7 Eylül 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

ae? Eylül 1937 SİYASI İCMAL ——— — Çinde Japon harekâtı diği haklara binaen bulunan Japon ,Kuvvetleri ile mahalli Çinli kuvvetler arasındaki muharebeler çok genişle- | di. Japonya Asyanın karasındaki a3- Keri kuvvetlerini fevkalâde takviye et- | İL Denizden dahi orduya yardım edil- , Çinde muhtelif muahedelerin ver- | mekte ve Çine bahren silâh ve mühim- Mat gelmemesi için yeni usulde bir Söloka tatbik edilmektedir. Karadan ve denizden yapılan bu harekât; büyük masrajlara bais oldu- Dundan prens Konoye kabinesi parlâ- Mentoyu fevkalâde bir içitmaa davet #iti, Hükümet mezkâr harekâtın şim diki ve ilerideki masarifi için iki mil- Yar yenden fazla fevkalâde tahsisat is- ektir. Japonyanın senelik aleld- de bütçesi de bu kadar olduğundan bu seneki bütçesi beş milyar yeni bu- Macaktyr. | İngiltere gibi ticaret ve sanayi mem Olan Japonyanın mili gelirin be servetin mühim bir kısmının gayri | | | Müsmir bir işe hasretmesi için şüphe- $iz çok mücbir ve büyük sebepler var- dir, Mumaileyh Başvekil beyan etti- veçhile Japonya kendisinin harici | mm başlıca gayesi olan Âs- Yalı devletlerin kuvvetli ve müstakil te müttehid olması davasına karşı ankinde son” zamanlarda mareşal Çang Kay Şek'in düşüncelerini gale- Kuşlar neden hicret eder? > Bugüne kadar kuşların hicreti s0- Zukla sıcağa hamledilirdi. Alberta | Üniversitesi profesörlerinden Vilyam Rovan ışığın bu işte mühim Tol oyna- dağını tesbit etti, Doktor Rovan iki kafes yaptı. Bu kafesiere hicret eden kuşları koydu. Birinci kafese her gece beş dakika “SUNİ güneş ışığı verdi. Öteki kafesi ka- Yanlıkta bırakta. - İşiklanan kafesteki kuşlar 30 dere- “Sİ hararette kış ortası ölmeğe başla” dılar, Öbür kafeste ise kuşlar büzül Müş uyukluyorlardı. Kafesleri açtı. Geceleri ışıklanan Küşlar uçup gittiler, ışıklanmıyan kuş* Ür yerlerinden kımıldamadılar. B. Baldvin dinleniyor B. Baldvin dostlarına: «Tekaüd ol- Mak cennette yaşamaktır» demişti. Bu sözü rahata kavuştuktan bir ay sonra söylemişti. İngilterenin eski başvekili tekaüd Olduktan sonra sayfiyeye çekilip din- kten vazgeçti. Londranın en im mahallesinde oturup dinleni- Lord Baldvin krala İstifasını verdi- beri on yaş gençleşmiştir. İş ba- ında bulunduğu müddet siyah ceket, , SİZEİNİ siyah “pantalon, beyaz kolalı başka bir şey giymemiş Olin Baldvin bugün de açık renk el- bile, yumuşak yakalı renkli gömlek- ten başka bir şey giymiyor, Nari Balvin her sabah Kalefi B. ie? Çemberlayne telefon ediyor. Mâ ona akıl öğretmek için değil, sa- m aydın» demek için telefon B. Baldvin diyor ki: >> Artık siyast hiç bir fikir serde mani Geçmişten bahsedecek olur- » homurdanan bir bunak yerine , halbuki nefret ettiğim bir #93 varsa o da bunaklıktır! 24 saat uçurumda asılı kalmış.. daş gülemli doktor Larrlen Pirene iç nda dolaşıyor... Saat 19 da bir ei kenarından geçerken öyle Yâ Doktaya geliyor ki, ne ilerliyebili- ME geri gidebiliyor. İki yüz met- emel Uçurumun ortasında kalaka- sv kararıybr, gece oluyor. Asıl iy © uyumakta, Doktor Tarricn a için bütün enerjisini sar- bu Yor. Bütün gece şarkı söylüyor ve arada, yiyeceğini sardığı kâğıtları uşturuyor. Bu aydınlığı bir çoban rüyor, Ertesi gün saat 19 da, yani A sa ii e Sonra doktoru gelip kurtarı- be eden cereyanları ve bahusus tefer- rüd etmek isteyen yeni generallerin hareketini ihanet telâkki eylediğinden bu cereyanları ve başlarında bulunan- lar: ateş ve kan ile boğmağa karar ver- miştir, Bunun için Japonya kendine karşı Çin halklarını düşman ve muhaşım saymadığından ilânı harbe lüzum gör- memiştir. 1900 senesinde Japonya ile Avrupanın büyük devletleri Çinde müfrit ecnebi düşmanlığı yapan Bok- ser hareketini bütün Çinlilerin arzu ve iradesine dayanan birşey saymayıp ilânı harb etmeksizin müşterek bir he- yeti seferiye ile bu hareketi bastırmış oldukları gibi şimdi de Japonya Çin- de kendisine karşı olan hareketi mah- dud bir zümreye münhasır saydığın- dan hususi tedip mahiyetinde gördü- ğü askeri harekâtı harp addetmemek- tedir, Bu sebeple şimdiki Çinin pay” tahtı Nankinde ancak 16U mil uzak- ta bulunan Şanghayda yerleşip burü- dan Çinin kalbgâhı üzerine yürüme- ğe Japonya azmetmiş görünüyör. Şim- diki Çin hükümeti başında bulunan- lar dahi kendileri için asıl tehlikenin burada bulunduğunu bildiklerinden bütün kuvvetleri ile Şonghayda mu- kavemete çalışıyorlar. Feyzullah Kazan Karı koca kavgalarına karşı.. 1 kânunusani 1938 den itibaren İn- gilterede yeni bir talâk kanunu meri- yet mevkiine konacak, Vazti kanun mühim ve esaslı vaka- larda talâkı kolaylaştırmak, gelip ge- çici anlaşmamazlıklar yüzünden vu- kubulan ayrılıkları dâ imkânsız bir hale sokmak gayesini gütmüştür. Hükümet «aile huzurunu temin» si- yasetini gözönünde tutarak bu mak: sat uğruna çalışacak mutavassıtlar tayin etmiştir. : Şimdilik kırk kişi tayin edilecektir. Aile huzurunu temine çalışacak olan bu kirk kişi memleketin güzidelerin- den, üniversitede sosyoloji tahsili yap- mış, nüfuzlu hatırı saylır kimseler olacaktır. Bu kırk kişinin hükmü hâkim hük- mü gibi kati olmiyacaktır. Arıcak biri- birlerinden ayrılmak istiyen çiftler ev. velâ bu hakemlere başvuracaklar, gi- kâyetlerini onlara söyliyeceklerdir, 'Bu kırk kişi şikâyetleri inceliyecek, karı kocaya lâzımgelen öğütleri verg- cek, talâk davası açılmaması için elle- rinden geleni yapacaklardır. Zayıflamak için yağ yeyin Bugüne kadar zayıflamak istiyen- lerin ilk yaptıkları şey yağ ve yağlı ye- mek yememekti. Bundan sonra bunun aksini yapacaklar, Glaskov üniversite- si profesörlerinden Kalhar: © — Zayıflamak için bol yağ yemek lâzımdır, diyor, yağın bir hassası da yenilen yemeklerin hacmini küçült mekfr. Yağ diğer gıda maddelerini midede emer, eritir ve bu suretle şiş- manlığın önüne geçer! Tac merasiminden sonra... İngiltere kralı tacını giydi, büyük merasim yapıldı, her şey olup bitti, Ama Londra belediyesi satış memuru B. Bernar Nevman hâlâ bu merasim- le meşguldür. Tac giyme merasimine ait bin bir hatıranın açık arttırma ile Satışını yapıyor. Merasim esnasında Vestminster ki- lisesinin cephesini süsliyen 217 yal dızlı aslanın bir tanesini müstemleke krallarından! zenci Yeta satın aldı, Tahtının üstüne koyacakmış. Zengin bir tecimer hatıraların hep- sini birden satın almak istemiş ama razı olmamışlar. Kral allesinin otur. dukları koltuklar satışa çıkarılmadı. Buna rağmen yüzlerce kişi prenses Eli- zanın koltuğuna talip olmuştur, üüinindikürmi nde AKŞAM İKTİSADİ MESELELER Kömür neden pahalılaşıyor Bu sene, Zonguldak havzasında ge- çen seneki kadar kömür çıkarılaca- ından şüphe edilmektedir. Bunun sebebi şu suretle izah ediliyor: Ereğli şirketi, hükümete devredilmeden ev- vel, kömür ocaklarında azami surette istihsal yapmıştır. Bu tarz istihsal ile gelecek seneki istihsal hiç düşünülme- miştir, Alâkadarlardan birinden Öğ“ rendiğime göre, geçen sene <fazlat kö- mür çıkaralım: diye bazı ocaklar- da tahribata bile sebebiyet verilmiştir. Bü tarz istihsale amele ıstılahında #zar 201» İstihsal ismi verilmektedir. Bu ocaklar Eti banka devreğildik- ten sonra zar zor istihâal tarzı yüzün- den ocâklarda kömür çıkarmak için tesisat yapmağa ihtiyaç görülmüştür. Eti bank bu tesisatı yapmış, yeni- den damarlar açmak suretile geçen 8€- neki istihsal miktarına, ancak gele- cek sene kavuşabilecektir. Eti bank elindeki ocaklar, havzadaki kömür İs- tihsalâtının yüzde altmışını temin et- mektedir. Bu itibarla bu ocaklarda az kömür çıkarılması, umum istihsal Üze- rinde büyük bir rol oynıyacaktır. Şimdi hatıra şu sual gelmektedir. Acaba havzada kömür istihsal mikta- Tı geçen seneye rüsbetle az olursa fi- at artacak mıdır? Eğer kömür piya- sasi, hükümet tarafından tanzim edil- memiş olsaydı, bu, derhal olabilirdi. Fakat hükümet bir kanunla kömür fiatlerini tesbitsetmiştir. Fiatlerin art muyacağına göre, vaziyet ne olacaktır? Bu şeralt altında piyasada az kömür bulunacak, siparişlere güçlükle muka- bele edilecektiri Henüz kış mevsimi gelmediği için mahrukat piyasasın- da ne gibi hâdiseler olacağını yazmak mümkün değildir. Fakat bu sene, ya- kacak maddelerinin geçen seneye nis- betle pahalı olacağına, şüphe yoktur. Odun ve odun kömürü fiatleri geçen seneye nisbetle yüzde 30 nisbetinde pa- halıdır. Kış yaklaştıkça tabii bu nis- yakacak maddelerinin daha ziyade pas halılaşmaması için şimdiden tedbir Almak lâzımdır, — H, 4. Şark antantı : konseyi Ilk toplantıda verilen kararlar Kahireden Temps gazetesine yazı- uyor: Türkiye, İran, irak ve Af ganistan arasında geçende Tahranda Sâadübad kasında bir Şark paktı imza edilmişti. Paklın imzasını mü- “teakip, Şehinşai Pehlevinin teşebbü- sü üzerine bir Şark Antanti konseyi kurulmuştur. Bu konsey Balkan An- tantı konseyi gibi olacak ve dört devletin Hariciye Nazırından terek* küp edecektir. Konsey senede en 43 bir defa Cenevrede veya, verilecek kâr rara göre, diğer bir mahalde topla” nacaktır. Relslik nöbetle olacaktır. İlk devrede relslik İran Hariciye Na uırına tevdi edilmiştir. Konsey dört devletin müşterek menfaatlerine te mas eden meseleleri ve birlikte hare- ket etmeği görüşecektir. Şark Antantı konseyi ilk toplantı- sını 8 temmuzda Tahranda yapmış ve şu kararları vermiştir: ür. $ I — Milletler Cemiyeti konseyinde Tür- kiyenin âzalığı eylülde bitecektir. Bu âzalık için İran namdcd ve bu tamı e müzaherel edilecektir. Ayni âzalığın İrandan sonra alfabe sırasile di- ğer Antant devletlerine geçmesi için ted- birler almacaktır. 2 — İranın namsediiğinden başka ayni zamanda bir Avrupa hükümeti olan Tür- kiyenin de konsey Aralığı için namzedli- ği teklif ve buna müzaheret edilecektir. Türkiyenin Milletler Cemiyeti konseyinde çok faydali çalışmalarına “devam edebil mesi için “bu hükümete yarı daimi bir üzalık temini için aktır. la 3 — Şark Anlantı konseyinin bugünkü relsinden, Milletler Cemiyeti paktı çerçe- vesi. içinde bir pakt un Biletler, Cemiyeti umumi kâtibine bildirilmesinin rica edilmesine, 4 — Paktın imzası münasebetile konsey rTelsinden komşu devletlere paklı imza edenlerin mevcut samimi dostluk hisleri- rün devam ve inkişafı temennisinde Eu- lanmağinın rica edilmesine. Çorlu - Karıştıran yolunda iki otobüs çarpıştı Tekirdağ 6 (A.A) —Dün Çorlu - Karıştıran yolunda Iki otobüs çarpış- mış, ağır yaralı iki yolcu “Tekirdağ hastanesine getirilmişlerdir, Sahife $ Kıymetli bir irfan ocağı Haydarpaşa lisesi 3 sene içinde büyük muvaffakıyetler gösterdi Buydarpaşa tsesinde büyük merdiven Memleketimiz kısa bir zamanda büyük ve mükemmel bir irfan ocağı kazanmıştır: Haydarpaşa lisesi... Açı- lalı henüz üç sene olduğu halde Hay- darpaşa lisesi en seçme mekteplerimi- zin arasına girmiştir. İstanbulun Ana dolu yakasında tek erkek lisesi olan Haydarpaşa lisesi bu civar halkının pek büyük bir ihtiyacını karşılamak- tadır. Haydarpaşa lisesi günden güne'de i mükemmelleşmektedir. Mektepte bil- hassa ecnebi dillerine son derece ehem- miyet veriliyor. Dahalik açılışında 22 ecnebi dili sınıfı yapılmıştır. Bu s8- ne bu 22 ecnebi dili sınıfı pek ziyade arttırılmış ve 43 çe çıkarılmıştır. Bu 43 sınıfla ingilizce, fransızca, al- | manca okutulmaktadır. Mektebin tedrisatındaki omükem- mellik derhal halk üzerinde - tesirini göstermiştir. Liseye karşı büyük bir rağbet başlamıştır. Bugün Haydarpa- şa lisesi İstanbulun en fazla talebesi olan mekteplerinden biridir. Geçen sene 800 zü leyli olmak üzere mektep- ” te 2100 den fazla talebe okumuştur. Haydarpaşa lisesinin muvaffakıyeti- idaresinin başında kuvvetli idareciler olması ve mektebin seçme bir öğret- men kadrosuna malik bulunmasıdır. Bundan başka mektep binası da son derece güzel ve elverişlidir. Mektepte en asri ders levazımatı, lâboraluar- lar, ve ders salonları vardır. Mektebin neşriyat kolu tarafından çok güzel bir albüm çıkarılmıştır. Al bümde mektebin çalışmasına dair kıy- metli malümat vardır, Paçavralar Belediye bunları toplattırmaktan vaz geçti Belediye şehir içine atılan paçavra- ların toplattırılmasını bir mütaahhi- de vermişti. Fakat paçavralâr çok pis olduğundan ve paçavracılar tarafın- dan toplanırken mahajle aralarını pis tozlar kapladığından belediye bü iş- ten vazgeçmeğe karar vermiştir. Bu suretle bir takım hastalıkların meyda» DA gelmesi ihtimali de uzak kalacak- tar. Fakat belediyenin bu kararile pâ& çavralar atıldıkları yerlerde bırakıla- cak değildir. Çöpçüler bu vazifeyi ya- pacak ve evlerden çöp almak -üzere dolaştıkları mahalle aralarında rast- geldikleri paçavraları toplayip araba- ,Jarına atacaklardır. Belediye, toplattırılmasını bir mü- teahhide verdiği paçavralardan senede on bin lira varidat temin ediyordu. Verdiği kararla bu kârdan vazgeçiyor. İstanbul paçavlarınının toplanması İ- çin müteahhidle yapılan mukavele bitmiş ve uzatılmamışlır. Beyoğlu tarafının mukavelesi müddeti de ya- kında bitecek ve bir daha yenilenmi- yecektir. Ekmek fiati 10, Francala 20 para düştü Son günlerde buğday fiatlerinin düştüğünü yazmıştık, Belediye Narh komisyonu dün toplarfarak un ve buğday fiatlerini tedkik etmiş ve ek- mek fiatinden 10, francelâdan 20 pa- ra tenzil etmiştir. Yeni fiatler yarın sabahtan itibaren tatbik edilecektir. Azapkapı çöp iskelesi tamir edilecek : Azapkapı Çöp iskelesinin dip kısmı çamur olduğu için temeller tutma- makta ve esaslı bir tamir de görme- diğinden burası çökmektedir. Bele- diye iskelenin keşfini yaptırmış ve bu defa esaslı şekilde tamire karar vermiştir. Çöp iskelesinin tamiri için 7000 lira ayrılmıştır. İskelenin bu defa bir kaç sene dayanâcak şekilde kurulacağı anlaşılıyor. Geçid yerleri | Eminönü, Karaköy, Gala- | tasaray, Sirkeci kroki hazırlandı şıya geçebilecek yerleri tesbit için bu günlerde faaliyete başlıyacaktır. Önce Eminönü, Karaköy, Galata- l saray ve Sirkecide olmak üzere şehrin . dört kalabalık muntakasında geçit yerleri tayin olunacaktır. Bu dört yer için bir kroki hazırlanmış ve Beledi- ye reisine verilmiştir. B. Muhiddin Üstündağ krokiyi tedkik ve tasvip eder elmez faaliyete geçilip çiviler ça- kılacaktır. Mektep kitapları hakkında Kültür bakanlığına bir müracaat Eskişehirde Ses-Işık Kitap evi sar hipleri Kültür bakanlığına müracaat ederek bazı tuhafiyeci dükkânlarında mektep kitapları satmak İstedikle- ul rinden şikâyet etmişler, bu gibi kitap- | lar mesleki münhasıran kitapcılık olan İ müesseseler vasıtasile sattırılmasını |8- Ğ temişlerdir. j Ses-Işık kitapevinin müracaatı pek yerindedir. Mektep kitaplarının kitap- - çı dükkânlarından başka yerde sattı- rılmasına müsaade etmek doğru değil. || | dir. » Bir müfteri 3 gün hapse | i mahküm oldu Fatih civarında oturan Osmarı adin- da biri karısı Emine ile kavga etmiş, i Emine evden çıkarak komşusu Naci i yenin evine gitmiştir. Bundan hiddet- - lenen Osman palise müracaatle Naci dg yenin evinde gizli randevü yapıldığı ş şeklinde bir ihbarda bulunmuştur. i Zabıtanın tahkikatı neticesinde bu ihbarın asılsız olduğu anlaşılmış ve j bunu haber alan Naciye de Osman & İ leyhine namusunu ihlâl edecek şekil- ğ de iftirada bulunduğundan ( dolayı i dava açmıştır. Aİ Üçüncü ceza mahkemesinde Osma» nın suçu sabit olduğundan üçgün hapse mahküm edilmiştir.