7 Haziran 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

—.. Şeker ithalâtı azalıyor Harice giden milyonlar pe dahilinde kalıyor Türkiyede e şeker isti ihsalâtı ar- e ele ithalâtı tedrici bir kilodan 44 > kiloya si müştür. 932 sene 2 ithalâtı 29 milyon kiloya ar inmiştir. O Sene içinde lr şeker parası olarak 3 milyon küsur fira veril pit Şeker fabrikaları yüzünden milyon eg > memleket da- bilimde kaldığı görülüyor. Bağla Tree Tica emre a fiat- leri 4 isi 4 kuruş 30 arasında se; dir. Gi luda zirai vaziyeti i hakkındaki haberler gittikçe ta- de tmektedir. wvelce de yazdığımız gibi pr yala bir iii Konya ha- Walisinde yağmura olan ihtiyacın zi- rai vaziyet üzerine iyi bir tesiri olmamıştır. Mesele kalmadı Lâstik ve deri ayakkabı yapanlar arasındaki ihtilâf ayakkabıcı larla, ii ayak- taki darikatrler arasın. mile beraber bir kilosu 35 kuruştu. Bir ayakkabıya 167 gram'kauçuk sarfedilirdi. Bu yüzden lâstik yakkzbıları, perakende piyasa- “da 120 kuruşa kabildi, Son resim karşısında lâstik ayak- “kabı fiatleri artmıştır. Amerika m reisine yeni salâhiyetler verildi Vaşington 5 (A. ) — Âyan meclisi, Kerime gi mu- kaveleleri yapm besinlerini tadil önek çayeli Veren kanunu kabul. e “Mühim bir in. sin Ingiltere satmak , Londra 5(A.A. imperatorluğu şampiyo: Yapılan ei ravuntluk Len Harve; terkedip, dövüşmekten vaz geç- miştir, £ Oki heroin kaçakçısı ç Heroin ka lığı yapan Celâl i kişi (Gunun HABERLERİ | Çelyaskin heyeti reisi Moskovada Profesör Schmidt büyük merasimle karşılandı Moskova 6G (AA. güm Çelyüskiri heyeti eyer del reisi profesör Schmidt Moskovada fevkalâde hararetli bir li kendisini görmek için toplan- mıştır. Askeri bir müfreze selâm res- mini ifa giren ir, - Leh emma en zazedelerinin kurtarı! mü- sebetile sevinç İzakimli gös- rmişler ve memleketine dönen Sehid ti tebrik bi ki el gazeteler, bir çok ilim e silici vw iz nı ve tahlis işlerini ha- ere E lelser neşretmekte- dirler. Kurtarılanları hâmil bulunan Vladivu: zar emri dir. er Vladi- me Kabaruskta ve Vladi- dusteki tan Moskovaya kadar bü- tün yet üzerinde hararetli istikbal merasimi yapılacaktır. Kazazedeler Moskovaya husu- si trenle geleceklerdir. Harp borçları Ingiltere tediyatta bulunamıyacağını resmen ildirdi Vaşington 5 (A.A.) — İngiltere Sg olduğu bildirilmektedir. il haziranda vadesi lecek olan borçların yekünu 261.791.011 dolardır. Burada İngilterenin bu kararı ittihaz etmesine sebep ola- edecek olan Johnson kanunu gös- terilmektedir. Almanya 7 esasını bırakac Paris 5 (A. vg Daily Te- legraph muhabirinden: Gazetele- rin son neşriyatına iptina eden mumi kanaate göre Alm meselesi- üzerinde fevkalâde müessir olduğunu ve enflasyonun eticeyi tamamile bee tayin ei iddia etmekte Amerikada bir iştial Norman - Okl, klah oma (Ameri- > 5 (A.A.) — Içinde nitroglise- in bulunan iki hanzo nda infilâk tintak dairesine havale edilmiştir. alize 7 kişi ölmi GUNUN MESELELERİ da kanunu esasi değiştirilecek Fransad m seneler ii çok nukan ları sebep olan bir esele dır: Kanunu esaside değil ya- hükümete das göredir. Bugünki te ineli kanununda değişiklik ya- pılmasını iprmeleğel k esi Eğe miti arkan ekalliyette Be dağıtmağa teşebbüs uştır. Bir sarzanlar böyle bir düşünce Fran- büyük bir heyecan nine Hal ve bu defa tabii telâkki edeceğini ila edilmiştir. Mısır yoda halka kani Ki nutkunu veliahtı prens Faruk rad- söylemiştir. £ Resmi genç prens mikrofon önünde; a Bir Leh heyeti ar Yakında şehrimize he- yeti gelecektir. Heyet ağu da- rül profesör ve talebele- nden mürekkeptir. bilmektedir. feranslar verecektir, ri eyet âzası da kon- Hergün bir ata sözü; 7 ABI m se “ Anadollu tercüman istemez, Böy- TARAMA gelm de sm Sl “Türk medeniyet dili yin ler ile kurulacak — elinin, okuyun makal evvel dd Maile) » nin syn kitabının mu- kında halki bilgilemek en büyük vazifedir. Son on beş sayfadan bakınız ne- lar! 7 çıkıyor: Daha kitabı açar açmaz mu- kaddimenin başında: 1— Dil ne yaparsan o, olur. Neşvünemasma hâkim olan şey onu konuşanların iradesidir. “2 — Dilin değişmesine her fert eder. az veya çok mukavemet Fakat fertlerin, bilhassa bazi fertlerin irade ve istimal tarzları ve tarzı intihapları dalma mües- sir olur. İ 3 — Dilde cemaatların ihtiyaci hâkimdir. Bu tyağlarıa en mü- e poletikadır. — Halkın müstakbel siyaseti ne alli keşfedilebilse, dilinin de ne olacağı evvelden anlaşıla- sb — Dil neşvünemasında (mo- m dahi müessir olur, asırda ntık ananeye Fakat ikisinin de rüt- — Çok eskiden kelimelerde e bir kuvvet var, denirdi. Ya- zılırsa bu kuvvet Ray geçer, denirdi. İnsanlar müddet bumun için yazı gibi hayati bir şeye düşmandılar, 8 — Eski küçük küçük Yunan milletleri yazarlardı. Fakat ikin ci bir hata: (Lehçe) lerden poli- tika yaptılar. İndiraslarına sebep oldular. — Dil içtimai bir müessese- dir. Fakat kılıç kuvvetinin içti- maiyatı âniyen nasıl değiştirdiği malümdur. 10 — Va kütlesi, dil kütle- sidir. Herkes ikinciye bakar, birinci- nin ne olduğ tur, Avusi rken, yedi yane anl edi dile ayırdı- A Dünya ne kadar medeni ve sosyalist olsa, dil memleket mefhumuna hâkimdir, — Agraire (zirai) politika yapmağa mecbur ol. a bü lehçe farkları zet inle zc pratik esas bulu- namaimişi ig ll yürüdükçe bü- — O vakit bu dil farkı beşe- riyetçe nasıl DM İyi mi, fena mı? Bu bir ır, İstik- balin sırrıdır. Bunu ii daha çok vakit, LA i ders almak pek çok şeyler lâzımdır, Bu 14 madde yazının gelişi ile (Wilson) un 14 prensibine dön- ksadım bu maka- İE e mili anlaşılır. Ak- denizde garp Türklerinin müstes- na mavi le bu dil, dün- ında zaman- gi illa, şeklini değiştirmiş, tmiş bir dil olmamalıdır. Yakında yirmi ğe bulacak olan bu kütle bir dil ile konuşur, bir yerde Türkler arasında İha le tek dil konuşan, hars dili ve vw di tek ız dil olacak olan bahi ar memleketler azdır. Memle| da timizde Tük dilini (standardi- sö) etmek bu sayede çok kolay- pi Wi Saniyen şunu bilmeli ki, dili ve ıstılahlar da, bakılmazsa za milleti maarif işlerinde ikiye ırabilir. ğa) (kontakt, kurp-sirküi, ka- n aliza; , vites, rezistans, şarj, oparlör... ve saire) gibi kelime- ler, icatlarla beraber halk içine girmemelidir. Çab buk kar- idir. şılıklarını bulmak ve tesbit etmele lâzımdır. öyle (dil İndi bir müesse- sedir, hamle ile olmaz, gi na tâbidir) diyerek oturmak, Sr vekuşu aslanı görünce kafas İm sokarmış.) katiyen caiz a ğildir. Çocukluk etmiyelim. Her keli- me (elektrik, gram, kilometre) gi- bi gi Dil hususunda korkulacak şey ar, korkulmıyacak şey var. Ham- le ile karşılanacak şeyler gittikçe bize sokuluyor. Bence dilimizi tedvin hamlele- rine dehşetli ihtiyaç vardır. (Dilde otorite ğe diyenler benim hem; ğildir. Bu zevat iyice a üşünmüyorlar. Bilâkis hamle ve otorite olmazsa bir şey olmaz. Yabancı söz! ek olanla rı süratle yasak edilmeli. Mek- teplere, matbuata e verilme- Ji, İkinci dil kurultayından bekle- hareketini muzır bir li alıp ken- dilerine özkan le örümcek ağın- dan bir aşiyan yapabilirler, Eifel kulesini tercih edenler de oraya giderler. - OHaçan Türküz, bize türkçe ge- rektir! İkinci dil kurultayının en tır, Koyu türkçenin bir Hint-Avru: pa dik Gi) anlaşılmıştır. Bir. (kaç misal: Erk (kuvvet) > lâtincede ve Keltikte (rex, rix, rigor, regie) pe anlaşılmıştır, otlak Sığır (bakariye, De e giri (Tevros, vrOs),, arap ça (sevir), im ve gotikte İM Stiur) olduğu anlaşılmıştır. Etrek (kaşgarca kırmızı), Hint A ci (Erythro, rot, red), olduğu anlaşılmıştır. Mor Sn rengi), Keltikte : (Moor), di Hint-Avrupacada, (Mar, mara yi yani deniz) ol- duğu anlaşılmıştır. v I e , Revma, rhume) hep hi sım kelimelerdir. (Diri, tiri oem — deer, en therios, yin. hısım kelim lerdir. Misaller doludur, «burada her- kı sadım böyle Ne üşünmeden, ıstılah olsun değildir. Mak» sadım a bii için alak uyan dırmi rin EM, e e ğa Zİ