2 Haziran 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 Almanya ileri gitmiyeceki Harb XBaş tarafı 1 inci sahifede) Almanyanm bazı şartlar dahilinde ademi müdahale komitesinin me- saisine devam edeceği zanneğiliyor. Bu şartların başlıcası kontrol vazife- sini gören gemilerin ( emniyetidir. İtalya da Almanyanın hattı hareke- fine benzer yol tutacaktır. Amerikada infial Vaşington 1 — Almerianın, Ak manlar tarafından bombardımanı, Vaşingtonda pek derin bir”teessür uyandırmaktadır. Hükümet ricali, Almanyanın bir harp hareketi yap- tığını ve bu hareketin bitaraflık ka- mununun Almanyaya karşı tatbikini icap ettirdiğini beyan ediyorlar. “Bitaraflık kanunu, Amerika teba- asınm muhariplere ait vapurlarla se- yahat etmelerini menediyor, Bitaraflık kanunu tabik eğilirse bu, Alman deniz ticaretine karşı his- sedilecek bir darbe indirecektir. İngiliz mahafili ne diyor? Tondra 1 Ç(A-A.) — Havas ajansının Muhabiri bildiriyor: Salâhiyeltar mah- ger, ya tarafından elman mukabeleibilmisii tedbirlerinin * bey- nelmilel kanun ve ahlâka açıkça bir taarruz olduğunu söylemekte ve Al- manyanın bu şekilde bir harekete te- şebbüs etmeden evvel tarziye almak için evvelâ bütün çarelere baş vurmuş ciması lâzım geldiğini ilâve etmekte- dirler. « Bununla beraber bu mahfiller, De- utsclılandın uğradığı ve sebebinin he- müz malâm olmadığını söyledikleri tecavüzden dolayı teessüf etmektedir- ler. Ayni mahfiller, İtalya ile Alman- yanın «bu gibi hadiselerin tekerrürü- ne mâni olmak için kâfi teminata al- mak meselesi hakkindaki tekliflerinin neden İbaret olduğunu tasrih etme- leri lâzım geldiği kanaatindedirler. Buna mukabil Alman mahfilleri, kontrol servisile mükellef olan gemi- lerin eminyetini temin etmek üzere ademi müdahale komitesinin sarih tekliflerde bulunması lâzım geldiğini ileri sürmektedirler. İngiliz gazetelerinin mütalâaları Londra 1 — Taymis gazetesi Alme- Tianın bombardımanı, İspanyada mü- dahalenin men'i için hasıl olan itilâf için büyük bir muvaffakıyetsizlik teş- Til ettiğini yazıyor ve diyor ki: «Al menya ile İtalyanın acele ademi mü- dahale komitesine avdet etmeleri lâ- zımdır, 1936 ağustosunda tesbit edilen şartlara riayet edilmezse bu, insanla- rın, İnsanlıktan mahrum olduklarına dair acınacak bir tezahtir teşkli ede- cektir. » Deyli Telgraf gazetesi de «Tehlike- li bir mukabeleibilmisil> serlevhasile yazdığı makalede diyor ki: sAlmerianın bombardımanı, Avru- Padaki gerginliğin fevkalâde tehlikeli bir mahiyet alması istenmiyorsa ihti- yatla hareket edilmesini icap ettirir. Ademi müdahele komitesi takdire şa- yan bir iş görmüştü. Fakat şimdi bu eser yıkılmıştır. B. Ribbentrop, bu bombardımanla Alman mukabeleibilmisillerinin bitti- ğini beyan etmiştir. Bu beyanat, cu- martesi günkü hâdiselerin neticeleri mahdud olacağı zannını kuvvetlendi- rir. Maamafih Şurasıda - arikârdır ki, ademi müdahale komitesi tarafıdan meydan getirilen eserin yıkılması Avrupada barışı tekrar tehlikeye dü- şürmüştür. Alman gülleleri, Avrupada sükün ve huzuru temin için büyük devlet- Jer arasındaki ahengin kati adımlar atılacak bir raddeye vardığı hakkın- deki zannı tahrip etmiştir.» Moming Post gazetesi de diyor ki: «Hiç bir millet, Alman kruvazörünün Poris 1 (A.A.) — Matbuat, Alman mukabele tedbirlerinin şimdilik niha- yet bulduğunu bildiren beyanatmın mahdüs bir selâh hasıl ettiğini kayde- diyorlar. Gazeteler Paris ve Londranın ade- mi müdahale siyasetini tamamen mu- hefaza ve Almanya ile İtalyayı ademi AKŞAM 2 Hazir ün 1937 müdahale komitesine döndürmek va- Afesile mükellef olduklarını bildirmek, te ve Alman mukabil tedbirini fazla bulmakla beraber takdir edilebilecek | rzahiyette bulmaktadırlar, Metin gazetesi, harbin umumileş- | mesi ehlikesinin şimdilik bertaraf ol- | duğunu ve Almanyanın Almerianın | bombardıman: ile iktifa edeceğini ya- yor, Victorie gazetesi, Almanya tarafın- dan alınan mukabele tedbirini tama- men tasvip ediyor, «fakat bundan ev- vel ademi müdühale komitesi ile te- mas etmesi muvafık olurdu.» Petit Parisien, hâdiseden Valansi- Yayı mesul tutuyor. Joumal da, Alman zırhlısından ateş açılmamış ve geminin ansızın taarru- za uğramış olduğuna muhakkak na- zerile bakmakta, ölülerin ve yaralıla- rın çok olmasının da bunu gösterdiği- ni kaydetmektedir. Buna mukabil halk cephesi gazete- leri Valansiya hükümetinin noktai- nazarını müdafaa ederek mesuliyeti Alman hükümetine yükletiyorlar, Ocuvre gazetesi, Almanya ve cüm- huriyetçi İspanya hükümetlerinin a- çıktan açığa harp balinde oldukları neticesine varmakta ve Fransanın b3- rışi muhafazaya çalışması icab ettiği- ni kaydetmektedir. Populaire gazetesi, İbizanın Alman kontrol mıntakasına dahil olmadığını eri sürerek, Alman gemisine karşı yapılan hava taarruzunu mazur gö rüyor. Birkaç gazete «Deutchlandın istira- hat etmek için bu limana girmeye hak- kı olduğusnu yazıyor. Action França- ise gazetesi, bazı askeri mülâhazalar- dan sonra evvelâ Deutschlandın ateş etmiş olmasının imkânsız olacağı neti- cesine varıyor, Alman gazetelerinin şiddetli makaleleri Berlin 1 — Hükümet ricalinin mu- tedil beyanatına rağmen Alman ga- zeteleri şiddetli makaleler yazıyorlar. Gazeteler Almerianın bombardımanı- nın, Deutechlanda yaplan taarruza ve- rilecek en iyi cevap olduğunu söylü- yorlar. Lokal Anzeiger, Alman toplarınm, Alman bayrağına taarruz etmenin ne demek olduğunu Valansiya hüküme- tlne gösterdiğini söylüyor, Doyçe Algemayne Çaylung, muka- | bil tedbirlerin şimdi nihayet bulduğu- nu ve bu suretle B. Edenin Avam ka- rıarasında izhar ettiği «Alman hükü- metinin şimdiki vaziyeti daha ziyade karıştıracak mahiyette hiçbir tedbir ittihaz etmemesiş temennisi tahakkuk etmiş olduğunu kaydettikten sonra diyor ki: «Takviye olarak İspanyol sularma gönderilmiş olan harp gemilerimize hiçbir tâarruz vazifesi verilmemiştir. Bu gemilere, yaklaşacak hükümet tay- yare ve gemilerinin tardedilmesi için emir verilmiştir.» İngilterenin protestosu Hardy muhribine hükümet tayyareleri bomba atmış Londra 1 (A.A) — Valencisdaki Bomba, İspanyol hükümet tayya- relerinin bir uçuşu esnasında atıl- mıştır. Me O B. Titülesko Londraya gitti Londra 1 (A.A.) — Romanyanın es- ki Dış bakanı B. Titülesko buraya gel- re gezetecilere beyana- tında, İngilterede kısa bir müddet kalarak Cambridge ve Oxforde üni- versitelerinde konferanslar vereceği- ni söylemiştir. Dört Polonya tayyaresi bugün şehrimize gelecek Atina 1 (A.A.) — Dört tayyareden mürekkep bir Polonya hava filosu Ta terfihi (Baş tarafı 1 inci sahifede) Sırasında, bazı mebusların bu husus- taki istizahlarına verdiği cevapta demiştir ki «— Bununla alâkadar olanlar çok- tur. Alâkadarlar vekâlete müracaat etmişlerdir. İht: | arkadaşlarımız da bu gibi müracaallara maruz bulunu- yorlar. Bu hususta sarih birşey söyli- yeyim ki, bir kısım mütekaidler bey- hude ümide düşmesin. Şimdiki halde harp malöllerinin bugünkü vaziyete nisbeten biraz daha terfihleri mevzuu bahistir. Ve bu husustaki lâyiha da meclise takdim edilmiş, encümende müzakere olunmaktadır. Eski kanuna göre tekaüd edilmiş olan mütekaidie- rin yeni kanuna göre mütekald mua” melelerinin yapılması meselesi bugün için mevzuu bahis değildir. Bu, eski tekaüd kanunu yapıldığı zaman gene münakaşa edilmişti. Bugün için bizce mevzuu bahsedilmemişlir. «Mebus arkadaşlarımız. her biri ka- nun teklif etmek salâliyetini haiz- dirler, Kendilerince bu muvafık görü- lüyorsa, bir kanun teklifinde bulunur- lar. Biz böyle bir teklifte bulunmadan muhtelif tarihlerde çıkan tekaüd ka- nunlarına göre tekaüd edilmiş sınıflar vardır. Yeni tekaüd kanununun İs- tiklâl harbinde ve daha evvel tekaüd edilenlere teşmil edilmesi bütçenin bir hayli kabarmasını intaç eder, Bu hususta Maliye vekili arkadaşimiz belki daha sarih bir cevap verebilir. Yani biz bu hususta bir teklifte ve tedkikte bulunmadık vaziyet budur.» Mili Müdafaa Vekili general Kâ- zum Özalpın bu beyanatından da an- laşıldığı üzere hükümet bu mesele «hakkında bir karar almış değildir. Bu- nunla beraber mebuslar arasmda bu suretle hasbettesadüf eski kanuna gö- re tekaüd edilmiş olan subaylarımı- zın yeni kanun hükümlerinden istifa- de ettirilmeleri yolunda umum! bir ce- reyan ve istek mevcud bulunmakta dır. Bazı mehusların bu cereyan ve İs- teğe tercüman olarak bir kanun tek- Miinde bulunmaları kuvvetle muh- temeldir, Vaziyeti bu suretle tesbit ettikten | sonra Mili Müdafaa encümeninde müzakere edilmekte olan lâyihanın esaslarını bir kere daha hülâsa edi- yoruz: Lâyihaya göre 1683 sayılı askeri ve mülki tekaüd kanununun neşrin- den evvel ve yahud sonra eski hüküm- lere göre, tekaüdü icra ve harp ma- llu olarak tescil olunan subay ve as- keri memurlardan birinci derecede- kilere 100, ikincilere 90, üçüncülere 70, dördüncülere 60, beşincilere 50 ve altıncı derecede bulunanlara da 40 Yira terfih zammı verilecektir. İstiklâl harbi malüllerinin terfih zamları da, dahil olmak üzere alacak- ları melâğ yekünu 1 haziran 930 ta- rihinde ayni rütbeli ve ayni hizmetli malâl emsallerine verilen para mik- tarını geçemiyeceği gibi, harp malül- lerinin alacakları miktar 1 eylül 929 tarihinde ayni rütbeli ve ayni hizmet- U subay ve askeri memurlar için tes- bit edlimiş olan maaş üzerine tahsis edilen miktarı geçmiyecektir. 300 meliye memuru tasfiyeye tabi tutuldu Ankara 1 (Akşam) — Maliye me- murları arasında bir defaya mahsus olmak üzere yapılacak tasfiyeye me- miştir. müddeti içinde üç yüze yakın maliye memurunun tasfiyesine karar ver- miştir. Bunlara ald son liste dün Ma- liye vekilinin tasdikine arzedilmiştir. Nakliyat şirketine ald bir kamyon dün balyelerle yüklü olduğu halde Ortaköyden geçmekte iken yan sokak» lardan birinden çikan 12 yaşlarında Hakkı isminde bir çocuğa çarpmış örğü yeli ir besiye 4s memurları yaralı çocuğu sıhhi im- dad otomabilile Etfal hastanesine kal- Bakırköy civarında Şamlılar köyü €razisi, öledenberi çiflik sahibile bu erazide bulunan köylüler arasında İhtilâflı bir mesele halinde idi. Son zamanlarda çifliğin mal sahibine git Olduğu tahakkuk etmiş ve köylülerin gifliğe müdahaleleri menolunmuştur. Dün Şamlılar köyü ehalisinden mürekkep bir heyet, evvelâ Halk par- tisi merkezine gelmişler, vaziyetleri- B. Brianda fazimatımız Hariciye vekilimiz Sorbonne'da çok alkışlanan bir nutuk söyledi Paris (Akşam) — Meşhur Fran- sız devlet adamı Briandın 775 inci do- gum yılı münasebetile Sorbonne'da tertib edilen ve Fransız Cumhur re- isi ile devlet ricali ve mebusların bu- lunduğu toplantıya Türkiye hariciye vekili B. Tevfik Rüştü Aras ta iştirak etmiştir. Toplantıya riyaset eden B. Herriot, B. Rüştü Arasın Cenevrede mesud mesaisini bitirdikten ve asambleye ri- yaset ettikten sonra hava tarikile bu toplantıya iştirak etmek üzere gelme- sini büyük bir şükran lisanile tebarüz ettirdikten sonra EB, Arasın hatibler İ arasında bulunacağını da işaret etti. Herriotun bu sözleri alkışlarla kar- şılardı, Eözıruna teşekkür için ayağa kal kan B. Aras çok alkışlandı. B. Aras, bütün yksek rical tarafindan alkışla- nan şu nutku irad etmiştir: Hariciye vekilimizin nutku «Cenevrede yakından tanımak fır- salını bulmuş olduğum Briandın ha- tırasını bu akşam burada hürmetle yad edişimin sebebini izaha lüzum yoktur. Büyük Avrupalınm beynelmi- lel eserini burada çizmeğe de içtisar edecek değilim ve bu cihanşümul fa- aliyetin en parlak Fransız faaliyeti ol- duğunu da söylemek bana aid değil dir. Bu akşamki tezahür bize bu ada- mun milli ve enternasyonal çehresinin ne kadar büyük olduğunu ve en temiz söz aldı isem bu, Türk mefküreciliği- nin ve vatanperverliğinin Briandı da- ha bidayetinde anlamış ve cesaretle başardığı muazzam eserini hayranlık- la telâkki etmiş olduğunu söylemek içindir. Fakat büyük Fransız devlet adamı hakkında yapacak bir sükran vazifem daha vardır. Brliandın ensale göçen pek çok söz- Jeri arasında bir sörü de vardır ki, Türkler binlerce senedenberi kendile- rine aid bir toprağın son parçalarını kurtarmak için kahramanca mücade- Je ederken bir Kemalist Türkün bunu hatırlamamasına imkân yoktur. O za- manın icablarından kendilerine şaki- Jerden zelilâne bir sıfat verilirken Bri-. and o devrede her halde cesurane olan bir kelime söylemiştir. Briand müca- bahsederken: «Bu şakiler Fransada ol salardı her adları büyük vatanperver- ler olurdu» demekte tereddüd göster- memiştir. Muhterem büyük Fransızın mümeyyiz vasfı olan bu yüksek te- fekküre bu akşam memleketimin tazi- malını arzederim.» d Yeni senenin buğdayi geldi Yeni senenin iik buğday mabsulü dün piyasaya gelmiştir. malüllerinin | Şamlılar köyü! halkının şikâyeti ni anlatmışlar, fakat bu işin vilâye- te ait olduğu kendilerine bildirilince hep birlikte vilâyete giderek vali mu- avini B. Hüdaiyi ziyaret ederek Şi- kâyette bulunmuşlardır. Vilâyet, vaziyeti tedkik etmekte dir. Resmimiz, vilâyete ve partiye müracaat eden Şamlar köyü halkı- nı göstermektedir. TEŞEKKÜR Valideçeşmeli merhum miralay İsmail Hakkının hemşiresi olup irtihali dâri naim ederek İZ rebiülevvel 1356 da Yahyaefendi haziresine tevdi edilmiş olan salihatı nisvandan refikai şefikım Fatma Nedimeyi hastalığı esnasında sa- mimi nüvazişlerile tellif buyuran ve ve- fatında da İütfen cenazesinde ve yahud telgraf ve mektuplarla taziyette bulunan zevatı âliyeye ve arkadaşlarıma alenen teşekkür eder ve cümlesine uzun ömür ve saadetler dilerim. p Emekli süvari tuğbaylarından: Cemil KERMES ŞE DE, VEFAT Edirmeli Haffaf Hulüsi Net (Hafız Hulüsi) müptelâ olduğu hastahktan kurtulamıyarak Yakacıkta vefat et- miştir. Cenazesi 2 Haziran 937 çar- şamba günü öğle üzeri Yakacık ca- mii şerifinde cenaze namazı kılına- rak Yakacık kabristanma defnedile- cektir. Mevlâ rahmet eyliye. Vapur İstanbuldan Haydarpaşaya 9.50 dedir. BESE ENE AE Türk Mimarlar cemiyeti İstanbul ,#ubesi başkanlığından: 4/6/9397 cuma günü saat 18 de şu- bemiz kongresi kali oluruk toplana- cağından, mezkür günde bütün üyele- rin Alay rü teşrifleri rica olunur. PARIS SERGİSİNE herkes için elveriş- Hi NATTA'nın seyahat programları Serbest seyahatlerimiz (Sergi müddetinee bugünden iübaren her cuma İstanbuldan vapurla hareket.) GİDİŞ: Alina, Brindizi, Roma, Milâno, Lozan, PARİS. DÖNÜŞ: Marsilya, Montekarlo, Nis, Kan, Genova, Rona, Brindizi İSTANBUL, Paristeki oteller dahildir Kafile seyahatlerimiz (i Temmuz İstanbuldan hareket) 14 Temmuz şenliklerinde bulu» * nacak bu grupun pasaportları ya- pılmağa başlanmıştır. Acele kayıd olunuz. Milâno ve Belgradda ika- met. N 23 Temmuz İstanbuldan hare- ket edecek ikinci seyahatimizde yer kalmamıştır. < 30 Temmuz İstanbuldan hare- ket: Atina, Brindizi, Venedik, va- pur İle, Venedikte ikamet ve Lido- yu gezme, Paris, Londra, Piymo- uth, Manhattan transatlântiği ile İki gecelik sürpriz seyahati, Ham- burg, Berlin, Bükreş ve avdet. Bu üçüncü seyahat için mahdut bu- Yunan kamaralarınızı derhal ka- patınız. NATTA Seyahat acentası: Beyoğlu, Te- Tefon 44914- Telgraf NATTA » İS- 'TANBUL