9 Mart 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Mart 1937 PAZARTESİ KONUŞMALARI —————— Fransanın yeni para politikası İlalyanın politikasını vakit vakif , mıştır. Başvekil Blum tarafından ilân ederek hattı hareketini tayin #decek kararlar veren büyük faşist Meclisi bu devletin yeni para polifi- m da kararlaştırmıştır. Habeşistan ine yürüdüğünden bütün dünya | ie arası açılan İtalya mali vaziyetini Makeri esrar. gibi gizliyordu. İtalya ban- Kâğıd para karşılığı altınların va- nı hakkında malimat neşrine bir üyet vermişti, Büyük faşist meclisi- hin kararı ile ilk defa şimdi mezkür malümat neşretti, 4 Buna nazaran İtalya bankasında milyar yirmi bir milyon liretlik vardır. Tedavüldeki nakdi evrak ON beş milyardır. Bundan bir buçuk Milyar, Habeşistandadır. Ayni zaman- da 1937-38 senesinin sonuna kadar fep- masarif için hazine yeni istik- | YAZ ve muamele yapınıyacaktır. İtalya inin para vaziyetini ve polifika- he tekrar ilân ederek hariçle Habeş Şördinden evvelki tabti mali münase- batia bulunmak istediğini gösteriyor. Ayni zamanda Fransa da hariçte ve dahilde “iğimad kazanarak fevkalâde İğİimdğ ve askeri Mmasrefldrima karşılık yk istikrazlar bulabilmek için yeni edilen bu yeni para politikasının esas- ları şunlardır: Fransa kambiyo yüni ecnebi parası mucmeleleri üzerine kom» irol vazıyed etmiyecek ve geçen eylüi- de frangı İngiliz ve Amerikan. parala- rı ile bir hizaya getirmek için İngilte- re ve Amerika ile yaptığı anlaşmaya devam edecek, Fransaya altın ithali ve dahilde altın alış verişi serbes olacak, frangın tevzini için İngilterede ve Ams- rikada olduğu gibi tahsiş edilecek ser- mayeyi bir heyet idare edecek, fevkald- de askeri masarifin yarısı bir istikraz ile kapatılacak ve bu istikrazın İlfası hâmillerin arzusuna göre Fransız yör hud ecnebi parası ile yapılacaktır. Fransadaki sol cenah hükümetinin kararlaştırdığı yeni para politikası marksizm esaslarına ve bahusus ko münis? partisi Ve amele sendikaları birliğinin umdelerine taban tabana zıd bulunmaktadır. Fakat harici polltika- da İngilterenin izini takip eden Fran sa para politikasında dahi Anglo-Sak- son devletleri le beraber yürümek sü- rureti karşısında kaldığından bunla | rın arzusuna uygun olmıyan. liberalizm: gübi bir yol tutmuştur. Feyzullah Kazan Para politikası takip etmeğe başlar inanmam sanan mam Ne komünizm, ne faşizm (Baş tarafı 1 inci sahifede) Ayni partiye mensup olan rahip Kenst, yabancıların Macaristanın işle- Vine karışmalarına müsamaha edilme Mesi lâzım geleceğini kaydetmiş ve ya- bancı devletlerin Macaristanı kendi si- Yâsetlerine alet edecekleri için bunlar- İside beklemenin doğru olmıyaca- Bin söylemiş, şunları ilâve etmiştir: #Komünist formüllerini kabul etmi- Yelim, fakat komünist düşmanlarının ından da sakınalım, Çünkü bu ie dünyada ayni derecede kor- bir Yor., hekemonya tesisini derpiş edi- ALMANYA ALÂKASI OLMADIĞINI SÖYLÜYOR Berlin 8 (A.A) — Radikallerle sağ ©nah elâmanları tarafından İde yapılmak istenilen hükümet dar- besini tefsir eden ecnebi gazeteler, bu Macaristanın merkezinde bulunan. Tesmi Alman ricalinin ve blihas- “ Almanya sefiri von Mackensenin Parmağı bulunduğunu iddin etmekte” dirler, Buranın iyi haber alan mahtilleri, bu baberleri beynelmilel havayı zehirle- wee matuf yalana ve kine müstenid * propaganda mahiyetinde telâkki et- ktedirler, Alman sefiri von Macken- , martın 1 inci günü üç haftalık in geçirmek üzere Budapeşteden 'eket etmiş bulunuyordu. Berlin 8 (A.A.) — Macar radikalleri- bir hükümet darbesi yapacaklarına ii emeielerile intişar eden heyecanlı rler arasında Budapeştedeki Al- yı Slhbarat bürosu mümessili B. von ahnu'un bu mesleye vakıf olduğun- dan ve hudud harici edildiğinden de İahsolunmaktadır. Alman istihbarat bürosu, Budapeşte- deki mümessilinin halihazırda Tirolda e niyetini geçirmekte olduğunu ve na Mezuniyeti, çok zaman evvel istih- €tmiş bulunduğunu bildirmektedir. Binaenaleyh bu pabdaki haberler, 8 ve esastan âridir, FRANSIZ GAZETEERİNİN MÜTALÂALARI » 8 (A.A) — Budapeştede vuku: yn son hâdiseler, Maacristanın ha- eye > yazeti hakkında muhtelif tefsir- Pp açmıştır. Echo de Paris gazete- Pertinaks, şöyle yazıyor: kaş Macarların Hitlerizm tahrikâtına Ki, harekete geçecekleri ümid edile- Rin de bundan Budapeşte hükümeti. | Almanyadan Ayrılacağı manasını Daş mak yanlış olur, Bununla beraber ll Şuşnigin dahilde ve hariçteki karı > karşı açtığı mücadelede yu- | N le müzaheret göreceğine şüp-| Mak | Sp Fakat Almanyaya karşı dur-| a çin Macaristan, Avusturya ve Çe- | Diğ ârasında bir yardım misakı Madız leceğine de inanmıyoruz. İnan- Pei şeylerden biri de- Akdeniz- tün, w eşgvl olan İtalyanın Macaris- Sie, Almanyaya mukavemete teşvik “Bidir. Nitekim, Avusturyayı da Ak manyayâ mukavemet etmeğe teşvik et- memiştir, Habsburglar meslesine gelince, bu iş- te Mussolini geçen hafta, 1921 de impa rator Şarlı geri çeviren ve taht üzerin- deki hissesinden vaz geçmek istemiyen naib Horthy'ye pek ağır bir darbe in- dirmiştir.» Oeuvre gazetesinde madam Tabouis, Avusturya, Macaristan ve Çekoslovak- ya arasındaki münadebetta bir salâh eseri görüldüğünü kaydetmekle beraber merkezi Avrupada bir blok teşkil edile- bileceğine inanmamakta ve böyle bir blok husule gelmesi için İtalyanın Al manyaya karşı cephe almış olması lâ- zım geleceğini beyan ve şunları ilâve eylemektedir: «Halbuki Paris ve Londranın kanaa- tine göre, orta Avrupa, İtalya ile Al- manya arasında nüfuz mıntakalarına ayrılmıştır.» HABSBURGLARIN AVDETİ MESELESİ Budapeşte 8 (AA) — desi taraftarlarından bir mebus, Habe burgların saltanat makamına getiril- mesine Maacristandan başlanılmak lâ- sım geldiğini söylemiştir. Almanya, pro- testo edemiyecek ve Avusturya'da sal- tanatın iadesi kati hiçbir mânlaya te- sadüf etmeksizin tahakkuk ettirile- cektir. Memleketin ekseriyeti, bunu arzu et- mektedir. Halihazırda iktidar mevkiin- de bulunanlar, bu işe muvafakat etmiş. lerdir. Küçük itilâfın prensip itibarile bu işe karşı yapmakta olduğu muhale- fet, zannolunduğu kadar mutlak değil dir. MACAR AJANSININ BİR TEBLİĞİ Budapeşte 8 (A.A) — Yarı resmi Macar ajansı tarafından . neşredilen bir tebliğde, deniyor ki: «Bazı ecnebi gâzeteleri, güya Macaristanda asayişi ihlâl edecek mahiyette müfrit sağ ce. nahın bazı hareketlerde bulundukla- rına dair Macar aleyhtarı menbalar- dan uydurma haberler neşrediyorlar, Resmen beyan olunduğuna göre, memleket dahilinde sulhü ve asayişi hiç bir şey tehdid etmemekte ve teş- kilâtı esasiyeye istinad eden emniyet müemmen bulunmaktadır. Müsellâh bir teşekkül mevcut değildir. Bu gibi iftiraları işae edenler hakkında taki- batta bulunulmak üzere icabeden ted- birler alınmıştır. Hatayın ana yasası (Baş tarafı İL inci sahifede) söylemiştir. Ne Milletler cemiyeti ve ne de Cenevrede içtima eden komite tarafından böyle bir davet vaki olma- miş ve komite yalnız konsey tarafın. dan Sancağa gönderilen bitaraf mü- şahitleri davet etmiştir. Müşahitler bugün gelmiştir. Olsa olsa Sancakta maliye müdürü olan Hasan Cebbare, kömitedeki Fransız delegelerinin müşaviri olarak Cenev- reye gelmiş olabilir, AKŞAM Çimentolar piyasaya nasıl çıkarilacak? Yeni karamamede buna etm dair hükümler var Ankara 8 (Telefonla) — Memleket te yapılan ve hariğten getirilen çimen- toların evsafını kontrol maksadı ile ye- ni bir kararname hazırlandığını bildir- miştim. Kararnâmede çimentoların piyasayâ ne suretle çıkarılabileceğine dair hü- kümler de vardır, Bunlara göre çimen- to şu üç şekilde piyasaya çıkarlabile- A) Fıçılarda (ahşap veya saçtan), B) Kâğıd, jüt veya buna benzer örgülü C) Ambalâj edilmeden. Fıçıların safi sikleti 200 kg., gayri safi sıkleti 210 kg; olacaktır. KAğıd ve jüt çuvalların safi sıkleti 50 kg. gayri safi sıkleti 50,20-50,50 kilogram olacak» fır. Nakil esnasında ambalâjın cinsin- den mütevellid zayiat # 2 den fazla ol“) mıyacaktır. Fıçı ve torbaların ve yahud etiketle- rinin üzerinde aşağıdaki noktalar ya- zı olacaktır: A) Fabrikanın ismi veya alâmeti fa- rikası, B) Çimentonun cinsine göre etiket veya torbalara konacak işaretler: Port” land çimentosu, sarı etiket veya renk, çabuk sertleşen Portland çimentosu: Kırmızı etiket veya renk, yüksek fırın Portland çimentosu mavi etiket veya renk, çabuk sertleşen yüksek fırın Portland çimentosu mavi - kırmızı eti- ket ve renkte çizgiler taşıyacaktır. C) İmal olunduğu tarih (sene) D) gayri safi sıkleti, E) 28 günlük asgari cer ve tazyik mu- kavemeti. Çimento ambalâj edilmeden ancak bu işte mahsus kamyon mavuna ve |lük bir erazi satın alarak bunun 150 dö- vapurla sevkedilebilecektir. Fıçı ve çu- valların ağızları her fabrikanın kendi- ne mahsus mühürleri ile kapatılmiş 0- İacaktır. Çuyalların sıkleti gayri safi Sıkletin “e 1 ini, fıçılarda 9 7 sini geç- miyecektir. Kararname Resmi gazete ile neşrin- den 30 gün sonra meriyet mevkline gi- recektir. 5 mart 9$7 tarihli Resmi ga- zele Ile neşredildiğine göre $ nisan 937 de meriyet mevkiine girmiş olacak de- mektir. Yumurta nizamnamesi Yeni nizamname bu hafta içinde başvekâlete verilecek Ankara 8 (Telefonla) — İktisad ve- kâleti tarafından hazırlanan yeni yu- murta nizamnamesi bu hafta içinde başvekâlete verilecektir. Bugün mer'i olan yumurta nizamnamesi tatbik mev»! kilne konulduğu zaman ihracat kontrol memurlukları henüz ihdas edilmemiş bulunuyordu. Yeni nizamnamede bü cihet nazarı dikkate alınmış ve kontrol memurlarının vazifelerini ne suretle yapacakları gösterildiği gibi kontrol için daha sıkı hükümler konulmuştur. Bundan masada nizamname hüküm- lerine riayet etmiyecek ihracatçılar hakkında tatbik edilecek cezalar da arttırılmıştır. Yumurta ihracat mev- simi girmiş bulunduğundan yeni ni- zamnamenin mevsimin sonundan evvel tatbik mevkline konulmasının temini- ne çalışılacaktır. —— — Balıkçılık kanunu Lâyıha Devlet şürasına verildi Ankara 8 (Telefon) — Başvekâlet Balıkçılık kanunu lâyihasını müstace- len tedkik edilmek üzere Devlet Şüra- sına vermiştir. Devlet Şürası lâyihayı tedkik ederek bu hafta içinde başrekâ- lete iade edecektir, Öğrendiğime göre, hükümet pek ya- kında meclise verilecek bu lâyibanın müstgeclen müzakersini meclisten ic- tiyecektir. İ tutmaktadır ki mühim bir kâr teşkil Sahife 5 | Sermayeyi şehr Mersinde hudutları içinde hanis ek doğru değildir ortakal bahçeleri tesis ederek binlerce lira kazananlar var Memleketimizde gerek ufak, gerek büyük bir sermaye sahibi olanların he“ men ekserisi bu sermayelerile ticaret hayatına atılmak kararını verdikleri zaman paralarını, dalma bulundukları şehrin hududları içinde olmak üzere, kâr getirebileceğini tahmin ettikleri bir işe yatırmaktadırlar, Ticaret hayatında muvaffak olma- nın müsbet bir kanunu mevcud bulun- mamakla, beraber, sermaye bu yüzden şehrin mahdud iş sahalarında tekâsüf ettiği için maruz bulunduğu tehlike daha fazla olduğu gibi, bir çok kimse- ler ayni işe sermaye yatırmış bulun- duğundan getireceği kazandın da pek fazl& olmıyasağı öyvelden tahmin edi- lebilir ve müvâffak olmak ta nisbeten güçtür. Bizde, elindeki “parasile Anadoluya çıkarak buralarda kazanç imkânları aramıya teşebbüs etmiş olanların sayı sı pek azdır. Halbuki muvaffak olmuş, az bir ser- maye İle çok para kazanmış olanların ekserisinin bu nevi müteşebbisler ara-" sından çıkmakta olduğu görülüyor. Geçenlerde bunun muvaffak bir mi- salinden, elindeki sermayeyi Mersinde, iki yüz dönümlük bir eraziye yatıra- rak senede 25 bin lira irad temin eden bir mühendisten bahsediyorlardı. Bundan yedi sekiz sene evvel ticaret hayatına atılmıya karar vermiş olan bir mühendis İstanbuldan çıkarak Mer- sine gitmiş ve burada iki yüz dönüm- nümüne 5000 portakal ağacı dikdikten Sonra bunları fenni usullerle yetiştir. meğe başlamıştır. Portakal ağaçlarını büyük bir ihtimamla büyüten mühendis ağaç- ları» mahsul verecek bir hale geldiği zaman İonların her birini Yafa portakallarına aşılalarak ileride alacağı mehsulün mükemmeliyeti için de ayrıca bir ilina sarfetmiştir. Sabrın ticaret hayatındaki büyük mevkii malümdur. Mühendis nihayet senelerden beri sarfettiği mesainin mahsulünü almıya başlamış ve yamrı yumru, kendi kendine yetişen çılız por- takallar yanında kendi yetiştirdiği ne- fis Yafa portakalları bilhassa ihracat mevsimi olan bu sene yüksek flatle fazla müşteri bulmuştur. Mühendisin hesabına göre çifliğinde- ki bir portakal ağaçı kendisine beş 1i- ra getirmektedir. 5000 portakal ağa- canın mühendise temin ettiği para ise tam 25 bin liradır. Bunun en fuzla on bin Urası masraf olarak ayrılsa mühen- disin senevi kazancı on beş bin lira eder; Diğer taraftan portakal mahsulünün her sene ayni yüksek fiatlerle müşteri bulamıyacağını da hesap eden zeki mühendis kendisine hiç olmazsa mas- raflarını koruyacak emin bir varidat temin etmek için 200 dönümlük era- zisinin 150 dönümüne portakal ağaçı dikerken geri kalan 50 dönümlük era- zide ise yalnız limon ağacı yetiştirmiş- tir, Limon nihayet zaruri bir istihlâk maddesi olduğu — için her mevsimde müşterisi olan bir metadır, Mühendis bu teşebbüse girişirken 50 dönümlük erazisini limon ağaçlarına tahsis et- mekle toprağa döktüğü sermayesini de sigorta altına almış bulunuyordu. Mühendisi yakından tanıyanların anlattıklarına göre mesaisinin mahsu- lünt fazlasile almaktan Obüyük bir memnuniyet içinde bulunan mühendis bu sene yaz mevsimini, portakal bah- çelerinin güzel kokulu havasını tenef- füs ederek dinlenmek, ve kendi elile yetiştirdiği portakal ağaçlarının göl gesinde rahat rahat uyumakla geçir- mek tesavvurunda imiş, Mühendis şüphesiz bu müvaffakiye- tini iyi mahsul yetiştirmek için sarfet- tiği gayrete borçludur. Bu itinayi gös- termese idi her halde alelâde bir tacir Bir portakal bahçesinde portakallar toplanırken vazlyetine düşmekten kurtulamıya- caktı. Biz burada verdiğimiz misalle şunu kaydetmek istiyoruz ki sermayeyi şeh- rin hududlarına hapsetmek fikri sabi- tinden kurtulmak lâzımdır. Paralarını süratle çoğaltmak isti- yen sermayedarlarımız gözlerini Ana- dolunun insan mesaisi bekliyen köşe- lerine de çevirmelidirler. Emsalsiz ha- zineler saklıyan tabiat çalışan insanı servete garkedecek kadar cömerttir de, Filistinde örfi idare (Baş tarafı 1 inci sahifede) Karışıklık, ikinci kânunda kraliyet tahkik komisyonunun Londraya hare- ketinden sonra, tekrar başlamıştır. Ko- misyonnun karaları, mayısta neşredile- çektir. İngiliz hükümetinin. bulacağı kati hal şekline intizaren zabıta, asayi- $i tomin etmeğe uğraşmaktadır. Bir ihtar mahiyetinde olmak üzere şimdilik örfi idare ilân edilmiştir. Memleket iktisadiyatı, osayişsizlik- ten müteessir olmaktadır. Seyyahlar, memleekti gezmekten ise, Hayfa ilma- nında vapurda kalmağı tercih etmek- tedirler, Tahkik komisyonunun raporu, zan- medildiğine göre, Yahudi ajansile yük- sek Arap komitesi erkânı tarafından teklif edilen şekillerden ve bilhassa Maveraişşerin emiri Abdüllahın tavsi- yelerinden mülhem olacaktır. Emir, İn- gilterenin kontrolu altında ve şahsi re- Jim çerçeersi dahilinde Yahudi - Arap muvazenesini temine matuf hukuki bir nizamnamenin tatbikini istemektedr. Bu akşam Nöbetçi eczaneler Şişli: Pangallıda Nargileciyan, Taksim: Limonciyan, Beyoğlu: İs- tiklâl caddesinde Dellasuda, Gala- ta: Karaköyde: Hüseyin Hüsnü, Kasımpaşa: Müeyyed, Hasköy: Aseo, Eminönü: Agop Minasyan, Heybeliada: Tomadis, Büyükada: Merkez, Fatih: Veznecilerde Üni- verstte, Karagümrük: Al Kemal, Bakırköy: İstepan, Sarıyer: Asaf, Tarabya, Yeniköy, Emirgân ,Ru- melihisarındaki eczaneler, Akşa- ray: Cerrahpaşada Şeref, Beşik- taş: Vidin, Kadıköy: Söğüdlüçeş- mede Hulüsi Osman, İskele cad- desinde Saadet, Üsküdar: Merkez, Pener: Balatta Hüsameddin, Be- yaznd: Asadoryan, Küçükpazar: Necati, Samatya: Yedikulede Teo- fos, Alemdar: AU Rida, Şehre- mini; Topkamda Nâzım.