26 Temmuz 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
26 Temmuz 1937 Kösele fiati Sekiz aylık stok mal varmış Fiatlerin artması için sebep görülmüyor Ticaret müdüriyeti kösele fiat- leri hakkındaki tetkikatına devam etmektedir. Bu mesele ticaret müdüriyetine merbut, esnaf cemi- yetleri mürakabe heyeti tarafın- dan da tahkik edilmektedir. Mü- rakabe heyeti görülen lüzum üzerine, ayakkabıcılar cemiyeti idare heyetini dinliyecektir. Ayak- kabıcıların iddiasına göre, deri fabrikalarında işlenmiş ve işlen- memiş sekiz aylık ihtiyacı temin edecek deri vardır. Fabri- katörler, mallarını daha pahalı satmak vesilesile, ayakkabıcılara müşkilâtla deri vermektedirler. Diğer taraftan ticaret odası da kösele vaziyeti hakkında tetkikata başlamıştır, fabrikaların, ham deri fiatlerinin Avrupa ve Amerika piyasalarında arttığını iddia et- mektedirler. ticaret odası bey- nelmilel ham deri fiatleri hakkında, Avrupa ve Amerika piyasalarından malümat alacaktır. Sanayi müdiriyeti, kösele vazi- yeti hakkında henüz tetkikata başlamamıstır. Sanayi müfettişlerinden bir zat bu mesele hakkında bir muhar- ririmize şu izahatı vermiştir: — Alâkadar makamat kösele fiatleri hakkında tetkikat yap- maktadır. Bizden teknik izahat isterlerse, cevap vereceğiz. Bize kalırsa, sanayi ve fabrikacılık noktasından fiatlerin artmasında bir sebep yoktur. Su memleketi Bursada bir kısım sular kayboldu Bursa 25 ( Hususi) — Her yaz olduğu gibi bu yıl da, su mem- leketi olan şehrimizde susuzluk başlamıştır. Sular azaldığı için israf ve dikkatsizliğin önüne geçmeğe çalışılıyor. Sadece nasihat fayda vermediği için musluklara az su verilmesi kararlaştırıldı. Yapılan tetkikata göre Gölpı- nar, Akpınar ve Karapınar suları kaybolmuştur. Gümüş, Ömerbey, Müftü sula- rile yeni suyun yolları bozulmuş- tur. Su mütehaassısı şehre gelen tekmil suların vaziyetini tesbite « çalışıyor. Hindistanda bir reisin mahkümiyeti Nagpour, 24 (A.A.) — Tabri- kâtta bulunduğundan dolayı ge- çen şubatta tevkif edilmiş olan Hint Trat - Unionları reisi M.Rui- kar, iki sene hapse mahküm ol- muştur. Suriyede kuraklık Bir kısım halk bize iltica etmek istiyor Urfa, 22 (Hususi) — Bu sene suriyede de şiddetli bir kuraklık hüküm sürüyor. Kuraklık yüzün- den bir çok hayvanlar yiyecek ve içecek bulamamaktadır.Bu sebep- le cenubun göçebe halkından bir kısmı memleketimize iltica etmek arzusunu göstermiştir. Bazı aile şimdiden hududumuza iltica et- miştir. Hükümetce icabeden tet- hirler alınmıstır. Darülfunun İlga edilecek kürsüler, yeni ihdas edilecek Ankaradan darülfunun islâhatı- na dair, darülfünun muhitine yeni yeni haberler gelmektedir. Evvel- ce de yazdığımız gibi, darülfunun islâhatına edebiyat ve hukuk fakültelerinde esaslı bir tasfiye yapılacaktır. Bu meyanda 30 kürsünün ilga edileceği yazılmış- tı. Verilen malümata göre, ilga edilecek kürsüler 30 değil 35dir. Bu şekildeki islâhat M. Maksın raporunda tavsiye edilmektedir. Edebiyat fakültesine bazı yeni kürsüler ilâve olunacaktır. Yeni tesis edilecek kürsüler arasında Türkiye inkilap tarihi kürsüsü de vardır. Yoğurtculuk Karar Ankara yüksek ziraat mektebi sınıfları lâburatuvarı şefi Ekrem Rüştü bey yoğurtculuğu asri bir şekle sokmak için bir dolap ve ısıtma makinesi imal ettiğini yaz- mıştık. Yapılan tecrübeler çok iyi neticeler vermiştir. Resmimizde Ekrem Rüştü bey yoğurt imaline mahsus dolap ve aşağıda eski üsul yoğurt imali görülüyor. İzmir hapisanesi Yarıda kalmiş darülmual- limin hapisane olacak İzmir umui hapisanesi çok ka- labalıktır. Bu günkü hapisane evvelce (Cezair hanı) namı veri- len bir handan ibaretti. Ne kadar inşaat ve tamirat yapılsa umumi hapisanenin iyi bir şekle girmesine imkân bulunamamaktadır. Müddeiumumilikçe yapılan tetki- kat neticesinde Karantina üzerinde vaktile inşasına başlanan, fakat ikmal edilemiyen eski (darülmu- allimin) binasının hapisane ittihazına çok elverişli olduğu anlaşılmış ve bunun Maarif vekâletinden Adliye vekâleti emrine verilmesi için muhabereye başlanmıştı. Bu mesele hakkında iki vekâlet arasında cereyan etmekte olan muhabere yakında neticelenecek ve bina Adliye vekâleti emrine verildikten sonra mahkümlardan tefrik edilecek olanlar binanın ikmali inşaatı için faaliyete geçe- ceklerdir. a Akşam M. Herriot Fransız başvekili Lyeonda Cenevredeki fransız-italyan hadisesi hakkında ne diyor? Paris 25 (A. A.) — Lozan ve Cenevredeki uzun mesai netice- sinde yorgun düşmüş olan M. Herriot, dün Lyonda istirahat etmiştir. Fakat bir devlet adamı- nın istirahat etmesi demek tama- mile atil kalması demek değildir. Fransız başvekili, Fransanın ikinci şehri olan Lyonun belediye reisi olduğunu unutmamış ve daha sabahın sekizinden itibaren bele- diye dairesinin dosyalarını tetkik etmeğe başlamıştır. Mumaileyh! Oöğleden sonra tevzii mükâfat merasiminde, bir ziyafette ve iki konser - konfe- ransta hazır bulunmuştur. M. Herriot, lctransigent gaze- tesinin Lyondaki bir muhabirine, sulh konferansları hakkında şu sözleri söylemiştir: “Müzakerelerin uğultuları hâlâ kulaklarımdadır. Çok çalışıldı. Fakat her halde faydalı bir sâyda bulunmuş olduğunu zannediyorum. ,, Başvekil, bundan sonra sorulan bir sual üzerine parlâmentolar birliği konferansındaki hadiseden bahsetmiştir. M. Herriot, bu hadisenin Cemi- yeti akvamın faaliyetinden tama- mile ayrı bir şey olduğunu ve öylece kalması lâzım geldiğini, çünkü tahdidi teslihat konferansı ile bina yakınlığından başka hiç bir münasebeti olmıyan parla- mento birliğinde vuku bulmuş olduğunu söylmiştir. Mumaileyh, demiştir ki: “Her iki tarafın da kapılmış olduğu hiddet ve tehevvürün yakında sükünet bulacağına itimadım var- dır. , Terki teslihat Konferans reisi M. Henderson ne diyor? Londra, 25 (A.A.) — Mr. Hen- derson, dün Victoria istasyonuna muvasalat ettiği zaman şevk ve heyecan içinde bulunan bir halk kütlesi tarafından alkışlanmıştır. Bu meyanda muhalefet reisi M. Lansburry ve bir çok amele meb- usları bulunmakta idi. Mr. Henderson, gazetecilere beyanattta bulunarak tahdidi tes- lihat Oo konferansının (o bilhassa hava bonbardımanının ve kimyevi muharebenin memnuniyetini temin gibi faideli bir iş görmekte ol duğunu söylemiştir. Mamafih M. Henderson, Ben&s karar suretinde bazı noktaların müphem birakılmış olmasına tesa- düf etmiş ve muhtelif memleketler efkârı umumiyelerinin ikinçi kon- feransı daha ziyade şiddet ve katiyetle harekete icbar edeceğini ümit etmekte bulunduğunu söy- lemiştir. Kadın fazla Ispanyadaki nüfus tahririnin neticeleri Madrit, 25 (A. A.) — Hali ha- hazırda intihabat dolayısile kadın ve erkek nüfusun tahririne baş- lanılmıştır. Umumiyetle, istatis- tikler kadın nüfusun adet itibarile erkek nüfusa faik olduğunu gös- termektedir. Meselâ, Madrit'te © müseccel 219,462 kadın vardır. Yani kadın nüfus 71,132 fazladır. Barcelone'de 246,025 erkek 299,127 kadın vardır. Yani iki nüfus arasında kadmlar lehine 54,102 mıktarında bir fark mev- cuttur, AKŞAM"ın tefrikası: No: 182 GÜNÜN HABERLERİ 26 Temmuz 1932 ZINDAN HATIRALARI Abdülhamit devrine ait hakiki maceralar ğ Muharriri : * ie Bulgaristanda 1094 Ruscukta toplanan Jön türk kongresinde bulunanlardan bir kısmı Mektubunuz heyeti merkeziye- mizin içtima: ahirinde kıraat olundu. Şube meclisi teşkili hak- kında ( muhabbet ve rüfekasına peyrev| olmak ) ve o binaenaleyh ( vazifei mukaddeseyi ileride idare edecek bir kimse bulunamamak) vahimesile tehir etmiş bulundu- gunuzu işar etmişsiniz. Şubeleri- nizin teessüs eden teşkilâtını nizamname mucibince tevsi ve kuvvetinizi tezyit etmek hususun- da şube meclisleri ihdası zarureti noktai nazarından tevsii muamelâtı vücuda gelmedikçe teşkilâtı ipti- daiyemizden bir şey beklenemez. Onun için keyfiyeti nazarı dikkate alan heyeti merkeziye şube mec- lisleri teşkilâtının kemali basiretle ihdaslarının (ihmal edilmemesi lüzumunu hisseğ nektedir. Haveri ile Abdürrahim hak- kında şubenizin verdiği kararla bu kararın tatbiki hususunda tesadüf edilecek müşkülât tabii oraca henüz şubelerinizin kuvvet- lerine itimat hasıl edememeniz- den neşet ediyor. Tabancanızı da takdim edeceğim Zaten nizamnamenin malüm bendi mucibince şubelerin kuv- vetlerile ittihatları husule gelme- dikçe hükümete şüphe verecek en âdi harekâtı ibtilâliyeden ta- vakki edilmesi icap ettiğinden he- yecanla ittihaz olunacak kararla- rn hakkınızda tehlikeli olmasın- dan endişe ederiz. Buna meydan verilmemek üzere badii emirde şube meclisleri teşkilâtını ihdasa gayretle bilâhare âzanın mütcenni- yane verececekleri kararların tat- biki çaresine tevessül etmenizi tavsiye etmeğe lüzum görüyorum. Nizamnamenin muayyen bentleri mucibince vilâyet dahilindeki san- cak ve kaza şubelerile heyeti merkeziyenin muhaberatını temine şubei merkeziye memur olaca- ğından mektubunuzda bu bapta sorduğunuz suale mebni mezkür bentleri nazarı dikkatinize arz eyleyorum. (Dauphin) adresinin emin ol duğuna memnun olduk. Mühürleri mümkün mertebe tacile gayret edeceğimi vadederim. Tabancanızı da takdim edeceğim. Manisadan bahsederken: “Hü- kümeti mahalliyenin zulüm ve gadrını alenen isbat eyliyecek birçok 7 delâl ole mevkufinin kurtarılması ancak birkaç kaza ve livanın isyanna munhasır bulunduğunu ve bu hususta Erzurum vatandaşlarımıza peyrev olamadığımız takdirde ölmekten başka çaremiz kalmadığımı...,, işar etmişsiniz. Acaba İzmir de bize yakinda öyle bir gün vadedebi- liyor mu? Şube meclisleri teşek- kül edemedikçe Erzurum vatandaş- larımıza peyrev olacak (Izmir ittiha- dını) nasıl temin edebileceksiniz? Dahili şubelerimizde muntazam ve usul dairesinde teşkilât ihdas etmek programımızın en mühim esası olup bu teşkilât usul ve intizamla temin edilmedikçe hiç bir hareketi müttehidenin hasıl olabileceğine itimat etmemelisiniz! Heyeti merkeziye Irmir şube- lerimizin selâmet ve muzafferiyeti için bu kaidei külliyeye herfiyen riayeti sureti mahsusada tavsiyeye karar vererek bu kararı tebliğe beni memur etti. Bundan başka Istanbuldan aldığımız haberlere göre oradaki teşkilâtımız - Istan- bulda vukua gelen tevkifatın he- yecanile - sürat ve şiddet kesbet- tiğinden heyeti merkeziye keyfi- yeti nazarı dikkate almağa mec bur oldu. Zira malümu âliniz oldu- gu veçhile cemiyetimiz meşrutiyeti idarenin esasını ademi merkeziyet kaidesine bina ettiğinden payıtahtın yani merkezin buhare- keti faalânesinden vilâyetteki şu- belerimizir geri kalmaması ve bu vechile harekâtı milliyenin müva- zenetini temin çarelerine tevessül etmek lâzımdır. “Büyük himmeti temin edecek ancak şubelerimizin gayretidir. Keyfiyet tamimen şubelere tebliğ edildiği cihetle şubenizcede na- zarı dikkate alınmasını umum Sıra“ sında işar eyleyorum.,, Teşebbüsü şahsi-ademi merkeziyet- meşrutiyet liği riyaseti Görülüyor ki bütün yanlış tah- minlere rağmen prens Sabahaddin bey de son zamanlarda harekete geçmişti. Bir taraftan Ittikat ve Terakki, bir yandan Sabahaddin bey partisi (halkı ayaklandırmak) için çalışı- yorlardı. Sabahaddin bey bazı yerlerden hattâ bazı arkadaşlarından aldığı mektuplar ve hissettiği lüzum üzerine programında esaslı tadilât ta yapmıştı. Bilhassa 8nci madde de (fakat Osmanlı hükümetinin siyasi idaresi merkeze âittir.) dediği gibi (Cemiyet, ademi mer- keziyet usulünde şurayı devletin tanzim ve millet meclisinin tastik ve kabul edeceği dahili kavanin' esasiyeyi (kanunu medeni) namile kabul etmek taraftarıdır) diyor, böylece ihtilâfatı bertaraf etmeğe çalışıyordu. Diğer taraftan da programda daha sarih bir madde vardı: (Arkası var)
