29 Haziran 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 Tefrika No. 238 Ittihat ve tarihinde esrar perdesi | | Yakup Cemil niçin -————— Muharriri: — Geçenlerde bazı arkadaşları nı Meserret otelinde toplamışsın. Elde edilen delâil ve emarat bu toplantının devlet ve hükümet aleyhine bazı teşebbüslerde bur, lunmak maksadından ileri geldirl ği anlaşılıyor. Meserret otelindeki içtimadan maksadınız ne idi? Yakup Cemil bey, bu ilk suali dinler dinlemez, hiç bir tereddüt, ve çekinme tavrı göster — Ben ötedenberi İttihat Terakki hükümetinin ve merkezi takip ettiği hattı ha- reketi beğenmediğimden «ittihat ve Terakki» kongrelerinde ve sk rasi geldikçe arkadaşlarımla be- raber muhalefet ve mücadele edi. Yordum. Fakat bu tenkitlerim, ge- rek hükümet başında bulunanla- Yın, gerek merkezi umuminin ne gelmediği için bana çok kırılı- yorlardı.. Bu, harbi umumiye ka- dar bu suretle devam etti. Nihayet | harp bidayetinde (Teşkilâtı mah- susa) dan maiyetime bir müfreze verdiler. Bidayette Ardahana, son- rs Erzurum, Bitlis ve Van cenup | müfrezesine gittim. Bir çok yer- | lerde çalıştıktan sonra Bağdattan | istanbula geldim. | kıkım olan fırka kumandan. ile kaymakam! etmek: im için Enver paşaya, müsteşar Mahmut Kâmil paşaya mürac: ettim. Fakat Enver paşa, evvelce vadettiği halde, bu hakkımı bir türlü teslim etmedi. Son zaman- larda merkezi umumiye her girip çıkışımda eski arkadaşların bana. hasmane bir tavırla yan baktıkla- rını görüyordum. Halbuki Talât bey. o zaman is- halde, Enver paşanın harbiye nazırı olmasında ben âmil olmuştum. Paşanın bu itibarla ba. na karşı büyük bir teveccühü ve muhabbeti vardı. Fakat diğerleri, hususile Talât bey ve arkadaşları beni çekemedikleri ve benim aley- himde bulundukları için Enver paşayı doldurmak suretile hak- kımdaki bu teveccühü zayıflat- tılar. Nasıl Babıâliyi basarak Kâmil paşayı düşürmüşse şimdi de. t | 'kü Talât bey dahiliye nazırı olur veya diğer bir nezaret kabul ede- ret ve nüfuz da kabinede tople- nar, Ve «İttihat ve Terakki» nin vaziyetini hiçe sayar. Artık onun için ne merkezi umumi, ne de «it- Hihat ve Terakki» teşekkülleri var dır; cemiyet adeta tefessüh eder, Fakat nezaretten çekilince kendi. sile beraber bütün kuvvet cemi- yete gelir. O zaman da hüküme- | #in hiç bir ehemmiyeti kalmaz! Talât beyin bu keyfi hareketleri ündendir ki ne bugünkü kezi umumi, cemiyetin sins doğmuştur, ne de bugünkü buslar, milletin arzusundan miş ve cemiyetin asıl müme, ridirler. Ben Talât beyin bu hare- ketlerinin aleyhtarıyım. © Balkan muharebesinde Rumeli 'düşmana verecekti, Ben bu esna” Haziran 1934 Terakki ve nasıl öldürüldü MR yi harp tahkik Sından müstantık Vehbi bey da Talât beye gittim, memleketi kurtarmak iskat edilmesi lâzım geldi- Zini söyledim. Fakat Talât, iki ta- gelir bir münafık (*) oldu- Zundan, bu işe girişmek istemedi. Onun üzerine ken, Ömer Naci, Hakkı, Mustafa Necip (Babıâli baskınında - vurulan) Meserret otelinde, 13 ve 14 numaralı oda- larda i basarak iskata kar rar verdik. (**) Sonrada bezi arkadaşlarımıza iltihak ettiler. Ve pitekim aradan uzun müddet geç- | ye hücum ederek | hükümeti devirdik. Neticede Edir- e üzerine hareket yapıldı ve Edirne de istirdat olundu. O za- maan Talât geldi, beni alnımdan «Vatanı sen kurtardın!». pese 4 Şimdi ben memleketimin bı günkü vaziyetini, Balkan harbi zamanındaki vaziyetten daha ha- fif görmüyorum. O halde vaktile nasıl Babiâliyi basarak memle- keti kurlarmağa muvaffak olmuş. isek, şimdi de bir sulu münferit yaparak vatanı fçlâketten muha- faza temek mümkündür. Binaen- | aleyh ben sulhu münferit yapmak | için çalışmağa başlamıştım. (Me serret) te de onun için arkadaş- larla toplandık; fakat olmadı!.. AKŞAM yiti. Ümit olunur ki; Naci beyin av. t için sarfe- detinden sonra tarzi dilen milyonlarin telâfisi çareleri bulunacaktır. Avrupada bir çok şehirlerde üniversitelerde «ma- halli idare bilgileri» diye ayrıca bir dere vardır. Bu dersin bizde de gösterilmesi için dahi liye . vekâleti maarif © vekân eti ile müzakereye girişmiştir. Şimdiki halde tetkikat yapılmak: tadır. Belki de birer kurs açıla cak ve bütün belediye ve alâka- 'dar memurlar bu kurslara devam A; Cemaleddin ettirilecel Sovyetler ticaret itilâfı 27 — Rusya ile mem- sene temdit edilmiştir. | BORSA | tanbul 28 haziran 1934 ( Akşam kapanış fiatleri) Esham ve Tahvllât İst, dahili o ©5, Iş B. Hamiline 9,05 Kupansuz 1088 |» Müemii 88 iatikme— GSJBİ 1. Merkez Ünitörk T 28,65 | Bankasi 67,— > O (9780) Anmdeluhiese 2060 > UL ea$o) Tata 1190 Mümessl E 6020) Terken 1040 YO 4750) Çimene 140 m İtin deği. 16, iş Banka Woöl Şark > 126 Para (Çek fiatleri) Yaris a Lana söz) pak, iple Ker York 796012) Bl Madrit sal Di 280,70) Belgrat © 84,83,50 Atina BALESİ zi Cenerra © BALESİ Paige Brtkaul © Sa0de) Bükreş Amsterdam 111801 * Yakup Cemil beyin esulhu mün- ferit» teşebbüsüne girişmek üzere verdiği bu uzun esbabı mucibeli ve mukaddemeli cevabından son- ra müstantik Vehbi bey, maznu- mun cürmünü tesbit etmek üzere | bir sual daha sormağı gördü, Vehbi beyin bu suali, ayni | Zamanda sözün mantıki seyri takip ediyordu.. Yakup Cemil, herşeyi açıkça söylediği halde. Vehbi bey, zabıt kâtibine şu suali yazdırdı >. — Pekâlâ bu sulhu nasıl yapa caktın? Bunun için ne düşünü yordun?, |, - , (Devami var) 0) Yakup Cemil bey, itintek edi- birken Talât beyden her bahsediyinde dalma «iki yözlür ve siki tarafa gelir münakık eelimelerini kullanışı (99) Filhekika Kâmil paşa bükü metini iskat etmek için elitihat ve Te. raki» erkâninin Vefada Emin Beye be Yin. evindeki iştimaimdan evvel Yakup Cemil. beyle örkadaşları © (Mesemet) telinde böyle bir içtima yapmışlardı. miştir, Mumaileyb, Brezilyanın mümtaz siyasi ricalindendir. Ye- pi maslâhatgüzar, Türkiyeye ve irk milletine karşi derin sevgi- sile tanınmış bir zattır. — 1 Dr, Pedro d'Almaida Brezilya- 'da bulunduğu sırada orada yaşi- yan bir çok vatandaşların haklari: pi hararetle müdafaa etmiştir. Yeni maslâhatgüzar gazetecilik ailesine mensuptur, Mumaileyhi Brezilya Astosyete Pres smuhabiridir. Son memuriyeti Bre- zilya hükümetinin Lizbon sefareti kâtip! / Türkiyenin tanınmiş bir dostu olan yeni maslâhatgüzar cenap- larının iki memleketin siyasi ve iktisadi münasebetlerinin daha zi- yade inkişaf etmesine çalışacağı şüphesizdir. Brezilya maslahatgüzarı | | Diyarıbekir 19 (Hususi) — Diya- rıbekir ipekçiliğe en elverişli olan yerlerimizden bi iyarıbe- İ kirde böcekçilik mektebi açıldığı | gündenberi bir çok talebe yetiştir- miştir. Bu sene mektepten çıkan- rdır. lar arasında iki hanım da Şehadetname tevzii merasimi, pek parlak olmuştur. Merasimde birinci umumi mür Fettiş Hilmi, vali Faiz, burada bu- lunan Siirt valisi Sakıp beyler ile kumandan paşa ve bir çok me- murlar ailelerile birlikte hazır bulunmuşlardır. Umumi müfettiş, bu seneki mezunlara muvaffakı- İ yet temenni ederek şehadetname- İ lerini ellerine vermi namelerin tetziinde gilik mektebi gezilmiş, rahim beyin verdiği izal yük bir alâka ile dinlenmiştir. İb- rahim bey çok çalışkan ve vazife: sini sever bir zatlır. Müdürün bu ili meziyeti, mektepte görülen in- #izam, mükemmeliyet ve temizlik- ten derhal göze çarpmaktadır. Diyeribekirde ipekli kumaş ima: Iâtı, günden güne artmaktadır. Bu | sene şehrimizde 13,973 metre İ ipekli kumaş dokunmuş ve bu ku | maşlardan burada sarfolunanlar- | dan başka İstanbul, Elâziz ve di- Eer vilâyetlere 11,396 metre ipek- li gönderilmiştir. Bundan başka 4,000 kilo çekilmiş ipek istihsal ve bunun 5000 kilosu Bur- Buradaki t0- humculuk © mektebi | faaliyete gelince, bir kutu 25 gram tohumdan 78 kilo koza alınmıştır. Diyanıbekirde ipek böceği tohumu tevziatma son üç sene zarfında büyük bir ehemmiyet verilmekte- dir. Ezcümle Diyarıbekir. şebri içinde 1931 senesine kadar 700 kutuyu geçmemis iken, bu sene Diyarıbekirde tohumculuk vesikası bulunanlar (1 Yedinci kolordu kumandanı Kenan paşa, 2 umumi müfettiş Hilmi, 3 Diyarıbekir valisi Faiz, 4 Slirt vi 29 Haziran 1934 — Diyarıbekir mektupları İpekçilik, günden güne terakki ve inkişaf ediyor Bu sene Diyarıbekirde desenleri güzel ve sağlam 13,973 metre ipekli dokundu tevzi merasiminde hazir isi Sakıp B.ler) Diyaribekir ipek böcekçiliği mektebinde tohumculuk vesikası, alan umum! müfettişlik İstihba- rat müdür muavini izzet beyle mektep müdürü ibrahim Tevlik B. 1740 kutuyu bulmuştur. Diyarıbekirin mühim böcekçilik merkezlerinden biri de Kalp ka- zasıdır. Yukarı zikrettiğimiz. kazası istihsalâtı Kalpte 830 senesine kadar se- nede 800 kulu kadar tohum sarfe- dilirken bu seneki sarfiyat 1300 kutudan fazladır. Diyarıbekir ipeklileri biraz sert olmakla beraber desen ve meta- leri itibarile büyük bir rağbet örmektedir. İpekliler el tezgâh- larında yapılmaktadır. Bu el tez- gâhları, ileride elektrikle müte harrik birer fabrika haline geti rildiği takdirde imalâtn ve rağ- betin de o nisbette artacağı bildir. — ta- müdürü ve hocaları