2 Mart 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
Fa e gm AEŞAM 2 Mart 1938 e Dün Geceki ve Bu Sabahki Efaberler Italya Akdenizde müsavat istemiyor Yalnız hususi vaziyetinin kabul edilmesini taleb ediyor Büyük Faşist Meclisinin toplantısından sonra “Halyanın kati vaziyeti anlaşılacak Londra 1 — İngiliz - İtalyan mü- zakeresi için Londrada hazırlıklara başlamıştır. Londraya gelen İngik- terenin Roma sefiri lord Perth, İtal- ya Hariciye Nazırile yaptığı mülâkat hakkında üç gündenberi İngiliz ri- cali ile görüşmektedir. İtalya tabil her şeyden evvel Ha- beşistan ilhakının tanınmasını İste- mektedir. Çünkü kendisine ancak bu sayede Londra piyasalarında kre- di açılabilecektir. İtalya görünüşe göre Akdenizde İngiltere ile tam müsavat istemiyor. Çünkü bunu istemek İngiliz kuv- yetlerinin tahdidini talep etmekle müsavidir. İtalya anlaşıldığına gö- ye sadece 1935 senesinde imza edi- etmesini hayati bir mesele haline getirdiği ve Lâtin menfaatleri için de bunun fevkalâde bir ehemmiyet kesbettiği teslim edilecektir. Deniz kuvvetleri noktasından Ro- ma hali hazırdaki Nyon karakol ge- mileri sistemi modelinde bir müva- zene sistemi düşünmektedir. Bu sis- tem sayesinde Sicilyanın şark mın- takasında bir İtalyan hâkimiyeti te- essüs edecek ve esaslı bir sevkülceyş noktası olan Bon burnu ile Sicilya arasındaki boğazı kontrol etmek ka. bil olacaktır. İtalya kâfi miktarda Süveyş kanalı aksiyonu satın alarak idare mecli- sinde temsil edilmeği arzu etmekti: ise de kanalın müdafaasına iştirâk etmeği talep etmek tasavvurunda de- ğildir. Esasön bü şekilde bir talep | ağlebi ihtimal hatledilemiyecek olan bir takım meselelerin ihdasna yol açacaktır. Hali hazırda > bu muhtelif nokta- larla birlikte Mışırdaki Sudan hudu- dunun tashihi ve Habeş kabileleri- İyi haber alan İngiliz mahtillerine göre 3, 4 ve 5 martta toplanacak olan büyük faşist meclisinin yapılan pro- nihayet verilmesi için İngiltere tarafından izhar edilen ar- zuyu, Libya ve İspanyadaki İtalyan kıtalarının kısmen geri alınmasını ve Merkezi Avrupada İtalyanın teş- riki mesai etmesi hakkında Gran- dinin hazırladığı raporu tedkik ede- cektir. Müzakerelere resmen on gün son- rTa başlanacaktır. İngiliz mahfille- rinin zannettiğine göre İtalya, bü- tün noktalarda anlaşmak kabil ola- madığını görürse, Chamberlain ta- rafından takip edilen politikanın mu- vaffakıyetsizlikle neticelendiği fik- rini vermemek için müphem bir an- laşma yapmağı tercih edecektir. Ingiliz bütçesi 1 milyar sterlin lirası Bütçenin 332 milyon lirasını donanma, ordu ve hava kuvvetleri alacak Londra 1 (A.A.) — Bazı gazetelere ve bilhassa Daily Mail ile Niyuz Ero- nikl'e göre, bu sene bütçesi bir mil yar ingiliz lirasını geçecektir. Daily Mall'e göre, deniz bütçesinin geçen seneden 120 milyon fazla ol ması muhtemeldir. Niyuz Kroniki gazetesi, 1938/39 de- niz tahsisatının cuma günü naşredi- (eceğini ve bu bütçenin enaz iki - belki de üç ve hattâ dört - safiharp gemisi le bir çök kruvazör ve torpito muhri- bi inşasını derpiş edeceğini yazıyor. Halen yüz eltiden fazla gemi inşa ha“ Winde veyahut tezgiha konmak Üze: edir: Beş zırhlı, 5 tayyare gemisi, 17 Kruvâzör, 40 törpito muhribi, 9 torpil toplama gemisi, 12 torpito, 19 deniz- altı, 5 eskortör, 4 devriye gemisi ve- saire... Ordu bütçesi, Daiiy Mai'e göre, geçen seneki 82 milyon 174 bine mu- kabil 110 milyon ingiliz liradır. Hava cn 102 mliyon 500 bin Hadımköyde bir tren kazası de ağır surette yaralanmasile retlce- lenmiştir, Ümidsiz vaziyette bulunan Necati, Cerrahpaşa hastanesine geti- rilmiş, tahkikata Hadıriköy jandar- ma ku el koymuş, tren makinisti Şerit tevkif edilmiştir. Teşviki sanayi kanunun-. dan istifade edenler İktisad Vekâleti alâkadar- lara yeni bir emir gönderdi Ankara 1 (Telefonla) — İktisad Vekâleti teşviki sanayi kanunundan faydalanan sanayi müesseseleri sahip- lerine yeni bir emir göndermiştir. Bu emre göre teşviki sanayi ruhsatnamesi olan müesseselerin, iptidat maddelerde gümrük muafiyetlerinden 937 mali yılında faydalanabilmeleri için aşa- gıdaki vaziyette bulunmaları lâzım gelmektedir. 1 — Bu mali sene-mart. nihayetinde kadar memleketin en büyük mülkiye Aâmirine müracaatleri, 2 — 937 mali senesinin ilk dokuz ayı içindeki iptidai madde sarfiyatını alâkdar memurlar vasıtasile tesbit ve tedkik ettirilmesi, 3 — Müracaat evrakının nihayet 15 nisan 938 e kadar Vekâlete gönderil- mesi, 4 — Gümrük vesikalarından, 1-6-937 den 28-2-938 tarihine kadar dışarıdan getirilen iptidat maddelerin giriş mas- rafları, tarife numaraları, kıymeti ve gümrük resmi ile muamele vergisinin kaydettirilmesi. 5 — 15 nisan 938 den sonra gelecek müracaat evrakı nazarı itibra alınmı- yacaktır, S Meclis bugün açılıyor Ankara 1 (Telefonla) .— Büyük Millet Meclisi yarm (bugün) topla- nacaktır. Bolu mebusu B, Cemal Hüsnünün istifasma, Sinop mebusu doktor Galibin vefatına aid Başvekâ- let tezkereleri yarınki rüznamededir. Hariciye Vekâleti teşkilâtı hakkın- daki kanunun dördüncü maddesinin değişlirilmesine dair olan kanun lâ- yıhası ile orman nizamnamesinin 16 ncı maddesi mucibince alınacak yay- Jak resminin ilgasına dair olan kanu- nun tefsiri hakkındaki tezkerenin geri verilmesini hükümet Meclisten iste- miştir. GÜNÜN HADİSELERİ Yunan ve Türk milletleri- nin beşeriyete yeni bir dersi Yunanistanla Türkiye 30 teşrinisani 1930 daki Türk - Yunan dostluk, bitaraflık ve hakem muahedenamesile 14 eyidi 1082 tarihli samimi anlaşına misakma munzam Yeni bir muahedename parafe ettiler. Bunda Iki âkitten biri, başkaları tara- fından hücüme uğrarsa, Ölekinin kendi hududları üzerinden Obu o müdahaleye deabında o silâhia O mümanaat ederek bitaraflığını muhafaza etmeli taahhütte etmesi derecesinde şumullü bir madde vardır. Kezâ, iki âkitten beheri, dostunun diğef devletlerle ihtilü: kuvvetile ve ihtilâi safhasında ara yılmağa uğraşacı kendi bududları içinde diğeri aleyhine bir teşekküle ve propagandaya meydan vermiyecektr. - ilimce | bizlerden çok eri gitmiş Garp memleketler! var. Fakat 'Teknikce, fence, hepsinin de aklıselim cihetinden bizden | ne geride oldukları. gerek dabi, gerek harici siyasetlerinden besbelli, Avni güzel yemişleri vereni bü Tük ve Elen topraklarından, uzun bir tarih imti- dadınca da, ön yüksek fikirler doğmuş, glimdiki medeniyetin esasını Teşkil etmiş- Bu yeni misaller de bugün çıldıran be- şeriyete bir akıl ve izan nümunesi teşkil , mah- #il benzerliği rekabetine kapılarak, bu- günkü günde en yaman ve amansız Wi düşman olabilirlerdi... Halbuki. F. Tanur Son dakika Isveç kralının oturduğu otel Nicede © grevciler tarafından işgal edildi Paris 2 akşam) — — Niceden bildi- rildiğine göre İsveç kralının oturmak- ta bulunduğu Hötel d'Angletere ile da- ba dokuz olel grevciler tarafından İş- gâl edilmişlerdir. Belediye; İsveç kra- rin grevdeti müteessir olmamasi içim lâzım gelen tedbir tedbirleri leri almıştır. Fransız âyan ve ve mBbusâni! arasındaki ihtilâf B. Chautemps âyı sinde ekseriyet kazandı Başvekil B. Chautemps'in maslagtırme, teşebbüsle- rine rağmen uzlaşına ve hakem ka- nun projesinin 6,8, ve 10 uncu mad- deleri - hakkında âyan ve mebusan meclisleri . arasındaki ihtilâf devam ediyor. Başvekilin ısrarı üzerine me: busan meclisi bu maddeleri tahrir en- cümenine göndermiştir. Mecliste mü- zakereler devam ediyor. Paris 2 (Akşam) . — Başvekil B. Chautemps, âyan meclisinin uzlaşma ve hakem: kanununun işçilerin. maaş- ları maddesinde yapmak istediği tadi- Mat üzerine itimad meselesini ileri sürmüş ve ekseriyet kazanmıştır, D'Annunzio öldü Roma 1 — Meşhur şair Gabriele D,Annunzlo, Cordon şehrinde kalb sektesinden ölmüştür. Şair yazıha- mesinde (Çalışırken, . iskömlesinden düşmüş, davet edilen doktor ölümü- nü tesbit etmiştir. TAkşam: Meşhur şair, 1863 senesin- de doğmuş olduğuna göre 74 yaşın- da ölmüştür. D'annunzlo henüz 16 yaşında iken, şiir ve edebiyet “âlemi- ne atılmış, o zamandanberi mütema- diyen yükselmiş, şlirler* hikâyeler, romanlar yazıms ve beynelmilel bir şöhret kazanmıştır. Umumi harbi müteakip, İtâlyaya erazi vermek hususunda yapılan hak- #azlığı protesto etmek İçin bir aralık Fiume şehrini işgale kalkışmak gibi siyasi bir maceraya da atılmıştı.) İzmirde iki talebe kayboldu İzmir 1 (Telefonla) — Erkek lisesi orta kısmından Câzim ile Alp Aslan adında iki talebe pazar günün- denberi kayıptırlar. Bunlar arkadaşla- rına bir devri âlem seyahatine çıkmak merakında olduklarını söylediklerin- den, beşka bir şeye ihtimal verilmiyor. Öğrendiğime göre, iki genç buradan İs- tanbula gitmişlerdir. Polis, devri âlem seyahati yapmak heveslisi bu iki gen- ci arıyor. dirinde var | Milâno 1 (A.A.) — İtalyan impara- torluğunun Balkan Antantı tarafın- | dan tanmmasını matbuat büyük bir | memnuniyetle metzuubahis etmekte | İ ve bunu beynelmilel anlaşma yolunda mühim bir adım olarak tefsir eylemek- | tedir. İ Korriera Della Sera diyor ki Balkan devletlerinin son kararlalrı mühim bir hâdise teşkil etmekte ve Balkan siyasetinin bazı garp diploma- si faaliyetlerinden ayrılmasına zemin hazırlamaktadır. Franko rejimini tanımak kararı da Balkan hükümetlerinin realist zhni- yetlerini gösteriyor. Gazetta Del Popolo şunu yazıyor: «Ankara kararları Avrupa siyaseti- nin değişeceğine kati bir işaret olarak telâkki edilebilir. Montreux anlaşma- sına gelince, İtalyanın buna iştiraki için daha bazi meselelerin tavzih edil- mesi lâzımdır.» Stampa gazetesi de şöyle diyor: «Balkan Antantı devletleri, Habe- Jardır. Belçika ise o kadar süratle iler- Jemiyor. Çünkü orada partiler arasın- da miskin oyunların hâkim bulundu- ğu bir parlâmente sistemi vardır.» Italya, Balkan antantı kararlarını iyi karşıladı İtalyanın Montrö anlaşmasına iştiraki için daha bazı meselelerin tavzihi lâzım imiş | Fransız gazetesi verilen ka- rarları iyi karşılıyor Paris 1 (A.A.) — Anadolu ajansının hususi muhabiri bildiriyor: Temps ga” zelesi bugünkü başyazısmda Balkan Antantı konseyinin Ankara toplantı- sında almış olduğu kararları mevzuu“ bahis ederek oMeştedilen tebliğde, Antant devletlerinin Cenevre müesse- sesine karşı'olan bağlılıklarının ifade edilmiş bulunmasına ve gene bu dev- letlerin Akdenizin başlıca devletlerile iyi münasebetler idamesi Hususunda izhar eyledikleri arzuya bilhassa ehemmiyet atfemektedir. Tempes di- yor ki: «Balkan Anlanlı devletlerinin umu” mi politikada hürmete değer prensip” lerde sulhün tahkimi endişesile mü- tehassis oldukları farkolunuyor. Günün meselelerinde (prensipleri, zamanın hakikatlerile telif etmekle bi hassa meşgul olmuştur. Habeşistan meslesinin kalmaması, general Fran» ko ile münasebat tesisi meseleleri, bü meyanda, gösterilebilir. Tıpkı İngilte- re gibi Türkiyenin de buna karşı İtal- yadan Montreux mukavelesine işti rakini istediği görülmektedir. Bunun Romadaki akisleri alâka ile beklenil- mektedir. | Londra 1 — İngiliz ve Fransız Bah- riye mütehasssları bugün Londrada toplanacaklar ve Jponyanın bahri in- şaatını haber vermemesinden mütevel- Mid vziyeti ve 1936 tarihli deniz itilâ- fını feshedip etmemeği tedkik edecek- lerdir. Londra mhafili, İngilterenin takib edeceği hattı hareketin Amerikanın vaziyetine bağlı bulunduğunu beyan ediyor. Amerika ile Japonja dahâ bü- yük gemiler inşa ederlerse, İngiltere bu sahada kendilerinden geri kalamz Fransanın hattı hareketine gelin- ce, bunuh da alacağı vaziyet İtalya ile Almanyanın hattı hareketine bağlı- dır. İngiltere daha büyük harp gemileri inşa etmedikçe İtalya ile Almanyanın bugünkülerden daha büyük gemiler Hatayda seçim Cenevredeki müzakerelere iştirak edecek heyet bu akşam gidiyor Hariciye vekâleti umumi kâtibi B, Numan Menemencioğlunun riyasetin- de bir heyet dün sabah Ankaradan şehrimize gelmiştir. Heyet, Hatay için talimatnamede hazırlanan değişiklik yapmak üzere Mileltler cemiyetinde te»! şekkül eden komisyonun raesaisine İş- tirak edecektir. Türkiyeye sorulmadan yapılan bu talimatnamenin ana yasaya uygun ok mıyan tarafları tadil edilecektir. He- yet bu akşamki semplon ekspresile Ce- nevreye hareket edecektir. Müzakere- lere 7 martta başlanacaktır. 'Tadilât Üzerindeki mesaisinin 15 gün kadar süreceği tahmin ediliyor. Cenevre 1 (A.A.) — İskenderun in- tihabat programını yeniden hazırlıya» cak olan komisyon 7 mart pazartesi günü öğleden sonra toplanacaktır. Stokholm elçimiz terfi etti Ankara 1 (Telefonla) — Stokholm elçimiz B. Ragıp birinci sınıf elçiliğe terfi etmiştir. Büyük gemi yarışınmn önüne geçilebilecek mi ? Ingiltere, Amerikanın hiç olmazsa bir müddet kararını geri bırakmasını temine çalışıyor inşasına kalkışacakirı zannedilmemek* tedir, Bu takdirde Frnsarın da dahâ büyük gemiler inşasına lüzum görmi* yeceği zannediliyor. i Londra 1 — İngiltere hükümetinin Halihazırda bir tonaj yarışma girmek istememekte olduğu, çünkü böyle bir hareketin Almanya ve İtalyâ ile yapı makta bulunan müzakereler esnasın" da bir takım müşkilât zuhurune 58 bebiyet vermesi ihtimalini düşünmek“ te olduğu söylenmektedir. : İngilizler, Amerikalıları birkaç hsf” ta için kararlarını tehire ikna etmeği çalışmaktadırlar, Fakat Amerikalılar rın daha büyük gemiler ve ayni 78 manda muabedenamenin çizmiş Gi duğu budud haricinde kruvazörleğ inşa etmek istediği zannediliyor. Kadınlardan yol vergisi İzmir vilâyet umumi mec dilek encümeni neler istiyor? İzmir 1 (Telefonla) - vilâyet umu mi meclisi bugün de vali B. Fazlı Gü“ lec'in riyaseti altında toplandı. DüeK encümeninin okunan bir mazbatasiF da muhasebel hususiye varidalınin kültesi, sonra da Ege enstitüsü ve meslek mektepleri açılması isten” mektedir. Dilekler, hükümete arzolunmak Kaf dile kabul edilmiştir. Ankara Şehir tiyatrosu artisi leri memleket turnesine çıkıyorlar. i Ankara 1 (Telefonla) — Ankara hir tiyatrosu artistleri yakında men” leket turnesine çıkacaklar ve Bağd# da kadar gideceklerdir. Tiyatronun temsil vereceği yerler arasında Kopyüs Adana ve Mersin de bulunmaktadır.
