine ve Türk milletine, Cümhuriyet hükü- metine, İstiklâlimizi kurtaran, kuran ve koruyan Ulu Şef Atatürke mille- timizin ve Meclisimizin derin şükran- larını ve sarsılmaz bağlılıklarını sun- mak hepimiz için şerefli bir ödevdir. Dost Fransız millet meclisine, sa- yın hükümetine ve onun yüksek dey- det şefi Reisicümhur hazretlerine dos- tane hissiyatımızı arzetmeği bir veci- be bilirim, Asırlarca bir devlet halinde birlik- te yaşadığımız Irak, Suriye ve Lüb- nan mületlerine bu asırlık alâka ve münasebetlerin icabettirdiği. dostluk ve İyi komşuluk hislerimizi, saadet ve ikballeri hakkında beslediğimiz ha- lisane temennilerimizi bildirmek bi- zim için bir vazifedir. Arkadaşlar, bütün omemleketimi- zin, İdeallerimizin ve mesaimizin tek hedefi Hatay halkınm r tidir. Kendilerini, binbir f bahasina Kazandıkları istklâllerini kutlular, can ve gönülden hepinize saadetler ve Hatay millet meclisine muvaffakıyetler dilerim. Şimdi devlet reisi intihap edilecek- AKŞAM MR Frosoyu öldüren şoförün muhakemesi Müddeiumumi şoförün tecziyesini istedi Bir kaç gün evvel Köprü üstür otomobille Froso adında altmış yaş na çarparak ölümüne bebiyet vermekten maznun şoför fik'in muhakeme: dördüncü ceza mahkeresinde bakılmıştır. Şahidle- rin dinlenmesinden sonra müddeiu- mumi iddianamesini okuyarak şoför Tevfik'in otomobilile Frosoya çarpıp öldürdüğü sabit olduğundan dikkat- sizlik, tedbirsizlik ve nizama riayet etmemek suretile vefata sebebiyet ver- meklen dolayı şoförün cezalandı- rılmasını ve cezası tayin olunurken yaşınm küçüklüğü n de göz önün- ını islemiştir. Maznunun müdafaasını hazırlaması için muha- keme başka güne bırakılmıştır. Sohbet (Baş tarafı 3 üncü sahifede) sahasının mahdud olduğunu düşü- nen adam nihayet hiç bir şey yapma- mağa, mümkünlerden bile çekinme- ğe başlar, kendini hülyadan da mal- rum eder. Zamanımızda herkes zaruretlere boyun eğmekten bahsediyor... Herkes ne ise ne amma, başlıca sanlara yeni ve her zaman daha yüksek gayeler aşılamak olan şairler, filosoflar da «zaruretlere» katlanıyor. Fransız şairi Lamartine: o«İnsan düşmüş bir melektir ki hâlâ semaları hatırlar» diyor. Bu hatırlama, bu tür- lü güzelliğin kabil olduğu cennetin hasreti ile insan için, bilhassa insan- ların şuuru olan şâirler ve filosoflar için mukaddes bir borçtur. Bundan kaçınıp düştükleri arzın hakikatleri- ne boyun eğmeleri, insanları tevek- küle davet etmeleri bir ayıptır. İmkân sahasının mahdud olduğu- nu söylemek onu büsbütün daraltır. Bunun içindir ki: Zamanımızın «re- liste mütefekkirlerinin insan oğlu- na, elde ettiği imkânları kaybettir. mesinden de korkuluyor. nı Kelimeler — Luğata pek bağlı de- ğilim; kelimelerin, zamanla, mağna- ları da, şekilleri de değişir. Fakat «fazlar, sgülünç» kelimelerin yanlış kullanılması pek fenama gidiyor. Üslüb endişesini gösteren bazı mu- harrirlerimizin bile «fazla» yı «çok»; «gülünç» ü «tuhaf, komik» yerine kullandıkları görülüyor. «Benim size fazla hürmetim vardır. diyenleri de duydum. Bunlar dili fakirleştirir, bir takım «nuance> lardan mahrum €der. «Fazla» yı sadece «çok»; «pek» yerine kullanırsak o kelimenin asıl manasını nasl ifade , edeceğiz? «Gülünç» ile «tuhaf, komik» arasın- daki farkı nasıl göstereceğiz?” Yoksa artık o farkı bilmiyecek, fazlalık mef- humunu unutacak mıyız? «Elfaza bakılmaz mı diyorlar? He- zeyandır.» Nurullah Ataç yaralıyan Cemal tevkif edildi Evvelki gün Tophane civarında Çu- kur cuma mahallesinde seyyar kol- tukçu Halil ve Cemal bir para pay- laşmak meselesinden kavga etmişler Cemal biçakla Halili tehlikeli surette yaralamıştı. Cemal hakkında zabıta tahkikatı ikmal edilerek dün evrakile birlikte adliyeye teslim edilmiştir. Maznun dün ikinci sorgu hâkimi tarafından sorguya çekilmiş ve tevkifine karar verilerek tevkifhaneye gönderilmiştir. TEŞEKKÜR Rahmeti rahmana kavuşan sevgili babamız Trabzon tüccarından Rüştü Bekiroğlünun -«Hacı Rüştü Hafizın» gerek cenaze merasiminde bulunan ve gerek tahriren ve şifahen acı ve elemlerimize iştirak eden zevatı ki- rama derin teşekkür ve saygılarımızı sunarız, Faik Rüştü Bekiroğlu Nihad Rüştü. Bekiroğlu Ha Yeni devletin resmi adı Hataydır Antakya 2 (A.A.) — Anadolu ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor: Hatay millet meclisi yeni devletin resmi adını «Hatay» olarak kabul et- miştir. feleri in- | 3-Eyini 1938 B. Hitler Südet işinde kararını bugün ökse ——— — (Baş tarafı 1 nci sahifede) Hitler - Henlein mülâkatı nasıl oldu? Berchtesgaden 2 fi dün saat on dörtte büyük bir oto- mobil'ile buraya gel Arabada biri Südet Almanlarına mahsus, diğe- Tİ gamalı haçı üzerinde taşıyan iki bayrak vardı. Henleine yaveri refa- kat ediyordu. Araba Grand Hotel 6. nünde durmuş ve Henleinle yave: mek ismarlamıştır. yemek tabağını bitirmişlerdi Hitlerin oturd dan telefona çağırılmışlar. de beralsberge gitmeğe di dir. Hemen otelden ler ve Be dar kalmı otele dönn İyi malümat alan mahaflle göre südet delegeleri Çek hükümetinin son Projesini mekle b: mişlerdir. da hareket, İnkıtaa uğratmak ber, şayanı kabul görme- Bu mahafile göre bu tar; südetlerin müz nin yeni teklifi, mid ediyor. Öğrenildiğine göre detlere teklif edilen son projede mu- kaddeme olarak üç aylık bir mütare- ke teklif ediliyordu. Bu üç ay zarfın- da gerek südetler ve gerek Çek ma- kamatı, vaziyeti fenalaştıracak her- hangi hareketten ictinab edecekler. dir. Ayni mahafil, bu tarzda bir hare- ketin şayanı kabul olmadığını ve Çek hükümetinin evvelden südetlere boş vâdlerle tekrar aldatılmıyacakları ka- naatini verecek fedakârlıklarda bu- lanması lâzım geldiğini beyan edi- Südet partisi şe- Fakat henüz İlk eti kabiyede Yeddetme- | istemedikleri ma- yorlar ve B. Henleini'n B. Hitleri 2i- | yaretinin südetler ile Almanyanın İş- leri sürüncemede bırakmamak azmin- de bulunduklarını ve bu idarei mas- Yahata nihayet verecek tedbirlere baş vurulacağı Yamamıın yaklaşmakta bulunduğunu gösterdiğini ilâve edi- yorlar. Seyasi mahafil, «Prag hükümeti, Londranın yardımını temine uğraşır. ken, südetler Berlinin tanı müzaherös tini temin rdir.» diyorlar B. Henlein B. Hitlerle yeni bir mülâkat yaptı Berlin, 2 (A:A.) — Bechtesgaden'de elde edilen mi mata göre, Führer ile Henlein arasında müzakereler henü$ başlamamıştır. Südet Almanları par» tisinin şefi dün Hitlere dakle ka süren bir nezaket sti yap” mıştır. Hen'ein bügün Hitler tarafından kabul edilecek ve südet meselesi bü mülâkatın mevzuunu teşkil edecek- tir. Von Ribbentropp'un Hitler ta- Tae abul edildiği o Beret iv edilmekte, Oberalsberg görülmediği AA.) Henle vel Berchtesgaden'e kü“ miştir. den bir bul edir Südet murahhasları B. Benes nezdinde e Saat 10,45 de Kunât. ve Henlen partisinin ya gitmişler ve der- hususi dairesine Bir Alman gazetecisi rının fotoğrafları nurübhaslar Be- bulu kitleri söyle murahhasları hal reisicür alınmışlardır. Südet murahlız çekmek istemiş nes il nacakların olmadığını hiddetli bir lisanla mişlerdir. run Görüşmeler Prağ 2 (A.A) — Runcimanın sek- reterli; rafından neşredilen kıs& bir tebliğde, Çekoslovak reisicümhu- ru Beneş'in bugünkü mülâkatınd Ingiliz devlet adamına Südet Alman larile müzakerelere pazartesi günü tekrar başlan, nı söylemiş olduğu bildirilmektedir. Prağ 2 (A.A.) — Südet Almanları partisine . neşrettiği tebliğde, parti delegeleri İle Beneş arasında bugün yapılan mülâkatii 30 âğüstosta mil“ liyetler meselesinin halline dair ce reyan etmiş olan müzakerelerin de- vamı mahiyetinde olduğunu bilmir- mektedir. Mardinde yeni bir pe yapılıyor Mardin (Akşan) — Şehrimizde Halkevi önünde yeni bir park inşasına başlanmıştır. Yukarıda yeni parkın arsasını tesviyeye uğraşan ameleyi göste- riyor. Kırklareli biçki yurdu mezunları Kırklareli (Akşam) — Şehrimiz Türk kadınları dikiş ve biçki yurdu bu sene de on mezun yerdi. Yukarıdaki klişe yurd müdürü bayan Suad Akın ile yeni mezunları bir arada gösteriyor.