9 Ekim 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

Yeni toplanan türkçe kelimeler Ötgönç — hikâye, Tep — kâfi, Seb — gelin ceyizi.. Balıkesir, 7 — Burada yeni bazı türkçe kelimeler daha top- lanmıştır: Bunlardan bir kısmını bildiriyorum: Alım — Cazibe “Alımlı güzel, ve (mer Algın — Hastalığı ilerlemiş olan. Alıngan — Çabuk gücenen, içerleyen, Alınç, İlenç — Beddua. Alğım, Salgın Aldım, birdim Alaçı — Cellat, Alışveriş, Zinet Hüccet, ilâm, berat Sanu, sanı — Emel, ozak, Sanu — tuli emel,, Sataşmak — (Tesadül) yerinde- de kullanılır. Erkoru — Aykırı. Kizlik — Kıtlık (Kabi) Öğünç — Temeddüh Umunç — Reca Ebenk — Eğer (edatı şart) Oğulcuk — Rahmi mader. Oruğluk — Nezafet. İsize Şer. İsiklik — Doştlek. e e — A etmek, Ölgünç — Hikâye, Tep — Kâfi, Seb — Gelin ceyizi Küç — Sant, Ked — Ne güzel | ( Bslikesir yanlarında “eksiklik, kusur, yeri- vede kullanılır) Kur > Mertebe, Mintak — kuşak. Tüynemek — Atlamak, sıçramak Kes — Parça (buralarda harman alında ufalanmıyan © başaklara denir.) Seç — Arpa Tef — Hile (Arabaların “def , i bundandır. ) Tün — Gece, Cer — Vakit. Ceş — Firuze, Tünek — Melce; An — bedenin en yeri (mefsal). Anlamak — Eşeğin dinlenmek işin yerde yuvarlanması, Iki şüpheli adam adliyeye verildi Bir kaçgün evvel Haydarpaşaya gelen tren yolcuları arasında Mehmet ve Hasan İsimlerinde iki kişiden polis şüphe etmiş ve iki- sini de tevkif etmişti. Bu iki şüpheli adam evraklarile beraber Gıncı istintak dairesine verilmişlerdir. Bunlar hakkındaki tahkikatın genişletilmesi için kendi memleketlerinden de tahkikat yapılacak, bazı şeyler sorulacaktır. Türkler, er az Üzüm, Incir, Fındık yiyen bir milletür. Halbuki Türkiye Üzüm, In- , Fındık memleketid züm, İncir, Fındık yetişt yen milletler, bu yemişleri ürkiyeden getirtiyorlar. Hak buki, biz kendi memleketimizde yetişen üzümlerimize, incirle- rimize, « fındıklarımıza iltifat etmiyoruz. Bu ne gafleti MILLİ IKTISAT VE TASAR RUF CEMİYETİ Amasya 4 |Hususi|— Bu mek- tubumda buranın meyva ve seb- zeciliğinden bahsedeceğim... Ama- sya, iklimi itibarile meyva ve irmeğe çok müsaittir. izin misket elması ile giçek bamyası dünyanın hiç bir yerinde yetişmez, çünkü bunu ihtimam ve itinadan ziyade iklim yetiş Burada sebze ve meyva eğer bir arızaya uğramazsa o kedar iyi, o kadar mebzul olur ki bun- ları Satan esnaf koyacak, teşhir edecek yer bulamazlar. Bazan d m. önünde * yığınlar halinde geceleri açıkta. kalır, bazan akşam üzerleri dükkâncilar fıkaraya dağıtırlar. Havza, Ladik, Zil, Meciöet, Merzifon gibi civar kazalar, Samsun, Sıvas gibi yakın vilâyet merkezleri bile Amasya meyva ve artık yönderilmemesini yazarlar. Yetiştirme, toplama, ambalaj sulleri pek iptidai bir şekilde olduğundan o câmm misket el- malar, bal gibi misket üzümleri ve sair meyve ve sebzeler gittik- leri yerlere ezik ve çürük bir hâl- de; varırlar. Bittabi umulduğu kadar para etmiyerek ya yollaya- Bı, yahut getirteni zarara sokarlar. Buranın bağlarını, bahçelerini ilk defa gören bir mutahassız göz hayretler içinde kalır. Bahçe namı verilen, şurasında burasında intizamsız dikilmiş ve suyun bollu- gundan eflâke ser çekmiş dut, ceviz gibi ulu ağaçların arasında kalabilen ufak tefek boşluklarda ve ayrık, topalak, geliç gibi arsız ve muzur ot ormanı arasında sebze yetiş- tirilmeğe çal 'dükçe bunun için sarfolunan emeğe harcolunan paraya acır. Sonra bir de sulama meseleri vardır: Bahçeler, aşağı yukarı beş altı saatlık bir mesâfeye kadar Yeğilirmağın iki tarafında devam eder. Sularını bu ırmaktan, Hazreti Âdem zamanındaki vasıta ile, yani her sene ilkbahar da kurulup onbaharda kaldırılan ahşap ve i dolaplarla alırlar. Bir dolap lâakal sekiz, on bah- çeyi sulayacağından, sulama nö- betledir. Meselâ bugün Mehme- din bahçesi, yarın Ahmedin... Bir hafta sonra nöbet tekrar Mehmede © geleceğinden arada geçecek sekiz on gün o zavallı Mehmet suyun möbetini bekle sebzelerinden gına getirirler de | Al Amasyanın bağ ve bahçeleri Amasyanın bol sebze ve meyvasından! İverdiler ve çok alkışladılar istifade etmek lâzım | meğe mecburdur, amma patlcan- lar sususzluktan yanıyormuş, mi- sırlar « kuruyormuş, . fasulyalar, bamyalar sararıyormuş, bu kim- senin umurunda değildir, hattâ Mehmet bile bundan mütcesisr olmaz. Çünkü benüz su nöbeti gelmemiştir. O buna alışkındır. Sonra bir kerre eline geçti mi? Bahçesini yirmi dört saat içinde göl haline koyar. Bu suretle fazla su içen - bilhassa yabani otlar - kudurur, sebzeleri basar, yakar, berbat eder. Amasya vilâyelinin hali, istik- bali ancak ve ancak bağcılık, bahçecilikle kaim olabileceğinden vilâyet umurunu deruhte eden zevat bu ciheti dikkat hazarından uzak tutmamalıdırlar. : Bilhassa zengince bahçe $2- bipleri - eğer kendileri bilmiyor- larsa - el birliğiyle bir iki müte- bassıs bahçevan getirterek Amas- yanın şark ve garbında birer numune bahçesi vücuda getirme- Tidirler. Bu hareket kendileri için yakın bir âtide faydalı semereler i yardumuzun. Her şeyden evvel Amasyada İ bir bahçecilik kooperatifi teşkil etmelidirler Bu teşkilât ile gerek bağ ve bahçe sabi tanımalı ve efkâr ve messisinden eylemelidirler, Ama A çak bine ik dolap var. Bunların her birinin yeniden kurulması için aşağı yukarı elli lira sarfolunuyor. Bin dolap işin demek oluyor ki senede elli bin ira havaya gidiyor. Hal buki bu paranın Uç seneliği bir istitade Amasyada nehir kenarındaki bahçeler “Amasyada Yeşil ırmak nehri ve hükümet konaği araya. getirilipte ırmağın üst tara- fından bir cetvel. açıls gene üst tarafa yüz elli beygir kuvvetinde bir motör konu- larak ihtiyaca kâfi su bu vasıtalarla temin edilse ne nöbet usulü gibi bir şekil kalır, ne de su taksimi yüzünden her sene vukuu padir olmayan kavga, döğüşler iş Aynı zamanda su, bahçelerin alabileceği seviyede © daimi su rette akacağından her sebze tarhı her meyva ağacı lam suya ihtiyaç side, meyvasi da matluba muvafık olarak alım Ambalaj Bu hususta benim ihtisasım olma- dığından kendimde söz söylemek we ın göz kılavuz istemez, de- gibi ambalajların hiçte bilgiye bi kadm lak mayarak yapıldığını görüyorum. Maamafih bunu da bilenlerden anlayıp, öğrenecek, ayrıca yaza- cağım. E. Sami Izmirin ihracatı irden bir ay zarfı miktar hayvan ihraç 5 83 tavuk, 4110 oğlak derisi, 1069 salamura bağırsak, 785 kuru bağırsak, 1800 kilo av eli, 2957 sığır derisi, 35576 kilo yapağı ihraç edilmiştir. Türkiyenin muhtelif iskelelerin- den İzmire ithal edilenler de 660 sığır derisi, 2264 oğlak derisi, 1446 kuzu derisi, 300 koyun derisi ve B23 keçi derisidir. anından cenebi mem- leketlere ihraç edilen mıktar da a i, 71 manda, | 1087 sığır, 10235 oğlak, deri 24404 kuzu derisi, 2080 koyun derisi, 420 keçi derisi, 50 bin kilo kepek, 160 kilo salamura rs k. 5818 kilo'kil, Arpa yerine... Izmir, 7 — Londradan tcaret odasını gelen bir. raporda, Al manyada o Manhayn civarında mevcut bir fabrikanın uzun mesaiden sonra “ağa namı ile arpa yerini tu elyafından mamul bir madde vi cuda getirdiği bildirilmektedir. Bu Maddenin tecrübelerinin iyi neticeler verdi Gide ilâve olunmak tadır. Ekser Almanlar bu suretle ha- içten arpa almazlarsa arpa ye- Gştiren memleketler bundan epi “Wüteessir olacaklardır. 9 Yöşrinlevvei 1937 Çeşme gençleri çalışıyorlar Gençler iki müsamere Çeşme 1 (Hususi ) — Çeşme genç sporcular yurdu son zaman- larda büyük bir gayretle çalışı- yor. Burdaki gençler yalnız spor- İa meşgul olmamakta ve çeşmenin ictimai hayatı üzerinde çok iyi tesirler yapan müsamereler ver- mekte, toplantılar tertip etmekte- dirler, a Gençler, biri Çeşmenin kurtulu- Şuna müsadif 16 eylül günü ve diğeri de 22 eylül, akşamı olmak üzere iki müsamere verdiler. Her iki, müsamere de pek muvaffa- kiyetli oldu. lik numarayı istik- Iâl marşı teşkil ediyordu. Ayakta dinlendi. | Bundan sonra Yurt umumi © kapta o Ayhan bey tarafından kaleme alman (Duygu) edildi şili mücadeleden bir canlandırıyordu. Bu se- dar etmiş, rollerini duyarak yapan * gençler Sürekli alkışlarla karşılanmışlard Piyes. mubarriri Gani Ayhan bey bu. piyesteki / rollerden en mübimminde bizzat oynamış ve bilhassa alkışlanmıştır. Gerek. bunda ve gerekse komedilerde rol alan Gani Ayhan, Fuat, Oğuz, Zeki, Ekrem, Rahmi Muharrem, Tasan, Malik, Ahmet, Mustafa, Ismail, Mahmut ve Lütfü beyler umumiyetle çok muvaffak oldu- lar. Tebrik ve takdir edildiler. Sirf mefküre heyecanile yapı- lan bu müsamerenin tanzim ve tertibine koşan. içtimai ve milli şerefi yükseltmeğe canla başla uğraşan gençlerimizi muvaffaki- yetlerinden dolayi tebrik ederiz. S Korkut Yaya seyahat On senede: dünyayı dolaşacak Türk “gönci Adanada Adana, 7 min eden Y. Kemal bey isminde bir genç şehrimize | gelmiştir. Kenal bey dünyayı devre çıkan ilk yaya Türk seyyahı 1930 senesi başla tanbuldan hareket © ederek Bul garista, « Romanya, Macaristan, Âvusurya, Çekoslovakya, Alman- ya, Holanda, Belçika, Franca, İsviçre, Italya, Yogoslavya ve Yu- ianistani dolaşmıştar. Şimdi Asya kıtasında seyahata başlamıştır. EMLÂK SAHIPLERİL Kira kontratları teedit zamanı yaklaşıyor! Kiracılarla münakaşa ve pazarlık her vakit müşkil ise de bu sene ahval dolayı. sile daha güç olacaktır. Bu nahoş münakaşalardan kurtulmak isterseniz EMLÂKiNİZiN iDARESİNİ Peş 1-22d iaçban No, 20 UMUM EMLÂK AGENTESİNE TEVDİ EDİNİZ!