11 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Sahife 4 AKSAM 11 Nisan 1938 ac e İLe simetrik; Iktisadi ve Fransız eshamı kabine buhranı yüzünden geriledi Amerika piyasası fena olmakta devam ediyor Beynelmilel siyeset nisbeten sakin | bir hafta geçirmiştir. Artık kimse | Avusturyadan bahsetmiyor. Çekoslo- | vakya dx, tehilkeleri şiındilik atlat- ! mış gibidir. İngiltere - İtalya müzakereleri umumi sulh ümüdlerini takviye ede- cek bir şekilde devam ediyor. Zaten B. Chamberlain de Avam kamarasın- da muarızlarıng beyhude yere telâş etmemelerini, harbin pek yakında vuku bulmiyacağını söylemiştir. İ Aksayı Şarkta Çinliler, müstevli- | | i | lere karşı, hak ve adalet taraftarı in- sanları sevindirecek muvaffakiyetler elde etmişlerdir. İspanyada Franko- cular seri hamlelerle ilerliyorlar. Bun- dan da Avrupa milliyetçi autoritafre memleketleri memnun, beynelmilelci | sosyalist ve komünistler de meyus! Dünyanın şu ufak tabloda hülâsa ettiğimiz siyasi vaziyeti meyanında, dahili gaileleri şimdilik yalnız kendi- | sini alâkadar eden ve fakat bu gaile- | lerin istikbalde şu veya bu şekildeki | inkişafı halinde beynelmilel karışık- lıklara da sebebiyet verebilecek olan bir memleket vardır ki bütün nazar- | Tar hâlen oraya müteveccihtir: Fran- | s8... İktisadi ve mali müşkilât içinde çırpınan Fransa, losiromuoları tara fından idare olunan büyük bir gemi | vaziyetini andırıyor. Geminin hem dibi delinmiş hem de Şarktan kopan | fırtınalara karşı çabalamak mecbu- | riyetinde kalmıştır. Halbuki lostro- molar İyi gölü gemiyi idare etmekle değil, birbirlerinin gözünü çıkarmak- | la meşguldürler, Fransada iş çığrın- dan çıktı. Blum ikinci bir elim tecrü- beden sonra yeniden sukut etti, Fa- kat o, kapitalist Fransada sosyalist umdelerini tatbikten zerre kadar 1€- ragat etmiş değildir; vakti merhu- | nunu bekliyor. Dömagoji'den hoşlia- | nan amele sınıfı da fırsattan İstifade ederek durmadan fabrikaları zabt ve | işgal eylemekte ve bu suretle grev halinde bulunan amelenin mikdarı kırk beş bine baliğ olduğunu Son ge- Jen haberlerden öğreniyoruz. Blum kabinesinin ikinci devrilişi debeblerine gelince mali cephede is- tediği vasi salâhiyetlerin o parlğ- mento tarafından reddedilmeşidir. ! Vasi salâhiyetlerden maksad parlâ- | mentonun tasvibine arzolunmaksızın | karamamelerle memleketin iktisadi ve mali bünyesini altüst etmekti; çünkü memlekette artık ikraz kud- reti kalmadığını kendisi de itiraf ef tikten sonra, para elde etmek İçin recri tedbirlere baş vurmaktan baş- ka çare kalmıyordu. Bu zecri tedbir- ” ler meyanında ise mecburi bir istik- raz veya sermaye Üzerine müesses vergi, bundan başka da Fransızların o kadar korktukları kambiyo kontrolü | tesisi mevzuu bahis Idi, Belki zaruret | karşısında Fransızlar bunlara da kat- Ianacaklar, fakat milletin büyük bir ekseriyeti o (parlâmentonun değil) kendilerinin sosyalistlerle komünist. Ter tarafından idare olunmasını is- temiyorlar. Okuyucularımız hatırlarlar, bundan bir müddet evvel İngiterede Big Pive denilen bankalardan Barklay”s Bank'ın senelik umum! toplantısında meclisi idare reisi tarafından okunan bir rapordan bahsetmiştik. Orada, rels, İngilterede lüzumundan fazla | para mevcud olduğunu, binaeneleyh | bu parayı paslanmaktan kurtarmak | için ecnebi devletlere yeniden ikra- ! zatta bulunmak zamanının hüldl ey- lediğini söylüyordu. Hatta zarfinda gelen Paris mali gazetelerinde bir de Crddit Lyonnals bankasının heyeti umumiye raporunu okuduk. Bark- lay's Bank'ın raporu İle'ne büyük bir tezad teşkil ediyor! #:» Piyasalar; Parlâmentoda fevkalâde salâhiye münakaşalarının bıraktığı İ şa baş flati de aşarak 100,25 kuruşa | | | Mra; İttihadı milf 24 lira; Terkos 6 | olan hususi vapurla Kandillideki medfeni elim tesir altında Paris borsasında esham ve tahvilât gene gerilemiştir. Yüzde 4 faizli 918 rantının elyeym 66,15 frank olduğunu (söylersek, rant sahiplerinin hem O tarihten beri para farkından hem de yüzde iti- mali hafta barile sermayeden he kadar zarar et- tikleri hakkında bir fikir vermiş olu- TUZ, Amerika piyasaları. fena olmakta berdevamdır. Nevyork borsası, iştira kuvveti nazariyesinin sevkile yapılan büyük mikyastaki inflation'ların sey- yielerini çekiyor. Londra da gevşektir yalnız Sicek Enehangi'de Alman rantların yükse- İlşi nazarı dikkati celbeylemiştir. Ankara borsasında vaziyet Henüz adaptatlon devrinde olduğu için Ankara borsası hafta zarfında büyük bir faaliyet gösteremedi, Yapı- lan işler bazı kambiyo mahsup mu- ameleleri ile devlet istikraz kâğıdları alım satımına inhisar etti. Bu meyanda Ergani tahvlileri ba- kadar yükseldi. İ Sivas - Erzurum tahvillerinin bi- rinci tertibi 95,25 kuruş, diğer ter- tipler 96 kuruş etmektedir. Yüzde yedi buçuk faizli Türk borcu tahvilleri geçen hafta gibi 19,50 'ira- da kaldılar. Muamele cereyan etmiyen küğıd- ların nominal fiatleri şunlardır: Anadolu şimendiferleri: Hisseler 23,80 lira, tahviller 39,90 lira, mü- messilli 40,40 Lira. Bankalar: Cümhuriyet Merkez ban - kası 97,25 lira; İş baskası 10,95; Os- manlı bankası 23 lira. Endüstriyel kâğıdlar: Aslan Çimen- to 12,20 (hafta zarfında Ankarada 12,50 lira üzerinden bir iş yapıldı); Tramvay 11,25 Mira; mum sigorta 11 Mira; Bomonti 8 lira; İttihad Değir. | mencilik 1250; Şark Değirmencilik | 1,05 lira; Telefon 8,20 lira; Omnlum 1 Mira; Şirketi Hayriye 15 lira; İstan- bul kasaplar şirketi 12 lira; Şark Mer- kez ecza deposu 2,25 lira. Borsa harici muamelât Bir gramı 143,42 kurus hesabile Türk altını şehrimizdeki! mezun ban- kalarca 1034 kuruşa satın alınmak- | tadır, İ Gayri mübadil bonoları 20,50 ku- ruş; mübadil bonoların ikincileri 89, üçüncüleri de 32,50 kuruş etmekle- dir. Mısır Kredi fonsiyelerinin fiati şun- lardır: 1903 Tertibi 107,50 Lira 1911 Tertibi 9 Mira Hazin bir ölüm İstekholm sabık maslahatgüzarı bay | Layik Mukbil kızı ve teğmen Fahri İlha- mim eşi, sabık Londra müsteşarı Mekin Makbil ve bayan Vecide Hulüsi ile ressam İhap Mulüsi Görey, bayan Nergece Şi- nasi Ersal, bayan Zeynep Mahmut Nedim Oyvar ve Nihal Göreyin yeğenleri olup Karakösede ayet hazin bir surette irti- hal eylemiş olduğunu evvelce yazmıs ol- duğumuz münevver yüksek terbiyeli 'Türk evldından BAYAN GÜLSÜM İLHANIN cenazesi Trabzondan bugün limanımıza gelen Tarı vapurile İstanbula hakledil. | miştir, Yarınki salı günü Miaçkada Teşvi- kiye camiinde saat on ikide namazı kı- Imarak Beşiktaş iskelesinden kalkacak mahsusunda rahmeti rahmann tevdi kı- Unacaktır. Merhumenin büyük keder görmüş olan bilâmum ailesi efradı ile derin taziyetlerimizi sün: 1 Nisan pazartesi Süreyya sinemasında BAY - BAYAN Yazan: Mahmud Yesari. Beyleddin Zezat kardeşler. Bali akşamı 5 da AZAK : tiyatrosunda Bay » Bayaz CEMAL SAHİR Bütün dünyanın tanıdığı: Büyük operetini temsi! yor. Pek yakırda daşları Hakkı Ruşcu Eyüp Sabri birlikte Halk Gecesi localar 100 he:yer şamı sant D de Kadıköy | Büyük operet «de perde, | | ken ve kendisine, 'ki memleket ara- | sında mevcud bağları sıklaşlırmak f- çin kuvvetli bir âmil olarak telâkki | ettiğini ziyaretinden dolayı teşekkür- | | İ la tanışmış, beraberce bir birahaneye 20, paredi 10. İk! oyun bir- den: Kör piyesi iki perde Ben miyim başkası ım komedi 2 perde Türk - Mısır muahedesi (Baş tarafı 1 inci sahifede) | Nim resmi Elbelâgat, «Türkiye ve Mesir» başlığı altındaki yazısında Mı- sirin, kardeş Türkiye İle doslluğu takviye için Türkiye Dış İşleri Baka- ni Tevfik Rüştü Arasın Kahireyi zi- yaretini mesut bir fırsat saymakta ve Mısırlıların, sevdikleri Türk nesli i- le, nefret ettikleri Osmanlı hüküme- tini birbirinden ayırt etmiş oldukim- rını ve bundan dolayı Büyük Şefin başardığı inkılâpların. Mısırlıları da Türkler kadar daima sevindirdiğini kaydetmekte ve: «Bu mesut ziyareti dere karşı muhabbet ve Ni ışı saygılarımızı . izhara vesile vermiştir » demektedir. Türk - Mısır muahedesi Kahire 10 (A.A.) — Anadolu ajan- sınm hususi muhabiri bildiriyor: Türkiye Hariciye Vekili doktor Rüş- tü Aras yarın sabah kral Fuadin me- zarına giderek çelenk koyacaktır. Saat 11,30 da Türk - Mısır muahe- | desinin musaddak suretleri merasim- le teati edilecektir. Kral Hariciye Vekilimizi kabul etti Kahire 10 (A.A.) — Anadolu ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor: Harleiye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Aras bugün saat 12,30 da majeste Kral Faruk tarafından kabul edi | Yaşilir. Hariciye Vekilimiz saraya gelirken | saray civarında birikmiş olan kalaba» Yık bir halk kütlesi tarafından «yaşa- sın Türkiye, yaşasın Atatürk» avaze- leri içinde içten tezshürat ile allı lanmış ve saray kapısında başta ma- jeste Kral Farukun başmabeyincisi | ve saray erkânı tarafından karşılan- mıştır. i Harleiye Vekilimiz öğle yemeğini | Kral Farukun davetlisi olarak saray- da yemiş ve yemekte Başvekil ve Dış | İşleri Bakanı Ali Mahir paşa hazır bulunmuştur. Ziyafet çok samimi bir surelle geç- miştir. Yemekten sonra doklor Aras sarayı gezmiş ve bu esnada kendisine bizzat kral izahat vermiştir. Heyet sa- raydan ayrılırken, kral heyet âzasına ayrı ayrı iltifatta bulunmuştur, Elehram gazetesi «Atatürk» beşli- | ğı altındaki yazısında yeni Türkiye eski Türkiye değil, bugünkü Türk dünkü Türk değil.. Yeni Türkiye, ye- ni ruh, yeni devir Türkiyesidir. De- mekte ve Atalürkün rehberliği allın- da başarılmış olan inkılâp hareketle- Tini birer birer sayarak Osmanlı İm- parâtorluğu ile bugünkü Türkiyeyi mukayese eylemektedir. Elehranı makelesini şöyle bitiriyor: « Biz Mısırlılar, Avrupalıların Kır zl Sultan dedikleri Hâmidi, hasta adam dedikleri imparatorluğu pek İyi biliriz. İngülereden beş defa bü- yük, Almanya ve İtalyaya rouedil memleketin başına geçen Atatürk viran bir diyar üstünde kısa bir za- | man içinde dünyayı kendisine hay- ran bırakan harikalar, mesud ve hür ve müstakil bir Türkiye yaratı.» Elmukattam «Büyük misatir» baş- Uuğı altındaki yazısında diyor ki: «Harbden mağlüb çıkan, doktor- ların şifa bulmaz dedikleri hasta a- dam bugün beynelmilel Balkan ve Saadabat paktlarının ru- İ hudur. | Atatürkün dehâsı diğer devlet şef- lerinin kuvvetlerini pek geride bırak»! tı. Bu büyük şefin bugün Misıra ge- | len büyük mümessilini candan &8€- lâmlarız.» Hükümet organi Elsiyasa gazetesi diyor ki: Mısır, Dr. Arasa hoş geldiniz der- ederken, bu «hoşgeldiniz» onun Asil | memleketine de hitab etmektir. 30 lirası aşırıldı Çorludan şehrimize gelen B, Necati isminde biri, Sirkecide bir otelde Sa- mi ve Mehmed isimlerinde iki adam- giderek içki içmişlerdir. İşte bu esna- da B, Necatinin otuz lira parası aşı siyasetin, | ehri rlmıştır. B, Necali polise müracaat etmiş Sami ve Mehmed yakalanarak adliyeye verilmişlerdir. — Almanyanın Çekoslovakyaya yürümesinden korkuluyor (Baş tarafı 1 inci sahifede) Gene bayan Tabvi BR, Musslininin meyısta B, Hitler ile yapacağı mülâ- kattan sonra büyük bir darbe hazır- Yadığını haber yor, Pöti Jurnal, Epok, (o Akisyonfran- 8ez ve Ordr gazeteleri, Almanya pro- paganda nazırı B. Göbelsin dün irad ettiği fevkalâde şiddetli nutuktan bahsederek Almanyanın 1i martta Avusturyada olduğu gibi önümüzde- | ki gürlerde Çekoslovakyada Alman müdahalesinin önüne geçileceğini ya zıyorlar, Paris siyasi mahafili endişede Paris 10 (A.A.) — Siyasi mahfiller 10 nisanda yapılacak olan plebisitten bilistifade B. Hitlerin Prag istikame- tinde yeni bir darbeye teşebbüs etme- sinden korkmakta ve bununla bera- ber Avrupada şimdi hâkim olan ha- vanın böyle bir teşebbüsü tehlikeye düşüreceğine inanmaktadırlar. Alman zimamdarları şimdiki halde son mu- vaffakıyetlerini bir plebisit ile teyid etmekle iktifa edeceklerdir. iyasi mahfiller, Anşlus dolayısile Avusturya topraklarında tahşid edi- len Alman kıtalarının B. Hitleri mu- vaffakıyetini Çekoslovakya istikame- tlnde derhal istismar etmeğe sevket- melerinden korkmaktadırlar. Bu kuvvetlerden bir kısmı gerçi Al manyaya dönmüştür, Fakat Avustur- yada yeniden iki kolordu vücude geti- rilmiş ve bu suretle Alman kolordula- Tınm âdedi 18 e çıkmıştır. Halbuki askeri kanun mucibince Almanya kol- ordularının adedinin 12 den fazla ol- maması lâzımdır. Lehistan Çeklere yardım etmiyecek Varşova 10 — Leh gazeteleri, Çe- koslovakyaya karşı hasmane neşriya- tına devam etmekte ve Çekoslovakya- ya tecavüze uğradığı takdirde yapıla- cak yardımı tesbit etmek için Pariste Pol Bonkurun riyasetinde Fransanın Moskova, Varşova, Prag, Bükreş elçi- lerinin iştirakile akdedilmiş olan kon- ferans hakkında mütalâalar ileri sür- mekten çekinmektedir. Leh gazetele- ri, Lehistanın Çekoslovakya lehinde her hangi bir taahhüd altına girme- sini imkânsız addediyor. Leh ekalliyetlerinin organı olan Or Zennik Polski gazetesi diyor ki: «Haklı taleplerimiz kabul edilme- dikçe, Çeklerle kardeş olamayız. Çek mâkamatının Lehlere karşı vaziyeti» değişmedikçe ne müşterek bir lisan kullanabilir, he de teşriki mesai ede- biliriz. Şen - Nefis - Zevkli - l | vakşaya bir Alman tecavi İ Müteakiben Leh gazetesi, Çekoslo- vukuu ihtimalinden bahsederek diyor ki: «Lehistan, Müleller Cemiytei pak- tından fazla bir taahhüde giremez. Hattı hareketi, Çekoslovak siyasetinin istikametine güre inkişaf edecektir. Çekoslovakyada tahrikât Prag 10 — Neşredilen resmi bir teb- liğde, ezcümle deniliyor ki: «Polis ta- rafından yapılan tahkikat neticesin- de bir takım gayri mesul şahısların yalan şayialar çıkardıkları anlaşık * mıştır. Bu şayialar halkın endişesini © ve ümitsizliğini arttırıyorlar, Her va- tandaşın vazifesi bu caniyane propa- gandayı menetmektir. Çekoslovakya- da sulhü, sükünu ve nizamı muhafaza etmek Ker vatandaşın hükümete yar- " ; dım etmesi icab eder» Bir Alman nazırı çekildi İ Prag 10 — Alman sosyal demokrat i fırkasına mensub sihhiyenazın B. 5 Lesek istifasını vermiştir. Prag 10 — Hükümet, Çekoslovakya» da yaşıyan Alman tebaasına plebisit münasebetile Alman bayrağı çekme- lerine müsaade etmiştir. Bir İtalyan gazetesi toplattırıldı Roma 10 (A.A.) — Popolo di Roma gazetesi, bu sabah müsadere edil- miştir. Bunun sebebi, bu gazetede «Çekoslovakya panoraması; (İsimli bir başmakalenin dercedilmesi ve bir takım kaba ve ecnebi kelimeleri ih- tiva eden bir romanın tefrika edil- meğe başlanmış olmasıdır. Cenubi Yugoslavyaya kar yağ Beigrad 10 (A.A.) — Havalar bir kaç gün iyi gittikten sonra suhunet derecesi Yugoslavya'nın birçok min- İ takalarında mahsüs derecede alçal- mış ve bilhassa cenubi Sırbistanla Karadağ'da kar yağmıştı. Eski Bosna'da yeniden yağan kar, münakalâtı güçleştirmiştir. Yugoslav âyan azaları Belgrad 10 (A.A.) — Niyabet mec- isinin kararı ile, Yugoslav sokolları şefi muavini B. Cura Punkoviç ve sabık Kotar mebusu Dr, Lazareviç Ayan âzalığına tayin edilmistir. Dünyanın en güzel yıldızı ZARAM LFANDER LAHABENERA filminde Eğlenceli bir komedi Pariste Buluşalım Baş rollerde; CLAUDETT “MELVYN E COLBERT DOUGLAS Çarşamba akşamı MEL EK sinemasında ÇARIN CASUSU (Fransızca sözlü) Büyük aşk ve macera filmi, pek yakında SARAY sinemasının Zafer programımı teşkil edecektir. Baş rollerde: WİLLİAM POWELL - LUISE RAİNER Emsalsiz bir muvaffakıyet ve görülmemiş bir rağbet görmekle olan Kraliçe Şahane, muhteşem ve Viktorya zengin Fransızca filmini SAKARYA sineması Müdüriyeti, $ GÜN DAHA Göstermeğe karar vermiştir. Geç kalanlara müjde! Seanslar: 2—4,15 — 6,30 suvare Tam 9da yazılınız. Budapeşte *-“ Seyahatine Gidecek kafilenin Dön yea Hareket: 30 : 30 NİSAN İkinci mevki tren ve vapur, üş: 10 MAYIS e öl Gezinti dahli AYRICA 2 GÜN BÜKEREŞTE TL. 98 MÜRACAAT: NATTA Seyahat Acentalığı Beyoğlu — Telefon: 44914 ” Sx san Şeagr » z SESSEBEHER EREEPFEAB e GESİ GYEEFE pm mER gur Sea GR me oso0 piko ün
