14 Temmuz 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 Iktisad vekilinin beyanatı Bundan sonra eşyanın “14901 serbes girecek Yeni rejim münasebetile bir milli korunma komisyonu teşkil edildi Ankara 13 (Telefonla) — İktisat yekili B. Celâl Bayar ithalât serbestisi kararnamesinin resmi gazetede neşri Üzerine bu sabah saat on birde gaze- ecileri kabul ederek kararnamenin muhteviyatı hakkında uzun beyanat- $a bulunmuştur. İktisat vekili evvelâ gcnebi devletlerle ticari münasebetle- rimizden bahsederek demiştir ki: — Harici ticaretimizin seyri muhte- MW safhalar arzeder, Bu safhaları muh- tevi manzumeleri şöylece hulâsa ede- biliriz: 1 — Başla kleringle bağlı bulundü- ğumuz memleketler gelir. Bu memle- ketlerin bizim ile alış verişleri lehi- mizde yüzde 20 - 25 döviz farkı bıra- kır. Maliyemiz, tediye muvazenesi de- diğimiz bu farktan istifade eder. Bu memleketler bize seksen satarak 100 alırlar. Yani çok alıp az satarlar. Bu birinci manzumeyi teşkil eder. 2 — İkinci kısım yüzde yüz muva- Beneye müsteniddir. Yani bizden al- dıklarile sattıklarında hiç fark yok- tur. 3 — Üçüncü manzumeye dahil olan memleketler de bizim aktif olduğ'- muz, yani nisbeten. çok mal sattığı- mız memleketlerdir. Bunlarla ticari münasebetlerimiz, karşılıklı serbest döviz esasına dayanıyor. 4 — Dördüncü manzumeye de bi- sim pasif olduğumuz, yani az satarak kendilerinden çok mal aldığımız mem- teketler dahildir. Bunlarla alış verişi- mizi döviz kararnamesi tanzim eder, Birinci, ikinci, üçüncü manzume- ye ait gruplarda prensip itibarile ta- dilât yapmıyoruz. Bunların kontenjan ve anlaşmalar ile ne gibi mal- lar ithal edecekleri tasrih edilmiştir, Umumi rejim kontenjanı kalktı Bir de umumi rejim şeklinde kon- tenjan vaziyeti vardı. Bundan her memleket istifade ediyordu. Bu, tama- men kalkmıştır. Kleringii memleket- lerden her nevi mal, resimleri veril mek şartile bilâkaydü şart memleke- timize girebilecektir. Bu manzumeye dahil alış verişimiz yüzde doksan rad- desinde idi. Demek bugün neşredilen kararname ile ithalâtın yüzde doksa- nı serbes giriyor. İkinci manzumeye dahil memleketlerle ticaretimiz İkinci grupa dahil yani yüzde yüz muvazeneye müstenid memleketleri? yapılan anlaşmalara bağlı listeler de- Yam ediyor ve edecektir. Müddetlerii bittiği vakitte dalma kendilerine geniş hareket etmek ve it- çoğaltmak, tekrar müzakerelere baş- ladığımızda bu esas dahilinde işlerimizi tanzim edeceğiz. Bunların içinden t#- diye muvazenesi bize müsait olanlar tabii birinci grupa dahil olurlar ve serbest ithalât rejiminden bilâkaydü Şart istifade ederler. İkinci grupta bir tadilât yoktur. Berbest ithalât rejiminden İstifade edeceklerdir. İthal tahdidi mevzubahis değildir. Dördüncü grupta yeni bir je- kil görülecektir. Bu yeni karamame- nin dördüncü maddesinde yazılıdır. Meri olduğu maddeler bir listeye bağ- lanmıştır. Tüccara kolaylık olsun diya para yatırılmayıp banka mektubunu kâfi görüyoruz. Bir de altı sy zarfında bu memle- ketlerden gelen mal bedeli karşılığı olarak çıkardığımız paranın irad ve kayıt usulü de kaldırılmıştır. Gümrük tarifeleri Gümrük terifelerindeki tadilâta gelince; tarifede 1827 pozisyon var- dır, Bugünkü karamame ile 15 tem- muzdan itibaren 92 adedi üzerinde gümrük zammı yapıyoruz. 131 pozis- yonda da gümrüğü azaltıyoruz. Az bir kısım maddeler üzerinde de ted- kikatımız devam etmektedir. 1581 maddedeki gümrük resimlerinde bir değişiklik yoktur. Zammettiğimiz resimlere ait mad- deler memleket içinde yerli iptidal maddeleri yetişen ve sanayii kuru- lan kısımlardır. Pamuklu, yünlü, tri- kotaj ve deri gibi sanat şubeleri bu kısma dahildir. Fiatler yükselmiyecek İktisad Vekili, gümrük tarifelerin- de yapılan bu tadilin flatleri yükselt- miyeceğini, eğer yükseltirse bunun sarih bir ihtikâr olacağını, çünkü fintlerin yükselişine hiç bir sebep mevcut olmdıağını söylemiş ve de- miştir kiz «— Mütehassıs bürolarımız bu hu- susta teminat almışlardır. Fiatler yükselirse hükümetin pençesi bu ih- tikârı yapanların yakasına yıpaşa- Vekil, memleket sanayiinin koru- nacağını ve dâmpinge karşı tedbir alınacağını söylemiş ve demiştir ki: «— Sanayilmizi bunlarla hırpala- mamak için tarife kanununda öte- denberi mevcut bir maddeyi daha sı- kı tatbik edeceğiz. Ayni zamanda memleket sanayiini koruyacak ted- birleri de göz önünde tuttuk. Yeni kararmameyi tatbika geçtiğimiz gün bir (milli korunma komisyonu) teş- kil edilmiştir. Komisyon daimi surette bu mev- zuda çalışacak, münasip göreceği tedbir ve kararları hükümete arzede- cek, hükümet te derhal millete bil- direrek milli ekonomi menfaatleri- mizi koruyacaktır. Teşviki sanayi muafiyeti Önümüzdeki sene teşviki sanâyi kanuna göre tanzim edilen mua- fiyet listesini formalite ağır ve suliş- male müsali olduğundan kaldıra- cağız. Muafiyeti iptidai maddelerin tamamile gümrüksüz geçmesi şekli- ne tahsis etmek için Maliye Vekili arkadaşımla mutabık kaldık. Başve- kilin de bu mevzuun ehemmiyeti nisbetinde çalışmaklığımız emrini ver- miş bulunuyor. Vaziyet ne şekilde? Ben vaziyeti şöyle görüyorum: Ba- ua maddeler var ki gümrük resim- leri neyse onunla giriyor. Yani tabi hal avdet etmiştir. Bunların sayısı 1500 maddedir ki ekseriyeti teşkil eder. Bir kısmı üzerinde gümrük ten- zilini kabul ediyoruz. 92 madde üze- rinde resmi arttırıyoruz. Bu ihtiyati tedbirdir. Düşünmeli ki bunların dar ithali memnu idi, Bun- an gümrük fiat nin artmasına asla müessir olmıyacaktır, | ir, iki ve üçüncü grupa dahil memleketlerden her mal memlekete bilâ kaydü şart girecektir. Bunlar- men inek lila ilkti İ dan sonra müstehlik için de faydalar konulmuş, tüccarlara kolaylıklar va- zedilmiştir. Sanaylin korunması için hükümetin attığı adımlar mahfuz tutulmuştur.» İktisad Vekilinin beyanatında teş- kilini haber verdiği milli korunma komisyonu, nakld işleri, ziraat işleri umum müdürlerile Türkofiş reisin- den ve sanayi tedkik heyeti namına bir zattan mürekkeptir. Batan İtalyan vapuru Liman relsliği, Çanakkaledeki mü- sademede batan İtalyan yapurunun vaziyeti etrafında İtalyan ve İspan- yol vapurularının suvarileri tarafın- dan verilen raporları kâfi görmemiş, ikinci ticaret mahkemesi tarafından mahallinde bir keşif yapılmasını ve bu suretle mesuliyetin tahakkuk et- tirilmesini istemiştir. Mirettipler cemiyetinin deniz ge intbi «Türk Mürettibler Cemiyeti, hasılatı cemiyetin yardıma muhtaç âzasına ve emekdarlarına sarfedilmek üzere bir deniz gezintisi tertib etmiştir. Gezinti ağustosun 28 inef cumartesi günü gecesi yapılacaktır. O gün saat 16 da Şirketi Hayriyenin 68 numarah vapürile Köprüden hareket edilecek ve Boğaziçi ile Adalara gidilerek gece yarısına kadar eğ- lenilecektir. Matbuat uğrunda gayret gösteren, bu fedakârlar menfaatine tertib edilen ge- #intiye cemiyet mensubininden başka bit çok kimselerin ve münevverlerin iştirik edecekleri şüphesizdir. AKŞAM (Baş tarafı 1 inci sahifede) mette kefalet mektubu ecnebi memle- ket ihracatçısı namına 'T, C. Merkez Bankasına yatırıldıktan sonra müsa- ade olunur. Bu tarzda İthal olunan malların bedeller ru madde hüküm- leri çerçevesine giren herhangi bir memlekete ove alâkadar (ecnebi ihracatçısı nam ve hestbına ih- Taç edilecek malların bedellerinin Tür- kiyede tesviyesinde kullanılır. Bu mad- de hükümleri dairesinde ihraç edile- cek mallara Türk ticaret ve sanayi oda" ları tarafından iki nüsha menşe şeha- detnamesi verilir ve bu malların gön- derildikleri hemleketlere fiilen girdik-! leri bu menşe şehadetnamelerinden bi- rinin © memleket gümrük idaresince damgalanması suretile tevsik olunur. Bu madde hükmüne tâbi memleketler menşeli olup Türkiye ile mevcut kle- ring veya benzeri anlaşmalar yoluyla ödenmek şartile Türkiyeye satılacak malların ithaline müsaade olunur. An» cak, bu malların ithalinden evvel be- dellerinin klering veya benzeri anlâş- ma yoluyla ödenmesine alâkadar kle- ringli veya benzeri anlaşmalı memle- ketin takas ofisi veya salâhiyelli ma- kamlarımea müsaade olunduğu itha- Mâtçı tarafından tevsiki şarttır. Bu madde hükümlerine tâbi memleket- Jerden ithal olunabilecek mallar ili- şik 2 sayılı listede gösterilmiştir. İca- bında Vekâletin teklifi üzerine bu lis- tede değişiklik yapılabilir. Madde 5 — 1499 numaralı gümrük tarife kanununa bağlı tarifede yuzılı numaralardan ilişik üç sayılı listede yazılı ölanların gümrük resimleri 2294 numaralı kanunun birinci maddesi hükümlerine tevfikan değiştirilmiş ve mezkür numaralarâ giren eşyadan alınacak tezyidli veya tensikli resim miktar ve şartları her numaranın hi- zasında gösterilmişti Hususi Kanunlar hükümlerine ta- bi olarak ithal edilen maddeler bu hü- kümler dairesinde veya bu kanunlara dayanılarak tanzim olunan kararna- me veya mukaveleler hükümleri da- hilinde ithal olunur. Madde ö — Mini istihsalâtı koru- mak, teessüsünü temin ve damping gibi anormal tedbirlerden doğacak za- rarlardan vikaye etmek maksadile 2294 numaralı kanunun hükümleri dairesinde yapılacak gümrük tarife tadilâtı nisbetlerini tedkik etmek üze- re İktisad vekâletinde vekâlet müste- şarının reisliği altında aşağıda yazılı Azadan mürekkep bir - Milli korunma komisyonu - teşkil olunmuştur: Maliye vekâleti nakld' işleri U. mü- dürü, Maliye vekâleti tedkik heyetin. Ithalât serbestisi den bir âza, Ziraat vekâleti Ziraat U. müdürü, Gümrük ve İnhisarlar vekâ- leti ekonomik işler müdürü, İktisad vekâleti Türkofis relsi, İktisad ve! ti Sanayi U, müdürü. on resen. veya» vaki olacak 1e- Ta almak süfetile teğkiket yapar. Bu tedkikat neticesine göre İktisad ve- kâletinin teklifi üzerine tarife hadleri değiştirilebilir. Madde 7 — Türkiyede çalışan yerli ve yabancı şirketlerin hariçte bulu- nan hissedarlarına ve tahvilât hamil lerine ödeyecekleri dividant ve faiz karşılığı olarak ihraç edilecek mallar Milli korunma komisyonunca tayin edilir. Madds 8 — Türk parasının kıyme- tini koruma hakkındaki 11 sayılı ka- tTamamenin 14 mayıs 1936 tarih ve 2/4579 sayılı karamame ile değiştiri- len 32 nci maddesi ve 20 sonteşrin 1936 tarih ve 2/5605 sayılı genel it- balât rejimi Kararnamesi mülgadır. Muvakkat madde — Yukarıda yazı- 4 3 üncü madde hükümlerine tabi olan memleketler işbu karanamenin meriyete giriş tarihinden İtibaren üç ay müddetle 20/11/1936 tarih ve 2/5805 sayılı genel ithalât rejimi ka- rarı hükümlerinden istifadeye devam edeceklerdir. Madde 9 — Bu karaname 15 tem- muz 1937 terihinden muteberdir, Madde 10 — Bu karanamenin hü- kümleri İcra vekilleri heyetince yürü- tülür, gümrük 2 numaralı liste Liste 2 — Jütten mamul çuval, sar: gılık kaba bez (Kanaviçe), Kobra, ko- ku, palm, zencefil, karanfil, darçın vesair baharat, koku elyafı ve ipli- ği, jöt, siniral, manilâ, ağır deriler, çay, kakau tanesi (çekirdek), ham kavucuk, kalay, külçe, çubuk, tahta halinde, Rafya (bahçıvan sazı), pe- muk fpliği, damızlık hayvanlar, töm- beki, kınakına ve kabuğu, ağaç kib- rit çöpü, kebrako, Merinos yünü, Tap- yoka, ine! sedefi, hurma, ananas, zamkı arabi, günlük, gomalaka, Hin distan cevizi, küçük hindistan cevizi, demirhindi ve yaprağı, sebze, çiçek ve sair tohumlar, abanoz, mahun, Pelesenk, demirhindi ve sair ağaçlar, tük ağacı, hayvanat diş ve kemik- leri, vanilya, yaş ağaç, fidan ve aşı ka- lemleri, tohumlar, kitap, mecmua, gazete ve katalog, konişmento, çek, kupon ve ssire insulin, kreolin. çüncü listede de gümrük resimleri tezyid edilen maddeler Mn Pekin civarında muharebe başladı (Baş tarafı 1 inci sahifede) ci bir Mançuri hükümetine çevirmeğe matuf bulunduğunu gösterir.» "Tebliğ şu suretle bitiyor: «Çin hükümeti, Tokyo hükümeti nezdinde teşebbüslerde bulunarak va- giyeti müşkülleştirmemesini ve mese- lenin sulhen halline gayret etmesini istemiştir, Çin hükümeti, büyük bir endişe ile hâdiselerin önüne geçmeğe mahalli mahiyetini muhafazaya ça- Tışmakla. beraber icabında her ne ba- | hasına olursa olsun kendi toprağı üzerinde yeni mukasemelere ve hu- kuk hâkimiyetine yeni suikasdlara karşı sureti katiyede mukavemet et- meğe azmetmiştir. Londra Çin sefirinin beyanatı Londra 13 — Londradaki Çin sefi- rinin Deyli Telgraf gazetesine vaki olan beyanalına göre şimali Çinde vaziyet çok vahimdir. Şank-Tung'da- ki Japon askerleri Pekin mıntakasın- da toplanıyorlar. Yirmi bin Japon askeri Feng-Fai eyaletine yayıldığı gi- bi beşinci Japon fırkası da Tokyodan | hareket etmiş, onuncu fırka seferber edilmiş, donanma da Çindeki Japon askerlerine yardım etmek emrini al- mıştır. Çin de mukabeleten ihtiyat tedbirleri alarak Pekine imdad kuv- yetleri göndermektedir. Binaenaleyh ikl ordu biribirine yaklaşacak olursa iki hükümeti arzu etmese bile çarpış- malarının önüne geçilemez. Japonlar, fevkalâde kuvvetli sevkülceyş mevzi- | leri işgal ediyorlar, bu mevzilerden Çin Imdad kuvvetlerinin Pekine yaklaş» malarını menedebilirler, Nankin 13 (A.A.) — Japon maslae hatgüzarı refakatinde Japon askeri ve deniz ataşeleri olduğu halde Çin Hariciye nazırı Vang-Şing-Hul'yi 2i- yaret etmiş ve kendisinden Çin hükü- meti, ordularının harekâtı hakkında malümat istemiştir. Maslahatgüzar, Lukuşlia hüdisesi- nin iyi bir şekilde kapanmasını güç- leştirecek mahiyette Nankin tarafın- dan yapılabilecek her türlü harekâta Japonyanın mukabele edeceğini bil- dirmiştir. Çin Hariciye nazırı verdiği cevap- ta ezcümle şöyle demiştir: «— Japon kıtaları Çinde serbesçe hareket ettiği bir sırada kıtalarımızın kendi topraklarımızda yaptığı hare- ketler hakkında malümat istemeği abes telâkki ediyorum.» Japon sefiri Amerika hükü- metine izahat veriyor Vaşington 13 (A.A) — Japonya se- #iri Saito Hariciye nazırı Hull ile gö- rüşerek Çinin şimalindeki vaziyeti anlatmıştır. Çin hâdiseleri diplomatik mahfil- leri meşgul etmekte devam etmekte- dir. Bitaraflık kanununun Japonya ve Çin hakkında derhal tatbikine im- kân yoktur, Bu kanuna göre ancak Roosevelt, harb hali mevcud olup ol- madığına dair bir karar verebilecek- FRAL Bugünlerde şehrimize geliyorlar. Sovyet Rusyanın sulhseverliği (Baş tarafı 1 inci sahifede) © * Eğer geçen hafta, orada da bir harb başlamadı ise bunun bir sebebi, Sov- yet Rusyanın Çin: gibi, kolaylıkla düş- » ve kuvvetine g son haddine kadı hü korumaya gayret etmesidir. Sulha hizmet, herşeyden önce ancak küvv tine güvenmekle fayda verebi içindir ki, Sovyet - Japon hâdisesinin önü alınmıştır. Eğer böyle olmasaydı, Uzak Şarkta, bu iki büyük devlet ara- sında çıkacak silâhlı bir ihtilâfın sırf oraya münhasır kalmasına imkân o)- mıyacağı için, dünya siyaseti çok tin bir imtihan geçirecekti. Amur nen- ri adaları hakkındaki iddiası tama- men haklı olan, kuvvetine en az hsr- kes kadar emin olan Sovyet dostları- mızın bü hareket tarzını Japonyamın da takdir etmiş olması lâzımdır. Necmeddin Sadak TEPEBAŞI bahçesi 15 Temmuz Perşembe akşamı saat 22 de SALTE ve arkadaşlarının yeni VARYETE TRUPU ve havai cambazlar 2 REXONS ve uçan bisikletçi BENJAMINO Çifte komikler DUO DEVİLLE , En kuvvetli, hakiki ve fevkalâde uçan cambazlar 4 BANVARDS ve diğer muhtelif 10 numero eğlenceleri başlıyor. GEORGES JANOSSI ve 10 ARKADAŞININ Macar orkestrası, En güzel sanatkâr kadınlarının işlirakile en güzel ve fevkalâde orkestra. Her gün saat 5 - 9 ara- sında bahçede Macar kadınları orkestrası tarafından KONSER Meşrubat fiyatları mutedildir. Suvarelerde meşrubat fiyatlarında tenzilât. Yum NEŞRİYAT YAVRULARIMIZ. Kızılay cemiyeti tarafından «Yayrula- rımız» ismile ve çocukların doğumdan iti- baren sıhhi bir surette büyütülmeleri vo annelerin vazifeleri hakkında çok faydalı malhımatı ihtiva eden bir eser neşredil- miştir. Çok nefis bir şekilde tabedilmiş olan bü kitab çocuk büyütme fenninin en lü- zumlu bilgilerini bir çok yazılar, grafikler ve güzel basılmış resimlerle anlatmal dır. Çocuklarını sıhhi Kaidelerle bi mek mecburiyetinde olan &nnelere bu faydalı eserden birer tane edinmelerini tavsiye ederiz. Çağırma İstanbul C, Müddelumumiliğinden : İstanbula geldiği anlaşılan İskilib C. Müddelumumisi Tahsin Unurun acele me- muriyetimize müracaat etmesi ilân olunuf HEYBELİADA REVUSU Şehir tiyatrosu Balet heyeti ve küçük orkestra tarafından akşamı 15 Temmuz perşembe saat 22 de Heybeliada Plâjında HALK OPERETİ Kadıköy Hale Bahçesinde LiNİ:er 14 Temmuz 1937 —