24 Eylül 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 ÂKŞAN EEE M—ZğZ—Z—Z—şŞZ—>—ş—ş—ş — 24 Eylül 1934 Parlamentolar konferansı (Baş tarafi 1 nci sabifede) teşkil eden Mısır kapitülüsyonlari meselesi çok hararetli münaka- gaları mucip olmuştur. Evvelâ Mısır heyeti âzasından Hasan B. Husni söz almış ve Mi- bugünkü vaziyetin müşkülütm uzun uza” irin noktai nazarım, dıya, anlatmıştır. Muhtelif murahhasların noktai nazarı İngi Bundan sonra hası M. Park, kı esinin çok nazik bir iş olduğunu ileri sürerek bu sıralarda Mısırla İngiltere arasında münasebat daha iyi bir hale getirilmesi için müzakereler yapıldığından par- lâmentolar birliğinin böyle bir meseleye her hangi bir devlet lek veya aleyhine müdahalesinin doğ- ru olamıyacağını söylemiştir. Fransız murahhaslarından M. Lucien Mısırdaki kapitülâsyonla- rın tarihçesini yapmış, Mısırın medeniyet ve terakkiyata uygun bir hattı hareket tutması do- leysile bu gibi tekâyyütlerden kurtulmasını temenni etmiştir. İtalyan murahhası M. Redanti uzun bir mutük irat ederek dev. etler arasında ayrıca müzakere mevzuu olmasına binaen ünyonun bu işle uğraşmasını doğru bulma” dığını söylemiştir. Mısır murahhasının itirazlara cevabı Bütün bu itirazlara Mısır heye- ti namına Habip bey Dos cevap vermiş, dünyada Mısırdan başka kapitülâsyonlu memleket kalmadı- mı,Misırın her halde Çinden daha az müterakki ve medeni bir mem- deket olmaması itibarile bu eski devirlerden kalma rejimin müha: fazası için biç bir sebep mevcut bulunmadığını beyan etmiştir. Murahhasımız Nazım beyin mütaldası «— Kapitülüsyon rejiminin ne demek olduğunu hiç bir millet Türkler kadar bilemez. Çünkü bu kötü rejim Türkiyenin içtimai, siyasi ve iktisadi hayatını seneler. ce felce uğratmıştır. Büyük istik- lâl mücadelesile | bu bağlardan kurtulduk. Bu itibarla Mısırın da böyle takyidattan taklisini Türk milleti: büyük bir memmuniyetle görecektir. Zaten bizim ünyonun yapacağı şey, Mısır murahhasları- hukuk telâkkilerile | kabili telif olmadığına dair bir temenni iz- harındanı ibarettir. Bu temenniyi ünyonun yapması lâzımdır.» Komite lehte karar verdi Bunu müteakip meselenin sü- Fatle tetkiki için komisyon reisi M, Gratsın riyasetinde İngiliz mü. pneşsili M. Park, Fransız delegesi M. Lucien, İtalyan M. Redanti Mısırlı Husni, Türkiye murahha. 81 Nâzim beylerden mürekkep bi #âli komite teşkil edilmiştir, > Komisyon içtimaına ara verile- yek komite toplanmış ve kapiti. Jâsyon rejiminin hali hazır teli kilerine uygun olmaması dolayı- sile Mısırın hâkimiyet vaziyetine muvafık şekilde tadili cihetine gidilmesini istemeğe karar vermiş. ir. Bundan sonra hukuk komisyo. mu tekrar toplanmıştır. Mısırlılar tesbit edilen tadilâti muvafık görmemişler ve kapitü lâsyonların tesirlerini tamamen, kaldıracak mahiyette ba- zı fikralar ilâvesini teklif etmiş. lerdir. Fakat bu teklifler, meselenin müzakeresine bile itiraz eden bazı €cnebi o murahhasların şiddetli muhalefetile karşılaşmış ve ara- da mütabakat teminine imkân ol- madığı anlaşılmı; Bunun üzerine komisyon, Mısır- lıların talebi veçhile bugünlerde toplanarak raporunu konferansa yetiştirmek kaydile dağılmıştır. Tâli komite yarın toplanarak tetkiklere devam edecekti Mısır delegesi, dünkü müzake- relerden müsbet bir netice alınma- makla beraber konferans dağıl- madan evvel bir anlaşma elde edileceği ümidinde olduğunu bir muharririmize söylemiştir. Silâhsızlanma işleri Birliklerin silâhsızlanma ve em- niyet meseleleri komisyonu Fran- sız delegesi M. Mario Ruslanın riyasetinde toplanmıştır. Türkiye namına mebusu Zeki Me sut bey iştirak etmiştir. Silâhların tahdidine ve emniyet işlerine umumi surette temas edil- miş ve evvelce hazırlanan rapor üzerinde üç saat devam eden mü- zakerelere rağmen bir netice elde | olunamadığından yarın sabah sa- at dokuzda tekrar toplanmak üzere | toplantıya nihayet verilmiştir. Konferansın mesaisini tanzim eden konsey âzalarından seçilmiş icra komitesi dün sazt on yedide gizli olarak toplanmıştır. Bu sabah sat onda konsey içli ma edecektir. Saan on üçte Türk grupu tarafından konsey âzaları şerefine Perapalâsta bir ziyafet verilecektir. Konferans bugün saat on bes buçukta Büyük Millet Meclisi rel. si Kâzim paşa Hz. nin nutku açılacak, Bu gece Kâzim paşa Hz. tarafından murahhhaslar şe- yefine bir resmi kabul tertip edi- Hecekt Mebusları davet Mebus beyefendiler parlâmen- tolar konferansının 24 eylül pa- zartesi günü 151/2 da vaki ola- cak açılma merasimi ile ayni nün akşamı Büyük Millet Meclisi reisi paşa Hz. nin Dolmabahçedeki ikametgâhlarında- verecekleri ka- bul resmine ve 26 eylül çarşamba günü Türk grupu tarafından Dol- mabahçe sarafında saat 22 de ve- rilecek suvareye davetlidirler. | Adreslerin bilinmemesi dola- yısile ayrı ayrı davetnameler gö: derilmesi mümkün görülmediğin- den teşriflerinin bu suretle rica edilmesine zaruret hasıl olmuştur. | Iktisat vekili Celâl bey Bolu yolu ile Ankaraya dönüyor Bolu 23 (A.A.) — iktisat vekili Celâl bey, beraberinde mebuslar- 'dan Osmanzade Hamdi ve Ragıp beyler olduğu halde bugün Zon- guldaktan yedide hareketle saat dokuzda Bolu hududuna gi Hudutta Bolu vali vekili, fırka reisi, jandarma kumandanı tara- fından karşılandılar. Saat 12 de Geredeye muvasalat ettiler, Gere- de belediyesi tarafından hazırl nan ziyafette Bolu vilâyetinin ikt sadi işleri hakkında heyetle has- bıhal ettikten sonra saat 13 te An- karaya hareket ettiler. Bolu heyeti vekil beyi hududa kadar teşyi etti. Dahiliye vekili yarın geliyor Ankara 23 — Dahi vekili Şükrü Kaya beyin yarın akşam İs- #anbula hareketi muhtemeldir. Gedikpaşada 15 yaşlarında Bu Sahahki Telgraflar Şark misakı projesi Fransız gazeteleri, misakın akte- dileceğini şüpheli görüyorlar Paris 23 (Hususi) — Matin gas zetesi, şark misakinm — ektinde yastlanan zorluklar hakkında yaz- dığı bir makalede diyor ki «Şark misakı projesi, bir takım. zorluklara rastlamakta bulunduğu cihetle, bunun, derhal tahakkuk etmesi çok şüphelidir. Almanya- nın cevabı, bir ret mahiyetinde- dir. Almanyayı nazar, itibara al. maksızın bu misak aktedilebilir mi? Bu imkân tetkike muhtaçtır. Fa- kat Lehistanın henüz cevabımı i Antalya hattı Ilk istasyon Tinaztepenin yanında yapılacak Afyon 22 — Antalya demiryo- lunun Afyon - Sandıklı arasındaki ilk isatsyonun (Sinir) köyü önün- de yapılacağı anlaşılmaktadır. İs- tiklâl harbinin meşhur ve kutlu mevkilerinden biri olan Tınaztepe bu köyün hemen üzerinde oldu- ğundan istasyona Tınaztepe adı mın verileceği ümit edilmektedir. İkinci istasyon «Damlalıp boğazın- da olacaktır. Buraya da «Savran» köyü yakındır. Ve civarında, her ne kadar Tınaztepenin Sinire ya- kınlığı Kadar değilse de Kocatepe vardır. Sandıklıdan sonra Huzet kaplıcasına mümkün mertebe ya- kın bir yere istasyon yapılması te- menni edilmiş ve letkik edilmekte bulunmuştur. Trakya valileri Edirne 23 — Trakya valileri bugün de müfettiş İbrahim Tali beyin reisliği altında toplanmış- | lardır. Toplantıda iktisadi yek, emniyet ve asayiş meseleleri görüşülmüştür. Müzakere perşem- be gününe kadar sürecektir. Yeni erkânı harp zabitlerimiz Kara ve deniz harp akademi- lerini bitrerek erkânı harbiye sta- ima ayrılan zabitlerin diploma- ları yarınkı salı günü öğleden sonra saat on beşte Yıldızdaki harp akademisinde merasimle tevzi edilecel vazi- ? Kuyuya mı düşti bir kız kayboldu Dün akşam Gedikpaşada Tiyat- To caddesinde esrarlı bir hadise ol. muştur. Bu caddede oturan bir mobilyacının hizmetçisi 15 yaşla” rında Ayşe, birdenbire kayıplara karışmıştır. Kızcağızın ne olduğu henüz an- laşılamamıştır. Yalnız evin kuyu- sunda Ayşenin entarisi bulunmuş ve bir kazaya kurban gittiği zan- nedilmişse de kuyuda yapılan araş- tırmalarda kendisinin çamaşırla. rından başka bir şey çıkma, Ayşenin kaçması için hiç bir se- ştur, bep görülmediğinden vakanın ma- hiyeti karanlığını muhafaza et- mektedir. Zaten komşuları, hizmetçi kı” zın vakadan evvel sokağa çık. tığını görmemişlerdir. göndermediği nazarı itibara alın. masa bile bu tarzda bir tebeddü- le uğrıyacak olan bu sistem, ye- niden İngiltere ile müzakerelere girişilmesine lüzum gösterecektir.» Figaro gazetesi de ayni mesle- ye dair yazdığı makalede şark mi- sakı projesinin ilk şeklinde ta- hakkuk etmesine imkân olmadı ğini kaydettikten sonra diyor kis «Almanya, bu projeye aleyh- tardır. Baltık hükümetleri müte- reddittir. Lehistan cevap vermek- ten çekiniyor. Fakat proje, terke- SON TELGRAFLAR zamma kanma Sovyetlerle * Japonya anlaştılar mı? Londra 23 (Hususi) — Tok yodan gelen ve henüz teeyyüt etmiyen bir habere göre şarki Şimendifer hattının satın alınma- st için Sovyetlerle Japonya ara- sında bir'anlaşma olmuştur. Bu. suretle iki hükümet arasındaki en mühim mesele halledilmiş olu- yor. Ispanyada örli idare Madrit 23 (Hususi) — Bütün Ispanyada örfü idare ilân edil miştir. Buna sebep sükün tesisi kararıdır. Barselonda bir çok bom- balar patlamıştır. Acıklı bilânço Londra 23 (Hususi) — Tok- yodan gelen haberlere göre son tayfunda ölenlerin miktarı on bi- ni buluyor. 3400 gemi batmıştır. Bunların her birinde iki kişi bu- lunsa ölenler 7000 kişiyi bulur. Karada ölenler 2064 kişidir. Amerikada grev bitti Nev York 23 (Hususi) Grev ilân eden 500 bin amele bu sabah işe başlamıştır... Grevin plânçosu sudur: 10 ölü, 200 ya- rah, 15 milis efradı bir hafta lâh altında bulundurulmuştur. Sar meselesi Cenevre 23 (Hususi) — Mil letler cemiyeti konseyi, Sar me- selesini tetkik için teşrinisanide O zamana kadar doğrudan doğruya müzakere ya- Pılacaktır. Izmir su şirketi 236 bin lirayı geri verecek İzmir 23 — İzmir su şirketinin halktan 150 bin lira fazal aldığı bir komisyon tarafından tesbit edilmiştir, Nafıa vekâleti bu pa- ramn ve hükümete ait 86 bin lira- nın tahsilini emretmiştir. Demiryol varidatında fazlalık Ankara 23 — Devlet demir yolları idaresinde, seyahat ücret- leri indirildiği halde büyük bir varidat fazlalığı vardır. Haziran, temmuz aylarında geçen senenin ayni aylarına nisbetle fazlalık 54,786 liradır. Dil bayramı hazırlıkları Denizli 23 (A.A. Halkevi 26 eylül dil bayramı için geniş bir toplanacaktır. program hazırlamıştır. 'dilmemiştir. Şimdiki halde, garpte Lokarn& misakı hakkında olduğu gibi, şark devletlerile yeniden müzakereye girişilmesi düşünülüyor. Milletler cemiyeti, âzası olan devletlerin kollektif emniyetlerini temin edemediği cihetle Fransa hükümeti, ne kadar uzak bir min- takada bulunurlarsa bulunsun, bir harp tehlikesi karşısında müş- terek ve mütekabil bir yardımda bulunmağa. mütemayil olan dev- etleri toplamağa çalışıyor.» imtiyazlı şirketler Senelik kazançları hakkında bazı tetkikler Şehrimizde tetkikatta bulunan mafıa vekili Ali bey bugünlerde Ankaraya hareket edecektir. İmn- tiyazlı şirketlerle ay başından iti- baren Ankarada müzakereye baş- lsnacaktır. Komiserlerin yaptıkları tetki. kat ve şirketlerin verdikelri rar porlara nazaran İstanbuldaki im- tiyazlı şirketlerin vaziyet ve ka- zançları şudur: Elektrik şirketinin son senede- ki işletme hasılatı muhtelif has lat dahil olduğu halde 5,378,857. liradır. “Bütün-masraflar çıktıktan sonra safi kâr 1,768,019 liradir. Şark Demiryollarının son sene- deki safi kârı 252,638 liradır. Tünel şirketinin 1933. senesi nin hasılatı 9,554 liradır. Bu var ziyette şirket zarar etmektedir. Fakat şirketin akarlarile beraber varidatı 18 bin 392 lirayı bul maktadır. Fakat şirket 22,113 liralık bir zarar mi hâlen göstere Vaziyeti tetkik edilen şirketler gmeyanında Haliç şirketi de bu- İunmaktadır. Bu şirket vekâlete, son senelerdeki zararının 70,167 Hira olduğunu göstermiştir. Son senedeki zaar miktari da 23,638 liradır. Gümüş paralar Ressam Mazhar Nazım ve mimar Nureddin beylerin modelleri beğenildi Yeni basılacak nikel paralarini nümunelerini tetkik için teşkil edir len jüri heyeti dün Darphanede toplanmıştır. Heyet mevcut 27 nümunedeni ressam Mazhar Nâzım ve mimari Nureddin beylere ait nümunelerj beğenmiştir. Bunların sahiplerine biner lira) mükâfat verilecektir. J Seçilen nümuneler maliye ve kâletinin tasvibine arzedilmek üzere Ankaraya gönderilecektir, | Daha evvel kabul edilen gür müş para şekillerinin kalıpları har zırlanmaktadır. Yakında basık masına başl ! Beş Irak tayyaresi geliyor Irak hükümeti tarafından İngis liz fabrikalarına yaptırılan beş tayyare bugün Yeşilköy hava İs tasyonuna gelecek ve burada kisa bir tevakkuftan sonra Bağdada decelilerdir. caktır.