2 Ocak 1936 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 9

2 Kânumusani 1936 AKŞAM SARAY ve BABIÂLİNİN İÇ YÜZÜ i Yazı SULEYMAN KÂNI IRTEM — TTerchme, iktibas hakkı mahfuzdur — Tetrika No. 614 “Seni şimdi kovsam Yenicamide yazıcılıkla geçinirsin. Halbuki bana gelince..,, Memleketi, hassaten İstanbulu «Tövcihatı seniyeye» mazhar olan eski iki dost artık dostluklarını idame edemezlerdi. Her ferd ötekinin derecesine, mi muna göre rakibi, şia olmalı idi; onu te etmeliydi. Uşak- larm efendilerini jurnal etikleri çok vakiydi. Sarayda hiç kimse başkasından emin olmamak kaide idi; herke- sin bildiğini, işittiğini, gördüğünü hünkâra yetiştirmesi vazife idi. Abdülhamid kendisine takdim ecessüg dıklarla açılmamış jurnallar bu- Yunmuştur. jurnallara takdim ve mevkilerine göre verdiği önem bunları edenlerin şahıslarına idi. Vükelâdan, ricalden resmi ka- mallardan geçmiyerek a su- rette hünkâra takdim üzere (hasbessadaka ia Ma ma padişah bizzat L liği be vi imzayı makasla keserek muame- leye kor, iradesini vererek Me yin baş kitabet piş gönde- rirdi, bdülhamid payitaht içinde Yıldız sarayını kendisine payitaht Fakat bu hal Abdülhamide, kâ- fi görünmüyordu. Herkesin sarayı melce? bilmesi Tâzımdı. Sadri ve nazırlardan daire mümeyyiz ve kâtiplerine, mahal- le muhtarlarına ve imamlarına ka- dar herkes Yıldızda ziyaret ede- bilecek bir oda, dayanacak bir hâmi bulmalı idi. Ve bu böyle oldu. Bu gibiler memuriyet ve sıfat- larile değil, hâmilerinin isimlerile yad edilir olmuşlardı. mir (Mabeyinde filân beyin, filân şanın adamı) denirdi. e — hattâ âzamların bile böyle hâmileri, kapıları, maruzat araç ardı. Abdülhamid saltanatının ikinci yarısında artık değil vükelâ için, tsiz ve haysiyeti muhil sayılmazdı. u tutum geniş ve kuvvetli bir istihbarat ye vücude getir- meğe pek yarı iştı. — ek 5 ie ile Abdülha- d herşe: vaktinde haber ii Nazırın hal ve hare- ni beriki hünkâra yetiş- olduğu makam ve dai- al limat almadan hün- kârın kulağında bulunuyordu; ne- zaretler bu işler için mabeyine: malümat verdikleri vakit mabe- yince vali veya müstakil mutasar- rıfla muhabereye girişilmiş, hattâ — mesele halledilip bitirilmiş ur dökükbeüldi zaptiye nazırı, Bey- oğlunda Beyoğlu (mutasarrıfı ergün zabıta işleri adi kkında kendi vasıtalarile hem şifahen, hem tahriren malümat verirlerdi. Memur veya mazul pek çokları için ara, sıra saraya gelmek âdet hükmüne geçmişti. şi Vükelâ ve vüzeradan, ekâbir- sınca muhafız tüfekçiler (... Ku- lunuzun mabeyni hümayuna gel- diği maruzdur) ibaresile bir kart yazarlardı. Bu kart hünkâra tak- dim olunurdu. Bu suretle zatı şahane kimin ve saat kaçta saraya geldiğini öğre- nirdi. Saraya gelenlerin ne iste- dikleri de hünkâra haber verilir, o da bunlara ya selâm, ya atiyye yahut niyazına müsaid bir cevap ile mukabele ederdi; bazısına hu- susi gebirekie bir hizmet ve emir de verilirdi. Bu suretle hikaş. fa- aliyetsiz gün geçmi Saraydaki üni kal gelenler kimin yanına gidec ise koltuk kapısı Mk ir kulübede © beklettirilir, ml edeceği yerden dire bul edil- diği takdirde gitti aire, ziya- ret ve avdet saati e a kapıcı lar kâtibi Gedik e Vİ olunur. Defter yatsıdan sorira her akşam Abdülhamide takdim edi- Tirdi. Hafiyelerin her gün yetiştirdik- e see) zarf, zarf Abdülha- iresine getirilir, önemli Me tarafından elden geti- rilenler üçüncü musahip Nadir ağa tarafından banyo odasında padişaha takdim edilirdi. Zarfın üstünde mutlaka jurnalı n hafiyenin imzası bulunurdu. Abdülhamid dolayı Kadri beye darılmadı; şi sözleri söyledi: ni şimdi işinden koğsam lie belâya rl doğruca gidece- ğim yer İşte ei taç ve tahtından olmak, mezara gitmek korkusu onu en ufak bir şüphe üzerine tevkif ve nefiy cezalarını ibzal ile tatbike kediyordu, Vilâyetlerde bir çok valiler ve memurlar, ecnebi diyarlarındaki elçiler ve sefarethane memurları, müstahdemleri Yıldızın bu istih- barat şebekesine dahil idiler. Abdülhamid bu hefiyelik sis- temini, şebekesini kurduktan son- ra artık Abdülâziz gibi vükelânın bir ittifakile hal? edilmek korku- sundan vareste kalacağına emin olabilirdi. Çünkü vükelâ da biri- birini jurnal etmeğe müheyya bu- lunuyorlardı.. Fakat baldır galip olan ve- him ve vesvesesi kendisinde biran bile kalb hi u ve itimad meyli Tanyer ii. Abdülhamidin eray en ziyas birşey ortaya atılınca artık kendisinde müvazene ve selâmet kal- gibi idi; en sadık zannettik- Terini bile bu yolda en ufak ve ol- mayacak kei > üzerine hemen feda ediv. Abdü Atel hal'inde İstanbula getirilen asker taburları kullanıl- mıştı. Bu yüzden asker toplama- nın mahzurlu ve korkulacak bir şey olduğu Abdülh; ri sabit bir fikir ei elmi dü dair vükelâ am ilin tanzim ve takdi dahiliye nazırı Memduh sudu: aile eylemek mu- radından ileri geldiğine dair sa- raya jurnallar uçurulmuştu. Bu kâğıdlar Abdülhamidin zih- nini tahdiş etti. ayini daha iki buçuk aya var- dan dürrahman paşa başve- kâletten azlolunarak (valilikle Kastamonuya gönderildi. On be: yıldan ziyade st Ondan sonra adık v yetli vezire ln eki yavaş, yavaş avdet etti, (Devamı var) Post ittihadına dahil çiyan ecnebi memleketler: Sen 3600, altı a isa Ka aylığı 10 Adres tebdili . için yirmi beş kuruşluk pul göndermek ik Çevvi 6 S İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatı E. 1249 285 727 947 12 148 Va. 549 7,26 1217 14,48 16,50 18,29 Ni İdarehana: Babitli civan İN Acamsluk Sok. Sİ a 13 No, #4 Sahife 9 Haftalık borsa ve piyasa Bayram, yılbaşı münasebetile borsada iş olmadı. Piyasada faaliyet artıyor Bu hafta bayram ve yılbaşı tatilleri dolayisile, kambiyo bor- sasında tabii olarak iş mamıştır. Rte yortuları oyü- ünde, ris borsasında bir mu- amel: ill için, Ünitürk tah- vileri üzerine her zaman oldu- gibi, sec fiat bekleme- i- zi lüzum mamıştır. Diğer tahviller ünevikde bir fiat farkı oki ol », yoktur. Tatiller münasebetile ticaret borsasında ehemmiyetli muame- leler olmamıştır. Ticaret borsa- sındaki en mühim meleyi buğday teşkil ederdi. Tatillerde evvel en hafta bahsettiğimiz Ziraat bankası ve buğday tücca- rı işa mücadele eski kuv- nd Ziraat s1 ' piyasaya az mikdarda mal vermektedirler. Boi apanmadan ve tatil rsa günlerinden bir gün evvel, İç mua- Tüccar tarafın-, dan teklif edilen fiat 7 kuruş on paraydı. Ziraat bankası, bu fiati bri görmediği için, piyasaya al vermemiştir. irilik ri bei gibi, Zira- at bankası, piyas. ke m assas da iile? nü günü- ne veri La mir bir EE a tskdirde fiatler ala- iş aki ektir. ri de E bir saf- orsa kapanmadan bir gün ev- borsada İz kei muamele Piyasada azdır. Eskisi g ii fazla piya- saya sel verilmiyor. Elma De m, artıyor Bi vel lı z ehemmiyet kesb. » Türki ima “ve portakallarına karşı aşta Almanya olmak üzere mer- ezi Avrupadan ağbet ardır. Geçen hafta içinde AL manyaya gönderile, sandık nya; elma, orada büyük rağbet gör. müştür, Berlin ticaret omümessilimiz anyada ge yada, beğenilen elmalar, daha zi- yade ekşi elmalardır. Türkofise semeri son müraca- atlarda, Norveçten de elma tenilmektedir, m sazla bii sında, bir kaç firma N. g K - a “e A ti > lerin daha e artacağı ümit edilmektedi Portakal e için, Alman- gönderilen nümuneler be- ektedir. Bilhassa Rizenin portakalları için talepler başlamıştır. Yılbaşı yortuları münasebetile, arı pek hara n 2 2 5 s E söylediğine gö- ye taze meyvaları, hiç kaç tica nin bu işe lâzım gelen ehemmiyeti vermesinden” ili gelmektedir. elâ: Bir ticarethane, elma- ları tasnif ederek, kâğıtlara sa- rılı olduğu halde, sandıklara bir itina ile enmdedi Hiç bir elmanın üzerinde bi nek bir leke yoktur.: Bu itinayla taze yva (o ihraca evam eder se, Avrupadaki müşterilerimizin daha ziyade artacağına şüphe yoktur, henüz niz iskelelerindei e çıları esi e miyeti verm lerdir. ee İnebolu m şikâyet edilmektedir. ii. arasında, elmaları ala- dok Karadeniz i elma ihracatçılarını ikaz etmeğe | ihtiyaç vardır. i i 7 Ekonomi bakanlığı, İstanbul; Ankara, İzmirde ambalaj aegil vii Ti açmıştı. Bu gibi raçat yapan diğer şehi de açılmalı, ihracat tacirlerine ambalâj nümuneleri verilmiştir. Bakır ve uag demir fiatleri Her tar: hararetli bir surette ie silâh ( fabri- aları (Oyüzünden, bazı mad- delerin © fiatleri artmıştır. Mese- | lâ bakır bünların başında gelir. ğ Denilebilir ki pi Silâh yarışı yüzünden, dünya piyasasındaki bakır stokları da azalmıştr. Bu yüzden, Amerika > mer irsi ür bir ekabet dev kte: a işle een zecri ted- tatbik edildiği günden- ik. Zecri tedbir. hurda de- a da İtalya ve sonra Romanya bi unmaktadır. Ş Zecri tedbirler yüzünden, İtal- z yaya hurda demir dsc dur. muştur. — H.A. Kiralık daire Beyoğlunun en işlek yerinde Yazıhane, erkek veya kadın terzi Ki doktor muaye otoğraf veya Moda Mice ibi kullanılmağa ek verişli zemin katta iki od. bir a kiralıktır. caddesi