10 AKŞAM aray ve Babıâlinin iç yüzü azan: SÜLEYMAN KÂNİ İRTEM — Tercüme iktibas hakkı mahfuzdur — Tefrika No. 650 Abdü ülhamid matbuat işlerinin narzisine muvafık bir ter- vam et - HI3IZ sene- e neşrolunan talimatlar ile ve matbaaları sıkı bir 'usuf Kâ- “paşaya gönderir; Kâmil paşa i it beyi çağırır! Bana bak! erdi memuru ir maz, Git, e- le otur. On bi gün İbi Er. Ayetullah bey de babası- uymıyacak makalelerin ga- — Gazeteler padişahin sıhhat iyeti hakkında dualar ede- Osmanlı diyarında ticare- in, ziraatın terakkilei er sui İsun katiyen neşrolunmı- idi. tan gibi tarih ve rmenisi aya müteallik Ke zik- AZI ei sahipleriz siz (1) mu mede: ERİM bahsolunmıyacak- yinden gazete idarelerine oradan böyle emirlerin çıkmasına ihtimal verilmemek kabil olamaz. Bir defa «cemiyeti tıbbiyei şa- hane» tarafından çıkarılan vi. sızca Gazette medicale d'ori mecmuasındı linden, lâkaydisinden, cehaletin- den solunmuş! İstanbulda buluna ecnebi dok- torların da tıbbi makalelerini heş- reden bu mecmuaya o defa doku- etmek münasip iy: ğını şiddetli tevbihlerle cemiyete tebliğe memur edilmişti. Matbazalarda habersizce gele- cek müfettişlerin açık bulundurulmak ii icap eden a- telyelerin iy ki en anah- tarla kapanmış bulunamazdı. Bu ir ile sisli. evrak basılmasına edilm. temin olunmak Giren Hele harf dökümha- neleri pek tehlikeli yerler sayılır dı! di kolaylıkla bomba yapılır d Bu Ebed ala altında ig lerin sürümünü temin etmek tü. Abdülhamid dahilde intişar eden gazetelere aylık tahsisat bağlamıştı. Maliye hazinesinin «bütçe açığından» verilen bu tah- özüm, Fare a ederdi. Ayda iki, üç yüz altın alan- lar da vardı. Padişah 1901 de gazeteleri iki- bel paralık pul resminden de af- tmişti, “Bi yle padişahın «afiyeti cihankiymetinden» dualar sederlerdi ama hastalığına dair ağiz açamazlardı! Abdülhamid - bu gazetelere göre - hiç hasta olmazdı! iyisi meâşhur doktorların- dan birisi saray tarafından celbe- dilecek olursa bu âlim zat mah- 'darpaşadaki Tıbbiye mektebi- ni e lemek için gel Turdu! Bir defa ikinci Vilhelm dostu Abdülhamid nezdine hususi tabibi doktor Bergmanı göndermişti ölünce :eteler dok- Bergman öl torun İstanbulu ziyaret ettiğinden bahsetmişlerdi ama sebebini yaz- mamışlardı. 1906 de e geçirdi- gi has esnasınd. ilyada eken İstanbul muhabiri ağustosun yirmi dördün- de şu malümatı vermişti: Bun- dan bahsetmek başına belâlar da- vet etmektir Geçen hafta perşem- be günü Fransiz elçisi Paris ga- zetelerinin tevzi edilme: Fra ransız. ariciye nazırı Leon Burjuvanın gönderdiği isli mebni idi. Bu gazeteler “eydi hastalı- ğına dair ilk haberleri muhtevi idiler. Bazıları bulak resmini koymuşlardı; bir kaçı da padişah az ! ile ef'ali hakkında hoşa gitmiye- Imamidin sinirine dokunan - kelimeler, Hamid isminden başa gelen belâlar cek şeyler yazmışlardı. Ertesi cuma günü Fransız sı bu gazeteleri tevzi etti. Buna da sebep şu idi: O gün gelen gazetelerin tevzii- ni meneylemeleri diğer sefaretler- den de istenilmiş iken bunlar kati bir red cevabı vermişlerdi. Bu A- vusturya, Alman, İngiliz gazetele- ri herhalde Fransız gazetelerin- den şiddetli şeyler yazmışlardı. u durum karşısında Fransız gazetelerinin de tevzi edilmeme- sine mahal görmeyen M Konstan Pariste biraz hafif düşünülerek verilmiş olan talimatın tatbikin- den vaz geçmeği muvafık bulmuş- tu. Tarik? kelimeler bakkındal sak e iılali rinde iyi iie ler yi an bir çok kelimelere sy edilmişti Bunlar gazetele- lere geçemezdi. Abdülâziz ile beşinci Muradın akıbetlerine taallük eden muhtel- lişşuur, cinnet tabirlerile ateh keli- mesi Abdülhamidin sinirlerine do- kunurdu! intil ik, veliahdı. Mita paşa, sultan Murad, Namık Kemal söz ve isim- eri gazete ağızlarında dolaşamaz- nm. (Hamid) ismi öyle her yerde, her vesile ile yazılacak, ağıza alı- nacak şey değildi! Bunu yersiz. ve münasebetsiz surette tefe elâ ul yanına bu isimlerde ed him Sözleri ağızdan ilimli Bu suretle padişahın ve yi ben- delerinin namlarına hürmetsizlik ve hakaret edilmiş pall mıydı! A var) 640 numaralı tarilenela Hakkı paşa oğlu şair Celâl in macerasindan bah- solum: mu Birinci kole vi im eğme baş Hakkı p ütek: e Halid imzasile m ii la (Aileyi felâketten kurtarmak maksa: dile ka i Celâl şiktaş mu- zı Hasan paşaya Mis k ol makla hafiyelere ait bir ii mis masına ve subudiyet şanına lâyik» ke- limesi müteaccip ve mütcessif olduğu) Zikredilerek m kiz n ye vici Kü hilâfında hiç ahlâki fa: ni yatı and. amus bir ri buhımanadğ :N ıkla: a Mi ai fevkalâde gayretler müsmir du. Bunun üzerine karde: Besi iki mesti saikasi ü hatı yüzünden ailemizin büyk bir teh likeden kurtulması ene Hasan pa şa vasitasile bir doktor raporu alarak tehlikenin önüne geçmeğe teşebbüs ey: Tm Acaba Abdülhamit zamanımda böy. Meşhur polis hafiyesi ELLİS PARKERİN HATIRALARI Amerikada bir Yunanlının müthiş cinayeti bik hee Teom Kumas isminde bir Yunan- anın yaptığı cinayet benim mın- takam dahilinde değildi. Cinayet mahalli çok kamer iz ve Kalifor- niyanın Stokton idi Fakat Ga çok di cesurane olduğu kadar faili gayet ku; Kaliforniya- daki polis hafiyeleri bu vaka kar- şısında acizlerini itiraf etmişler- di. Caniyi bulmağa beni memur ettiler, Canavar Yı lı ş kad hiç bir caninin cesaret edemediği bir yolda cinayetini ya, Stokton şehrinin bir WE güpe gündüz ve bütün talebenin dam Taylor ismindeki muallime- yi on beş talebesinin gözü önün- de ve bir mubassırın müdahalesi- ne rağmen tabanca ile öldürmüş- tü, Yunanlı, madam Taylorun der- sanesine elinde tabanca girer gir- mez üzerine yürümüş ve ateş et- miştir. Arkasından giren mubas- sır Yunanlının kolunu tutmak is- temiş ise de canavar bir omuz vu- rarak mubassırı düşürmüş ve ta- bancasını tekrar madam Taylorun üzerine ateş Mei Tom Kumas normal ve kendi işinde bir siki olarak Stoktonda tanınmıştı. Balık ve sebze seyyar mine yapardı, Dört çocuğu ok » İkisi mektebi zi ve Bu çocukları madam Km ek na devam ediyorlardı. Yunanlı tabancasını ateş eder- ken muallimeye: Çocukl fena mua- mele ettin Diye ye Şüphesiz bu sözler cinayetin hakiki saikini gös- Sirin ii Kurnaz Yunanlı ci- nayetin hakiki saiklerini gizlemek için böyle bağ ge Kumas cinayeti ika ettikten son- tabancasını yere atmış ve ken- disi > uğradığı u- mumi şa: istifade ederek kaçmıştır. Köri o a yer yarıl- mış ta dibine girmiş gibi o andan sonra Yunanlıyı b bir kimse görmemişti Bütün Aineijka zabıtası umum şose yollarını, trenleri, vapurları tarassut ettirdiği halde Yunanlı- dan bir eser bulunmamıştır. Zabıta (aranıyor) kaydi altın- e kesiz ei Ca , edenler edildiği > Yunan memurları Kumas hi la bir şey söyliye- Binliediri a geldiğim zaman Kali- forniya müddeiumumisi Mister Darrova rastladım. Bir zaman A- merikanın şarkına vazife ile gel- mişti, O zaman kendisile yö tım. Müddeiumumi Kaliforniya- ij i Şerif O- r ile altı ay geceli gündüzlü çalıştığı halde katil Yunanlının izini Nihayet benim yardımımı istemeğe lüzum dır: Tesadüfen katil cinayeti ika kaçmağa vakit ve fırsat bulurlar ise mutlaka eski vatan ve araştırılması lâzım geldiğini söy- ledim. dan cinayete ait bütün po- lis raporlarını ei im. Zabıta talimi cümlesini verdiler. Müddeiumumi kendisinin de katilin mazisini ve ei yerleri öğrenmeği düşün- üş olduğunu ve lâkin çok ileri ia söyledi. Çünkü Kur Darrov mas Stoktonda ancak on sene- denberi yaşamaktadır. Zevcesi dördü oc ğu ncü son çocuğunu doğurur- ken vefat etmiştir. Çocuklar Stok- tona geldikleri zaman gayet kü- eldeli Ke ee e geldiğini hatırlamamışlar- Poli raporlarını on beşinci de- mıştır, Kendisi için bu kaydı im- haya imkân yoktu. Bu sicil çocuk- ları idi... Çocuklara ait malümatın cüm- lesini raporlardan çıkardım. Ço- cuklardan en küçüğü dokuz ya- şındadır. Diğerleri on bir, on üç ve on yaşındadır. On beş yaşındaki çocuğun Ku- masın evlenmesinden sonra çok va- bileceğini yahut bundan bir ipucu düşündüm. ve ve eşkâlini ihti- va eden bu tamim Amerikanın her tarafına gönderildiği halde Yunanlıya ye en ufak bir ipucu bulunamamıştı San Fransiskodaki Yunan kon- soloshanesine ve Amerikadaki Yu- nan konsoloshanelerine müracaat bulunan hangi baba başka le bir vaka karşısında namuslu adam, bang bir bir zam alabilirdi? Celâl görünür bir için meşru Pi ed şairleri) eserinden, miş (Hergün) gazetesinde jntişar et miş bir a mm Bu mektup üzerine sözümüz yoktur. kapan- lecek bir Bu düşünce ile Amerika o ğindeki kırk sekiz hükümet il Kanadanın eyalet nikâh ee bürolarına bir tami ğa ka- rar verdim. Kâtibim mis Yoosa şu yasar > ettim. me Kal yahut Tom masın izdivacına dair bir kayi! olup ve araştırmanızı ve netic. ildirmenizi rica ederim. İzi pe tarihi 1914 ve 1915 sene- lerinde olmalıdır. Herhalde 1916 için aa — bu ç kaydine mat pi yazana olacaktır.» (Arkası var)